2 Ιουλίου 2013

Μακαρθικός αντικομμουνιστικός κινηματογράφος

mak

…Ο ψυχρός πόλεμος χτύπησε τις ταινίες το 1947 όταν η επιτροπή αντιαμερικανικών ενεργειών (HUAC- House Un-American Activities Committee) επιτέθηκε στο χόλιγουντ εφοδιασμένη με τα ονόματα αυτών που θεωρούνταν κομμουνιστές ή έκλιναν προς την αριστερά. Τα μέλη της επιτροπής θεωρούσαν χρέος τους το να απαλλάξουν την χώρα από κάθε κομμουνιστικές επιρροές. Εμπνευστής αυτής της επιτροπής ήταν ένας γερουσιαστής από το Ουισκόνσιν ο Τζόζεφ Μακ Κάρθι ο οποίος θεωρούσε ότι ο πραγματικός κίνδυνος που αντιμετώπιζε η Αμερική ήταν όχι αυτός της ξένης εισβολής αλλά η εκ των έσω διάβρωση του συστήματος από τους κομμουνιστές. Έδινε μεγάλη βαρύτητα στον κινηματογράφο καθώς πίστευε ότι αν κατάφερναν οι κομμουνιστές να αλώσουν την κινηματογραφική βιομηχανία τότε θα κατάφερναν να περάσουν τις ιδέες τους μέσω των ταινιών τους 12.

Ο στόχος της επιτροπής ήταν τριπλός 13.

Πρώτον, να αποδείξει ότι συντεχνία των σεναριογράφων είχε μέλη τα οποία ήταν κομμουνιστές. Δεύτερον, ήλπιζε να δείξει ότι αυτοί οι σεναριογράφοι ήταν ικανοί να εισάγουν ανατρεπτική προπαγάνδα στις χολιγουντιανές ταινίες
και
 τρίτον, ο J. Parnell Thomas επικεφαλής της επιτροπής διαφωνούσε ότι ο πρόεδρος Ρούσβελτ είχε ενθαρρύνει τις προ-σοβιετικές ταινίες κατά την διάρκεια του πολέμου. Παρότι αυτός κανένας τέτοιος ισχυρισμός δεν είχε αποδειχτεί βάσιμα οι τακτικές της επιτροπής ανάγκασαν πολλούς ταλαντούχους και δημιουργικούς ανθρώπους να αφήσουν το χόλιγουντ.


Στις υποτιθέμενες «δόλιες» συμπεριλαμβάνονταν προ-σοβιετικές ταινίες όπως το "Mission to Moscow» (1943) και το « Song of Russia» (1944) τις οποίες ο λευκός οίκος είχε πείσει τους διευθυντές των στούντιο να τις παράγουν σαν μέρος της πολεμικής προσπάθειας. Η ακροαματική διαδικασία της επιτροπής οδήγησε στην φυλάκιση 10 κινηματογραφιστών για περιφρόνηση προς το κογκρέσο και στην τοποθέτηση εκατοντάδων ηθοποιών , σκηνοθετών και σεναριογράφων σε μια άτυπη μαύρη λίστα. Έτσι πολλοί αναγκαζόντουσαν να χρησιμοποιούν ψευδώνυμα προκειμένου να πουλήσουν σενάρια. Κατά την ακροαματική διαδικασία ζητήθηκε από τους φιλικά προσκείμενους μάρτυρες να καταθέσουν. Ήταν αυτοί που δεν έπεφτε πάνω τους καμία υποψία και ήταν πρόθυμοι να καταθέσουν για κάθε κομμουνιστική δραστηριότητα στο χόλιγουντ που είχε υποπέσει στην αντίληψή τους. Κάποιοι πολύγνωστοί τέτοιοι μάρτυρες ήταν ο Jack Warner και ο Louis B.Mayer εκπροσωπώντας τους επικεφαλής των στούντιο και ο Gary Cooper, ο Robert Taylor, ο Robert Montgomery και ο Ronald Reagan από τον χώρο των ηθοποιών. Επίσης ο John Wayne εκλέχθηκε πρόεδρος της ομάδας που ονομάστηκε «κινηματογραφικός σύνδεσμος για την διατήρηση των αμερικανικών ιδεωδών». Πολλοί πρώην κομμουνιστές ή συμπαθούντες τον κομμουνισμό έσωσαν τον εαυτό τους κατονομάζοντας άλλους όπως ο Sterling Hayden και o Edward G.Robinson. Σε αυτή την κατάσταση αντέδρασαν αρκετοί σημαντικοί ηθοποιοί όπως ο Humphrey Bogart, η Lauren Bacall,o Danny Kaye και ο Gene Kellyοι οποίοι μάλιστα πήγαν στη Ουάσιγκτον να διαμαρτυρηθούν και συνάντησαν ψυχρότητα. Κάποιοι άλλοι όπως ο Τσάρλι Τσάπλιν και ο Μπέρτολτ Μπρεχτ αναγκάστηκαν να γυρίσουν στις χώρες τους ενώ άλλοι κατέφυγαν στην Ευρώπη για να διαφυλάξουν την αξιοπρέπειά τους όπως o Jules Dassin.

Γνωρίζοντας ότι θα αντιμετώπιζαν μεγάλες απώλειες κερδών στα ταμεία οι διευθυντές του χόλιγουντ συζήτησαν για να βρουν τον καλύτερο τρόπο να χειριστούν την κατάσταση. Έτσι έβγαλαν μια ανακοίνωση που διακήρυττε ότι δεν θαπροσλάμβαναν εν γνώσει τους κανένα κομμουνιστή ή μέλος κόμματος που επιδιώκει στην ανατροπή της κυβέρνησης δια της βίας ή με παράνομη και αντισυνταγματική μέθοδο. Παρότι αυτή η ανακοίνωση αρθρώθηκε επίτηδες ώστε να είναι διφορούμενητο αποτέλεσμα ήταν να βοηθήσει στην διατήρηση της μαύρης λίστας για 10 χρόνια. Από το 314 άτομα μπήκαν ανεπίσημα στην μαύρη λίστα και 212 από αυτούς έχασαν τις δουλείες τους.
Το χτύπημα στο «ηθικό» του χόλιγουντ ήταν βαθύ και διαρκές. Μεταξύ του 1947 και του 1954 γυρίστηκαν περίπου 40 σαφώς αντικομουνιστικές ταινίες στο χόλιγουντ.Επιπλέον οι παραγωγοί έτειναν στο να αποφεύγουν τις ταινίες με θέμα τα κοινωνικάπροβλήματα. Το 1948 η πρώτη μεγάλη αντικομουνιστική ταινία το«The iron curtain»μετέφερε σε στυλ ντοκιμαντέρ την ιστορία του Igor Gouzenko ενός υπαλλήλου της Ρώσικης πρεσβείας στην Οτάβα που αυτομόλησε στην δύση.
Κατά την επόμενη δεκαετία εμφανίστηκε μια αδιάκοπη σειρά από ταινίες μερικές από τις οποίες άγγιζαν την υστερία και υπονόμευαν τον κομμουνισμό στο εσωτερικό μέτωπο. Τέτοιες ήταν το«I married a communist»στην οποία ο Robert Ryan υποδύονταν έναν προπολεμικό επαναστάτη ο οποίος είχε εκβιαστεί να δουλεύει για τους κόκκινους, το«My son John»όπου ένα τυπικό αμερικάνικο ζευγάρι ανακαλύπτει ότι ο γιος τους είναι μέλος του εργατικού κόμματος και το«Pickup insouth street»στο οποίο πρωταγωνιστεί ο Richard Widmark σαν ένας πατριώτης Νεοϋορκέζος πορτοφολάς ο οποίος πέφτει πάνω σε μια σπείρα κατασκόπων.
Υπήρξαν επίσης πολυάριθμες ταινίες σχετικά με τις ψυχροπολεμικές αναμετρήσεις στο εξωτερικό όπως το«Red Danube» (1950) το οποίο σχετίζονταν με τις διαμάχες μεταξύ των κατοχικών δυνάμεων για τον επαναπατρισμό των προσφύγων, καθώς και το«Big Jim McLain» ,όπου ο John Wayne υποδύεται κάποιον που διεξάγει έρευνα για τον HUAC και καταδιώκει κομμουνιστές στην Χαβάη.
Eν τω μεταξύ ο ψυχρός πόλεμος εισήλθε στο χόλιγουντ. Τα γουέστερν γνώρισαν μια σημαντική αναγέννηση καθώς οι φιλελεύθεροι χρησιμοποιούσαν τον 19ο αιώνα με αλληγορίες για να αγγίξουν θέματα που δεν θα μπορούσαν διαφορετικά. Η ταινία«Broken arrow»χρησιμοποίησε την συμφιλίωση των Απάτσι και των λευκών αποίκων για να συνηγορήσει υπέρ της ειρηνικής συνύπαρξης. Άλλη μια ταινία ήταντο«Storm center»που πρωταγωνιστούσε η Bette Davis υποδυόμενη μια βιβλιοθηκάριο σε μια μικρή πόλη η οποία διεκδικούσε το δικαίωμά της να έχει επαναστατικά κείμενα. Αυτή ήταν και η μόνη ταινία της δεκαετίας που αντιτάχθηκε ευθέως στον μακαρθισμό…

12) French Phillip, Film Critic, The London Observer,www.cnn.com/specials/ cold.war
13) Jeaaine Basinger, American cinema: One Hundred Years of Filmmaking, 1994,www.moderntimes. com

1 σχόλιο:

  1. μια φοβερη ταινια για το θεμα αυτο ειναι η βιτρινα του Γ. Αλεν με το Ζερο Μοστελ σε πρωταγωνιστικο ρολο

    ΑπάντησηΔιαγραφή

ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΥ

Είμαστε ανοιχτοί σε όλα τα σχόλια που προσπαθούν να προσθέσουν κάτι στην πολιτική συζήτηση.

Σχόλια :
Α) με υβριστικό περιεχόμενο ή εμφανώς ερειστική διάθεση
Β) εκτός θέματος ανάρτησης
Γ) με ασυνόδευτα link (spamming)
Δ) χωρίς τουλάχιστον ένα διακριτό ψευδώνυμο
Ε) που δεν σέβονται την ταυτότητα και τον ιδεολογικό προσανατολισμό του blog

ΘΑ ΔΙΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ.

Παρακαλείστε να γράφετε τα σχόλια σας στα Ελληνικά

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.