«Χιονονιφάδες» (*)

Γράφει ο Νίκος Μπογιόπουλος

«...Ο Βαλερί, ένας από τους πολλούς οδοκαθαριστές της Μόσχας, καθάριζε αμέριμνος τα σκουπίδια στο πάρκο Σοκολνίκι όταν είδε την πρώτη "χιονονιφάδα" της άνοιξης να ξεπροβάλλει από το λιωμένο χιόνι. Ηταν μια μαύρη πλαστική σακούλα που περιείχε την παγωμένη σορό μιας γυναίκας, με το κεφάλι και τα πόδια κομμένα. "Με το που την άνοιξα αρρώστησα...", λέει ο Βαλερί, ο οποίος αρνήθηκε να αποκαλύψει το επώνυμό του, για να προσθέσει με ένα σκοτεινό χαμόγελο: "Είναι η εποχή τους τώρα. Γι' αυτό τους λέμε "χιονονιφάδες".

Καθώς έρχεται η άνοιξη και το χιόνι λιώνει στην πρωτεύουσα της Ρωσίας, ειδικές υπηρεσίες αναλαμβάνουν το μακάβριο έργο να συλλέξουν τους χιλιάδες ανώνυμους άστεγους, τις πόρνες, τους μεθυσμένους και τους μετανάστες που ξεθάβονται νεκροί κάθε χρόνο από τους παγωμένους δρόμους και τα πάρκα της Μόσχας. Σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές, 3.304 μη αναγνωρισμένα πτώματα βρέθηκαν το 2004, τα περισσότερα την άνοιξη όταν λιώνουν τα χιόνια (...).

"Είναι μια τεράστια τραγωδία", λέει ο Αντρέι Μποκάροφ, ο οποίος εργάζεται στην υπηρεσία ταφής της Μόσχας. "Βρίσκουμε νέους και γέρους, άνδρες και γυναίκες. Πολλοί είναι μετανάστες από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Αλλά μπορεί να είναι και μια γριούλα που βγήκε για ψώνια και έπαθε καρδιακή προσβολή".


Αν ένα πτώμα δεν αναγνωριστεί, ώσπου να τελειώσει η αστυνομία την έρευνά της, μεταφέρεται στο νεκροταφείο Περεπετσίνσκι, περίπου 50 χλμ. από το κέντρο της Μόσχας. Στην άκρη του νεκροταφείου ένας νεκροθάφτης με το όνομα Σλάβα δείχνει το φρεσκοσκαμμένο χώμα. "Αγνωστος άνδρας. Ετάφη 5.4.2005", γράφει η πινακίδα. Η περιοχή όπου θάβονται οι ανώνυμοι αυτοί άνθρωποι καλύπτει 7 εκτάρια. "Θάβουμε έως και 28 πτώματα τη μέρα", λέει ο Σλάβα.

Αυτή είναι η σκοτεινή πλευρά της Μόσχας, η αθέατη πλευρά πίσω από τη λάμψη των πολλών δισεκατομμυριούχων που έχουν πλέον κατακλύσει την πόλη των 10 εκατομμυρίων κατοίκων. Εκατομμύρια όμως είναι και οι παράνομοι μετανάστες που προσπαθούν να επιβιώσουν, περίπου 100.000 οι άστεγοι που ζουν στους παγωμένους δρόμους της Μόσχας και κοιμούνται στους σκουπιδότοπους, όπου τα σκουπίδια απελευθερώνουν ζέστη καθώς σαπίζουν. Το πάρκο Σοκολνίκι είναι ένα από τα αγαπημένα στέκια τους, καθώς και ένα άτυπο μέρος όπου δολοφόνοι της πόλης παρατούν τα θύματά τους.

Ο Βιάτσεσλαβ Γιάκοβλεφ, φύλακας του πάρκου, έχει πλέον πείρα στο να ξεχωρίζει τις "χιονονιφάδες". "Αρκετές φορές είναι κάποιος άστεγος, άλλες είναι σίγουρα φόνος από επαγγελματία. Υποθέτω ότι η ελευθερία έχει τα υπέρ και τα κατά της", λέει».

(*) Το ρεπορτάζ φιλοξενήθηκε τον Απρίλη του 2005 στους «Τάιμς» και δημοσιεύτηκε σε ελληνικές εφημερίδες. Προ κρίσης, δηλαδή...

Το αναδημοσιεύουμε, με την επισήμανση ότι δεν είναι πλέον μόνο τα πάρκα της Μόσχας που... φιλοξενούν «χιονονιφάδες». Είναι όλα τα πάρκα των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης. Σε λίγους μήνες, με τον ερχομό της άνοιξης, στα πάρκα αυτά θα αρχίσουν και πάλι να ξεπροβάλλουν τα θαμμένα κάτω από το χιόνι πτώματα των νεκρών από το κρύο. Οπως δείχνουν ήδη τα στοιχεία για τους νεκρούς από το κρύο, και φέτος η σοδειά σε «χιονονιφάδες» της «απελευθέρωσης από το σιδηρούν παραπέτασμα» θα είναι πλούσια....