Ευρωπαϊκή Ένωση - «Ανάπτυξη», για να αυξηθούν τα κέρδη

Γράφει ο Γιώργος Κακουλίδης

Το σύνθημα «όχι λιτότητα χωρίς ανάπτυξη», που υιοθετούν και στον ΣΥΡΙΖΑ, νομιμοποιεί με τον πλέον ύπουλο τρόπο τη διαιώνιση της λιτότητας σε βάρος των εργαζομένων

Με αποφάσεις που υποτίθεται ότι θα αφορούν στην ...ανάπτυξη, οι ευρωενωσιακές δυνάμεις προσπαθούν να χρυσώσουν το χάπι της αφόρητης φτώχειας και της ανέχειας που έχουν προκαλέσει σε εκατομμύρια λαϊκά νοικοκυριά. Το θράσος τους, μάλιστα, είναι τόσο μεγάλο, που, ενώ επεξεργάζονται προγράμματα για τη χρηματοδότηση συγκεκριμένων επιχειρηματικών ομίλων, με στόχο την προώθηση κερδοφόρων επενδύσεων σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, υποστηρίζουν ότι αυτού του είδους τα επενδυτικά σχέδια θα είναι προς όφελος των εργαζομένων, θα ενισχύσουν την απασχόληση και θα συμβάλουν στο ξεπέρασμα της κρίσης. Τίποτα από αυτά δε συμβαίνει.

Τα επιτελεία της ευρω-ενωσιακής πλουτοκρατίας μπορούν να σχεδιάζουν τα σενάρια τους και να λένε ότι το καθένα από αυτά στοχεύει να αναχαιτίσει την οικονομική κρίση και να συμβάλει στην αντιμετώπιση διαφόρων ...καθυστερήσεων, που αποτρέπουν τους επενδυτές να τοποθετήσουν κεφάλαια στην ελληνική οικονομία, ωστόσο το μόνο για το οποίο ενδιαφέρονται είναι να διαμορφώσουν τις νέες, τις αναγκαίες για το κεφάλαιο καινούργιες ισορροπίες, μέσα στις οποίες θα εξασφαλίζονται καλύτεροι όροι κερδοφορίας για όσους κεφαλαιοκράτες καταφέρουν να επιβιώσουν της κρίσης. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι είτε με τα μνημόνια, είτε με τις πολιτικές χρηματοδότησης της λεγόμενης ανάπτυξης, απαιτείται ανατροπή όλων των δεδομένων που μέχρι σήμερα γνωρίζαμε για την εργασία, τις εργασιακές σχέσεις, τις αποδοχές των εργαζομένων, το σύστημα της Κοινωνικής Πρόνοιας, της Υγείας, της Παιδείας, των συντάξεων κ.ο.κ. Σημαίνει ισοπέδωση των πάντων, προκειμένου οι εδώ επιχειρηματίες - και μαζί με αυτούς οι κεφαλαιοκράτες σ' ολόκληρη την ΕΕ - να είναι, λέει, ανταγωνιστικοί με τα κεφάλαια που δραστηριοποιούνται στην Κίνα, στην Ινδία, στο Πακιστάν, αλλά και στη Ρουμανία ή τη Βουλγαρία.


Αυτός είναι ο στόχος τους, γιατί ο άλλος, η αντιμετώπιση της κρίσης, δεν είναι της πρώτης γραμμής. Και δεν είναι, επειδή αυτοί γνωρίζουν καλύτερα και από εμάς ότι, αν δεν προηγηθεί μαζική καταστροφή κεφαλαίων, παραγωγικών εγκαταστάσεων και μέσων παραγωγής, αν δε βγουν στην ανεργία εκατομμύρια εργαζόμενοι και οι υπόλοιποι να εξαναγκαστούν να δουλέψουν για ένα κομμάτι ψωμί, δε θα υπάρξει ικανοποιητικό κέρδος. Γι' αυτό, άλλωστε, και δε δείχνουν την παραμικρή έκπληξη, όταν οι εκτιμήσεις τους για το βάθος της κρίσης και το χρόνο που αυτή θα διαρκέσει, πέφτουν στο κενό, η μία μετά την άλλη.

Ολοι ξέρουν τα επόμενα μέτρα

Οι αρχικές προβλέψεις των μηχανισμών της ΕΕ, του ΔΝΤ ή του ΟΟΣΑ που έλεγαν ότι η κρίση θα ανακοπεί το 2011, ή το πολύ μέσα στο 2012, μοιάζουν ήδη μακρινό παρελθόν. Οι υπολογισμοί που έκανε ο ΟΟΣΑ, πριν από λίγες βδομάδες, εκτιμούσαν ότι η κρίση θα συνεχιστεί φέτος ολόκληρη τη χρονιά και θα αγκαλιάσει μερικούς μήνες του 2013. Στα μέσα του Απρίλη όμως, όπως προκύπτει από την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την «Ανάπτυξη για την Ελλάδα», εκτιμάται ότι «η πιθανή επιστροφή σε θετική ανάπτυξη από το 2014 εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα μέτρα που θα ληφθούν τις επόμενες εβδομάδες και μήνες». Κοντολογίς, η Εκθεση λέει ότι η κρίση θα συνεχιστεί και μετά το 2014, αλλά υπάρχει μια περίπτωση αναστροφής, αν παρθούν τα μέτρα που έχουν σχεδιαστεί. Τα μέτρα αυτά είναι πασίγνωστα. Περιέχονται στο δεύτερο μνημόνιο και έχουν περιγραφεί αναλυτικά από τον Λ. Παπαδήμου μια βδομάδα πριν από τις εκλογές της 6ης του Μάη.

Κανένας, κύρια εκείνοι που τα υπέγραψαν, αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ που κομπορρημονεί ότι τα αποκηρύσσει, δικαιούται να υποστηρίζει ότι δεν ξέρει. Αλλωστε, ακόμα και αν είχαν παραγνωρίσει, μετά τα καραγκιοζιλίκια των τριών με τις διερευνητικές εντολές και τις φραστικές αντιπαραθέσεις τους με τις προβλέψεις του μνημονίου, με προφανή στόχο την εκμετάλλευση των αντιμνημονιακών αισθημάτων των εργαζομένων, οι δικοί τους εταίροι έβαλαν τα πράγματα στη θέση τους. Ολοι τους, στελέχη της ΕΕ και οι αρχηγοί χωρών της Ζώνης του Ευρώ, υπουργοί και επικεφαλής κομμάτων, εκπρόσωποι του ΔΝΤ και του ΟΟΣΑ, Αγγλοι, Ρώσοι, Αμερικάνοι, όλοι τους, με μια φωνή και σε ενιαίο μέτωπο, γραπτά και προφορικά, τους έχουν εξηγήσει ότι δε θεωρούν πως υπάρχουν περιθώρια αναδιαπραγμάτευσης, εκτιμούν όμως ως «ένα το κρατούμενο» την υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ - ΝΔ - ΛΑ.Ο.Σ.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της άτυπης Συνόδου Κορυφής, οι αρχηγοί δηλώνουν πως «θα διασφαλίσουμε ότι τα ευρωπαϊκά ταμεία και εργαλεία θα κινητοποιηθούν, προκειμένου να φέρουν την Ελλάδα στο δρόμο της ανάπτυξης». Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι αν κάποιοι επιχειρηματικοί όμιλοι εκδηλώσουν ενδιαφέρον να πραγματοποιήσουν επενδύσεις στην Ελλάδα, τότε θα εξεταστεί το ενδεχόμενο να δοθούν τα αναγκαία για την επένδυση δάνεια, με την προϋπόθεση, όμως, ότι οι επενδύσεις αυτές θα θεωρηθούν ...επιλέξιμες από την ΕΕ. Γιατί, για παράδειγμα, αν ζητηθεί η χρηματοδότηση επενδύσεων που ναι μεν μπορεί να ενισχύουν την παραγωγική βάση της χώρας, να μη συμβαδίζουν όμως με τους γενικότερους προσανατολισμούς της ΕΕ, τότε αυτές οι επενδύσεις δεν πρόκειται να χρηματοδοτηθούν. Τέτοιοι φόβοι όμως δεν υπάρχουν, αφού η ΕΕ έχει φροντίσει να προηγηθεί η δημοσιοποίηση της Ανακοίνωσης - Εκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την «Ανάπτυξη για την Ελλάδα», όπου με σχετική σαφήνεια περιγράφονται οι επενδυτικές ευκαιρίες που προσφέρονται στη χώρα.

Στο μάτι των πολυεθνικών φαίνεται πως έχουν μπει ταυτόχρονα τομείς όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, τα δίκτυα και οι υποδομές, οι κλάδοι που άμεσα ή έμμεσα συνδέονται με αυτούς, ενώ προτεραιότητα δίνεται και στο πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων, το οποίο συνδυάζει και εμπεριέχει ταυτόχρονα και τους παραπάνω τομείς και κλάδους.

Οι ...στοχοθετημένες ενισχύσεις

Ξεχωριστή θέση στις επεξεργασίες της ΕΕ, κάτι που δείχνει και τους γενικότερους προσανατολισμούς και το ενδιαφέρον των δυτικοευρωπαϊκών πολυεθνικών, κατέχει ο κλάδος της ενέργειας, τον οποίο προσεγγίζουν και ως τον κλάδο μέσα από τον οποίο θα μπορούσαν να προωθηθούν επενδυτικά σχέδια και σε άλλους τομείς παραγωγικής δραστηριότητας. Εδώ τα λεφτά είναι πολλά. Η Εκθεση της Κομισιόν, με λόγια λίγα και σταράτα, σκιαγραφεί δεδομένα και προοπτικές. Απελευθέρωση ηλεκτρικής ενέργειας, ροές φυσικού αερίου, πώληση της ΔΕΗ, γεωστρατηγική θέση της χώρας και αγωγοί μεταφοράς καυσίμων, ορυκτά, όλα αυτά λειτουργούν ως μαγνήτης που οδηγεί την Κομισιόν να διαπιστώνει ότι «θα δώσει την ευκαιρία σε επενδυτές του ιδιωτικού τομέα να εισέλθουν σε μια τεράστια νέα αγορά και θα διευρύνει τις δυνατότητες για μεγάλης κλίμακας μείωση των εξόδων, χάρη στην αύξηση της αποτελεσματικότητας που αναμένεται να υπάρξει στις πρώην κρατικές επιχειρήσεις».

Ανάλογες οδηγίες δίνονται για τις μεταφορές, τις υποδομές και τα δίκτυα, για τα οποία η Κομισιόν υποστηρίζει την άποψη ότι «ο τομέας μεταφορών της Ελλάδας έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές, με τη σύσταση ρυθμιστικής αρχής σιδηροδρόμων, το άνοιγμα των οδικών εμπορευματικών μεταφορών και την απελευθέρωση της ευκαιριακής μεταφοράς προσώπων με τουριστικά λεωφορεία», ενώ η προώθηση των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί στα πλαίσια του δεύτερου μνημονίου, θα δημιουργήσει προϋποθέσεις για την πραγματοποίηση κερδοφόρων επενδύσεων. Ιδιαίτερη μνεία εδώ γίνεται στα αεροδρόμια και τα λιμάνια, ενώ ζητείται να θεσπιστεί πλαίσιο που «να επιτρέπει σε επιχειρήσεις επιβατικών σιδηροδρομικών μεταφορών της ΕΕ να εισέλθουν στην ελληνική αγορά και με την απλούστευση των διαδικασιών που ισχύουν για την εκτέλεση διεθνών εμπορευματικών μεταφορών».

Ιδιαίτερες προσδοκίες φαίνεται να έχουν οι διάφορες πολυεθνικές από το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων, που, όπως είναι γνωστό, έχει οριστεί στα 50 δισ. ευρώ, μέχρι το 2015. Η Κομισιόν εκτιμά ότι το πρόγραμμα αυτό, το σχέδιο δηλαδή εκποίησης όλων των επιχειρήσεων και φορέων που ανήκουν στο Δημόσιο, παραχώρησης αεροδρομίων, λιμανιών, φιλέτων γης, ορεινών όγκων κ.ο.κ. «αναμένεται να παράσχει ένα όχημα για την προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων, να φέρει νέους παίκτες στην αγορά και να ενισχύσει τον ανταγωνισμό, ενώ συγχρόνως αναμένεται να συμβάλει στην αποπληρωμή δημόσιου χρέους»... Εδώ, και μαζί στον κλάδο της ενέργειας συγκαταλέγεται και το Πρόγραμμα ΗΛΙΟΣ, που δεν είναι τίποτα άλλο από την παράδοση φωτοβολταϊκών και ηλιοθερμικών πάρκων σε 200.000 στρέμματα «καθαρής» δημόσιας γης σε γερμανικές κύρια εταιρείες.

Πυξίδα το επιχειρηματικό κέρδος

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι κάνουν επενδύσεις εκεί που τους συμφέρει. Εκεί που το κέρδος είναι εξασφαλισμένο. Αλλά και η ΕΕ ευνοεί αυτού του είδους τις επενδύσεις, αναπαράγοντας τη βασική αρχή κάθε παραγωγικής δραστηριότητας στον καπιταλισμό, που λέει ότι και η τελευταία ιδιωτική επένδυση γίνεται με αποκλειστικό σκοπό την απόσπαση κέρδους για τους επιχειρηματίες, χωρίς να παίρνει υπόψη της τις ανάγκες των εργαζομένων και της κοινωνίας. Γι' αυτό ακριβώς, ενώ οι απαιτήσεις των εργαζομένων για την κάλυψη των καθημερινών τους αναγκών συνεχώς διευρύνονται, η υπερσυσσώρευση κεφαλαίων που προκάλεσε την οικονομική κρίση, έχει ως αποτέλεσμα οι επιχειρηματίες να διακόπτουν τη λειτουργία των μέσων παραγωγής, να κλείνουν παραγωγικές μονάδες, να αφήνουν τα εργοστάσια να ρημάζουν, να οδηγούν εκατομμύρια εργαζόμενους στην ανεργία και δεκάδες χιλιάδες αυτοαπασχολούμενους στην πτώχευση.

Η «ανάπτυξη», που υποτίθεται θα έρθει με τα κονδύλια της ΕΕ, δεν ανταποκρίνεται στα συμφέροντα των εργαζομένων και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Αυτού του είδους την ανάπτυξη, την ανάπτυξη των καπιταλιστικών επιχειρήσεων, τις πολιτικές ενίσχυσης της κερδοφορίας και της συσσώρευσης κεφαλαίων, οι εργαζόμενοι τις βίωσαν πολύ καλά τις προηγούμενες δεκαετίες και δεν κέρδισαν τίποτα απολύτως.

Αυτού του είδους τις επιλογές υπηρετούν όλοι εκείνοι που ξεδιάντροπα λανσάρουν το σύνθημα «όχι λιτότητα, χωρίς ανάπτυξη», νομιμοποιώντας την παραπέρα ένταση της εκμετάλλευσης, αλλά και την ακόμα μεγαλύτερη λιτότητα σε βάρος των εργαζομένων, στο όνομα υποτίθεται της ανάπτυξης. Αυτό κάνουν όσοι στηρίζουν το κεφάλαιο να ξεπεράσει την κρίση προς όφελος των δικών του συμφερόντων. Αυτό κάνει σήμερα και ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος μέσα σε λίγες μόνο μέρες, αφού κατάφερε τελικά να προσδώσει απλά ...«πολιτικό χαρακτήρα» στην καταγγελία του μνημονίου, στην πράξη αναζητά στηρίγματα και συνομιλητές στην ΕΕ και στους κόλπους της ολιγαρχίας.

Καμιά συνεργασία με την ΕΕ και τα όργανά της δεν μπορεί να οδηγήσει σε φιλολαϊκές λύσεις. Κάτι τέτοιο δεν είναι λογικό. Δεν συμβαδίζει με τη φύση, το ρόλο και τη στρατηγική της ΕΕ. Ο μοναδικός δρόμος να διεκδικήσει κάποιος φιλολαϊκές λύσεις από την ΕΕ, είναι ο δρόμος της σύγκρουσης με τα συμφέροντα που η Ενωση υπηρετεί, της σύγκρουσης με την ίδια την Ευρωπαϊκή Ενωση και την πλουτοκρατία. Τα προβλήματα που μαυρίζουν καθημερινά τη ζωή μας θα είναι εδώ και μετά τις εκλογές. Τότε που θα συγκροτούν τις κεντροαριστερές ή κεντροδεξιές κυβερνήσεις του κεφαλαίου, οι εργαζόμενοι θα συνεχίσουν να μετρούν τα τραύματά τους, θα πασχίζουν να βρουν διέξοδο και στήριγμα για να προχωρήσουν μπροστά. Μοναδικό αντίπαλο δέος στην εξουσία του κεφαλαίου, αντίβαρο στα νέα αντιλαϊκά μέτρα που έρχονται, στήριγμα στους αγώνες για μια πραγματικά ανθρώπινη ζωή, αποτελεί το ΚΚΕ. Η πρόκληση μας αφορά όλους. Στις 18, ΚΚΕ ενισχυμένο στη Βουλή και στο Λαό.