Παίξε την κασέτα: θετικές και αρνητικές πτυχές της πολιτικής πειθούς

Γράφει ο Αλέξανδρος Δελάρτζ

Παλιά και δοκιμασμένη μέθοδος
πολιτικής δουλειάς

Η κασέτα, για όσους μεγάλωσαν κατά τη δεκαετία του 80 ήτο το βασικό μέσον καταγραφής και -συνεπώς- της πειρατίας της μουσικής (που ακόμα δεν την σκότωσε παρά την κινδυνολογία των πολυεθνικών δισκογραφικών). Η εγγλέζικη ορολογία ήτο compact cassete κατ' αναλογίαν με το μεταγενέστερο compact disc. Το κασετόφωνο αντικατέστησε το παλαιό τότε και ξεπερασμένο μαγνητόφωνο και τις μαγνητοταινίες κατά τη δεκαετία του '60 κι εδώ επανερχόμεθα σε θέμα που θίξαμε σε παλαιότερον ποστ. Η κασέτα που σήμερα έχει εξαφανιστεί, όταν πρωτοβγήκε ήταν σούπερ ντούπερ εξέλιξη και οι παλαιομοδίτες τότε λέγαν πάνω κάτω τα ίδια: μα χωράν σε μια τόσο δα ταινιούλα τόσα τραγούδια; 

Η λειτουργία της αναπαραγωγής της ταινίας ταυτίστηκε τρόπον τινά με την έννοια της επανάληψης. Μπορούσες να ακούσεις όσες φορές ήθελες το περιεχόμενο, μολονότι σήμερα αυτό είναι απείρως πιο εύκολο με τα ψηφιακά μέσα. Εδώ η όλη ουσία μάλλον είναι η διαδικασία επανατύλιξης της κασέτας μέχρι το επιθυμητό σημείο ανα-παραγωγής (αυτή η τεχνική ορολογία είναι εκπληκτική!), η σχετική χρονοκαθυστέρηση που μεσολαβεί. Η μαγεία αυτής της χρονοκαθυστερήσεως είναι αυτή που τονίζει το ζήτημα που θα θίξουμε ευθύς αμέσως.

Οι κομμουνισταί και πολλοί αριστεροί εν γένει, αντιμετωπίζουν συχνά τη χλεύη και την κατηγόρια απλών ανθρώπων που τους ακούν ότι “έβαλε πάλι την κασέτα” και επαναλαμβάνει τα ίδια και τα ίδια. Το ίδιο ακαταλαβίστικο λεξιλόγιο, το ίδιο ύφος και εν τέλει παταγώδικη αποτυχία να κερδίσει ο ομιλών τουλάχιστον την πρώτη εντύπωση. Κι όταν τον διακόπτει ο συνομιλητής, σκαλώνει η ταινία και θέλει ξανατύλιγμα. Δεν μπόρεσε να σε τυλίξει όμως...

Όπου "Γερμανοί" βάλτε τώρα
"κομμουνιστές" (να σας πάρουν τα σπίτια)

Η κομμουνιστική γενικώς (και η κουκουέδικη ειδικώς) ρητορική γίνεται εν τέλει αποδεκτή από το κοινό μιας κι έχει καθιερωθεί ως τέτοια στη συνείδηση του λαού μας, τόσο που αν κανένας κομμουνιστής μιλήσει διαφορετικά νομίζει ο άλλος ότι κάνει πλάκα. Ωστόσο, αποδεκτή ξε-αποδεκτή δεν πολϋαρέσει η αλήθεια είναι στον κόσμο. Το πολύ το κύριε ελέησον το βαριέται κι ο παπάς (για τον Κύριο αν το βαριέται δεν υπάρχουν έγκυρες πληροφορίες). 

Το ζήτημα αυτό διακωμώδησε παλαιότερα ο γνωστός κινηματογραφιστής Αλέκος Σακελλάριος στην πασίγνωστη ταινία “Οι Γερμανοί ξανάρχονται” με τον μάστερ Βασίλη Λογοθετίδη, ταινία που κυκλοφόρησε εν μέσω εμφυλίου (1948) και δεδομένων των συνθηκών τότε ήταν politically correct. Η ταινία δεν έπαιρνε σαφή θέση για τον εμφύλιο, αλλά για την αντίσταση δεν το συζητάμε. 

Ο Λογοθετίδης έρχεται σε επαφή με έναν πατριώτη εαμικό ο οποίος του λέει τα “στοιχειώδη”... Ο τρελός πιο πριν τα' λεγε καλύτερα.

Με εξαιρετικό τρόπο πραγματεύεται το ζήτημα της κομμουνιστικής ορολογίας η ταινία “αλαλούμ” των Τυπάλδου/Αποστολίδη/Σμαραγδή με τον Χάρρυ Κλυν. Την πλήρη τοποθέτηση του καθοδηγητή που την εκθέτει στον Τραμπάκουλα μπορείτε να τη βρείτε ... στο βίντεο που ακολουθεί. 

 Τίθενται το λοιπόν αναπόφευκτα δύο ζητήματα: α) η σχέση μορφής-περιεχομένου β) η ικανότητα επικοινωνίας και πειθούς.

Στο πρώτο ζήτημα λοιπόν έχουμε να κάνουμε με ένα κλασικό πρόβλημα της σύγχρονης διαφήμισης. Πώς θα προσελκύσεις κάποιον με μια πρώτη ελάχιστη επαφή; Οι κομμουνισταί ως εξόχως πολιτικοποιημένοι άνθρωποι πάντοτε δίνουν σημασία στο περιεχόμενο πρώτα. Αρκεί να έχεις δίκιο γι' αυτά που λες, η ακατάβλητη επιστημονική αλλά και ηθική υπεροχή των πολιτικών ζητημάτων που θίγουν είναι αρκετές για να πείσουν τις μάζες... Και δώστου μπλα, μπλα, μπλα! Τα βλέμματα των ακουόντων κυμαίνονται από την συγκατάβαση, τη βαρεμάρα ως την πλήρη απαξίωση και καρτερία ώσπου να τελειώσει το μαρτύριο... Όσο δίκιο και να'χεις, το χάνεις. Το περιτύλιγμα των λόγων είναι χάλι, ούτω λοιπόν ξανατυλίγουμε την κασέτα και πάμε παρακάτω. 

Οι κομμουνιστές έχουν κατοχυρώσει μια ιδιαίτερη ορολογία η οποία χρησιμοποιείται κάργα. Ιμπεριαλισμός, οπορτουνισμός, στοχοπροσήλωση, ρίχνει νερό στο μύλο, ψαρεύει σε θολά νερά, να βαράνε όλα τα σφυριά, ατσαλωμένος, πλουτοκρατία, αστική τάξη, εργατιά, αγροτιά, εργάτη τον εργάτη (αγρότη τον αγρότη, φοιτητή τον φοιτητή),Ιούνης, Ιούλης, Σεπτέμβρης, Οχτώβρης κλπ.

Από πολύ νωρίς, ακόμα από τα χρόνια της λειτουργίας του ΚΚΕ είχε επισημανθεί ότι έπρεπε να γίνουν πιο κατανοητοί στο λαό γι' αυτό και μπήκε σαν βασικό καθήκον η εκλαΐκευση, να τα λες απλά για να σε καταλαβαίνει ο κόσμος. Γίναν σπουδαία βήματα στην κατεύθυνση αυτή, τότε μάλιστα που κονταροχτυπιούνταν η καθαρεύουσα με τη δημοτική. Στο σήμερα έχουν μείνει ίχνη από την παλιά εκλαϊκευτική παράδοση τα οποία δεν βοηθάν στην μεγαλύτερη κατανόηση της πολιτικής και των εννοιών της αριστεράς. Το να πεις τον Οκτώβριο Οχτώβρη, δεν εκλαϊκεύει παραπάνω. 

Για το δεύτερο ζήτημα, η ικανότητα επικοινωνίας έχει αναχθεί σε επιστήμη στο σύγχρονο marketing. Δεν πρέπει να υποτιμάς τις καταχτήσεις του καπιταλισμού σ' αυτό τον τομέα επειδή εξυπηρετούν τις ποταπές επιδίωξες του κεφαλαίου, την πώληση εμπορευμάτων δηλαδή με σκοπό το κέρδος. Η πειθώ, πώς να πείσεις κάποιον για κάτι, είτε του πουλάς νεράκι με το όζον είτε το κομμουνιστικό μανιφέστο, είναι μια τεχνική που μαθαίνεται. Κάθε προσφερόμενο αγαθό έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά κι θέλει διαφορετικό χειρισμό, όπως κι ο υποψήφιος αποδέκτης, δεν πας σ' όλους το ίδιο. Πόσο δε μάλλον, όταν πράγματι έχεις να δώσεις πράμα που σαλεύει, κοσμοθεωρία πρώτης. Δύσκολο αλλά θέλει μαεστρία, μαθαίνεται κι όχι μόνο στο τι θα πεις. Πώς θα το πεις, τι χειρονομίες θα κάνεις, πώς θα δεσμεύσεις ψυχολογικά τον άλλον. Όταν δεν είσαι χαρισματικός σ' αυτά, μπορείς τουλάχιστον να μάθεις πέντε πράγματα. Αχτίφ στα public relations και στα sales (propaganda) techniques και μη το γελάτε καθόλου συναγωνισταί. Κι αυτά εργαζόμενοι τα σκεφτήκανε, τα μελετήσανε, τα εφαρμόσανε. Μπορούν να αυτοαναιρεθούν διαλεκτικά και να γίνουν εργαλεία μαζικής προπαγάνδας.

Η πιο κραυγαλέα επιβεβαίωση του αριστερού κι αριστερίστικου βερμπαλισμού είναι οι διάφορες οργανώσεις, εξωκοινοβουλευτικές και μη. Μια βόλτα στις σελίδες τους θα σας πείσουν για του λόγου το αληθές, εμείς προτείνουμε ανεπιφύλακτα αυτήν εδώ.

Ας μην είμεθα όμως υπερβολικά νεωτερισταί. Υπάρχουν και αντεπιχειρήματα επ' αυτού και πρέπει να ειπωθούν: 

Οι κομμουνισταί τουλάχιστον έχουν κάτι να πουν, εν αντιθέσει με άλλους που δεν έχουν να πουν τίποτα (π.χ.τους εγνωσμένους ρήτορες των μεγάλων κομμάτων) οι οποίοι έχουν διαμορφώσει την γνωστή εις όλους μας μαυρογιαλούρικη πολιτικάντικη γλώσσα. Δεν είμεθα άνθρωποι των λόγων, είμεθα άνθρωποι των έργων. 

Σου λένε κύριε, εμείς αυτό προτείνουμε. Σ' αρέσει, έχει καλώς. Δεν σ' αρέσει; να μου εξηγήσεις το γιατί, κι έτσι γίνεται η περιβόητη ζύμωση. Για να ζυμώσεις όμως, πρέπει πολύ πρώτα να κοσκινίσεις.

Στην κλειστοφοβική κενωνία που ζούμε, που ο μισός κόσμος κρύβεται πίσω από γυαλιά ηλίου, mp3 player και 3gs κουνητό τελέφωνο (και γράσο πρώτης ποιότητος) στ' αυτιά, και βιασύνη στο δρόμο για το πουθενά, οι κομμουνισταί ανοίγουν κουβέντα. Κοινωνικοποιούν τους ακοινώνητους, τους βάζουν προ των ευθυνών τους. Εσύ με ποιούς είσαι κύριε; Έχουν ταυτότητα, έχουν καθαρό μέτωπο στην κενωνία, αντιιμπεριαλιστικό, αντιμονοπωλιακό, λαϊκό όπως θες πες το. Και γίνονται και ενοχλητικοί καμμιά φορά, αλλά δεν πειράζει, ας γίνουν και λίγο. Αυτόν τον τρόπο έχουν για να φτάσουν οι απόψεις και οι θέσεις τους στον κόσμο, αυτόνε χρησιμοποιούν, τι να κάνουμε τώρα; Καλύτεροι είναι οι διάφοροι “πολιτευτές” που σου στέλνουν sms για τα χρόνια πολλά; Εγώ προτιμώ την πάρλα. Κουραστική και άστοχη πολλές φορές, αλλά προτιμητέα. Παίξε την κασέτα το λοιπόν σύντροφε και συναγωνιστά!