Ο Λένιν για τον ιμπεριαλισμό και τον πόλεμο

Αναδημοσιευση απο Erodotos

Σημειώσεις από το έργο «Πόλεμος και επανάσταση», στο Λένιν Ι Β «Άπαντα», τόμος 32

Το βασικό ζήτημα είναι: «ποιος είναι ο ταξικός χαρακτήρας του πολέμου, από ποια αιτία ξέσπασε αυτός ο πόλεμος, ποιες τάξεις τον διεξάγουν, ποιες ιστορικές και ιστορικο-οικονομικές συνθήκες τον προκάλεσαν.» (σελ.77.)

«Εμείς οι μαρξιστές δεν συγκαταλεγόμαστε ανάμεσα στους απόλυτους αντιπάλους κάθε πολέμου. Εμείς λέμε: σκοπός μας είναι να πετύχουμε το σοσιαλιστικό κοινωνικό σύστημα που, εξαλείφοντας τη διαίρεση της ανθρωπότητας σε τάξεις, εξαλείφοντας κάθε εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και έθνους από έθνος, θα εξαλείψει αναπόφευκτα κάθε δυνατότητα πολέμου γενικά.

Αλλά στον πόλεμο γι’ αυτό το σοσιαλιστικό κοινωνικό σύστημα θα συναντήσουμε αναπόφευκτα τέτοιες συνθήκες, που η ταξική πάλη μέσα σε κάθε έθνος χωριστά μπορεί να προσκρούσει στον πόλεμο ανάμεσα στα διάφορα έθνη, που τον γεννά πάλι αυτή η ίδια η ταξική πάλη, και γι’ αυτό δεν μπορούμε να αρνηθούμε τη δυνατότητα επαναστατικών πολέμων, δηλαδή πολέμων, που πηγάζοντας πηγάζοντας από την ταξική πάλη, διεξάγονται από τις επαναστατικές τάξεις και έχουν ξεκάθαρη, άμεση επαναστατική σημασία.» (σελ.78.)

«Ο πόλεμος είναι συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα» (Κλάουζεβιτς)

«Κάθε πόλεμος συνδέεται αδιάρρηκτα μ’ εκείνο το πολιτικό καθεστώς από το οποίο πηγάζει. Την ίδια πολιτική, που ένα ορισμένο κράτος, μια ορισμένη τάξη στα πλαίσια αυτού του κράτους, εφαρμόζει σε μια μακρόχρονη περίοδο πριν από τον πόλεμο, η ίδια αυτή τάξη τη συνεχίζει αναπόφευκτα και στη διάρκεια του πολέμου, αλλάζοντας μόνο μορφή δράσης.» (σελ.79.)

Κρατικός καπιταλισμός: η «κρατικοποίηση της καπιταλιστικής παραγωγής, η συνένωση της γιγάντιας δύναμης του καπιταλισμού με τη γιγάντια δύναμη του κράτους σε ένα μηχανισμό που συνενώνει δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε μια οργάνωση του κρατικού καπιταλισμού.» (σελ.83.)

«Είναι ευνόητο ότι το ζήτημα ποιος από τους δύο αυτούς άρπαγες τράβηξε πρώτος το μαχαίρι δεν έχει για μας καμιά σημασία.» (σελ.85-86)

«Ξεχνώντας τη ιστορία του χρηματιστικού κεφαλαίου, την ιστορία για το πώς ωρίμασε αυτός ο πόλεμος για το ξαναμοίρασμα, παρουσιάζουν το ζήτημα έτσι: δύο λαοί ζούσαν ειρηνικά, ύστερα ο ένας επιτέθηκε, ο άλλος άρχισε να αμύνεται. Λησμονήθηκε όλη η επιστήμη, λησμονήθηκαν οι τράπεζες, οι λαοί καλούνται να ταχθούν υπό τα όπλα, καλείται να ταχθεί υπό τα όπλα ο αγρότης που δεν ξέρει τι θα πει πολιτική.» (σελ.86.)

«Τον πόλεμο τον άρχισαν οι κυρίαρχες τάξεις και θα τον τερματίσει μόνο η επανάσταση της εργατικής τάξης.» (σελ.101.)

Σημειώσεις από το έργο «Ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», στο Λένιν Ι Β «Άπαντα», τόμος 27

«Οι μονοπωλιακές ενώσεις των καπιταλιστών, τα καρτέλ, τα συνδικάτα, τα τραστ, μοιράζουν μεταξύ τους πριν απ’ όλα την εσωτερική αγορά, κατακτώντας περισσότερο ή λιγότερο ολοκληρωμένα την παραγωγή της δοσμένης χώρας. Στις συνθήκες όμως του καπιταλισμού η εσωτερική αγορά συνδέεται αναπόφευκτα με την εξωτερική. Ο καπιταλισμός έχει από καιρό δημιουργήσει την παγκόσμια αγορά. Και στο μέτρο που αναπτυσσόταν η εξαγωγή κεφαλαίου και απλώνονταν με κάθε τρόπο οι εξωτερικές και αποικιακές σχέσεις και οι ‘σφαίρες επιρροής’ των πιο μεγάλων μονοπωλιακών ενώσεων, τα πράγματα τραβούσαν ‘φυσιολογικά’ προς την παγκόσμια συνεννόηση ανάμεσά τους, προς τη δημιουργία διεθνών καρτέλ.» (σελ.370.)

Το 1907 υπογράφηκε συμφωνία για το μοίρασμα του κόσμου μεταξύ των δύο τραστ στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας (αποτέλεσμα της συγκέντρωσης, ή με συμμετοχή, ή με εξαγορά, ή με πτώχευση του ανταγωνισμού), του γερμανικού AEG και του αμερικανικού General Electric. Το μοίρασμα ήταν γεωγραφικό και περιελάμβανε την συνεργασία στον τομέα της έρευνας και της πείρας. «Το μοίρασμα όμως του κόσμου ανάμεσα σε δύο ισχυρά τραστ δεν αποκλείει φυσικά το ξαναμοίρασμα, αν αλλάξει ο συσχετισμός δυνάμεων, λόγω της ανισομετρίας της ανάπτυξης, των πολέμων, των χρεοκοπιών, κλπ.» (σελ.373.)

«Βλέπουμε εδώ παραστατικά πως περιπλέκονται και γίνονται ένα στην εποχή του χρηματιστικού κεφαλαίου τα ιδιωτικά και τα κρατικά μονοπώλια, πως και τα πρώτα και τα δεύτερα αποτελούν στην πραγματικότητα απλώς χωριστούς κρίκους του ιμπεριαλιστικού αγώνα που γίνεται για ανάμεσα στους μεγαλύτερους μονοπωλητές για το μοίρασμα του κόσμου.» (σελ.376.)

«Τα διεθνή καρτέλ δείχνουν ως ποιο βαθμό έχουν αναπτυχθεί σήμερα τα καπιταλιστικά μονοπώλια και για ποιο πράγμα γίνεται η πάλη ανάμεσα στις ενώσεις των καπιταλιστών. Αυτό το τελευταίο περιστατικό είναι το σπουδαιότερο. Μόνο αυτό μας εξηγεί το ιστορικοοικονομικό νόημα αυτού που γίνεται, γιατί η μορφή της πάλης μπορεί να αλλάζει και αλλάζει συνεχώς σε εξάρτηση από διάφορες, σχετικά μερικότερες και προσωρινές αιτίες, η ουσία όμως της πάλης, το ταξικό της περιεχόμενο δεν μπορεί ν’ αλλάξει καθόλου, όσο θα υπάρχουν τάξεις.» (σελ.378.)

«Οι καπιταλιστές μοιράζουν τον κόσμο όχι από κάποια ιδιαίτερη κακία τους, αλλά γιατί ο βαθμός συγκέντρωσης που επιτεύχθηκε τους αναγκάζει να πάρουν αυτό τον δρόμο για να βγάζουν κέρδος. Συγκεκριμένα τον μοιράζουν ‘ανάλογα με τα κεφάλαιά τους’, ‘ανάλογα με την δύναμή τους’…η δύναμη όμως αλλάζει ανάλογα με την οικονομική και πολιτική ανάπτυξη.» (σελ.378-379.)

Σημειώσεις από το έργο «Κριτικά σημειώματα για το εθνικό ζήτημα», στο Λένιν Ι Β «Άπαντα», τόμος 24

Αφομοίωση: «η παγκόσμια-ιστορική τάση του καπιταλισμού να σπάζει τους εθνικούς φραγμούς, να σβήνει τις εθνικές διαφορές, να αφομοιώνει τα έθνη, τάση που από δεκαετία σε δεκαετία εκδηλώνεται όλο και με μεγαλύτερη δύναμη και αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους κινητήρες που μετατρέπουν τον καπιταλισμό σε σοσιαλισμό.» (σελ.124.)

«Στο κάθε σύγχρονο έθνος υπάρχουν δύο έθνη…Σε κάθε εθνικό πολιτισμό υπάρχουν δύο εθνικοί πολιτισμοί.» (σελ.128.)

«Κάθε κήρυγμα χωρισμού των εργατών του ενός έθνους από το άλλο, κάθε επίθεση ενάντια στο μαρξιστικό «αφομοιωτισμό», κάθε αντιπαράθεση σε ζητήματα που αφορούν το προλεταριάτο του ενός εθνικού πολιτισμού σαν συνόλου σ’ έναν άλλον ενιαίο τάχα πολιτισμό κτλ. είναι αστικός εθνικισμός και ενάντια σ’ αυτόν χρειάζεται αμείλικτη πάλη.» (σελ.129.)