Ποιος και γιατί δημιουργεί το κρατικό χρέος - Τρεις πηγές αφαίμαξης δεκάδων δισεκατομμυρίων

Από τον Κυριακάτικο Ριζοσπάστη (1 & 2)

• Εγκληματικές οι ευθύνες της κυβέρνησης που κλιμακώνει τη λεηλασία σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων μόνο και μόνο για να τη βγάλουν «καθαρή» οι πιστωτές της και άλλα τμήματα της οικονομικής ολιγαρχίας
• Το χρέος, που σήμερα είναι 328 δισ. ευρώ, θα γίνει 351 δισ., με την προϋπόθεση ότι στο μεταξύ θα πληρώσουμε 334 δισ. ευρώ!

Μόνο στο ψέμα και στην παραχάραξη της αλήθειας στηρίζεται η προπαγάνδα της κυβέρνησης, που προσπαθεί να ενοχοποιήσει τις λαϊκές μάζες για τα ελλείμματα του Δημοσίου και το κρατικό χρέος. Τα ελλείμματα και το χρέος είναι φρούτο σύμφυτο με τις εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής και απόλυτα απαραίτητο στο καπιταλιστικό κράτος, προκειμένου να χρηματοδοτεί, με διάφορους τρόπους, τους εκπροσώπους της οικονομικής ολιγαρχίας να κάνουν κερδοφόρες τοποθετήσεις των κεφαλαίων τους. Ολα τα άλλα είναι προπαγανδιστικές ακροβασίες και ψεύδη, με απώτερο στόχο να νομιμοποιηθεί και στο μέλλον η ίδια πολιτική που θα οδηγήσει σε νέα ελλείμματα και νέο κρατικό χρέος. Γι' αυτό οι εργαζόμενοι και τα άλλα λαϊκά στρώματα, είναι αναγκαίο, όσο γίνεται πιο γρήγορα να συνειδητοποιήσουν ότι όχι μόνο δεν έχουν την παραμικρή ευθύνη για ελλείμματα και χρέος, αλλά και ότι δε χρωστάνε δεκάρα σε κανέναν.

Τα υψηλά κρατικά χρέη δεν είναι ...προνόμιο της Ελλάδας. Σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες, ο βρόχος των τραπεζών που διαχειρίζονται τα χρέη των κρατών, σφίγγει όλο και περισσότερο. Ιδιαίτερα στις αναπτυγμένες χώρες του κεφαλαίου, εκεί που συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος του χρέους, η κατάσταση μυρίζει μπαρούτι τουλάχιστον εδώ και μια δεκαπενταετία. Υπάρχει, μάλιστα, και ειδική ιστοσελίδα, της γνωστής οικονομικής εφημερίδας «The Economist», που καταγράφει, σε πραγματικό χρόνο, την εξέλιξη του παγκόσμιου κρατικού χρέους, το οποίο αυξάνεται κατά αρκετά εκατομμύρια δολάρια το λεπτό. Για τις διαστάσεις που έχει πάρει το κρατικό χρέος σε παγκόσμιο επίπεδο, ας έχουμε υπόψη μας ότι μέσα σε μια δεκαετία, από 19 περίπου τρισεκατομμύρια δολάρια το 2000, έχει ήδη εκτοξευθεί στα 42,4 τρισ. δολάρια.

Το κρατικό χρέος στην ΕΕ

Απάντηση σε όσους επιχειρούν να αναδείξουν ως ειδικό πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας το χρέος, σε μια συντεταγμένη προσπάθεια να κουκουλώσουν τα πραγματικά αδιέξοδα που δημιουργεί η βαθύτατη καπιταλιστική κρίση στην οποία βρίσκεται η οικονομία της χώρας, είναι και τα στοιχεία για την εξέλιξη του χρέους στις χώρες - μέλη της ΕΕ και ειδικότερα στις χώρες της ζώνης του ευρώ.

Οπως αποκαλύπτεται από την πρόσφατη έκθεση της Γιούροστατ, το κρατικό χρέος των 17 χωρών της ζώνης, διαμορφώθηκε στα τέλη του 2010 στα 7,8 τρισεκατομμύρια ευρώ, ενώ αν πάρουμε και τις υπόλοιπες χώρες - μέλη της ΕΕ το χρέος είναι της τάξης των 9,8 τρισ,. ευρώ. Σε ολόκληρη την ΕΕ, τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μια συνεχής αύξηση του κρατικού χρέους, που χρόνο το χρόνο διαμορφώθηκε ως εξής:

• 2007: 7.310,8 δισ. ευρώ
• 2008: 7.782,8 δισ. ευρώ
• 2009: 8.767,7 δισ. ευρώ
• 2010: 9.828,2 δισ. ευρώ

Η αύξηση του συνολικού χρέους στις χώρες - μέλη της ΕΕ μέσα στην τετραετία, δηλαδή, ήταν της τάξης του 34%.

Για να καταλάβουμε την υποκρισία όσων μιλούν για κρίση χρέους, να πούμε ότι το ελληνικό κρατικό χρέος από 239,36 δισ. ευρώ το 2007, διαμορφώθηκε στα 328,6 στο τέλος του 2010, παρουσιάζοντας αύξηση 37,3%, ποσοστό παραπλήσιο με το ποσοστό αύξησης του συνολικού κρατικού χρέους στην ΕΕ. Στην ΕΕ υπάρχουν, μάλιστα, χώρες που μέσα σ' αυτήν την τετραετία τριπλασίασαν το δημόσιο χρέος τους (Ιρλανδία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ρουμανία) και άλλες που το διπλασίασαν (Ισπανία, Μ. Βρετανία, Σλοβενία). Ποιο είναι το πρόβλημα; Οτι στην Ελλάδα, λόγω της οικονομικής κρίσης, που οδήγησε σε απότομη και μεγάλη μείωση του ΑΕΠ της χώρας, το ποσοστό του χρέους, όπως λέει η Γιούροστατ, από 105,4% του ΑΕΠ το 2007, έφτασε πέρσι στο 142,8%. Μόνο που αυτό και πάλι αποδεικνύει ότι το πρόβλημα είναι η κρίση και η μείωση της οικονομικής δραστηριότητας και ότι τα επίπεδα του χρέους αποτελούν πρόβλημα που είναι παράγωγο της κρίσης και όχι το αντίθετο.

Βρήκαν ευκαιρία

Βέβαια, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ σε συνεργασία και συμφωνία με τους δανειστές της τρόικας, αποφάνθηκαν ότι με αφορμή τους αριθμούς που αφορούν το χρέος, διαμορφώνεται μια καλή ευκαιρία να υλοποιήσουν τώρα μια σειρά στόχους που έχουν στρατηγική σημασία για την πλουτοκρατία της ΕΕ. Μιλάμε για την παράλληλη προώθηση πολλαπλών στόχων, από την εκπλήρωση των οποίων θα μπορούσαν να διεξαχθούν συμπεράσματα για συγκεκριμένες πολιτικές και μέτρα, που μπορούσαν να τεθούν σε εφαρμογή και σε άλλες χώρες - μέλη. Ανάμεσα στους στόχους που τέθηκαν είναι:

Πρώτον: Να εξασφαλίσουν, μέσω του λεγόμενου μηχανισμού στήριξης, ότι παρά τη βαθιά κρίση της ελληνικής οικονομίας, θα συνεχίσει η οικονομική αφαίμαξη των λαϊκών στρωμάτων, προκειμένου να πληρώνονται για όσο γίνεται περισσότερο οι τοκοχρεολυτικές δόσεις προς τους άρπαγες του τραπεζικού κεφαλαίου, στο οποίο η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ από το 1997 έχει αναθέσει τη διαχείριση του κρατικού χρέους, προσφέροντας στους εκπροσώπους του κέρδη δεκάδων δισεκατομμυρίων, κατακλέβοντας το λαό και τον τόπο.

Δεύτερον: Να εκμεταλλευτούν την κατάσταση, ώστε μέσα από καλοσχεδιασμένους εκβιασμούς και καθημερινή τρομοκρατία για τα «χειρότερα», να περάσουν δεκάδες μέτρα διαρθρωτικού χαρακτήρα, η επιβολή των οποίων για διάφορους λόγους και κύρια λόγω της αντίστασης του ταξικού κινήματος, είχαν καθυστερήσει στη χώρα. Στόχος όλων αυτών των μέτρων είναι η εξασφάλιση ακόμα πιο φτηνής εργατικής δύναμης για τους επιχειρηματικούς ομίλους, μέσα από οικονομικο - κοινωνικές ανατροπές που οδηγούν στη ραγδαία χειροτέρευση της θέσης των λαϊκών στρωμάτων στην κοινωνία. Εδώ έχουμε τα μέτρα για περιορισμό των λαϊκών εισοδημάτων, κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, παραπέρα ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, επιμήκυνση του εργάσιμου βίου, κατάργηση ουσιαστικά των συντάξεων όπως τις ξέραμε μέχρι σήμερα. Και μαζί το όργιο της φορολογικής επιδρομής που έχει εξαπολύσει από τις αρχές του προηγούμενου χρόνου η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.

Τρίτον: Με δεδομένο ότι μεγάλες κοινωνικές ομάδες και εκατομμύρια εργατικά νοικοκυριά έχουν ήδη πτωχεύσει ή θα πτωχεύσουν με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο και έχοντας υπόψη ότι η πολιτική κυβέρνησης - τρόικας θα εκτοξεύσει το δημόσιο χρέος το 2015 στο 160% του ΑΕΠ, προετοιμάζουν ήδη τη διαδικασία της ελεγχόμενης πτώχευσης, τουλάχιστον για ένα μέρος των κρατικών ομολόγων, που έχουν στη διάθεσή τους οι τράπεζες.

Το βέβαιο είναι ότι μέχρι να ενεργοποιηθεί και επίσημα η διαδικασία της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, θα μεσολαβήσει μια περίοδος συνεχούς κλιμάκωσης της επιθετικότητας κυβέρνησης - πλουτοκρατίας, για το ανελέητο και ολοκληρωτικό γονάτισμα των λαϊκών στρωμάτων, αφού κάθε «επικαιροποίηση» και «αναδιατύπωση» των μνημονιακών συμφωνιών κυβέρνησης - τρόικας θα βάζει στην ημερήσια διάταξη νέες αξιώσεις και απαιτήσεις των δανειστών. Αλλά και στο «διά ταύτα» ακόμα και με την ολοκλήρωση του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου, το 2015 από τώρα προδιαγράφεται πολύ χειρότερο από το σήμερα.

Τοκοχρεολύσια θανάτου

Κοιτάξτε τι κάνουν αυτοί που υποτίθεται ότι δουλεύουν για τη σωτηρία της χώρας.
Στο τέλος του 2010, το δημόσιο χρέος έφτανε τα 328,6 δισ. ευρώ.
Από φέτος, μέχρι και το 2015, σύμφωνα με τον κρατικό προϋπολογισμό και το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Προσαρμογής, σχεδιάζεται να πληρώσουμε προς τις τράπεζες - πιστωτές, τοκοχρεολύσια που χρόνο με το χρόνο θα διαμορφωθούν ως εξής (σε παρένθεση η ανάλυση για χρεολύσια και τόκους):

• 2011: 52,0 δισ. ευρώ (36+16)
• 2012: 49, 9 δισ. ευρώ (33+16,9)
• 2013: 56,5 δισ. ευρώ (37+ 19,5)
• 2014: 70,0 δισ. ευρώ (48+22)
• 2015: 56,4 δισ. ευρώ (33+23,4)

Αν κάνουμε τις πράξεις θα διαπιστώσουμε ότι μέχρι και το 2015 θα πληρώσουμε 187 δισ. ευρώ για χρεολύσια και ακόμα 97,8 δισ. ευρώ για τόκους, δηλαδή μιλάμε για ένα ποσό της τάξης των 284,8 δισ. ευρώ.

Στο ποσό αυτό, όπως συμφώνησαν κυβέρνηση - τρόικα, θα πρέπει να προσθέσουμε ακόμα κονδύλια ύψους 50 δισ. ευρώ, από τις ιδιωτικοποιήσεις που θα πάνε κατευθείαν στα ταμεία των πιστωτών,
Αρα, μέσα στην πενταετία, οι εργαζόμενοι της χώρας και τα άλλα θύματα της εγκληματικής πολιτικής της κυβέρνησης θα πληρώσουμε για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους ποσά ύψους 334,8 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Κι όμως!!! Παρά την κυριολεκτική λεηλασία του λαού, παρά την κοινωνική οπισθοδρόμηση, παρά το απόλυτο ξεπούλημα κάθε περιουσιακού στοιχείου που ανήκει στο Δημόσιο, το 2015, το κρατικό χρέος στην καλύτερη περίπτωση θα είναι 351,4 δισεκατομμύρια ευρώ!!!
Θα έχουμε πληρώσει, δηλαδή, μέσα σε πέντε χρόνια το ΑΕΠ ενάμιση χρόνου και θα χρωστάμε άλλα τόσα!!!

Με δυο λόγια, με βάση τον ...Μηχανισμό Στήριξης, το χρέος των 328 δισ. ευρώ του 2010, θα είμαστε τυχεροί αν πληρώνοντας 334 δισ. σε πέντε χρόνια, θα πάει στα 351 δισεκατομμύρια ευρώ.

Αυτήν την πολιτική ζητάει η κυβέρνηση να αποδεχτεί ο ελληνικός λαός. Σε αυτήν την πολιτική καλούνται να υποταχθούν οι εργαζόμενοι. Για να γλιτώσει από την κρίση το κεφάλαιο. Για να προσφερθούν νέα κέρδη στους τραπεζίτες. Για να εξασφαλιστούν καλύτεροι όροι κερδοφορίας για τα άλλα τμήματα της άρχουσας τάξης. Μας ζητάνε να δεχτούμε την ολοκληρωτική κλοπή του πλούτου που παράγει η χώρα, αξιώνουν να πτωχεύσουν τόσα εκατομμύρια εργαζομένων, μόνο και μόνο για να σωθούν κάποιες τράπεζες και οι εκπρόσωποι της οικονομικής ολιγαρχίας.

Βέβαια, οι αριθμοί μπορούν να διαβαστούν και αλλιώς. Για παράδειγμα, αυτά τα 334 δισ. που θα αρπάξουν από τα κόπια των εργαζομένων για να αυξήσουν τα κέρδη τους οι πλουτοκράτες, στα χέρια του λαού και με μια διαφορετική κυβερνητική εξουσία, εξουσία λαϊκή, μπορεί να αποτελέσουν μια πρώτης τάξεως μαγιά, για συνολικότερες αλλαγές στην κοινωνία και την οικονομία της χώρας. Είναι πλούτος και συσσωρευμένο κεφάλαιο, που κάτω από διαφορετικές προϋποθέσεις και συσχετισμούς, με ριζικά διαφορετικούς προσανατολισμούς και στόχους, μπορεί να ενεργοποιήσει τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου, ώστε αξιοποιώντας προς όφελος της κοινωνίας τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας, να σηματοδοτήσει την απαρχή για συνολικότερες ανατροπές, με όραμα μια κοινωνία που θα αναπτύσσεται με βάση τις πραγματικές ανάγκες του λαού και θα στοχεύει στην ολόπλευρη ικανοποίησή τους.

Τρεις πηγές αφαίμαξης δεκάδων δισεκατομμυρίων

Για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά νοικοκυριά, είναι απόλυτη ανάγκη να είναι εντελώς ξεκαθαρισμένο και να μην υπάρχει η παραμικρή ταλάντευση για δύο σημαντικά ζητήματα: Πρώτον, ότι δεν έχουν την παραμικρή ευθύνη για τις κατά καιρούς διακυμάνσεις και τα σημερινά επίπεδα διαμόρφωσης αυτού του χρέους. Δεύτερον, ότι τα δάνεια και κάθε χρέος που εμφανίζουν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, στην ουσία είναι οφειλές της οικονομικής ολιγαρχίας που πρέπει να επιστραφούν προς τους εργαζόμενους και τα άλλα λαϊκά στρώματα.

Βέβαια, θα πει κάποιος, καλά είναι τα λόγια, αλλά πώς, πέρα από τη γενική επιχειρηματολογία για το ληστρικό ρόλο της πλουτοκρατίας, μπορεί κανείς να αποδείξει ότι τα ελλείμματα και τα χρέη τα γεννά η πολιτική στήριξης του κεφαλαίου και το σύστημα; Ακόμα και αν αφήσουμε κατά μέρος τα δεκάδες δισεκατομμύρια που δίνονται στους εκπροσώπους του κεφαλαίου με τη μορφή των άμεσων κινήτρων, χρηματοδοτήσεων και ενισχύσεων, ιδού μερικά απτά, χαρακτηριστικά και αρκούντως αποκαλυπτικά στοιχεία.

Πρώτον: Ενας από τους τομείς μεγάλης αφαίμαξης του κοινωνικού πλούτου που παράγουν οι εργαζόμενοι είναι οι στρατιωτικές δαπάνες και οι δαπάνες για την απόκτηση οπλικών συστημάτων, πολιτική που δεν υπηρετεί τις αμυντικές ανάγκες της χώρας, αλλά εντάσσεται στους επιθετικούς σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ. Ειδικά σε ό,τι αφορά τις προμήθειες οπλικών συστημάτων πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι οι σχετικές δαπάνες χρηματοδοτούνται αποκλειστικά με κρατικό δανεισμό, άρα είναι ένας από τους παράγοντες που διογκώνει απευθείας τα κρατικά χρέη. Ακόμα και με βάση τα (ελλειπή) επίσημα στοιχεία που εμφανίζονται από οργανισμούς που παρακολουθούν τις εισαγωγές και εξαγωγές στρατιωτικού υλικού, προκύπτει ότι:
α) Η Ελλάδα είναι παγκοσμίως η τέταρτη κατά σειρά χώρα σε εισαγωγές στρατιωτικών εξοπλισμών.
β) Οι επίσημα καταγεγραμμένες εισαγωγές για την περίοδο 2000 - 2010 φτάνουν τα 31 δισ. ευρώ τα οποία πληρώθηκαν σε στρατιωτικές βιομηχανίες των ΗΠΑ (το 42,1%), της Γερμανίας (το 22,4%), της Γαλλίας (το 11,7%) και άλλων χωρών και τα οποία τροφοδότησαν την αύξηση του χρέους.

Δεύτερον: Στην αύξηση του κρατικού δανεισμού την τελευταία δεκαετία, ξεχωριστό ρόλο έπαιξαν ορισμένες από τις επιλογές της οικονομικής ολιγαρχίας όπως τα διάφορα ακριβοπληρωμένα έργα που αναλαμβάνουν να κάνουν μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι, ενώ ορισμένα από αυτά είναι εντελώς άχρηστα για τους εργαζόμενους και τη βελτίωση του βιοτικού τους επιπέδου.

Το παράδειγμα με την Ολυμπιάδα του 2004 είναι από τα πλέον χαρακτηριστικά μια και αφορά έργα που πραγματοποιήθηκαν σχεδόν αποκλειστικά μέσω του κρατικού δανεισμού. Το πραγματικό τους κόστος δε θα το μάθουμε ποτέ. Σύμφωνα με τις επίσημες εκτιμήσεις, μιλάμε για κονδύλια ύψους 11,2 δισ. ευρώ, ωστόσο πολλοί κυβερνητικοί παράγοντες της εποχής ανεβάζουν τη σχετική αιμορραγία σε πάνω από 20 δισ. ευρώ.

Αλλο τρανταχτό παράδειγμα ανοιχτής λεηλασίας είναι τα λεγόμενα μεγάλα έργα υποδομής που αναλαμβάνουν μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες, οι οποίες στο τέλος εκτοξεύουν τα κόστη κατασκευής και άρα το σχετικό κόστος της συμμετοχής του Δημοσίου στη δαπάνη σε υπερδιπλάσια και υπερτριπλάσια επίπεδα. Είναι ενδεικτικό ότι ενώ το κόστος για την κατασκευή αυτοκινητόδρομων στη χώρα μας φτάνει και τα 60 εκατομμύρια ευρώ ανά χιλιόμετρο, σε άλλες χώρες της ΕΕ, με αντίστοιχο γεωγραφικό ανάγλυφο, το κόστος υπολογίζεται σε λιγότερο από 10 εκ. ευρώ το χιλιόμετρο.

Τρίτο: Η πολιτική των επίσημων φοροαπαλλαγών προς το κεφάλαιο είναι ακόμα μία γάγγραινα μόνιμης λεηλασίας των οικονομικών του Δημοσίου που προκαλεί τεράστια ελλείμματα, τα οποία εν τέλει καλύπτονται με κρατικό δανεισμό. Πόσο είναι το κόστος αυτών των φοροαπαλλαγών; Κανείς δε γνωρίζει ακριβώς. Στον ειδικό τόμο του κρατικού προϋπολογισμού για τις φορολογικές δαπάνες πάντως το 2003, εντελώς ξετσίπωτα σημειώνεται με έμφαση ότι «στις περισσότερες περιπτώσεις φορολογικών απαλλαγών, που παρέχονται στα νομικά πρόσωπα, υπάρχει αδυναμία καταγραφής της απώλειας εσόδων του δημοσίου. Η αδυναμία αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι τα αφορολόγητα έσοδα και οι δαπάνες των επιχειρήσεων που εκπίπτουν (...) δεν δηλώνονται στη σχετική δήλωση φορολογίας εισοδήματος».

Στην ουσία, βέβαια, όλοι μας γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ενώ η φορολόγηση των εισοδημάτων των μισθωτών και συνταξιούχων συνεχώς αυξάνεται και οι άθλιοι της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ έφτασαν να καταργήσουν το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ για τις οικογένειες των εργαζομένων, οι συντελεστές φορολόγησης των κερδών, συνεχώς μειώνονται. Ετσι, οι συντελεστές φορολόγησης των κερδών από τα επίπεδα του 50% που ίσχυαν στο παρελθόν, τάρα έχουν πέσει ήδη στα επίπεδα του 20%.