Από το Γλόμπινγκ
Το αναρχικό/αντιεξουσιαστικό κίνημα στην Ελλάδα γνωρίζει μεγάλη άνθηση και προσελκύει πολύ νέο κόσμο κι απ' ότι φαίνεται το ίδιο συμβαίνει και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Πολύ γνωστή στα πράγματα της Θεσσαλονίκης είναι η συλλογικότητα (κατά το αντιεξουσιαστικό λεξιλόγιο) Φάμπρικα Υφανέτ, η οποία εδράζεται στο εγκαταλελειμένο εργοστάσιο της Υφανέτ επί της Οδού Παπάφη στη Σαλονίκη (η είσοδος είναι στην αρχή της Περδίκα, πάνω απ' την Εγνατία). Ομάδα αντιεξουσιαστών κατέλαβε το εγκαταλελειμένο κτίριο τον Μάρτη του 2004, όπως μας πληροφορεί η ιστοσελίδα τους, κι από τότε χρησιμοποιούν αυτόν τον χώρο για πολλές δραστηριότητες όπως συζητήσεις, συναυλίες, χαριστικό παζάρι, προβολές ταινιών, συντροφική κουζίνα κλπ.
Ομολογουμένως, η παρουσία της εν λόγω συλλογικότητας είναι σταθερή όλα αυτά τα χρόνια και η τίμια προσήλωσή τους στο -όποιο- όραμα έχουν δεν μπορεί παρά να αναγνωριστεί.
Στο τέλος της ερχόμενης βδομάδας οργανώνουν ένα τριήμερο φεστιβάλ-συνέδριο το οποίο φέρει τον τίτλο “communismos”, μιας έννοιας η οποία μας χαρακτηρίζει ιδεολογικά-πολιτικά εμάς τους κομμουνιστές και είναι σαν κάλεσμα να τοποθετηθούμε επί της διακήρυξης της δράσης αυτής που ανέλαβε η “φάμπρικα”. Το πρόγραμμα και τη διακήρυξη του φεστιβάλ-συνεδρίου μπορείτε να το δείτε στην σελίδα που έστησαν ειδικά για το σκοπό αυτό http://www.communismos.com/ .
Η ιδεολογική – πολιτική ρήξη ανάμεσα στον αναρχισμό και τον μαρξισμό “επισημοποιήθηκε” στην ιστορική 1η Διεθνή (1864) ανάμεσα στους “ηγέτες” των δύο τάσεων του Μπακούνιν και του Μαρξ. Έκτοτε, οι δύο αντιλήψεις συγκρούστηκαν ουκ ολίγες φορές στην ιστορία, η μαρξιστική τάση δικαιώθηκε ιστορικά – πολιτικά με το κομμουνιστικό κίνημα να παίρνει κεφάλι στη Ρωσία στις αρχές του αιώνα, με το τεράστιο θεωρητικό έργο του Λένιν που εξέλιξε τον μαρξισμό πολιτικά κυρίως.
Οι αντιεξουσιαστές έπαιξαν ρόλο στους ταξικούς αγώνες σε Ευρώπη κι Αμερική, η φυσική απέχθειά τους όμως προς τις “συγκεντρωτικές” οργανωτικές δομές τους στέρησε τη δυνατότητα ενός στοιχειώδους συντονισμού με διάρκεια, κυρίως με προοπτική. Ο αναρχισμός έχει διάφορες θεωρητικές εκφάνσεις, μία απ' αυτές είναι ο “αναρχοκομμουνισμός”.
Οι παροικούντες της Φάμπρικας φέρονται να ανήκουν σ' αυτήν την “πτέρυγα”, ας την πούμε έτσι. Η επιλογή της λέξης “communismos” δεν είναι καθόλου τυχαία.
Διαβάζοντας κανείς τη διακήρυξη του φεστιβάλ-συνεδρίου, παρατηρεί δύο πράγματα: πρώτον, η επιμονή στη χρήση νεολογισμών και περίεργων λεκτικών συνδυασμών: “έμφυλη καταπίεση”, “κρίση πειθάρχησης και κοινωνικής ανυποταξίας”, “[...]αποτυχία των αφεντικών να καθυποτάξουν και να ελέγξουν στο σύνολό τους [...] τις ορατές κι αόρατες αρνήσεις”, “[επιλέγουμε τον κομμουνισμό][...] ως διαγώνιο διάνυσμα που συνθέτει, συστήνει και γονιμοποιεί τις ταξικές συγκρούσεις”, “[...] παρανομοποίηση των μεταναστευτικών ροών”. Αυτός ο βερμπαλισμός κρύβει ένα κόμπλεξ, μια αγωνία των οργανωτών να πείσουν περι κάποιας επιστημονικής “ορθότητας” των απόψεών τους, πράγμα φυσικό μιας και ποτέ το αναρχικό ιδεώδες δεν εξελήφθη σαν στοιχειοθετημένη πολιτική πρόταση. Πάντοτε ο αναρχισμός είχε περισσότερο (κατα τα άλλα καλώς εννοούμενο) ηθικό χαρακτήρα και δεν μπορούσε ποτέ να πείσει ότι μπορεί στ' αλήθεια, ρεαλιστικά να πραγματοποιηθεί το ιδεώδες της αναρχίας, μιας κοινωνίας απαλλαγμένης από κάθε μορφή εξουσίας. Επιπλέον, η χρήση τέτοιας “ψαγμένης” γλώσσας, δηλώνει και τον πόθο να απαλλαγεί το αναρχικό κίνημα από τις χοντροκομμένες διακηρύξεις διάφορων αντιεξουσιαστικών ομάδων (“μπάχαλα” στην καθομιλουμένη) που δεν έχουν κανένα βάθος θεωρητικό παρα μόνο κραυγές του στιλ “λαμπόγυαλο όλα”, “κάψτε τα πάντα” που θυμίζουν τις ισοπεδωτικές κραυγές διαφόρων φασιστοειδών “να καεί, το μπουρδέλο η βουλή”. Παρόλο που δεν έρχονται σε ρήξη μαζί τους, σιωπηρά τουλάχιστον διαχωρίζουν τη θέση τους. Από παλιά υπήρχε θέμα εισχώρησης στον αντιεξουσιαστικό χώρο διαφόρων ύποπτων στοιχείων (http://goo.gl/2i9eg). Εγγενές πρόβλημα λόγω της ανοιχτής φύσης των συλλογικοτήτων αυτών.
Δεύτερο πράγμα που παρατηρεί κανείς, είναι πώς εννοούν τον κομμουνισμό. “[επιλέγουμε τον] κομμουνισμό ως εκείνη την μη εμπορευματική μορφή κοινωνικής οργάνωσης και αναπαραγωγής, η οποία στηρίζεται στην ταξική αλληλεγγύη, σε αυτοθεσμισμένες αντιιεραρχικές κοινότητες αγώνα [...]” Ο κομμουνισμός για τους αναρχικούς είναι μια μορφή οργάνωσης της κοινωνίας που μπορεί να επιτευχθεί άμεσα, παραγνωρίζοντας το βασικό μαρξιστικό κριτήριο, ότι κάθε κοινωνικοπολιτικό σύστημα αντιστοιχεί απλά σε ένα δεδομένο επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων. Ο “κομμουνισμός” των αναρχικών είναι μια μη-εμπορευματική μορφή κοινωνικής οργάνωσης όπως μας λεν. Το γεγονός ότι υπάρχουν “εμπορεύματα”, αγαθά δηλαδή που παρήχθησαν με σκοπό να πουληθούν, είναι αποτέλεσμα μιας συγκεκριμένης μορφής οργάνωσης της κοινωνίας, την κεφαλαιοκρατία, και είναι αποτέλεσμα του συγκεκριμένου επιπέδου ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων. Για να οργανωθεί η κοινωνία σε κομμουνιστική βάση, προϋποθέτει μια μακροχρόνια προπαρασκευή, που ονομάζεται σοσιαλισμός. Και αυτό γιατί η τεχνολογία, τα εργαλεία, οι μέθοδοι παραγωγής αγαθών που χρησιμοποιούνται σήμερα, αναγκαστικά δημιουργούν ιεραρχικές δομές. Ο σοσιαλισμός, η πρώτη, ανώριμη βαθμίδα του κομμουνισμού, είναι ακόμα ταξική κοινωνία, υπάρχει εξουσία κρατική (αυτής της εργατικής τάξης) επειδή ακριβώς δεν μπορεί να ξεριζωθεί μονομιάς όλο το κοινωνικό εποικοδόμημα του καπιταλισμού. Η επανάσταση, συνίσταται ακριβώς στην ανάληψη της εξουσίας από την εργατική τάξη και την βίαια κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μεγάλα και συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής.
Απο κει και πέρα, για τεθούν σωστά οι βάσεις για πραγματική αταξική κοινωνία, θα πρέπει σχεδιασμένα το εργατικό κράτος να καταργήσει σταδιακά όλα εκείνα τα στοιχεία του καπιταλισμού που είναι ριζωμένα μες στην κοινωνία και να επέλθει ο μαρασμός, η απονέκρωση του κράτους. Ένα απ' αυτά είναι και η εμπορευματική κυκλοφορία, η οποία δεν αντιμετωπίζεται με διοικητικά μέτρα, αλλά ούτε και “καταργείται” θεληματικά όπως λεν οι αναρχικοί. Ακόμα κι αν βίαια οι αναρχικοί καταργήσουν το χρήμα και τις συναλλαγές, επειδή ορισμένα αγαθά δεν υπάρχουν σε αφθονία, θα γίνουν αντικείμενο αντιπραγματισμού, θα επανακαθοριστούν ορισμένα γενικά ισοδύναμα (που είναι η πρωταρχική μορφή χρήματος). Επιπλέον, αυτό που δεν καταλαβαίνουν οι αναρχικοί είναι ότι, η βίαια, βουλησιαρχική κατάργηση κάποιων μηχανισμών, θεσμών του αστικού κράτους και η επιβολή κάποιας μορφής κοινωνικής “ισότητας”, στην πραγματικότητα είναι μια ισοπέδωση των πάντων. Δεν μπορεί να γίνει μονομιάς, πρέπει να αναπτυχθούν οι παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας. Το άλμα ανάμεσα στον καπιταλισμό προς τον κομμουνισμό είναι βιασύνη, ανυπομονησία. Η επιθυμία να έρθει πιο κοντά χρονικά η αταξική κοινωνία, στην πραγματικότητα την απομακρύνει ακόμα περισσότερο, και οι αντιεξουσιαστικές συλλογικότητες αρκούνται σε πειράματα “αυτοοργάνωσης”, νησίδες κοινοκτημοσύνης μέσα στην καπιταλιστική ζούγκλα. Που δεν μπορούν αντικειμενικά να αποτελέσουν κλειστά αυτάρκη συστήματα. Αναγκαστικά κάποια στιγμή θα τροφοδοτηθούν απ' έξω.
Κι εδώ έρχεται το δεύτερο τεράστιο θεωρητικό – και εν συνεχεία και πρακτικό – κενό του αναρχικού “κομμουνισμού”: ποια ακριβώς γεωπολιτικά χαρακηριστικά έχει; που μπορεί να εφαρμοστεί σύμφωνα με τα λεγόμενά τους; σε μία χώρα; πώς ακριβώς θα καταργηθούν τα σύνορα αυτής της χώρας, αν δεν έχουν καταργηθεί στις γύρω χώρες π.χ; μήπως πάλι θα υπάρχουν γεωπολιτικά όρια; Ή μήπως, σύμφωνα με το ιδεώδες των αναρχικών, η ανατροπή των κρατών θα συμβεί ταυτόχρονα σε πολλές (αν όχι όλες) τις χώρες, ας πούμε της Ευρώπης; επειδή η θεωρητική τεκμηρίωση μιας “παγκόσμιας” εφαρμογής αυτού του “κομμουνισμού” είναι αδύνατη, αναφέρονται περιπτωσιολογικά κάποια εγχειρήματα διάσπαρτα στον κόσμο σαν παραδείγματα: “Ενδεικτικά τα παραδείγματα του συμβουλιακού κομμουνισμού στην Γερμανία και των αναρχοσυνδικαλιστών wobblies στις ΗΠΑ στις αρχές του 20ου αιώνα, του αναρχικού ελευθεριακού κομμουνισμού στην Ισπανία και των αρχειομαρξιστών στο μεσοπόλεμο, των κινημάτων της αυτονομίας σε Γερμανία και Ιταλία τη δεκαετία του ’70, καθώς επίσης και οι χρήσιμες εμπειρίες αυτοοργάνωσης στις εξεγερμένες συνελεύσεις της Αργεντινής και της Τσιάπας μας δίνουν πλούσια παραδείγματα κινηματικών προτάσεων για το πώς εννοούμε τον κομμουνισμό”.
 |
| το εγκαταλελειμένο -και κατειλημμένο- κτίριο της υφανέτ επι της Παπάφη (Θεσσαλονίκη) |
Εγχειρήματα από τα οποία μπορεί μεν κανείς να βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα, αλλά σε καμμιά περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν ως “μοντέλο κομμουνισμού”. Ιστορικά τέτοια εγχειρήματα (Ρόμπερτ Όουεν, Δούκας του Σαιν-Σιμόν, Φουριέ) ενέπνευσαν τον Μαρξ στην καθιέρωση της κοσμοθεωρίας του. Αυτές οι μορφές οργάνωσης της εργασίας, η/και της κοινωνίας ολόκληρης είναι οι πρώτες διερευνητικές προσπάθειες, η επανάληψή τους απλά αγνοεί τα αποτελέσματά τους. Κανείς φυσικά δεν απαγορεύει σε κανέναν να τα εφαρμόσει και πάλι. Ο κομμουνισμός, η κατάργηση του κράτους θα επέλθει μόνο όταν ο σοσιαλισμός, οι σοσιαλιστικές σχέσεις παραγωγής επικρατήσουν στο μεγαλύτερο μέρος της υφηλίου, και μόνο όταν η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων επιτρέψει στον άνθρωπο να απελευθερωθεί από την κοπιαστική, περιοριστική, φθοροποιό εργασία. Η αυτοματοποίηση, το βαθμιαίο σβήσιμο των ορίων ανάμεσα στην χειρωνακτική και την πνευματική εργασία, το βαθμιαίο σβήσιμο της διάκρισης ανάμεσα στην παραγωγική και τη διοικητική δουλειά αυτά θα δημιουργήσουν πραγματικές προϋποθέσεις πλήρους και οριστικής εξάλειψης των τάξεων. Μέχρι τότε, η ανθρωπότητα έχει να ανέβει το δύσκολο γολγοθά της βαθμιαίας εξάλειψης όλων εκείνων των χαρακτηριστικών πολλών αιώνων ύπαρξης εκμεταλλευτικών συστημάτων, που δεν σβήνονται μεμιάς με μια επανάσταση.
Στο τέλος της διακήρυξης, οι αναρχικοί σχετικά με τη χρήση του όρου “κομμουνισμός” λένε: “Στη συνηθισμένη του χρήση, ο κομμουνισμός έχει καταλήξει να σημαίνει το αντίθετό του, δηλαδή τον ολοκληρωτικό κρατικό έλεγχο και την σταλινική ιεραρχία των απολιθωμένων κομμουνιστικών κομμάτων
[...]”. Αυτή η έννοια του κομμουνισμού, την αρνητικά φορτισμένη με την αντικομμουνιστική – αντισοβιετική προπαγάνδα τη δημιούργησε ο ίδιος ο ιμπεριαλισμός, τα κέντρα της καπιταλιστικής προπαγάνδας που μετά τον Β' π.π., την αντιφασιστική νίκη των λαών που λέμε εμείς, έβαλε όλα τα μέσα που είχε στη διάθεσή της για να αμαυρώσει τη σοβιετική κοινωνία και τα επιτεύγματά της. Η οποία ασφαλώς είχε και ελλείψεις, και αδυναμίες και αστοχίες, πράγματα που δεν φοβήθηκε το κομμουνιστικό κίνημα (εξ ονόματος αυτού το Κομμουνιστικό Κόμμα στην Ελλάδα) να αντιμετωπίσει. Κι αυτή την “απεχθή” έννοια του κομμουνισμού, τη δημιουργημένη απ' τον ταξικό εχθρό την υιοθέτησαν ακρίτως οι αναρχικοί.
Τώρα σοβαρά να ανοίξουμε κουβέντα με τους εν δυνάμη μελλοντικούς ΠΑΣΟΚους? γιατί κατά περίεργο τρόπο όλοι οι "επαναστάτες" εξωκοινοβουλευτικοί εκεί καταλήγουν (πλην εξαιρέσεων που στο τέλος αυτό απομονώνονται) . Πιστεύω σε καιρούς ολικής εφόδου του ταξικού εχθρού να ασχολούμαστε με θέματα που τα έχει λύσει η Ιστορία θαρρώ δίνει αξία στο καλύτερο όργανο (μετά των Φασιστών )του συστήματος . Όσους "αντιεξουσιαστής" Εξωκοινοβουλευτικούς έχω γνωρίσει φοιτητής τώρα είναι βολεμένη σε γρανάζια του συστήματος διάφορες ΜΚΟ και τρώνε χρήμα κοινοτικό.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝα με συμπαθάτε να ανοίξω διάλογο με την "ασφάλεια" το θεωρώ περιττό .
Περιττό το ένα, περιττό το άλλο, εμείς είμαστε οι καλύτεροι, ακολουθήστε μας. Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω το σφυροδρέπανον αυτού και ακολουθείτω μοι
ΑπάντησηΔιαγραφήΚάποια σκόρπια για αρχή...
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ φάμπρικα επηρεάζεται από τη μία από τις δύο διασπάσεις της ΑΚ, η οποία αποτελεί περίπου 10 χρόνια τώρα την πιο σοβαρή προσπάθεια στον αναρχικό χώρο. Με τα μπάχαλα έχουν ανοιχτό πόλεμο, παίζουν ξύλο συχνά, οι μπάχαλοι "απαλλοτριώνουν" υλικά της ΑΚ κτλ κτλ. Αυτό δεν σημαίνει ότι και σε τέτοιες οργανώσεις δεν υπάρχει η εισχώρηση προβοκατόρων, η εξαγορά μελών που δρουν σαν πράκτορες κτλ κτλ. Αλλά η κριτική μας στον αναρχισμό δεν πρέπει να είναι αυτού του τύπου, αλλά καθαρά πολιτική.
Στην έννοια κομμουνισμός που βάζουν, προσθέτουν, "με ελευθερία", προσωπικά μου θυμίζει τον σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο των δεξιών αναθεωρητών. Το πρόβλημα είναι ότι κάνουν τελείως λάθος κριτική στο σοσιαλισμό που γνωρίσαμε, ξεκινώντας όπως και οι οπορτουνιστές από τις "ελευθερίες" και όχι από την ουσία του. Για πιο λόγο δηλαδή αναπτύχθηκαν φαινομενα, αδιαφορίας,γραφειοκρατισμού, απόσπασης του κράτους και του κόμματος από την μάζα του λαού-για αυτούς είναι εγγενή στοιχεία της υ΄παρξης του κράτους. Δεν αναρωτιούνται γιατί νομίζουν ότι τα θέματα λύνονται αυτόματα, πχ δεν νομίζουν ότι ανάλογα προβλήματα θα αντιμετώπιζαν σε μια προσπάθεια οικοδόμησης μιας αναρχικής κοινωνίας;Χαρακτηριστικά μπορούμε να τους δείξουμε τι συνέβη με τα ουτοπικά πειράματα, στην Αμερική του 19ου αι, σε μια αναπτυγμένη καπιταλιστική κοινωνία που ωστόσο θα μπορούσε να επιτρέπει νησίδες ουτοπίας, λόγω της τεράστιας έκτασης. Τελικά οι "βρώμικοι" από το σύστημα άνθρωποι του σήμερα κατέστρεφαν κάθε προσπάθεια, αυτό το έβλεπε και ο Μπακούνιν, που πίστευε, στους ρώσους αγρότες και στις κοινότητες ΜΙΡ, κατάλοιπα ενός μοντέλου ασιατικού τρόπου παραγωγής, δηλαδή κοινωνίας των γενών στην παρακμή της. Παρόλα αυτά δεν έβλεπε μπροστά αλλά πίσω. Εδώ να προσθέσω ότι ο Μπακούνιν φανταζόταν μια επαναστατική δικτατορία,όπως έχει κάνει και στην Λυών στις μέρες τις Παρισινής Κομμούνας, αλλά και ότι για τους Μαρξιστες το Κράτος με την κατάκτηση του είναι και δεν είναι κράτος, όπως λέει ο Λένιν στο "Κράτος και επανάσταση", δηλαδή είναι κράτος που έχει παρει το δρόμο της απονέκρωσης του.
Επίσης η ΑΚ, έχει προσεγγίσει κλασικές θέσεις του αριστερισμού όπως αυτές του Πάνεκουκ και των εργατικών συμβουλίων στην Γερμανία. ίσως σήμερα να προσεγγίζουν καλύτερα τους αριστεριστές της δεκαετίας του 20 από τους λεγόμενους αριστεριστές στην Ελλάδα. Το θέμα με τον αριστερισμό είναι ότι συνήθως όσο αριστερισμό τυχοδιωκτισμο περιλαμβάνει, άλλος τόσο είναι και ο δεξιός του τυχαιοδιωκτισμός, με δράση προσανατολισμένη στα πλαίσια του συστήματος.
Για την φρασεολογία της αφίσας που την έχω δει, σε ένα μέρος της έχει φρασεολογία τύπου Μαρξ, αλλά ακριβώς την πιο περίτεχνη, την πιο φιλοσοφίζουσα της νεότητας του. Πίστεύω όχι τυχαία, έχει πολύ σχέση με αυτό που λέει ο Δελαρτζ στην αναρτηση του.
ΑπάντησηΔιαγραφήΆλλο θέμα που μπορώ να πιάσω εδώ στα προχειρα είναι η μη κατανόηση της συνέχειας μέσα στην ασυνέχεια, δηλαδή της διατήρησης, κάποιων αρνητικών συνεπειών της αστικής(αλλά και ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ αυτό των ταξικών κοινωνιών σαν σύνολο) κοινωνίας στο άλμα που ανοίγει το δρόμο προς τον κομμουνισμό. Η αγνόηση αυτή ακριβώς τους οδηγεί σε κοινωνίες διαχείρησης εντός του καπιταλισμού. Εδώ μπορούμε να κανουμε και μια κριτική στο επιστημονικό σύγγραμα του Κροπότνικ την αλληλοβοήθεια που παρότι πιάνει γνωστά γεγονότα στην οικολογία (με την έννοια της επιστήμης μελέτης της συμβίωσης των έμβιων ειδών), ξεκινάει από ΤΕΛΕΙΩΣ λάθος σημείο. Το σημείο ότι ο άνθρωπος είναι το ίδιο με τα ζώα και άρα και ο αλτρουισμός του είναι έμφυτος. Είναι η γνωστή θεωριά για την αλλοτρίωση που σιγοψυθίριζε, ο Χριστιανισμός για το προπατορικό αμάρτημα ή τραγούδησε δυνατά ένας Ρουσώ με το κοινωνικό του συμβόλαιο. ένας άνθρωπος τελείως αμόλυντος στην αρχή βρώμισε από την κοινωνία. Για μας το θέμα της αλλοτρίωσης είναι τελείως διαφορετικό. Ο άνθρωπος είναι διαφορετική ποιότητα από το ζωό (περιλαμβάνει το ζώο, αλλά η ύπαρξη της συνείδησης είναι το ποιοτικά νέο), στην πορεία του προς την ενανθρώπιση μέσα από μια μακρά πορεία ανταλλαγής ύλης με την φύση, αναγκάζεται σε ταξικες σχέσεις, που στην πληρότητα τους φτάνουν με τον καπιταλισμό και είναι αναγκη η άσρη τους. όταν η διαμεσολάβηση του ανθρώπου με τη φύση, διαμεσολαβείται από τις ταξικές σχέσεις, η συνείδηση του κόσμου είναι πλαστή, αλλοτριωμένη (πχ φετιχισμός του εμπορεύματος, φενακισμένες ανάγκες).
Η ύπαρξη των αναρχικών σήμερα είναι σχετικά αξιοπερίεργη, μάλλον έχει να κάνει με μια ακόμα έκφραση αναθεωρητικών απόψεων, αυτή τη φορά μακριά από τους κλασικούς φορείς του οπορτουνισμου, λόγω της γενικότερης απαξίωσης του πολιτικού συστήματος από τμήματα πρώτιστα της νεολαίας, αλλά και την ένταση της καταστολής, του αντιμπατσισμού. όλα αυτά σκεπτόμενοι ότι σήμερα δεν υπάρχουν οι οικονομικές συνθήκες που αποτελούσαν "πάτημα" για τον αναρχισμό, ούτε καν τα μεγάλα συνδικάτα και οι πλούσιοι αγώνες της εργατικής τάξης-με απουσία επαναστατικής οργάνωσης, όπως στις ΗΠΑ- που γεννούσε τον αναρχοσυνδικαλισμό...(για την Ισπανία μπορούμε να πούμε πολλά για την κλασική επιρροή του αναρχισμού)
όπως είπα είναι σκόρπιες σκέψεις....