Κλιμάκωση αντιλαϊκών μέτρων και ανταγωνισμών

από Ριζοσπάστη

Απέναντι στα εντεινόμενα αδιέξοδα στη διαχείριση της καπιταλιστικής κρίσης που αντιμετωπίζει η πλουτοκρατία και τους κλιμακούμενους ανταγωνισμούς για τον επιμερισμό της ζημιάς στις διάφορες μερίδες των κεφαλαιοκρατών, τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης και της ΕΕ επιδίδονται σε διαρκή παζάρια και διαπραγματεύσεις γύρω από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και το μέγεθος του «κουρέματος» του ελληνικού χρέους.Σε κάθε περίπτωση, είναι χαρακτηριστική η λύσσα με την οποία η πλουτοκρατία προωθεί το ένα μετά το άλλο τα χτυπήματα των εργατικών και λαϊκών δικαιωμάτων. Χτες, λίγες μόλις ώρες μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου και λίγο πριν την έναρξη του Γιούρογκρουπ, ο κοινοτικός επίτροπος για οικονομικές και νομισματικές υποθέσεις, Ολι Ρεν, έριχνε νερό στο μύλο των κλιμακούμενων αντιλαϊκών μέτρων, σημειώνοντας: «Η Ελλάδα πήρε σημαντικές αποφάσεις τις τελευταίες δύο εβδομάδες, συμπεριλαμβανομένων και των χθεσινών (σ.σ. προχθεσινών). Εξετάζουμε τα νούμερα και αξιολογούμε τα μέτρα. Οπως φαίνεται η Ελλάδα δεν θα επιτύχει τους στόχους φέτος. Οσον αφορά την επόμενη χρονιά, τα μέτρα που έχουν αποφασιστεί ως τώρα απέχουν πολύ από την κάλυψη των δημοσιονομικών στόχων».

Την ίδια στιγμή, η γαλλική εφημερίδα «Le Monde» εκτιμά ότι κρίνονται ανεπαρκή τα μέτρα για την ανταλλαγή ομολόγων που αποφασίστηκαν στις 21 Ιούλη και υποστηρίζει ότι στην Ευρωζώνη διεξάγονται συζητήσεις που εξετάζουν αναμόρφωση της συμφωνίας για την ανταλλαγή ελληνικών κρατικών ομολόγων. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, αυτό το θέμα αποτελούσε ένα από τα βασικά θέματα και του χτεσινού Γιούρογκρουπ.
Σύμφωνα με τη «Le Monde», οι συζητήσεις προσανατολίζονται σε αλλαγές στη συμφωνία ώστε να συμπεριληφθούν στην ανταλλαγή και οι τίτλοι που λήγουν μετά το 2020, καθώς και να προβλεφθεί «κούρεμα» της τάξης του 50% έναντι περίπου 21% που είναι σήμερα. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, στην προοπτική αύξησης του «κουρέματος» του ελληνικού χρέους που κατέχουν ιδιώτες πιστωτές αντιδρά η Γαλλία, και άλλα κράτη - μέλη, καθώς οι γαλλικές τράπεζες έχουν προβλέψει στους ισολογισμούς τους ζημιές 21% στα ελληνικά ομόλογα και δεν επιθυμούν να προχωρήσουν σε περαιτέρω μείωση.
Σύμφωνα με τη «Le Monde», η Γαλλία θα προτιμούσε μια άλλη φόρμουλα που θα επέτρεπε στην Ελλάδα να χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο ώστε να επαναγοράσει η ίδια το χρέος της. Ωστόσο, αυτό το ενδεχόμενο βρίσκει αντίθετη τη Γερμανία που εκτιμά ότι με αυτόν τον τρόπο θα ευνοηθούν οι κερδοσκόποι, που έχουν επαναγοράσει σε ανύποπτο χρόνο μέσα στο καλοκαίρι σε χαμηλές τιμές, υποτιμημένα ελληνικά ομόλογα ελπίζοντας ότι θα ανεβεί η αξία τους. Παρόλα αυτά, ήδη οι γαλλικές τράπεζες προσαρμόζονται στην προοπτική αύξησης του ποσοστού «κουρέματος» του ελληνικού χρέους, ενώ ο διευθύνων σύμβουλος της BNP Paribas, Μποντουέν Προτ, έχει προ καιρού δηλώσει πως «αν θα χρειαζόταν να υπάρξει πρόσθετη προσπάθεια από το σύνολο των ιδιωτών πιστωτών, από την πλευρά μας είμαστε έτοιμοι».

Ανησυχούν για τη χασούρα

Το στέλεχος των Χριστιανοδημοκρατών της Α. Μέρκελ, Μίκαελ Φουκς, εκτιμά ότι «η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει. Πιθανώς δεν υπάρχει άλλος δρόμος για εμάς πέραν του να αποδεχθούμε μια παραγραφή του 50% των χρεών της». Επιπλέον, ο ΓΓ του ΟΟΣΑ, Ανχελ Γκούρια, καλεί τους ιδιώτες επενδυτές να αποδεχθούν μεγαλύτερο «κούρεμα» στα ελληνικά ομόλογα από εκείνο που προβλέπει η συμφωνία της 21ης Ιούλη. Το υπάρχον σχέδιο «δε μειώνει πρακτικά το χρέος, αλλά αντίθετα το αυξάνει», εκτιμά ο Α. Γκούρια και τονίζει ότι «αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να μειώσουμε το χρέος με την συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα».
Πάντως, όσον αφορά τη συζήτηση για την αύξηση των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ή άλλους τρόπους για την ενίσχυσή του, ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Γαλλίας, Κριστιάν Νουαγιέ, διευκρινίζει ότι «δεν είναι ρεαλιστικό να αναμένεται μία αύξηση στο ίδιο το ΕΤΧΣ, αλλά προσωπικά είναι ανοικτός σε οποιοδήποτε σχέδιο, το οποίο θα επέτρεπε τη μόχλευση των υφιστάμενων πόρων, ώστε να παρασχεθεί μεγαλύτερη παρεμβατική ικανότητα».
Από την πλευρά του, ο οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί δηλώνει ότι οι πόροι του Ευρωπαϊκού Ταμείου πρέπει να αυξηθούν πολύ σύντομα σε 2 τρισ. ευρώ, προκειμένου να αντιμετωπισθεί με επιτυχία η κρίση. «Είμαι πολύ ανήσυχος ότι τα πράγματα ξεφεύγουν από τον έλεγχο (...) Χρειάζεστε ένα τεράστιο μπαζούκας τουλάχιστον 2 τρισ. ευρώ, αλλά δεν μπορείτε να περιμένετε τρεις μήνες, πρέπει να το κάνετε στις προσεχείς λίγες εβδομάδες».
«Το Ταμείο έχει ένα πλαφόν 440 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα 211 από αυτά αντιστοιχούν στην Γερμανία. Αυτό είναι όλο. Τέλος. Με εξαίρεση τους τόκους που θα προστεθούν», ξεκαθαρίζει από την πλευρά του ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, αποκλείοντας το ενδεχόμενο αύξησης των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου. Παράλληλα, η υπουργός οικονομικών της Αυστρίας, Μαρία Φέκτερ, επισημαίνει ότι μόνο με τη συναίνεση του ΔΝΤ θα καταβληθεί η έκτη δόση του δανείου στην Ελλάδα. Ακόμα, σημειώνει ότι τα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης επεξεργάζονται σχέδια ενίσχυσης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, διευκρινίζοντας, ωστόσο, ότι δε σκέφτονται αύξηση των εγγυήσεων που παρέχουν τα κράτη προς το Ταμείο.

Αντεγκλήσεις για τη διαχείριση της κρίσης

Σε αυτό το κλίμα, ο υπουργός Οικονομικών της Μεγ. Βρετανίας, Τζορτζ Οσμπορν, σημειώνει ότι «η σημαντικότερη και ισχυρότερη ώθηση που μπορεί να υπάρξει αυτό το φθινόπωρο για τη βρετανική οικονομία δεν είναι κάτι που μπορώ εγώ να ανακοινώσω, είναι η επίλυση της κρίσης του ευρώ» και καλεί τα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης να αυξήσουν τους πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου.
«Η ζώνη του ευρώ είναι μια απειλή όχι μόνο για την ίδια, αλλά και για τη βρετανική και παγκόσμια οικονομία», προειδοποιεί από την πλευρά του ο πρωθυπουργός της Μεγ. Βρετανίας, Ντέιβιντ Κάμερον και επισημαίνει ότι «απαιτείται άμεση κινητοποίηση τις επόμενες εβδομάδες για να ενισχυθούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες, να δημιουργηθούν οι άμυνες που είχε η ζώνη του ευρώ, να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του χρέους. Πρέπει να το κάνουν τώρα. Οι ηγέτες πρέπει να βγουν μπροστά από τις αγορές».
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Γκίντο Βεστερβέλε, επαναλαμβάνει τις θέσεις περί παραχώρησης κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών - μελών της Ευρωζώνης που δε «συμμορφώνονται» με τους κανόνες, δηλώνοντας ότι «το δικαίωμα της παρατήρησης και των συστάσεων δεν επαρκεί. Τα κράτη που επιθυμούν στο μέλλον να επωφεληθούν από την αλληλεγγύη του Ταμείου θα πρέπει να παραχωρήσουν στα ευρωπαϊκά όργανα το δικαίωμα της επέμβασης στις δημοσιονομικές αποφάσεις τους».
Σε μια παράλληλη εξέλιξη, σύμφωνα με δημοσίευμα των «Financial Times», ομάδα κρατών της ΕΕ έχει αντιρρήσεις στο σχέδιο της Κομισιόν να χορηγήσει επιπλέον ποσό ύψους 2,9 δισ. ευρώ στην Ελλάδα και άλλες πέντε χώρες για τη χρηματοδότηση κοινοτικών προγραμμάτων. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, που επικαλείται διπλωματικές πηγές, η Γαλλία, η Μεγ. Βρετανία, η Ολλανδία και οι σκανδιναβικές χώρες αντιτίθενται στο σχέδιο που προωθεί η Κομισιόν για τη μείωση της εισφοράς ορισμένων κρατών (Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία, Λετονία, Ρουμανία και Ουγγαρία) από 15% στο 5% και ιδιαίτερα στη ρύθμιση εκείνη που προβλέπει αναδρομική μείωση της εισφοράς των κρατών αυτών, δηλαδή επιστροφή σε αυτές του 10% της αξίας των έργων που έχουν ήδη υλοποιηθεί με βάση κοινοτικά προγράμματα.