Απόφαση της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του ΚΚΕ: Για την πολιτική αποκατάσταση του Άρη Βελουχιώτη (αναδημοσίευση)

(Πρόκεται για το επίσημο κείμενο της πολιτικής αποκατάστασης του Βελουχιώτη, δημοσιεύεται στην Κομμουνιστική Επιθεώρηση, τεύχος 5, 2011, σελ. 48-50)
O Άρης Βελουχιώτης (Θανάσης Κλάρας) γεννήθηκε στις 27 Αυ­γούστου 1905 στη Λαμία. Το 1922 έγινε μέλος της ΟΚΝΕ και το 1925 μέλος του ΚΚΕ. Ως στρατιώτης οδηγήθηκε στον πειθαρχικό ουλαμό Καλπακίου. Μετά την απόλυσή του ανταποκρίθηκε σε διάφορες κομματικές χρεώσεις και διώχθηκε κατά καιρούς από το αστι­κό κράτος και τις κυβερνήσεις του. Την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά φυλακίστηκε στην Αίγινα (1938) και το 1939 μεταφέρθηκε στην Κέρκυρα. Υπέγραψε δήλωση μετανοίας και αποφυλακίστηκε. Στη διάρκεια της Κατοχής βρέθηκε στην Αθήνα, όπου τον Ιούλιο 1941 συν­δέθηκε με την ΚΕ, η οποία τον αποκατέστησε στο Κόμμα. Τον Αύγου­στο του ίδιου έτους του ανέθεσε να συγκροτήσει αντάρτικο στρατό. Αυ­τό το καθήκον ο Αρης το έφερε σε πέρας με τον καλύτερο τρόπο. Τον Μάη 1943 με τη δημιουργία του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ ανέ­λαβε καπετάνιος του.

Ο Αρης Βελουχιώτης αντιτάχθηκε στη Συμφωνία της Βάρκιζας και τη χαρακτήρισε λαθεμένη. Στο διάστημα Φεβρουάριος - Απρίλιος 1945 ανέλαβε με δική του ευθύνη πρωτοβουλίες για τη συγκρότηση νέου αντάρτικου στρατού, παρά την αντίθετη απόφαση του ΚΚΕ.
Η 11 η Ολομέλεια της ΚΕ (Απρίλιος 1945) διέγραψε τον Αρη και τον αποκήρυξε, δίχως να δώσει την απόφαση στη δημοσιότητα.
Στις 16 Ιουνίου 1945, την ημέρα που ο Αρης αυτοκτόνησε περικυ­κλωμένος από τον αστικό στρατό, στο «Ριζοσπάστη» δημοσιεύτηκε η ανακοίνωση του ΠΓ που κατήγγειλε το Βελουχιώτη, κάνοντας αναφο­ρά και στην απόφαση της 11ης Ολομέλειας. Τρεις μέρες μετά την αυ­τοκτονία του, στις 19 Ιουνίου 1945, ο «Ριζοσπάστης» σε άρθρο με τίτ­λο «ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ» έγραψε για τον Αρη: «Ο τόσο τρα­γικός θάνατος του Αρη Βελουχιώτη προκαλεί θλίψη ανάμεσα στους πραγ­ματικούς πατριώτες, αγωνιστές της εθνικής ιδέας. Γιατί ανεξάρτητα από τη θέση που πήρε μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, θέση που αντικειμενι­κά εξυπηρετούσε την αντίδραση, δεν μπορεί και δεν επιτρέπεται να ξε­χνάει κανείς ότι ο Αρης Βελουχιώτης ήταν ένας από τους πρωτοπόρους του αγώνα της Αντίστασης και από τους πρωταθλητές στην οργάνωση του αντάρτικου κινήματος...».
Μετά το θάνατο του Άρη καν μέχρι την 7η Ολομέλεια της ΚΕ (1950) το ΚΚΕ δεν είχε τοποθετηθεί εναντίον της Συμφωνίας της Βάρκιζας και την αποκαλούσε «αναγκαίο ελιγμό».
Το Μάρτιο του 1962 δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Νέος Κόσμος» άρ­θρο μέλους του τότε ΠΓ, στο οποίο γινόταν λόγος για αποκατάσταση σειράς στελεχών του ΚΚΕ, ανάμεσά τους και του Αρη. Το άρθρο ανέ­φερε:
«Η ΚΕ ακύρωσε αποφάσεις της παλιάς καθοδήγησης για διαγραφή ή καθαίρεση μελών τηςΚΕ, που αποδείχτηκαν αβάσιμες και αδικαιολόγη­τες. Ταυτόχρονα αποκατέστησε τη μνήμη των συντρόφων [...] Αρη Βε­λουχιώτη [...] κ.α.».
Σχετική απόφαση δεν έχει βρεθεί στο Αρχείο του ΚΚΕ.
Γενικότερα, από την αρχή της δεκαετίας του 1960 και περισσότερο μετά το παραπάνω δημοσίευμα, εκ μέρους του Κόμματος υπήρξαν πρά­ξεις πολιτικής αποκατάστασης του Αρη, που ουσιαστικά απέρριπταν τις κατηγορίες σε βάρος του ως προβοκάτορα κ.ά.
Αυτό αποτυπώνεται και στον Α' τόμο Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ, 1918-1949, που γράφει:
«Ο Αρης ζυμωμένος και ατσαλωμένος στο ΚΚΕ και στο λαϊκό κίνημα αναδείχτηκε με την ηρωική δράση του, σε ατρόμητο πολεμιστή και σε γνήσιο λαϊκό ηγέτη. Η τραγική θυσία του συγκίνησε βαθιά τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και όλους τους πατριώτες» (Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, 1918-1949, Α' τόμος, εκδ. "Συγχρονη Εποχή", σελ. 517).
Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη αποφασίζει την επίσημη πολιτική απο­κατάσταση του Αρη Βελουχιώτη. Θεωρεί ότι είχε δίκιο ως προς την εκτίμηση που έκανε για τη Συμφωνία της Βάρκιζας.
Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη καταγγέλλει την απόπειρα της αστικής και οπορτουνιστικής προπαγάνδας και ιστοριογραφίας που παίρνουν δήθεν υπό την προστασία τους τον Αρη, για να επιτεθούν στο ΚΚΕ. Στη λαϊκή συνείδηση, ο Αρης Βελουχιώτης είναι ταυτισμένος με την ηρωι­κή πορεία του ΚΚΕ, τον αγώνα για την ανατροπή της ιμπεριαλιστικής βαρβαρότητας. Ο Αρης Βελουχιώτης τάχθηκε υπέρ της ένοπλης πάλης, που την απορρίπτουν όσοι επιχειρούν να τον οικειοποιηθούν.
Παράλληλα η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη σημειώνει ότι η διαφωνία του Αρη με τη συμφωνία της Βάρκιζας, δε δικαιώνει τη στάση του απέ­ναντι στη συλλογική θέση του Κόμματος και την παραβίαση από αυτόν της κομματικής πειθαρχίας, καθώς και την αξιοποίηση από τον Αρη της φήμης και του σεβασμού που είχε κατακτήσει την προηγούμενη περίο­δο ως καπετάνιος του ΕΑΑΣ και στέλεχος του ΚΚΕ. Η στάση του αυ­τή, που αποτέλεσε ρήξη με τη θεμελιώδη αρχή του δημοκρατικού συ­γκεντρωτισμού, δεν καθιστά δυνατή τη μετά θάνατο αποκατάσταση και της κομματικής του ιδιότητας.