Η μάχη για την απελευθέρωση της γυναίκας μεσα στον καπιταλισμό

Στις 8 Μαρτίου 1857 εργάτριες στην κλωστουφαντουργία και στα ραφτάδικα της Νέας Υόρκης κατέβηκαν σε απεργία με αιτήματα όπως: Δεκάωρη δουλειά, Φωτεινές και υγιεινές αίθουσες εργασίας, Μεροκάματα ίσα με των κλωστοϋφαντουργών και των ραφτών». Η διαδήλωση χτυπήθηκε απο την αστυνομία και οι δρόμοι της Νέας Υόρκης βάφτηκαν από το αίμα των εργατριών. Πενήντα τρία χρόνια μετά στην δεύτερη διεθνή συνδιάσκεψη των σοσιαλιστριών γυναικών υιοθετήθηκε πρόταση της Γερμανίδας Κλάρας Τσέτκιν, επιφανούς προσωπικότητας του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος, η 8η Μάρτη κάθε χρονιάς να γιορτάζεται ώς επέτειος για την θυσία των εργατριών της Νέας Υόρκης. Από τότε αυτή η ημέρα είναι ημέρα μνήμης και απολογισμού της πάλης για την ισοτιμία των εργαζόμενων γυναικών. Μέρα που το εργατικό, και το γυναικείο κίνημα, κάνει το δικό του απολογισμό. Μέρα που προετοιμάζει τη συνέχεια της δράσης του. Η ημερομηνία αυτή είναι καθοριστική για την πορεία του γυναικείου κινήματος ως αναπόσπαστου τμήματος του γενικότερου εργατικού επαναστατικού κινήματος.

Το καπιταλιστικό σύστημα χρησιμοποίησε πλατιά την γυναικεία μισθωτή εργασία, ώς φθηνότερης εργατικής δύναμης σε σχέση με τον άντρα. Η εργασία των γυναικών και των παιδιών έγινε αντικείμενο της πιο σκληρής εκμετάλλευσης από το κεφάλαιο. «Σαν αποτέλεσμα όλων των τελειοποιήσεων που έγιναν στις μηχανές», γράφει ο Έγκελς, «H δουλειά των ενηλίκων αντρών ανάγεται σε απλή επιτήρηση που μπορεί κάλλιστα να γίνεται και απο την αδύναμη γυναίκα και απο το παιδί, που αμοίβονται για αυτό δύο και τρείς φορές λιγότερο. Στην Βαμβακοβιομηχανία οι γυναίκες αποτελούν το 56%. Στις φάμπρικες κατασκευής μάλλινων ειδών το 69%, στα μεταξουργεία το 70% ,στην λινονηματουργία το 70% Οι βλάβες που προκαλεί στον γυναικείο οργανισμό η παρατεταμένη εργάσιμη ημέρα στις φάμπρικες, είναι σοβαρότερες απο ότι στους άντρες. Ανώμαλη ανάπτυξη των οστών της λεκάνης και στρέβλωση του κάτω μέρους της σπονδυλικής στήλης. Οι γυναίκες που δουλεύουν σε εργοστάσια γεννούν δυσκολότερα απο τις άλλες γυναίκες. Αυτές οι στρεβλώσεις στο γυναικείο οργανισμό ήταν καθολικό φαινόμενο στις δαντελοποιείες τριών κομητειών της Αγγλίας. Μοναδικό όριο διάρκειας της εργασίας σε αυτές τις δαντελοποιίες είναι η ολοσχερής φυσική αδυναμία να κρατήσουν την βελόνα στο χέρι. Αυτό μπορεί να σημαίνει και μέρες δουλειάς χωρίς σταματημό. Πολύ σύντομα αυτά τα κορίτσια υποκύπτουν απο υπερκόπωση, εξάντληση, αδυναμία, ανορεξία. Στα ανθρακωρυχεία και στα μεταλλεία οι γυναίκες υποχρεώνονται να ζέβονται στα κιβώτια μεταφοράς μεταλεύματος με χάμουρα και αλυσίδες και να σέρνονται με τα τέσσερα στις χαμηλές γαλαρίες ενώ πίσω παιδιά σπρώχνουν το κιβώτιο με τα χέρια ή με το κεφάλι. Στα μεταλλεία του Δούκα του Χάμιλτον δουλεύουν πάνω απο 60 γυναίκες».

Στην πορεία εξέλιξης του το καπιταλιστικό σύστημα εκσυγχρόνισε την χρησιμοποίηση της γυναικείας εργατικής δύναμης, ανάλογα με την πορεία της αστικής τάξης. Αναγνώρισε τα τυπικά αστικά, νομικά και πολιτικά δικαιώματα, δηλαδή στη νομοθεσία, στο γάμο, στην οικογένεια, στο εκλέγειν και εκλέγεσθαι. Εδωσε δυνατότητες βελτίωσης του μορφωτικού επιπέδου και την είσοδο των γυναικών, ανεξάρτητα από την τάξη τους, στην Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση. Ο καπιταλισμός όμως δεν μπόρεσε και δεν μπορεί να δώσει την πραγματική ισοτιμία, γιατί αυτή έρχεται σε αντίθεση με τον εκμεταλλευτικό του χαρακτήρα.

Το γυναικείο ζήτημα είναι ένα σύμπλεγμα ανισοτιμιών, συμπεριλαμβανομένων και των σχέσεων των δύο φύλων και πηγάζει από τις ταξικές σχέσεις εκμετάλλευσης. Ο Μάρξ, ο Έγκελς και στην συνέχεια ο Λένιν απέδειξαν ότι η απελευθέρωση της γυναίκας από την ταξική εκμετάλλευση και τη διπλή καταπίεση μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. «Δεν μπορεί να υπάρχει, δεν υπάρχει και ούτε θα υπάρξει πραγματική “ελευθερία”, ωσότου δε λυτρωθεί η γυναίκα από τα προνόμια που ο νόμος παραχωρεί στον άντρα, δε λυτρωθεί ο εργάτης από το ζυγό του κεφαλαίου, δε λυτρωθεί ο εργαζόμενος αγρότης από το ζυγό του καπιταλιστή, του τσιφλικά, του εμπόρου» έγραφε ο Λένιν.

Για την επίτευξη αυτού του στόχου το κομμουνιστικό κίνημα έβαλε την σφραγίδα του από τα πρώτα χρόνια της αυτοτελούς οργάνωσης του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Η επανάσταση του Οκτώβρη, στην Ρωσία και η εξουσία των μπολσεβίκων άνοιξαν μια ολοκαίνουργια σελίδα στην ιστορία της χειραφέτησης της γυναίκας απο την καπιταλιστική εκμετάλευση. «Δεν αφήσαμε», αναφέρει ο Λένιν, «με την πραγματική σημασία της λέξης, πέτρα πάνω στην πέτρα από τους αισχρούς εκείνους νόμους για την ανισοτιμία της γυναίκας, για τους περιορισμούς στα διαζύγια, για τις απαίσιες διατυπώσεις που περιβάλλανε το διαζύγιο, για τη μη αναγνώριση των εξώγαμων παιδιών, για την αναζήτηση των πατεράδων τους κλπ».

Η σοβιετική κυβέρνηση και τα άλλα σοβιετικά όργανα ανοίγουν διάπλατα την πόρτα για τη συνεργασία των γυναικών στη νομοθεσία, στη διοίκηση, στην κυβέρνηση, σ’ όλους τους δημόσιους οργανισμούς, στην οικονομία και ιδεολογική αναμόρφωση της κοινωνίας. Πολλαπλασιάζουν τα σχολεία, τα μαθήματα και τα μέτρα που συντελούν στη μόρφωση και την προετοιμασία των γυναικών για τη συνεργασία αυτή.

Ο Λένιν υποστήριζε στην εξωκομματική συνδιάσκεψη των εργατριών της Μόσχας το Σεπτέμβρη του 1919: «Για να απελευθερωθεί ολοκληρωτικά η γυναίκα …πρέπει να συμμετέχει στην κοινωνική παραγωγική εργασία. Τότε η γυναίκα θα κατέχει την ίδια θέση με τον άνδρα. Φυσικά, εδώ δεν πρόκειται για εξίσωση της γυναίκας σε ό,τι αφορά την παραγωγικότητα της εργασίας, τον όγκο της εργασίας, τη διάρκειά της, τους όρους δουλειάς κλπ. αλλά πρόκειται για το εξής: Η γυναίκα να μην είναι καταπιεζόμενη λόγω της οικονομικής της θέσης σε διάκριση από τον άνδρα».

Στις χώρες που οικοδομήθηκε ο σοσιαλισμός όπου υπήρχε βαριά κληρονομιά καθυστέρησης και αναχρονιστικών αντιλήψεων έγινε ένα άλμα για την ισοτιμία της γυναίκας. Οι κατακτήσεις των γυναικών στις χώρες του σοσιαλισμού δεν συγκρίνονται σε ουσία και ανωτερότητα με τις όποιες παραχωρήσεις έκαναν τα αστικά κράτη στις εργαζόμενες γυναίκες είτε για να τις ενσωματώσουν, είτε για να πετύχουν ακόμα μεγαλύτερη κερδοφορία με την άνοδο της παραγωγικότητας. Το ΚΚΕ είναι καρπός της Οκτωβριανής επανάστασης και απο την πρώτη στιγμή της ύπαρξής του, στο πρώτο πρόγραμμά του το 1918 ως Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα ανέλαβε το καθήκον της πάλης για την ισοτιμία της γυναίκας με θέσεις όπως: Πλήρης αστική, πολιτική, οικονομική και κοινωνική εξίσωση των γυναικών προς τους άντρες. Κατάργηση όλων των νόμων που περιορίζουν τα δικαιώματα της γυναικας και του νόθου παιδιού, ιδρυση χωριστών φυλακών για ανηλίκους και γυναίκες και για τα πολιτικά αδικήματα. Η με το νόμο απαγόρευση της νυχτερινής εργασίας για παιδιά και γυναίκες. Με νόμο υποχρέωση των δήμων και κοινοτήτων να συντηρούν γυναικολογικά μαιευτήρια για τις γυναίκες των εργατών, με πλήρεις αποδοχές για 8 βδομάδες πριν και 8 βδομάδες μετά τον τοκετό

Το ΣΕΚΕ είναι το πρώτο κόμμα που έθεσε ζήτημα παραχώρησης στις γυναίκες του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και το ζήτημα του πολιτικού γάμου. Στη διάρκεια του 20ού αιώνα όλα τα κόμματα υιοθέτησαν, κυρίως διακυρήξεις, για την ισοτιμία της γυναίκας. Η διαφορά του ΚΚΕ είναι ότι δεν έβλεπε και δεν βλέπει τις γυναίκες μόνο ως γυναικείο φύλο έναντι του αντρικού. Αποκάλυψε και ανέδειξε την σχέση ανάμεσα στην ταξική εκμετάλευση και την φυλετική ανισότητα. Απέρριψε τις αταξικές ερμηνείες περί πατριαρχικής και ανδροκρατικής κοινωνίας. Απέδειξε στην πράξη ότι μόνο η απελευθέρωση της κοινωνίας απο την καπιταλιστική εκμετάλευση θα σημάνει και την απελευθέρωση της γυναίκας από την φυλετική και ταξική καταπίεση.

Στο δεύτερο συνέδριο του ΣΕΚΕ, το 1920, αποφασίστηκε η δημιουργία εντός των τμημάτων του κόμματος, ομίλων σοσιαλιστριών γυναικών. Στο 4ο συνέδριο αποφασίστηκε η έκδοση γυναικείου διαφωτιστικού οργάνου αλλά και η συστηματοποίηση τις δουλειάς μέσα στις εργάτριες. Μέσα στο 1929 κυκλοφόρησε η εφημερίδα “Εργάτρια”, από το γυναικείο γραφείο της Αθήνας που αποτελούνταν από μέλη του κόμματος και της νεολαίας. Ιδρύθηκαν βοηθητικές επιτροπές σε όλη την δομή του ΚΚΕ.

Στα χρόνια του τριάντα οι κομμουνίστριες δούλεψαν δραστήρια στις γυναίκες ενάντια στον φασισμό και τον πόλεμο. Πρόβαλλαν σοβαρή και ενωμένη αντίδραση ενάντια στη φασιστική δικτατορία τόσο πριν εγκαθιδρυθεί όσο και μετά την εγκαθίδρυσή της το 1936. Τα χρόνια του 1940 – 1944 και τις μέρες του Δεκέμβρη οι γυναίκες συμμετείχαν ενεργά στην εθνικοαπελευθερωτική πάλη και απο την θέση της μαχήτριας. Η ΕΑΜική αντίσταση ήταν σταθμός για την μαζική τους δράση. Για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία ψήφισαν οι γυναίκες το 1944, για την ανάδειξη εθνικού συμβουλίου, την περίοδο της λαικής εξουσίας στην Ελεύθερη Ελλάδα. Με διάταγμα της Κυβέρνησης του Βουνού δόθηκε το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι και αναδείχτηκαν 5 γυναίκες αντιπρόσωποι στο Εθνικό Συμβούλιο. Γυναίκες εκλέχτηκαν στα όργανα της λαικής αυτοδιοίκησης. Επίσης συμμετείχαν στην σύνθεση των δικαστηρίων και ήταν απόλυτα ισότιμες με τους άντρες, ώς δικαστές.

Η Ηλέκτρα Αποστόλου είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα εκείνης της περιόδου. Η Ηλέκτρα εντάχθηκε στην Κομμουνιστική Νεολαία, στην ΟΚΝΕ, το 1926, και γρήγορα αναδείχτηκε σε στέλεχος του κινήματος της νεολαίας και αργότερα του ΚΚΕ. Πρωτοστάτησε στην ειδική δουλειά στις γυναίκες και συμμετείχε ως επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας στο Αντιφασιστικό και Αντιπολεμικό Συνέδριο των Γυναικών στο Παρίσι το 1935. Πρώτη φορά φυλακίστηκε στη δικτατορία του Μεταξά. Τη δεύτερη φορά, το 1939, γέννησε κρατούμενη και λίγων ημερών λεχώνα με το κορίτσι της μεταφέρθηκε στην εξορία στην Ανάφη απ’ όπου απέδρασε το 1942. Τον Ιούλη του 1944 συνελήφθη από τους κατακτητές και πάλι και βασανίστηκε άγρια μέχρι θανάτου.

Το 1946 ιδρύθηκε η Πανελλαδική Ομοσπονδία Γυναικών από 35 γυναικείους συλλόγους και οργανώσεις. Η ΠΟΓ λειτούργησε δύο χρόνια και συγκέντρωσε στις γραμμές της δεκάδες χιλιάδες γυναίκες. Οι γυναίκες συμμετείχαν ένοπλες και σε μαζική κλίμακα στον Δημοκρατικό στρατό Ελλάδας. Το 30% των μάχημων τμημάτων του, πάνω απο οκτώ χιλιάδες, ήταν γυναίκες. Σε 688 ανέρχονταν οι γυναίκες αξιωματικοί και υπαξιωματικοί. Σε 55 απονεμήθηκαν μετάλλια ανδρείας. 244 προήχθησαν για ανδραγαθίες. Εκατοντάδες πήραν έπαινο για τους ηρωισμούς τους. Η συμμετοχή των γυναικών στα στρατιωτικά τμήματα ανέβαζε την άμιλλα και τη μαχητικότητα των ανταρτών και έριχνε το ηθικό του αντίπαλου. Υποχρέωσε και τους μαχητές σε όλη την ιεραρχία του δημοκρατικού στρατού να αναγνωρίσουν την αξία τους. Το 1948 καθιερώθηκε ο θεσμός των πολιτικών επιτρόπων του ΔΣΕ. Παράλληλα, δίπλα στον πολιτικό επίτροπο, καθιερώνεται ο θεσμός των υπεύθυνων γυναικών σε όλη τη διοικητική ιεραρχία του ΔΣΕ από το γενικό αρχηγείο μέχρι την ομάδα. Η μαχήτρια του Δημοκρατικού Στρατού άνοιξε ένα καινούργιο δρόμο και σε διεθνή κλίμακα στο γυναικείο επαναστατικό κίνημα. Απλές χωριατοπούλες που πέταξαν τα μαύρα μαντήλια της υποταγής και σήκωσαν τα όπλα. Και στη μάχη για έναν καλύτερο κόσμο γνώρισαν την δικαίωση της ύπαρξης τους την πραγματική τους χειραφέτηση. Την ισοτιμία. Πολέμησαν με όλη την δύναμη της καρδιάς τους σε μάχιμα τμήματα που ήταν μισά άντρες μισές γυναίκες. Χιλιάδες έπεσαν στα πεδία των μαχών.

Το 1948 ιδρύθηκε η Πανελλαδική Δημοκρατική Ενωση Γυναικών από τις μαχήτριες του ΔΣΕ και εκδόθηκε η εφημερίδα Η Μαχήτρια. Η ΠΔΕΓ προσχώρησε στην Παγκόσμια Δημοκρατική Ομοσπονδία Γυναικών που ιδρύθηκε το 1945 για να συντονίσει την πάλη των γυναικών όλου του κόσμου, ενάντια στον πόλεμο, για την ειρήνη και τη δημοκρατία. Το ΠΓ του ΚΚΕ με ιδιαίτερη απόφασή του το 1952 «Για την κομματική δουλειά στις γυναίκες», εκτός των άλλων, έκανε αναφορά και στις γυναίκες πολιτικές πρόσφυγες στη Σοβιετική Ενωση και στις νεαρές Λαϊκές Δημοκρατίες με εκτιμήσεις για τη ζωή τους εκεί. Το «Σχέδιο Προγράμματος του Κόμματος» το 1953 διακήρυσσε τα δικαιώματα της γυναίκας στη «Νέα Λαϊκή Δημοκρατία» .Στην Προγραμματική Διακήρυξη του 1957 για τις γυναίκες τίθονταν ως στόχοι πάλης «Ισο μεροκάματο για ίση δουλειά … Κοινωνική Ασφάλιση που θα περιλαμβάνει προστασία της μητρότητας και του παιδιού, ιατρική, φαρμακευτική, νοσοκομειακή σανατοριακή περίθαλψη, ασφάλιση από την ανεργία και τα γηρατειά. Αργά αλλά σταθερά αναπτυσσόταν το κίνημα και την δεκαετία του 60 ,oι κλωστοϋφαντουργίνες, οι ραπτεργάτριες της Θεσσαλονίκης, οι συνοδοί της «Ολυμπιακής Αεροπορίας» είχαν τη δική τους συμβολή. Μαχητικές ήταν οι κινητοποιήσεις για συμπαράσταση των απεργών μηχανουργών λιπασμάτων, χαλυβουργών Ελευσίνας, λιμενεργατών και άλλων. Το 1963 ιδρύθηκε η Συντονιστική Επιτροπή Εργαζομένων Γυναικών.

Στις 25 Μαίου 1964 ιδρύθηκε η Πανελλήνια Ενωση Γυναικών. Στους σκοπούς της αναφέρονται η πλήρης οικονομική, πολιτική, νομική και κοινωνική ισοτιμία της γυναίκας. Εκείνα τα χρόνια αναδείχθηκε η μορφή της γυναίκας που οι δικοί της άνθρωποι βρίσκονταν στην φυλακή. Οργάνωσαν κίνημα για την απόλυση των κρατουμένων και το σταμάτημα των βασανιστηρίων, έγιναν οι πηγές πληροφόρησης ακόμα και της παγκόσμιας κοινής γνώμης, ώστε να επιδράσει στη διαμόρφωση διεθνούς κινήματος αλληλεγγύης. Παρά τις δυσμενείς συνθήκες της χούντας, η πάλη δε σταμάτησε, όπως και η ιδιαίτερη δουλειά στο κίνημα των γυναικών. Μετά την πολιτική αλλαγή του 1974 και την κατάκτηση από το Κόμμα της νομιμοποίησής του, άρχισε νέα περίοδος στην ανάπτυξη του γυναικείου κινήματος. Σ’ όλη την Ελλάδα ιδρύθηκαν σύλλογοι γυναικών με τη συμβολή των κομμουνιστριών ενώ το 1975 πραγματοποιήθηκε Πανελλαδική Συνδιάσκεψη των Συλλόγων για τη συγκρότηση Ομοσπονδίας. Το 1976 συνήλθε το 1ο Συνέδριο της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδας.

Στη δεκαετία του ’90 η γενική επίθεση του κεφαλαίου στα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα της εργατικής τάξης συνοδεύτηκε με νέες αστικές και οπορτουνιστικές θεωρίες που προσφέραν θεωρητικό υπόβαθρο στις πολιτικές επιλογές της αστικής τάξης. Μια τέτοια θεωρία είναι η διάκριση μεταξύ «βιολογικού και κοινωνικού φύλου». Σύμφωνα με αυτή το φύλο δεν ορίζεται από τα βιολογικά χαρακτηριστικά του, αλλά απ’ αυτά που η δοσμένη κοινωνία με τις αντίστοιχες σχέσεις της του προσδίδει, ανάλογα με το αν γεννήθηκε ένας άνθρωπος άνδρας ή γυναίκα. Μέσω αυτής της θεωρίας καταργούνται οι ταξικές αντιθέσεις, η ταξική ρίζα του γυναικείου ζητήματος και ανάγεται η ανισοτιμία της γυναίκας στην αντίθεση του δίπολου άνδρας – γυναίκα. Η θέση της γυναίκας στο σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο παραμένει ανισότιμη. Ο ιδεολογικός και πολιτικός πυρήνας του καπιταλισμού, δηλαδή η άρνηση της ταξικότητας της ανισοτιμίας των γυναικών, παραμένει και προσαρμόζεται σε αντιδραστική κατεύθυνση. Η θεσμική εξίσωση δεν έχει αναιρέσει τις κοινωνικές προκαταλήψεις και τις διακρίσεις. Οι λεγόμενες «Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις» και Διεθνείς Γυναικείες Οργανώσεις, κυρίως με την καθοδήγηση της σοσιαλδημοκρατίας, στο όνομα καταπάτησης των δικαιωμάτων των γυναικών και των υπαρκτών τους προβλημάτων αθώωσαν τον καπιταλισμό που είναι ο βασικός ένοχος, και πρόβαλαν ως αιτία πολιτιστικές – θρησκευτικές και εθνικές διαφορές. Τα καπιταλιστικά κράτη της Δυτικής Ευρώπης μπορεί να έκαναν ορισμένες παραχωρήσεις, αστικούς εκσυγχρονισμούς σε τομείς που αφορούν τις γυναίκες, ανάλογα πώς ήθελαν κάθε φορά να χρησιμοποιήσουν τη γυναικεία εργατική δύναμη, ακριβώς για να αυξηθεί η κερδοφορία του κεφαλαίου.

Στην Ελλάδα με πρόσχημα την καπιταλιστική κρίση εντείνεται η επίθεση στα δικαιώματα της εργατικής τάξης και των λαικών στρωμάτων. Μεγαλύτερα θύματα αυτής της επίθεσης, που γίνεται στο όνομα της ισότητας, είναι οι γυναίκες και η νεολαία. Η ανεργία αυξάνεται, η μαύρη εργασία νομιμοποιείται, τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης αυξάνονται, το επίπεδο ζωής χειροτερεύει. Πρώτα εφαρμόστηκαν στις εργαζόμενες γυναίκες και τους νέους στο όνομα των ψευδεπίγραφων «ιδιαίτερων» αναγκών τους για περισσότερο ελεύθερο χρόνο για τη φροντίδα της οικογένειας, το «συνδυασμό οικογενειακών και επαγγελματικών υποχρεώσεων» ή για τη μελέτη των σπουδαστών και στη συνέχεια γενικεύονται κυρίως στους εργαζόμενους στον τομέα των υπηρεσιών. Οι συνθήκες δουλειάς χειροτερεύουν και επιβαρύνουν περισσότερο τη σωματική και ψυχική υγεία των εργαζόμενων γυναικών και εντείνουν την ανισοτιμία τους. Ο κοινωνικός ρόλος της μητρότητας δεν αναγνωρίζεται. Προκαταλήψεις και αντιδραστικές αντιλήψεις αναπαράγονται με νέες μορφες. Στις σημερινές συνθήκες διεύρυνσης της καπιταλιστικής αγοράς η γυναικεία εργασία χρησιμοποιείται για να χτυπηθούν οι μισθοί, τα μεροκάματα, να μειωθεί το εργατικό εισόδημα χωρίς να μειωθεί ο γενικός εργάσιμος χρόνος. Αξιοποιείται αντιδραστικά η σχέση της γυναίκας με τη μητρότητα και την οικογένεια. Χρησιμοποιείται η γυναικεία εργασία στις πιο κακοπληρωμένες δουλειές χωρίς εργασιακά δικαιώματα. Σε υποβαθμισμένες υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας της τοπικής αυτοδιοίκησης. Σε ληξιπρόθεσμα και ευκαιριακά προγράματα «επιχειρηματικότητας», «κατάρτισης» και «διά βίου εκπαίδευσης. Οι συνθήκες της οικονομικής καπιταλιστικής κρίσης πυροδοτούν τις πιο ακραίες αντιλήψεις για τον «κοινωνικό ρόλο» της γυναίκας στο σπίτι, στη φροντίδα των παιδιών και των υπερηλίκων. Στο όνομα του συνδυασμού της επαγγελματικής με την οικογενειακή ζωή χτυπιούνται τα εργασιακά δικαιώματα με στόχο να μην γίνεται η μητρότητα ασύμφορη για την εργοδοσία. Τώρα όσο ποτέ είναι επίκαιρα τα λόγια του Έγκελς. «Το ότι η εργαζόμενη γυναίκα έχει ανάγκη, λόγω των ειδικών φυσιολογικών λειτουργιών της, από ιδιαίτερη υποστήριξη στον αγώνα ενάντια στην καπιταλιστική εκμετάλλευση, είναι για μένα ολοκάθαρο. Οι περισσότεροι από τους Αγγλους, που υποστηρίζουν το τυπικό δικαίωμα των γυναικών να υποβάλλονται από τους καπιταλιστές στην ίδια εκμετάλλευση με τους άντρες, ενδιαφέρονται στην ουσία, άμεσα είτε έμμεσα, για την καπιταλιστική εκμετάλλευση των εργαζομένων και των δύο φύλων. Ομολογώ ότι μ’ ενδιαφέρει πιο πολύ η υγεία της επερχόμενης γενιάς απ’ ό,τι η απόλυτη τυπική ισότητα των δύο φύλων…». Το απόσπασμα αυτό οδηγεί στην εκτίμηση ότι η τυπική ισότητα της γυναίκας και η διακήρυξη για την εξίσωση των δύο φύλων αποτελεί φύλλο συκής της συνεχιζόμενης και εντεινόμενης ανισότητας.

Tο γυναικείο εργατικό και ριζοσπαστικό κίνημα.Ντοκυμαντέρ απο τον 902
.

)

του Πάυλου Δημητσάνου