Χρειάζεται μεγαλύτερο πνεύμα ανησυχίας, που ανεβάζει το πείσμα και τη μαχητικότητα

Αποσπάσματα από την παρέμβαση της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στη Συνδιάσκεψη της ΚΟ Αττικής

Ξεκινώντας την παρέμβασή της στη Συνδιάσκεψη της Κομματικής Οργάνωσης Αττικής που έγινε το περασμένο Σαββατοκύριακο 30 και 31 Μάρτη 2013 στη Αθήνα, η ΓΓ της ΚΕ επισήμανε το υψηλό επίπεδο της συζήτησης, με ουσιαστικές ομιλίες, κάτω από το φως οπωσδήποτε των θέσεων και του προγραμματικού συνεδρίου, αλλά και σε σύνδεση με την πείρα της οργάνωσης.


Συνεχίζοντας τόνισε: «Εκφράστηκε μαχητικό πνεύμα στη Συνδιάσκεψη και χρειάζεται, εν γνώσει όμως της συνθετότητας και των δυσκολιών της κατάστασης. Χωρίς να αντικειμενικοποιήσουμε τις δυσκολίες. O συσχετισμός είναι αρνητικός κι αυτή τη στιγμή το κίνημα δε δείχνει να είναι σε διάθεση ανάκαμψης. Μπορεί να έχεις ξεσπάσματα, αλλά υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες. Υποκειμενικά εμείς το θέλουμε, αλλά ωστόσο, σύντροφοι, ο υποκειμενικός παράγοντας, το Κόμμα, πρέπει να γίνει μαχητικός και ικανός εν γνώσει των δυσκολιών.

Το τι αποτελέσματα θα έχουμε, δεν θα εξαρτηθεί μόνο από μας, αλλά πρέπει να ξέρουμε τι προβλήματα έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Αναμφισβήτητα, ένα κρίσιμο ζήτημα είναι η ανασύνταξη του εργατικού κινήματος. Εδώ έχεις δυσκολίες. Εδώ συνδέεται και η κομματική οικοδόμηση και η βελτίωση της κοινωνικής σύνθεσης του Κόμματος και των οργάνων του Κόμματος, η βελτίωση και η διαμόρφωση μιας νέας γενιάς στελεχών με καλύτερη κοινωνική σύνθεση, με όλα καλύτερα εν πάση περιπτώσει απ' ότι αν είμαστε εμείς σε ένα επίπεδο, να είναι πολύ καλύτεροι από μας. Η ανασύνταξη του εργατικού κινήματος είναι δύσκολη, γιατί εδώ δεν έχεις πετύχει ούτε ενότητα δράσης ενός σημαντικού μέρους της εργατικής τάξης.


Και η ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, που σημαίνει ανάδειξη του πρωτοπόρου ρόλου της εργατικής τάξης -εμείς τον ξέρουμε ότι είναι πρωτοπόρος και ανατρεπτικός, οι ίδιοι οι εργάτες δεν το ξέρουν δεν το συνειδητοποιούν-, αυτός ο πρωτοπόρος ρόλος θα φανεί όχι με στενά συνδικαλιστικά κριτήρια, και μόνο με αλλαγή συσχετισμού δύναμης στα σωματεία, όσο μπορεί να γίνει, αλλά στη σχέση και με τη συμμαχία. Μ' αυτό που λέμε, τα φτωχά μικροαστικά στρώματα. Γιατί εκεί φαίνεται και η πρωτοπορία της, να ξεκολλήσει κάποια τμήματα. Να τα πάρει 100% μαζί της η εργατική τάξη μέχρι τέλους δεν είναι εύκολο, στο σύνολό τους, αλλά εν πάση περιπτώσει να χαλάει και συμμαχίες που κάνει η καπιταλιστική εργοδοσία, η αστική τάξη γενικότερα, τα κόμματά της κλπ.

Είναι δύσκολο να προσανατολιστεί η συμμαχία με ταξικά κριτήρια στις νεότερες ηλικίες, που είναι κρίσιμο ζήτημα, στις γυναίκες κλπ. Δεν είναι εύκολη υπόθεση αυτή. Θα το πω με ένα παράδειγμα: Στον τόπο δουλειάς, έγιναν ομιλίες τέτοιες στη Συνδιάσκεψη, η βάση είναι οι εργάτες παραγωγής σε ένα εργοστάσιο. Αλλά πώς προχωράει η κοινή δράση με τους άλλους εργατοϋπάλληλους του εργοστασίου; Δεν λέμε τους προσωπάρχες, τους διευθυντές κλπ. Θα μου πεις, πόσοι; Δεν έχει σημασία, είναι η ιδέα, η συνείδηση των προβλημάτων του κλάδου. Αυτό που λέμε πως αυτοί που δουλεύουν στον ιδιωτικό τομέα, βλέπουν τον εαυτό τους σε σχέση με αυτούς που δουλεύουν στο δημόσιο ή και αντίστροφα.

Βεβαίως, οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι μέσα στους μηχανισμούς του κράτους, υπάρχει όμως και το εργατοτεχνικό προσωπικό. Πρέπει να πάρεις υπόψη και τους προσανατολισμούς των διάφορων τμημάτων της εργατικής τάξης, την εσωτερική διαφοροποίηση της εργατικής τάξης. Μπορεί αντικειμενικά η εργατική τάξη να είναι πρωτοπόρα, επαναστατική, αλλά όταν μιλάμε για ανασύνταξη του εργατικού κινήματος και συμμαχία σημαίνει ότι παίρνεις υπόψη και πως σκέφτονται, το επίπεδο της συνείδησης.

Θυμάμαι στο 15ο Συνέδριο, και τότε γινόταν και από στελέχη κριτική στην ΚΕ γιατί δεν λέμε εργατοαγροτική συμμαχία, αφού έτσι έλεγε ο Λένιν. Μα οι αυτοαπασχολούμενοι, τα μικρομάγαζα στην πόλη, οι ελευθεροεπαγγελματίες, έχουν αυξηθεί, δεν είναι ο καπιταλισμός σήμερα ίδιος και μάλιστα με τη Ρωσία, δεν μπορείς να μιλάς για εργατοαγροτική συμμαχία. Θυμάμαι, καλοπροαίρετοι σύντροφοι λέγανε ότι έχουμε φύγει από τη θέση της εργατοαγροτικής συμμαχίας. Υπήρχαν προβληματισμοί. Επιβεβαιώθηκαν αυτοί οι προβληματισμοί; Μα άμα δεν έχεις υπόψη σου αυτό το πράγμα δεν μπορείς να καθορίσεις και τη συμμαχία σήμερα.

Υπάρχει το θέμα του νερού τώρα, πουλιέται η ΕΥΑΘ, το ίδιο θα γίνει και με την ΕΥΔΑΠ. Θέλεις την κοινή δράση, θέλεις εργατικό κίνημα και μέσα σε ΕΥΑΘ-ΕΥΔΑΠ. Αλλά η υπόλοιπη εργατική τάξη σ' αυτό το θέμα δεν πρέπει να το κάνει δική της υπόθεση; Ας το δούμε σε ένα νοσοκομείο: Ποια είναι η σχέση νοσηλευτικού προσωπικού, εργατοτεχνικού, γιατρών; Κι ας πάρουμε τους γιατρούς, δεν λέω αυτοί που είναι διευθυντές τμημάτων αλλά οι ειδικευόμενοι, που είναι το πιο προλεταριοποιημένο τμήμα των γιατρών. Υπάρχει ενιαίο κίνημα; Βεβαίως κάπου γίνονται κινητοποιήσεις και κατεβαίνουν μαζί, αλλά γενικά δεν υπάρχει ενιαίο κίνημα.

Αυτά, είναι ζητήματα στα οποία δεν έχουμε κάνει ό,τι πρέπει, δεν έχουμε λύσει ζητήματα ακόμα προσανατολισμού και είναι κρίσιμα ζητήματα. Αυτό το ότι οι εργάτες της βιομηχανίας, γιατί λέμε εργατική τάξη, αλλά δεν είναι όλα τα τμήματα της εργατικής τάξης το ίδιο, άρα δεν μπορούν με τον ίδιο τρόπο να γίνουν πρωτοπόρα. Δεν αναιρούμε τον ενιαίο χαρακτήρα, αλλά όταν πας να οργανώσεις κίνημα, παίρνεις υπόψη ποιοι μπορούν, ποιοι βρίσκονται στο άμεσο μέτωπο που παράγεται υπεραξία, πιο επεξεργασμένη δουλειά πρέπει να κάνεις στο εμπόριο, στον εμποροϋπάλληλο, που έχει πάνω μικρό εργοδότη κλπ.

Ο πυρήνας είναι η ΚΟΒ

Αυτά τα ζητήματα δεν είναι λεπτομέρειες. Είναι ζητήματα καθοδήγησης, γιατί η γραμμή μας είναι καλά επεξεργασμένη, αλλά να μην έχουμε εφησύχαση επειδή έχουμε σωστή στρατηγική. Και μία πλευρά της αυτοκριτικής που κάνει η ΚΕ, είναι κι αυτό. Οχι ότι η ΚΕ γενικά έχει πνεύμα εφησύχασης, αλλά αυτό που λέμε, ότι ορισμένα πράγματα πρέπει να περάσουν στην καθοδηγητική δουλειά, όχι να γράφουμε άρθρα μόνο, γιατί στην αρθρογραφία μπορεί να είμαστε καλοί και στις μελέτες, αλλά αυτό που λέμε καθοδήγηση. Ποιος θα λύσει τέτοια ζητήματα; Η ΚΟΒ. Συμφωνούμε ότι η βάση είναι αυτό που λέμε "από τα κάτω", η εργατική συνέλευση, το σωματείο, οι σωματειακές επιτροπές. Και βέβαια, ο πυρήνας είναι η ΚΟΒ. Η ΚΟΒ πρέπει να καθοδηγείται για να λύνει τέτοια ζητήματα και όχι να συζητά ημερολόγιο κινητοποιήσεων και γενικά μόνο την ιδεολογική αντιπαράθεση.

Ολα τα μεγάλα ιδεολογικά ζητήματα τα βάλαμε στις ΚΟΒ και καλά κάναμε. Κι αυτό δείχνει σύντροφοι ότι στο Κόμμα υπάρχει πραγματική εσωκομματική δημοκρατία, δημοκρατικός συγκεντρωτισμός. Τέτοια επιδιώκουμε, τα μέλη του Κόμματος συνειδητά να ψηφίζουν τις αποφάσεις και όχι απλώς να θεωρούν τον εαυτό τους ότι πάω να εφαρμόσω μια απόφαση. Συμμετέχω με την παρατήρηση, με τη διόρθωση, με την κριτική μου. Αλλά αν δεν λύσουν οι Αχτίδες και οι ΚΟΒ αυτά τα ζητήματα - κι εδώ είναι αδύνατη η δουλειά - δεν μπορεί να λες δουλειά από τα κάτω. Η δουλειά από τα κάτω είναι εξαιρετικά σύνθετη.

Από τη μια μεριά εξειδικεύεις, αλλά όχι εξειδίκευση - απόσπασης από το γενικό αλλά εξειδίκευση που σε φέρνει πιο κοντά στο γενικό. Εδώ χρειάζεται πολύ δουλειά. Δεν μπορούμε να πούμε ότι η καθοδηγητική μας δουλειά έχει λύσει τέτοια ζητήματα. Δεν αρκεί να λύσεις τα γενικά ιδεολογικά ζητήματα -βεβαίως τα γενικά ιδεολογικά είναι βάση- αλλά αν δεν συμβαδίζει η καθοδηγητική μας δουλειά, αυτό το γενικά ιδεολογικά να μετατρέπονται σε σχέδιο δράσης της ΚΟΒ, τότε μπορεί η ΚΟΒ να συμφωνεί στα γενικά ιδεολογικά και στην πράξη να υπάρχει μεγάλη απόσπαση. 'Η το ότι δουλεύουμε από τα κάτω, αναιρεί την ανάγκη ας πούμε ενιαιοποίησης της δουλειάς από την Αχτίδα, την Επιτροπή Περιοχής, την ΚΕ; Καθόλου. Γιατί η δουλειά από τα κάτω δεν είναι ένα άθροισμα της "από τα κάτω" δουλειάς.

Να πούμε ένα παράδειγμα. Αν θέλουμε να ανοίξουμε τα θέματα της Υγείας, το Κόμμα κεντρικά, δεν αρκεί να έχει θέσεις. Πρέπει να κάνει η ΚΕ κι ένα σχέδιο δράσης, κι αυτό το σχέδιο πρέπει να εξειδικευτεί παρακάτω. Χρειάζεται και να παίρνουν τα όργανα πρωτοβουλίες, όχι με κριτήριο τι περνάει στα Μέσα Ενημέρωσης, αλλά με κριτήριο να αναπτυχθεί η δράση από τα κάτω κι αυτό να μετατρέπεται, όλα αυτά από τα κάτω, να ενισχύουν τη γενικότερη παρέμβαση του Κόμματος σε κάθε κρίκο. Εδώ έχουμε θέματα να δούμε.

Επομένως, τα θέματα τακτικής έχουν αξία. Ετσι όπως μπαίνουν στο διάλογο, ότι είναι η τακτική την οποία πρέπει να αποκτήσουμε, ικανότητα να τη συνδέουμε με τη στρατηγική μας, είναι λάθος. Η τακτική είναι μέσα στη στρατηγική, μόνο που είναι πιο ευέλικτη η τακτική. Βλέπουμε να λένε, εδώ η τακτική, εκεί η στρατηγική και να τα συνδέσουμε. Σύνδεση τακτικής στρατηγικής και εννοιολογικά είναι λάθος. Κι αυτό καμιά φορά που λέμε να συνδέσουμε την πάλη για τα προβλήματα με το γενικότερο, πρέπει να δεις, έχεις τη γενική γραμμή και μέσα εκεί την εξειδίκευση.

Ενα παράδειγμα. Οταν βγάλαμε την πρώτη ανακοίνωση του ΠΓ για την κρίση, στη συνέχεια είχαμε ένα κενό. Είναι άδικο αυτό ότι δεν έχουμε τακτική γιατί είναι λάθος η στρατηγική, γιατί σε πολλά ζητήματα τακτικής απασχοληθήκαμε και η ΚΕ και τα παρακάτω όργανα. Η "Χαλυβουργία" δεν απαιτούσε κινήσεις τακτικής; Σωστή τακτική είχαμε, πήγαμε γενικώς στρατηγικά; Υπάρχουν θέματα τακτικής που μπορεί να έχουμε κάνει λάθος; Ναι, αλλά γι' αυτό δεν φταίει η στρατηγική, είναι πώς εξειδικεύεις. Είδαμε λοιπόν εκεί ένα κενό. Μας απασχόλησε στο ΠΓ. Ποιο ήταν το κενό; Ενώ σωστά λέγαμε να μην πληρώσει ο λαός το χρέος, γιατί δεν το δημιούργησε, για το ίδιο το χρέος, όταν οι άλλοι έλεγαν «κούρεμα», ή να κάνουμε επιτροπή να εκτιμήσει, το «καλό» και το «κακό χρέος», το «υγιές» και το μη «υγιές», τότε είπαμε κάτι μας λείπει στο θέμα του χρέους και βάλαμε το «μονομερής διαγραφή». Που έδινε απάντηση. Θέλει λοιπόν να παρακολουθείς τον αντίπαλο και κυρίως το επίπεδο ανάπτυξης του κινήματος. Γιατί και ο αντίπαλος περνάει τη γραμμή του, ή οι «άσπονδοι φίλοι» μας. Επομένως, μην υποτιμάμε θέματα τακτικής, ακόμα και με τη μορφή του συνθήματος. Δεν μας έβλαψε η θέση για μονομερή διαγραφή του χρέους.

Ή να σας πω άλλη πλευρά, που έχει σχέση με τακτική στα πλαίσια της στρατηγικής. Η συγκρότηση των Λαϊκών Επιτροπών. Σαν τι όμως; Σαν συμμαχία εργατικής τάξης με τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα κλπ, που βεβαίως το ξεκινήσαμε απότομα και ενδεχομένως πριν εξαντλήσουμε τα περιθώρια να συζητηθεί σε όλο το Κόμμα. Αλλά γιατί ξεκινήσαμε έτσι; Γιατί έπρεπε να απαντήσουμε σ' αυτό που λένε κάποιοι για συνεργασία στο κίνημα των αριστερών δυνάμεων στήνοντας ανάλογες επιτροπές απ' τα κάτω. Και καμιά φορά μπορεί να χρειαστεί να ρίξεις ένα σύνθημα και στη συνέχεια να δεις ας πούμε τις πλευρές του. Κι αυτό είναι βασικό θέμα. Εμείς δεν θέλουμε τις Λαϊκές Επιτροπές σαν ένα χώρο πολιτικής συνεργασίας αλλά σαν κοινωνική συμμαχία.

Για την εκλογική μάχη

Σχετικά με τις εκλογές: Λέμε ότι όντως σαν ΚΕ δεν συνειδητοποιήσαμε έγκαιρα αυτή την πανωλεθρία του ΠΑΣΟΚ. Και τα συνθήματά μας στην πρώτη εκλογική μάχη ήταν μιας εκλογικής μάχης που έμοιαζε με την προηγούμενη, ενώ είχε αρχίσει να δημιουργείται ένα νέο στοιχείο. Κάναμε την αυτοκριτική μας. Αλλά δεν καθόρισε αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα. Θα είχες απλώς μεγαλύτερη ετοιμότητα των μελών του Κόμματος και των στελεχών. Θα ήμαστε πιο υποψιασμένοι.

Μπορεί να δώσαμε σωστές απαντήσεις ιδεολογικά, αλλά δεν ακουμπούσανε απόλυτα στην ιδιαιτερότητα της στιγμής, ενώ δεν ήταν πολιτικά - ιδεολογικά λάθος. Οταν λέμε "δεν είμαστε αριστερά", δεν είμαστε, αλλά δεν μπορείς να το απαντήσεις κοφτά. Εκείνη τη στιγμή τι σήμαινε; Οτι δεν ήσουν υποψιασμένος ότι έβγαινε απ' τα κάτω κυβέρνηση της αριστεράς. Κάναμε τέτοια λάθη; Ανεπάρκειες; Κάναμε, αλλά αυτά χρησιμοποιούνται για αλλαγή στρατηγικής. Κι όχι σαν μια δικαιολογημένη απαίτηση η ΚΕ, το ΠΓ, ο Γραμματέας να είναι 200% εύστοχοι. Αλλά δεν χάνεται έτσι μια μάχη εκλογική. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορείς να κάνεις αυτοτελώς κριτική σε κάποιον που έκανε μια δήλωση. Και καταλυτική κριτική. Αλλά όχι να μπάσεις άλλη στρατηγική με αφορμή μια μη πετυχημένη απάντηση.

Πέσαμε έξω με τη θέση για την "αραβική άνοιξη"; Βεβαίως, αν δεν είχαμε αυτή τη στρατηγική θα κάναμε λάθος. Καμιά φορά και μία φράση - αυτά είναι θέματα τακτικής - παίζει ρόλο. Και καμιά φορά κάτω απ' την πίεση να βγάλουμε μια ανακοίνωση, έχουμε κάποιες αδυναμίες.
Οταν είπαμε απειθαρχία, πιστεύαμε εμείς ότι με την απειθαρχία ανεβαίνει το κίνημα; 'Η όταν είπαμε για τους ναυτεργάτες σκίστε τα χαρτιά της επιστράτευσης. Αλλά εκείνη τη στιγμή, ρίχνεις ένα σύνθημα γιατί πρέπει να μάθει κι ο λαός στην απειθαρχία, στην αφοβία, σαν ένα στοιχείο που μπορεί να τον κάνει να κάνει ένα βήμα σε μια πολιτική ωρίμανση. 'Η όταν λέμε δυσκολέψτε την εφαρμογή των νόμων κάτω. Τώρα δεν είναι εύκολο μέσα στο εργοστάσιο να το δυσκολέψεις, είναι ένα σύνθημα που μπορεί να μην έχει άμεσο πρακτικό αποτέλεσμα, αλλά παίζει ρόλο και το σύνθημα.

Πώς θα διαπαιδαγωγηθεί η εργατική τάξη;

Σήμερα είναι απολύτως ώριμο να μιλήσουμε για την κοινωνικοποίηση. Βεβαίως, ένας εργάτης μπορεί να θεωρεί ότι η κοινωνικοποίηση είναι αυτό που έκανε ο Τσάβες στη Βενεζουέλα. 'Η μπορεί να παρεξηγηθεί η θέση μας, γιατί κάποιος μπορεί να θεωρήσει ότι μια αστική κυβέρνηση μπορεί να το κάνει, ότι το ζητάς απ' την αστική κυβέρνηση. Αλλά έχει σημασία. Βεβαίως, θα του πεις ποια εξουσία μπορεί να κάνει ουσιαστική κοινωνικοποίηση, δεν είναι μια απλή κρατικοποίηση.

Τέτοια προβλήματα θα έχεις στην πρακτική εφαρμογή, όταν ρίχνεις προωθημένα συνθήματα σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο πολιτικής συνείδησης. Αλλά δεν μπορείς να μην τα ρίξεις και με κίνδυνο να κατανοηθούν και λάθος. Μ' αυτή την έννοια, στρατηγική και τακτική τη δουλεύουμε, έχουμε θετική πείρα, έχουμε κι αδυναμίες σίγουρα. Κι απ' αυτή την άποψη, θέλει αυτά τα θέματα να τα συζητάνε και οι ΚΟΒ. Εδώ έχουμε απόσταση. Απ' τη μια μεριά τους λέμε να συζητάνε για το σοσιαλισμό, τους βάζουμε να συζητάνε τι θα κάνουμε στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, καλά κάνουμε, και μετά η καθημερινότητα τους προσγειώνει σε επιμέρους θέματα οργανωτίστικα, χωρίς να σημαίνει ότι δεν ασχολιόμαστε με τα καθημερινά. Δεν σνομπάρουμε την πρακτική, την οργανωτική δουλειά, αλλά οι ΚΟΒ πρέπει να διαχειριστούν ζητήματα στρατηγικής και τακτικής στο χώρο τους και δεν μπορούν να τα λύσουν από μόνες τους.

Για τη συζήτηση και τη γενίκευση της πείρας

Ή το θέμα που λέμε "απ' τα κάτω". Θέλει προσοχή. Ας πάρουμε την ΚΟΒ σε ένα τομέα, είτε είναι εργοστασιακή, είτε εδαφική. Συνήθως η ΚΟΒ ασχολείται με το τι λέει η ΚΕ, όχι ότι δεν έχει δικαίωμα να το κάνει. Εχει εικόνα η ΚΟΒ ποια είναι η εμπειρία της Αχτίδας; Δεν έχει. Ας πούμε τώρα, είσαι γραμματέας μιας ολόκληρης περιοχής, εγώ είμαι μέλος μιας ΚΟΒ που ανήκω στη συγκεκριμένη περιοχή. Δεν μπορεί να πάμε μόνο με την πείρα της ΚΟΒ. Πρέπει να έρχεται η γενικότερη. Γίνεται προσπάθεια, έχει βελτιωθεί η δουλειά, αλλά γίνεται και λίγο τυπικά, έχουμε τόσα εργοστάσια εκεί κ.λπ.

Να σας πω ένα παράδειγμα. Εχουμε θετικά αποτελέσματα χειρισμών στις αγροτικές κινητοποιήσεις στις τελευταίες. Είναι ένα θέμα πώς αυτή η πείρα, σαν γενίκευση πείρας, πάει και στις πόλεις. Γιατί χειριστήκαμε ζητήματα πάρα πολύ σοβαρά, υπήρχε κλιμάκιο του ΠΓ που πήγαινε και του Τμήματος του Αγροτικού στη Θεσσαλία. Και έγιναν χειρισμοί σημαντικοί. Κάναμε σοβαρούς χειρισμούς, είχαμε σε άλλες περιοχές και λάθη στους χειρισμούς που τα διορθώσαμε γρήγορα. Δυστυχώς, αυτή η γενίκευση πείρας του χειρισμού ζητημάτων, που δεν είναι ούτε θέματα τακτικής, στενά, αποσπασμένα, είναι πώς πρέπει η στρατηγική μας να επηρεάζει την τακτική και όχι το αντίθετο.

Αυτά δεν φτάνουν στις ΚΟΒ, αυτό πρέπει να το λύσει η ΚΕ και οι Επιτροπές Περιοχών. Εχουμε συμπεράσματα απ' όλους τους αγώνες, πώς φτάνουν στην ΚΟΒ; Τα συζητάμε, λέμε ωραία πράγματα, υπάρχουν συμπεράσματα που βγάζει το συνδικαλιστικό τμήμα, το Τμήμα Υγείας, κ.λπ. ή και από αδυναμίες ή από λαθεμένους χειρισμούς. Για να μπορέσει η ΚΟΒ να προσανατολιστεί στο χώρο της βάζεις κάποια κριτήρια, αλλά δεν είναι έξω από το γενικότερο χώρο. Ακόμα και στα εργοστάσια, δεν μπορεί η ΚΟΒ του εργοστασίου να μένει με την πείρα μέσα από το εργοστάσιο. Δεν γίνεται. Εκεί κρίνεται η δράση της, αλλά κρίνεται και στον κλάδο.

Αυτά, καθοδηγητικά προβλήματα, είναι αδυναμίες που δεν μας γίνεται κριτική. Δηλαδή, εδώ δικαιωματικά θα έπρεπε τα μέλη του Κόμματος ή στελέχη από Αχτίδες να είναι πιο κριτικά προς την ΚΕ. Να βάλετε θέματα. Εκεί που πρέπει να μας γίνει κριτική δεν γίνεται. Η πιο ουσιαστική κριτική και βαθιά είναι όταν συμφωνείς με τη στρατηγική του Κόμματος. Γιατί τότε μπορείς να κρίνεις ουσιαστικά, όχι αυτός που διαφωνεί, αυτός που διαφωνεί δεν μπορεί να κρίνει γιατί κυριαρχεί η διαφωνία του. Κρίνει με βάση τη διαφωνία του.

Αντίθετα, αυτός που συμφωνεί με τη στρατηγική, μπορεί να γίνει ο πιο σκληρός κριτής και του συγκεκριμένου καθοδηγητή και της ΚΕ. Γιατί έχει τη δυνατότητα και μπορεί να κρίνει αν ο καθοδηγητής στο κάτω κάτω τον καθοδηγεί και σωστά. Αυτός που διαφωνεί δεν μπορεί.

Και τέλος, κοιτάξτε, όταν διαφωνεί κάποιος με το πρόγραμμα του Κόμματος, λέει εφαρμόζω τις αποφάσεις. Μα τις αποφάσεις και μάλιστα τις προγραμματικές - δεν λέω ένα συγκεκριμένο ζήτημα - άμα διαφωνείς δεν μπορεί να το κάνεις. Εδώ πρέπει να βάλεις δημιουργικό πνεύμα, μια τολμηρή κίνηση, μια προσαρμογή. Αμα διαφωνείς δεν μπορεί να το κάνεις. Αμα διαφωνείς με το πρόγραμμα, με τη λαϊκή συμμαχία, δεν μπορείς, όση καλή διάθεση να έχεις να εφαρμόσεις το καταστατικό, δεν γίνεται. Εδώ κάνουμε λάθη, πολλές φορές δεν μπορούμε να δώσουμε ολοκληρωμένα τη γραμμή του Κόμματος, που συμφωνούμε 200%. Και μπορεί ένας που διαφωνεί;

Επομένως, έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε προς τα κάτω. Και μ' αυτή την έννοια, θέλει με μεγαλύτερο πνεύμα ανησυχίας, αυτοεξέτασης της δουλειάς μας, της ατομικής και της συλλογικής, μεγαλύτερο πνεύμα ανησυχίας, που ανεβάζει το πείσμα, σύντροφοι, και τη μαχητικότητα. Οχι ανησυχία που παραλύει, αλλά που λέει έρχονται δύσκολοι καιροί, θα σφίξουν τα γάλατα, αλλά εδώ πρέπει ακριβώς να ανεβάσουμε το πείσμα, τη μαχητικότητα, τη σταθερότητα και την ικανότητα μαζί. Εδώ έχουμε αρκετή δουλειά. Ολο το Κόμμα και ιδιαίτερα εδώ που είναι όλοι οι διάβολοι, εδώ στην Αττική.

Για την επίθεση σχετικά με την εξάρτηση

Σχετικά με αυτή την επίθεση που γίνεται για την εξάρτηση, εξαρτήσεις, αλληλεξάρτηση. Ποια είναι η ουσία του προβλήματος. Εδώ ας πούμε ότι έχουν μια διαφορετική άποψη για τη θέση της Ελλάδας στο ιμπεριαλιστικό σύστημα - αν και δεν είναι αυτή η διαφωνία τους - αν είναι ενδιάμεση. Ας πούμε ότι το θέμα της εξάρτησης το θεωρούν κρίκο. Αυτό οδηγεί στο ότι υπάρχει στάδιο, οδηγεί δηλαδή ότι πρέπει να κάνουμε συμμαχία ή και πρέπει να υποστηρίξουμε μια κυβέρνηση η οποία, τι θα κάνει αυτή η κυβέρνηση; Γιατί αν θέλεις να αντιμετωπίσεις, ας πούμε, μια πλευρά του ζητήματος της εξάρτησης, που δεν αντιμετωπίζεται, γιατί κι έξω από ιμπεριαλιστική ένωση να είσαι, μπορεί να είσαι εξαρτημένος. Και να εξαρτάς κι άλλες χώρες από σένα κι ας είσαι εσύ εξαρτημένος από πιο ισχυρούς. Αλλά, εν πάση περιπτώσει, αυτό δικαιολογεί αλλαγή στρατηγικής;

Αν η Ελλάδα, π.χ., αποδεσμευτεί απ' την ΕΕ και το ΝΑΤΟ από μια αστική κυβέρνηση - που δεν πρόκειται να γίνει αυτό, αλλά εν πάση περιπτώσει, πείτε ότι γίνεται - εμείς θα πούμε, όχι πρέπει να γίνει μόνο σε καθεστώς σοσιαλιστικής εξουσίας; Αν θέλετε, θα το αξιοποιήσουμε αυτό, όμως πρέπει να αποκαλύψουμε στο λαό γιατί τη διώξανε την Ελλάδα απ' την ΕΕ - μπορεί να είναι κι αυτό - ή γιατί η αστική τάξη έκρινε σκόπιμο να πάει με έναν άλλο ιμπεριαλιστή έξω απ' την ΕΕ, ή να έχεις σε μια πορεία και διάσπαση της ΕΕ. Δεν πρέπει να πεις τον χαρακτήρα;

Οταν το Κόμμα το 1974 είπε ότι έγινε συναλλαγή ανάμεσα στη χούντα και στους πολιτικούς ηγέτες της αστικής τάξης, τον Καραμανλή, που στα δύσκολα είχε φύγει - στα δύσκολα και για την αστική τάξη - και ότι έγινε συμφωνημένη εναλλαγή, να περάσουν στην αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία, όταν το είπαμε κάναμε ζημιά στο λαό; Ημασταν υπέρ της χούντας; Θέλαμε να πέσει η χούντα επαναστατικά μόνο; Είχαμε άδικο όμως που είπαμε ότι, κοιτάξτε να δείτε, εδώ είναι συμφωνημένη αλλαγή; Το σύστημα είναι το ίδιο. Και είναι μια συγκεκριμένη αλλαγή, είτε γιατί η χούντα εκπλήρωσε το ρόλο της, είτε γιατί δεν μπορούσε να προχωρήσει άλλο, συνέβαλαν βεβαίως και οι αγώνες, το κλίμα που δημιούργησε το Πολυτεχνείο κ.λπ.

Ο χαρακτήρας, ας πούμε, ενός μέτρου που μπορεί να πάρει και μια αστική κυβέρνηση, αν το πάρει, η αποκάλυψη του χαρακτήρα του, τι σημαίνει; Γιατί λέει δεν παλεύουμε για την αποδέσμευση, την παλεύουμε στο σοσιαλισμό. Πώς δεν παλεύουμε; Τώρα το βάζουμε μέσα στο μαζικό κίνημα.

Ή, αν θέλετε, έχει γίνει και μία προσαρμογή. Επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ αποκαλύπτεται περισσότερο, τώρα ανακαλύφθηκε ότι το Μέτωπο πρέπει να γίνει με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και το ΝΑΡ. Κοιτάξτε, σύντροφοι, εδώ πρέπει να είμαστε καθαροί. Δεν μπορεί να κάνεις συνεργασία πολιτική, άλλο μέσα στο κίνημα μπορεί να συμπίπτεις μ' αυτούς, εννοώ στα όργανα τα εκλεγμένα, να ψηφίζεις από κοινού μια απόφαση για ένα θέμα, για τα χαράτσια, για απεργίες - εδώ ψηφίζουμε με τους ΠΑΣΟΚους και τους Νεοδημοκράτες, έχει ψηφιστεί απεργία, βεβαίως με άλλο περιεχόμενο και συνθήματα εμείς - αλλά δεν μπορείς να κάνεις συνεργασία με το κομμάτι που αποσπάστηκε απ' το Κόμμα, είτε είναι τροτσκιστές, είτε παλιά είχαμε τους κινεζόφιλους, οι οποίοι έκαναν πολιτικό φορέα. Δεν είναι ότι κάποιος σε μια κρίσιμη στιγμή έφυγε, έκαναν πολιτικό φορέα, χτύπησαν το Κόμμα.

Και να το πούμε, οι οπορτουνιστές δεν μπορεί να γίνουν επαναστάτες, με τίποτα. Οι επαναστάτες δυστυχώς γίνονται και οπορτουνιστές, το αντίθετο όμως δεν γίνεται. Είναι κρίσιμο ζήτημα. Και τι μαζικότητα δηλαδή θα αποκτήσει το κίνημα; Μόλις πάμε εμείς με τον Λαφαζάνη, και δεν λένε με τον Λαφαζάνη, να τον τραβήξουμε απ' τον Συνασπισμό και μόλις πάμε εμείς και κάνουμε κι ενιαίο φορέα - έτσι το καταλαβαίνουν - συμμαχικό, ο εργάτης δεν θα φοβάται μη χάσει τη δουλειά του στην απεργία, αμέσως ο λαός θα ξεσηκωθεί και θα ακολουθήσει; Είναι κι αστεία.

Είναι τυχαίο, σύντροφοι, ότι φιλοξενείται τώρα στον αστικό Τύπο ο Αλαβάνος, είναι τυχαίο ότι στους "Νέους Φακέλους" του Παπαχελά, που είναι μια πολύ χρήσιμη εκπομπή για να ξέρεις τι λένε οι αστοί, έχει τώρα τον Αλαβάνο έναν απ' τους δύο προσκαλεσμένους μαζί με τον Πάγκαλο; Είναι τυχαία η ανάσυρση του Αλαβάνου, που τον είχαν στο ανάθεμα; Είναι καθαρά ο νέος αντιΚΚΕ αριστερός χώρος, τον οποίο προσπαθούν να τον δυναμώσουν και να τον ανασυγκροτήσουν. Οταν σε έχουν κάθε μέρα στον αστικό Τύπο, θετικά, ε, ένα τέτοιο Κόμμα δεν χρειάζεται τώρα πόδια κάτω, εκλογικά μπορεί να αποκτήσει και μία δύναμη και θα πηγαίνουμε στις εκλογές με το "γιατί δεν συνεργάζεστε μ' αυτούς;". Εδώ πρέπει να το έχουμε καθαρό, δεν μπορούμε να συνεργαστούμε μ' αυτούς οι οποίοι έφυγαν απ' το Κόμμα.