ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΕΝΟ ΔΕΞΙΑ ΤΟΥ ΚΚΕ ΚΑΙ Η ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΟΠΟΡΤΟΥΝΙΣΜΟΥ

Από το Lenin Reloaded
... γράφει ο @ψηρίς

ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΕΝΟ ΔΕΞΙΑ ΤΟΥ ΚΚΕ ΚΑΙ Η ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΟΠΟΡΤΟΥΝΙΣΜΟΥ

Αν δούμε τη γενικότερη εικόνα στον πολιτικό χάρτη όπως διαμορφώνεται, παρατηρώντας ταυτόχρονα τις διεργασίες στην Ανταρσύα, όπως αυτές παίρνουν ραγδαία μορφή, προεκλογικά, αλλά ειδικότερα από 6/5 και έπειτα ακόμα πιο ξεκάθαρα, μπορούμε να συμπεράνουμε τα εξής:

Στον πολιτικό-γεωγραφικό χάρτη, έχουμε μια εμφανή κατάρρευση της παραδοσιακής κεντρο-αριστεράς (παλιάς Σοσιαλδημοκρατίας), η οποία βρίσκεται σε μεταβατική φάση, με Πασόκ και Δημάρ να ζυμώνουν εξελίξεις ανασύνθεσης της, που όμως -λόγω και της από κοινού συμμετοχής τους στην (νέα) κυβέρνηση του (παλιού) μαύρου μετώπου- δύσκολα θα καταφέρουν να ενσωματώσουν σημαντικές λαϊκές μάζες.

Από την άλλη, μοιάζει πλέον βέβαιο ότι το ρόλο της Κεντροαριστεράς αναλαμβάνει ο Σύριζα, που μέρα με τη μέρα, ολοκληρώνει και εμβαθύνει τη μετάλλαξή του, από οπορτουνιστικό κομμάτι του κινήματος, σε μια νέα Σοσιαλδημοκρατία. Απαιτούνται κι άλλα χαρακτηριστικά και διαπιστευτήρια για να γίνει μόνιμος πυλώνας του διπολικού συστήματος, αλλά τα μέχρι στιγμής δείγματα φανερώνουν πως θα το καταφέρει.

Η "μετακίνηση" αυτή του Σύριζα (σε εισαγωγικά, γιατί από τις πολιτικές του θέσεις και την ιδεολογία του που ήταν πάντοτε η ταξική συνεργασία και η υποταγή των εργατών στα ψίχουλα των αστών, ουδέποτε μετακινήθηκε) αφήνει ένα κενό που πάντοτε ο ίδιος κάλυπτε: Αυτό μεταξύ της Κεντρο-αριστεράς και του Κομμουνιστικού Κόμματος (η εκχυδαϊσμένη παρουσίαση, των πολιτικών χώρων στο ξεφτισμένο πεδίο Δεξιάς-Αριστεράς, γίνεται χάριν απλούστευσης). Ο πολιτικός χώρος της Κεντροαριστεράς για μια σειρά λόγους ήταν πάντοτε χώρος στον οποίο οι κομμουνιστές είχαν πάντα λίγο ευκολότερη πρόσβαση και διείσδυση από ότι στον δεξιό (αριστερές παραδόσεις, δημοκρατικά αισθήματα, δραστηριοποίηση στο εργατικό κίνημα κλπ.).

Από τη μία, η κάλυψη αυτού του κενού στα δεξιά του ΚΚΕ είναι προφανής επιθυμία του συστήματος, καθώς είναι αναγκαία η παρουσία μιας "αριστερής" δύναμης που θα δράσει ως δεξαμενή υποδοχής απογοητευμένων του Σύριζα, λόγω και της δεδομένης αντιλαϊκής διαχείρισης που θα κληθεί να ασκήσει ο τελευταίος, αλλά από την άλλη η όξυνση της οικονομικής κρίσης με όλες τις επιπτώσεις της (όπως σπάσιμο συμμαχιών της αστικής τάξης, προλεταριοποίηση μεσαίων στρωμάτων και επιστημονικού προσωπικού, βίαια υποβάθμιση βιοτικού επιπέδου κλπ.) δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για τη δημιουργία νέων οπορτουνιστικών μορφωμάτων. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε πως ο οπορτουνισμός σε κάθε καμπή και στροφή της ταξικής πάλης, σε κάθε νέο στάδιο ανάπτυξης ή νέα μορφή διαχείρισης του καπιταλισμού, προσαρμόζεται, ελίσσεται, δημιουργεί και παρουσιάζει τη «γραμμή» εκείνη που ανταποκρίνεται στη χρονική συγκυρία, ντύνοντας πάντα με νέο περιτύλιγμα την ταξική συνεργασία, την υποχώρηση, την απόρριψη της ταξικής επανάστασης και προσφέροντας νέους, δήθεν πιο «έξυπνους», λιγότερο κοπιώδεις τρόπους ανακούφισης των λαϊκών στρωμάτων, τρίτους και τέταρτους δρόμους δήθεν αλλαγής.

Βάσει όλων των παραπάνω, κρίνεται πολύ πιθανό η αναδιοργάνωση της λοιπής πλήν Σύριζα «Αριστεράς», έτσι, ώστε αυτή να λάβει «θέση» ενδιάμεσα από τον Σύριζα και το ΚΚΕ (ο Α. Παπαχελάς δείχνει άλλωστε να το χει πιάσει το μήνυμα: http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_01/07/2012_449853 )

Επιπλέον, και σε σχέση με αυτό, χρήσιμη είναι η παρακολούθηση της όλης σχετικής φιλολογίας που έχει αναπτυχθεί πρόσφατα αναφορικά με το Πρόγραμμα του ΚΚΕ. Αρχής γενομένης από τη δημοσιοποίηση αποχωρούντων από το ΚΚΕ και την καταγγελία για εγκατάλειψη από το τελευταίο του προγράμματός του, είχαμε την ένταση της αρθρογραφίας στην Ανταρσύα, βασικά στελέχη της οποίας υπερθεμάτιζαν υπέρ της καταγγελίας, γενόμενοι όψιμοι υπερασπιστές της γραμμής του 15ου συνεδρίου του ΚΚΕ.

Αν υπήρχε το ίντερνετ και η μπλογκόσφαιρα το 1995, θα μας ήταν εύκολο και (αποκαλυπτικό) να βρούμε τις εκτενείς καταγγελίες και τους λίβελους που δημοσιοποιούσε τότε ο χώρος του εξωκοινοβουλίου για το Πρόγραμμα του ΚΚΕ, τις κατηγορίες για ρεφορμισμό, για θολά στάδια λαϊκής αντιμονοπωλιακής εξουσίας, για κυβερνητισμό κλπ.

Ταυτόχρονα, ο Σύριζα με προεξάρχοντα τον πρόεδρό του, πήρε την «πάσα» (που ο ίδιος είχε δώσει;) ανακοινώνοντας δημόσια την ανακάλυψη από μέρους του (από μέρους του;) για αυτήν την δήθεν παρέκκλιση του ΚΚΕ, διαβάζοντας σε προεκλογική συγκέντρωση του Σύριζα επιλεγμένα αποσπασματικά κομμάτια από την απόφαση του 15ου Συνεδρίου του ΚΚΕ (1995). Πιο πριν και ειδικότερα από το ξέσπασμα της κρίσης και έπειτα, μέρους του ΣΥΝ, το λεγόμενο «ρεύμα Λαφαζάνη» είχε αρχίσει να διαχωρίζει τη θέση του από τις επίσημες θέσεις του ΣΥΝ, χαράσσοντας μια γραμμή που μίλαγε για ανάγκη εξόδου από ευρώ, για αντικαπιταλιστικούς μετασχηματισμούς και δειλά-δειλά για μια μακροχρόνια πορεία ρήξης με την Ε.Ε., ενώ και ο ίδιος ο ήδη αποχωρήσας Αλαβάνος είχε τοποθετηθεί αντίστοιχα, θέση που επανέλαβε προεκλογικά.

Η ασυνείδητη και συνειδητή τάση των μικροαστικών στρωμάτων για επιστροφή σε μια χρονική περίοδο όταν τα ψίχουλα των αστών και οι διαβρωτικές συμμαχίες τους, ικανοποιούσαν σε έναν βαθμό συγκεκριμένα στρώματα της κοινωνίας, καθώς και η αναζήτηση νέων τρόπων διαχείρισης στην παρούσα κρισιακή συγκυρία για συγκερασμό αντίθετων και αντιμαχόμενων ταξικών συμφερόντων (καπιταλιστική Ελλάδα έξω από την Ε.Ε. ή καπιταλιστική Ελλάδα μέσα στην Ε.Ε. με εθνικό νόμισμα κλπ.) είναι η μία κοινωνικοπολιτική πλευρά αυτής της ρητορείας. Η άλλη αποτυπώνει από τη μία την αναπόφευκτη πίεση του ταξικού εχθρού στις γραμμές του κινήματος, που οδηγεί σε υποχώρηση και στην εμμονή και επιμονή για διατήρηση ενός συνηθισμένου τρόπου δράσης (σε ασυνήθιστες συνθήκες) με έντονα τα κοινοβουλευτικά χαρακτηριστικά και από την άλλη, σε αναζήτηση συμμαχιών με συναντήσεις κορυφών, χωρίς ουσιαστικό ανατρεπτικό περιεχόμενο, που θα δώσουν την εύκολη λύση, παραγνωρίζοντας το ρόλο και τη φύση των αστικών εκλογών, του δικαίου και του ίδιου του κράτους, μακριά από όλη την κομμουνιστική κοσμοθεωρία και τα επιτυχημένα και αποτυχημένα παραδείγματα ταξικών εργατικών επαναστάσεων.

Ας επιχειρήσουμε ένα flashback στο 2009, θα μας φανεί πολύ χρήσιμο και θα μας βοηθήσει να ενισχύσουμε όλα τα παραπάνω συμπεράσματα.

Με το ξέσπασμα της κρίσης εν Ελλάδι, το ΚΚΕ επιχείρησε να μεταστρέψει το βλέμμα των λαϊκών στρωμάτων από το ζήτημα του «δημοσίου χρέους», το οποίο χρησιμοποιούνταν εντέχνως από τους αστούς ως η δήθεν ρίζα του κακού. Αναλύοντας τις αιτίες δημιουργίας του, έδινε μεγαλύτερο βάρος στο να κερδηθεί περισσότερος κόσμος απ' τη θέση ότι η κρίση είναι καπιταλιστική, κρίση υπερσυσσώρευσης και υπερπαραγωγής την οποία πρέπει και οικονομικά και πολιτικά να πληρώσει η πλουτοκρατία. Σύντομα συμπύκνωσε τη θέση του, σε συμβατή με τη στρατηγική του γραμμή και θέση, στο τρίπτυχο «έξω από την Ε.Ε., διαγραφή του χρέους, λαϊκή εξουσία».

Ο Σύριζα πάσχισε από τότε μέχρι και σήμερα να σκαρφαλώσει σε κάθε αστικό άρμα που παρέλαυνε μπροστά στα παραζαλισμένα μικροαστικά και λαϊκά στρώματα, πότε αναφερόμενος σε κρίση των golden boys, του καζινοκαπιταλισμού, της Goldman Sachs, του τραπεζικού συστήματος, της διαφθοράς κλπ., παραμένοντας ένθερμος υποστηρικτής της Ε.Ε. και λύσεων όπως το ευρω-ομόλογο και του κουρέματος (που εξάλλου ήδη έγινε!), χτίζοντας ένα αγωνιστικό προφίλ που πατούσε πάνω σε επιχειρήματα περί αντισυνταγματικότητας των μνημονίων, υποχωρητικότητας των κυβερνήσεων κλπ., ενώ τέλος επιχείρησε να ηγηθεί των μικροαστικών στρωμάτων στις πλατείες, μουντζώνοντας και φωνασκώντας να εξοβελιστούν τα κόμματα και τα συνδικάτα και αναγάγωντας το μνημόνιο σε πηγή κάθε κακού.

Η Ανταρσύα όμως (ασχέτως αν τα παρακάτω διαφαίνονταν και παλιότερα), «μπήκε» στην κρίση με προτάγματα για μια «αντικαπιταλιστική ανατροπή», «κομμουνισμός τώρα» κλπ., κατηγορώντας μόλις μέχρι και το 2009 το ΚΚΕ ότι στέλνει την επανάσταση στη Δευτέρα παρουσία, ότι ο στόχος για λαϊκή εξουσία είναι κάτι το νεφελώδες το οποίο υποκρύπτει συμβιβασμό, το οποίο απεμπολεί το σοσιαλισμό και υποκρύπτει μια κυβέρνηση ΚΚΕ με αστική εξουσία κλπ.. Σύντομα με την όξυνση της κρίσης, η Ανταρσύα, μιλώντας αρχικά για «στάση πληρωμών» της αστικής κυβέρνησης του καπιταλισμού απέναντι στους πιστωτές της, βυθίστηκε σε αναζητήσεις αριστερών οικονομολόγων, που θα έδιναν μαγικές λύσεις για το χρέος, αναγάγοντάς το σε θεμελιώδες, συσκοτίζοντας τον χαρακτήρα και την ένταση της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, αποκαλύπτοντας σιγά-σιγά τον μικροαστικό χαρακτήρα της και των στρωμάτων από τα οποία κυρίως αποτελείται και στα οποία απευθύνεται.

Η συνέχεια περιελάμβανε «Αριστερά βήματα διαλόγου» με τον ρεφορμισμό, συνδικαλιστικές συμμαχίες με κομμάτια της Πάσκε που δήλωναν αντιμνημονιακά, την επιτροπή λογιστικού ελέγχου για πληρωμή μέρους του χρέους, ντοκιμαντέρ και αναλύσεις για λύσεις τύπου Ισημερινού και Βολιβίας, ύμνους στο Αργεντινάσο και προσπάθεια δημιουργίας μιας πλατφόρμας που πρότεινε στο εργατικό κίνημα την δημιουργία ενός αγωνιστικού μετώπου, το οποίο με την μαχητικότητα του θα κυβερνιότανε από μια αστική κυβέρνηση «υπό εκβιασμό» που λόγω της δύναμης του κινήματος θα κυβερνούσε φιλολαϊκά. Το περίφημο «μεταβατικό πρόγραμμα» δεν ήταν τίποτε άλλο από την προγραμματική αντιπολίτευση της Ανταρσύα σε μια αστική κυβέρνηση με την εξουσία στα χέρια των καπιταλιστών. Οι πλατείες ήταν η συνέχεια της κατηφόρας αυτής. Οι άμεσες δημοκρατίες συνάντησαν τους «300 στην κρεμάλα», το απολιτίκ και το ακομματίκ. Η χρονική συγκυρία της κατάρρευσης του Πασόκ, η άνοδος του Σύριζα και η διαφαινόμενη πιθανότητα αριστερής κυβέρνησης της αστικής εξουσίας υπερνίκησε την έτσι κι αλλιώς μεσοβέζικη πρόταση της Ανταρσύα, οι δυνάμεις της οποίας αντικειμενικά δε μπορούσαν να αντιταχθούν στην πολύ πιο ολοκληρωμένη παρουσίαση της πρότασής τους. Το πρόγραμμα αριστερής αντιπολίτευσης που έφτιαχναν, η οποία θα κυβερνούσε δια αντιπροσώπου, δηλαδή μέσω αστικών κομμάτων, βρήκε τη μετουσίωσή του στην Αριστερή Κυβέρνηση του Σύριζα. Γιατί να πιέζεις να κυβερνάνε φιλολαϊκά, αν μπορείς να το κάνεις ο ίδιος; Το «μεταβατικό πρόγραμμα» που υποστηρίζεται και παρουσιάζεται πλέον, δεν είναι τίποτα άλλο από το ανεφάρμοστο πρόγραμμα μιας κυβέρνησης με άθικτη την εξουσία των μονοπωλίων ή αλλιώς ένα ενδιάμεσο στάδιο, βγαλμένο από τις χειρότερες αυταπάτες του κομμουνιστικού κινήματος του 20ου αιώνα, με ειρηνική συνύπαρξη εργατών και καπιταλιστών υπό το «άγρυπνο» βλέμμα μιας ουδέτερης κρατικής οντότητας.

Εδώ λοιπόν θα βρεθεί η μαγιά για τη δημιουργία του πολιτικού μορφώματος στα δεξιά του ΚΚΕ. Πέρα από την ρητορεία για το πρόγραμμα του ΚΚΕ και το διαχωρισμό ηγεσίας και βάσης που επιχειρείται από όλες τις πλευρές, η αριστερή κυβέρνηση της Ανταρσύα, με το ρεύμα ρήξης με «ευρώ και E.E.» του Λαφαζάνη, με την εξέγερση Ταχρίρ και τα «έξω από το ευρώ» του Αλαβάνου και με μερικά πρώην μέλη ή συνοδοιπόρους του ΚΚΕ και την Κυβέρνηση του Αντιμονοπωλιακού Μετώπου που αυτά στηρίζουν, έχουν αντικειμενικό κοινό έδαφος και κοινή συνισταμένη, την απεμπόληση κάθε κομμουνιστικής προοπτικής, την εκδίωξη του σοσιαλισμού στη Δευτέρα και Τρίτη παρουσία, την αναβολή σύγκρουσης με τους αστούς και την εξουσία τους, την αναζήτηση μεσοβέζικης λύσης, που δήθεν θα ανακουφίσει, αλλά δε θα συντρίψει τους αστούς και τελικά τον ίδιο τον ρεφορμισμό και την υποχώρηση.

Οι καμπές της ταξικής πάλης και οι δυσκολίες της είναι φανερό και γνωστό ιστορικά ότι αφήνουν κάποιους «απέξω». Η υποχώρηση αρχικά συχνά παρουσιάζεται ως προσαρμογή στις νέες συνθήκες, ως ευελιξία, ως ευκολότερος και πιο πανούργος τρόπος δράσης και πάντα οδηγεί στην ενσωμάτωση ή/και στην αποστράτευση. Ο κοινοβουλευτισμός, ο κυβερνητισμός, η άρνηση εξαγωγής συμπερασμάτων, θετικών και αρνητικών από την ιστορική πείρα, η αδυναμία εξέλιξης και ανεβάσματος και του ιδεολογικοπολιτικού επιπέδου της αυτοθυσίας και της δράσης, ο εμπειριοκριτικισμός και πρακτικισμός, η αντιεπιστημονική άποψη για την εργατική τάξη και το ρόλο της, αποτελούν καρκινικούς παράγοντες στο σώμα του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος, απέναντι στους οποίους πρέπει να δοθεί συνεπής, δυναμική και ανυποχώρητη ιδεολογικοπολιτική διαμάχη.

@ψηρίς