10 Ιανουαρίου 2012

Οι δύο όψεις της βιολογικής γεωργίας στην εποχή του κεφαλαίου

Γιώργος Κάργας 

Κατά τις δεκαετίες 1960-70-80 στην αναπτυγμένη Δύση αναπτύσσονταν ένα δίκτυο μικροκαλλιεργητών βιολογικής γεωργίας. Το δίκτυο αυτό ήταν μια απάντηση στην παραγωγικίστικη λογική του αναπτυγμένου καπιταλισμού.

Το κίνημα αυτό ενσωμάτωνε λογικές όπως η χρήση φυσικών μεθόδων παραγωγής, η εναλλαγή των καλλιεργειών, η βιοποικιλότητα και η παραγωγή σπόρων από τους ίδιους τους παραγωγούς. Επίσης προωθούσε την λογική των λαϊκών αγορών και των καταναλωτικών συνεταιρισμών.   Παράλληλα, συνδέθηκε στενά με το αντιπυρηνικό κίνημα και με το κίνημα κατά των μεταλλαγμένων. Πολλοί υποστηρικτές της βιολογικής γεωργίας μιλούσαν ανοικτά για νησίδες διαφορετικής παραγωγής που είναι δυνατόν να υπάρξουν μέσα στο αναπτυγμένο καπιταλισμό.


Το 1991 αποτέλεσε έναν σημαντικό σταθμό όλης αυτής της προσπάθειας. Η ΕΕ θέσπισε ενιαίες προδιαγραφές για τα λεγόμενα βιολογικά προϊόντα και καθόρισε την ανάγκη ύπαρξης σήματος και άρα πιστοποίησης των βιολογικών προϊόντων. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να αρχίσει η ανάπτυξη του εμπορίου τους και η ελεύθερη κυκλοφορία τους.

Το 2009 τέθηκε σε ισχύ ένας νέος κανονισμός της ΕΕ που επιτρέπει την ύπαρξη 0,9 % γενετικά τροποποιημένων οργανισμών μέσα στα βιολογικά τρόφιμα. Έτσι περνάμε στην εποχή όπου πλέον δεν έχει και πολύ νόημα ο τρόπος παραγωγής αλλά το επίπεδο υπολειμμάτων.

Πολύ συχνά «ξεχνιέται» ότι πλέον έχουμε να κάνουμε με μια μεγάλη βιομηχανία σε επίπεδο ΕΕ. Για τα μεγέθη αυτής της βιομηχανίας στην ΕΕ να αναφέρουμε π.χ ότι στην Ισπανία η Bionest παράγει σε θερμοκήπια 5000 στρεμμάτων βιολογική φράουλα με μεθόδους παραπλήσιες των συμβατικών καλλιεργειών. Η συγκομιδή γίνεται από Ρουμάνες, Πολωνίδες και Φιλιππινέζες εργάτριες οι οποίες ζουν σε κανονικά γκέτο.

Τα ίδια γίνονται και από την AgriEco η οποία παράγει βιολογικές τομάτες και αγγούρια σε θερμοκήπια έκτασης 2000 στρ. Στην Γαλλία το 60% των φρούτων και λαχανικών εισάγονται κυρίως από την Pronatura η οποία είναι η μεγαλύτερη στον κλάδο της προμήθειας των βιολογικών προϊόντων στα Supermarket.

Στις βιολογικές ζωοτροφές και ειδικά την σόγια κυριαρχούν  η Βραζιλία και η Κίνα όπου οι συνθήκες παραγωγής είναι σύγχρονα κάτεργα. Στην Βραζιλία υπάρχει αγρόκτημα 200000 στρ. το οποίο παράγει βιολογικό ζαχαροκάλαμο και ανήκει σε ένα γαιοκτήμονα. Γενικά οι πολυεθνικές των τροφίμων και οι γαιοκτήμονες δημιουργούν βιολογικές μονοκαλλιέργειες με εξαγωγικό προσανατολισμό όπου βέβαια όλα είναι πλήρως πιστοποιημένα από ιδιωτικούς οργανισμούς.

Όπως η πιστοποίηση των σπόρων παλιότερα στο όνομα του υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού έγινε ο κρίκος απόσπασης της παραγωγής σπόρων από τους μικροαγρότες, σήμερα επιστρατεύεται πάλι για την κυριαρχία των πολυεθνικών στην ανερχόμενη αγορά των βιολογικών προϊόντων. Ποιος μικροαγρότης της Κολομβίας θα πάρει πιστοποίηση για βιολογικό φοινικέλαιο όταν την αγορά την ελέγχει ο γίγαντας Daabon;

Τα τελευταία χρόνια έχουν διαπραχθεί δεκάδες δολοφονίες από τον στρατό εναντίων αγροτών που αντιστέκονται στην εκδίωξη από την γη τους  για την παραγωγή βιολογικού φοινικέλαιου από την Daabon. Στην χώρα μας η παραγωγή βιολογικών προϊόντων γίνεται με τους ίδιους σκληρούς όρους από ξένους εργάτες γης. Ειδικά στην Ηλεία τα προγκρόμ ενάντια στους μετανάστες έγιναν και από παραγωγούς βιολογικής φράουλας. Τα θερμοκήπια κάτεργα για την παραγωγή βιολογικής τομάτας και κηπευτικών στον Μαραθώνα δεν είναι μακριά μας.

2 σχόλια:

  1. Είναι αλήθεια ότι ο καπιταλισμός προσαρμόζει το κάθε τι στα μέτρα του. Σε οτιδήποτε δεν στρέφεται εναντίον του, απλά του βάζει μια ταμπέλα κι ένα ελκτικό περιτύλιγμα και το πουλάει. Το κακό με όλα αυτά τα κινήματα είναι ότι, παρόλες τις αρχικά αγνές προθέσεις (σε πολλές των περιπτώσεων), υποβάθμισαν την πολιτική και προσπάθησαν να ανεξαρτητοποιηθούν από αυτή, θεωρώντας την βαρίδι δίχως νόημα. Επίσης μια άλλη αδυναμία τέτοιων κινημάτων είναι το τοπικό επίπεδο σκέψης και δράσης τους. Δεν ασχολήθηκαν ποτέ ιδιαίτερα με την μαζική παραγωγή. Όμως πόλεις των 10 εκ. δεν θρέφονται με χωράφια 20 στρεμμάτων, ούτε με ευχές για αποκέντρωση.

    Έτσι, πολλές φορές αντί να γίνουν προπλάσματα μιας νέας κοινωνίας (με τα οποία προσωπικά δεν έχω πρόβλημα), γίνονται πολλές φορές και άθελά τους εργαστήρια πειραματισμού του συστήματος, μετασχηματίζοντας την βιώσιμη ανάπτυξη σε βιώσιμα...κέρδη.Η απολίτικη και περιορισμένη χρονικά και τοπικά σκέψη δεν καταφέρνει δυστυχώς τίποτε άλλο από το να ανοίγει νέους τομείς κερδοφορίας για το κεφάλαιο. Η δυστυχία και η αλλοτρίωση παραμένει και ίσως και να αυξάνεται όταν κάποια στιγμή το κεφάλαιο αποφασίσει να εντάξει τέτοιες κινήσεις στις δοσμένες παραγωγικές σχέσεις.

    Αν λοιπόν έχουν κάποιο νόημα όλα αυτά είναι , αυτό είναι μόνο όταν αποφασίζουν να πολιτικοποιηθούν και να ενωθούν με ένα γενικότερο αντισυστημικό αγώνα. Φυσικά το ίδιο ισχύει και για τον αγώνα: Θα πρέπει να είναι έτοιμος να εντάξει ενδιαφέρουσες κινήσεις κάτω από τα λάβαρά του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Επιβάλλεται ένα κοινωνικό κα ιπολιτικό μέτωπο με στόχο την εργατική εξουσία/δημοκρατία. Η συμμαχία της εργατικής τάξης με την φτωχομεσαία αγροτιά είναι τεράστια ανάγκη!
    Ο Γιώργος Κάργας (στέλεχος του ΝΑΡ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ) καταθέτει σε αυτό το άρθρο μερικές χρήσιμες ιδέες

    ΑπάντησηΔιαγραφή

ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΥ

Είμαστε ανοιχτοί σε όλα τα σχόλια που προσπαθούν να προσθέσουν κάτι στην πολιτική συζήτηση.

Σχόλια :
Α) με υβριστικό περιεχόμενο ή εμφανώς ερειστική διάθεση
Β) εκτός θέματος ανάρτησης
Γ) με ασυνόδευτα link (spamming)
Δ) χωρίς τουλάχιστον ένα διακριτό ψευδώνυμο
Ε) που δεν σέβονται την ταυτότητα και τον ιδεολογικό προσανατολισμό του blog

ΘΑ ΔΙΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ.

Παρακαλείστε να γράφετε τα σχόλια σας στα Ελληνικά

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.