Περί οργανώσεων αλληλεγγύης και βοήθειας

Από το Αριστερά & Πολιτική

Πρώτα τους καταντάνε φτωχούς και μετά υμνούν την αλληλεγγύη προς αυτούς!

Τον τελευταίο καιρό έχει γεμίσει η χώρα (και το διαδίκτυο) από οργανώσεις αλληλεγγύης προς νεόπτωχους, άστεγους, άνεργους, αρρώστους, πεινασμένους κλπ.  

Όλες αυτές οι οργανώσεις τυπικά ή θεωρητικά έχουν ανθρωπιστικούς στόχους. Κάποιες από αυτές ανήκουν κυριολεκτικά στην άρχουσα τάξη η οποία και ευθύνεται απόλυτα για τη φτώχεια, την ανεργία και την κρίση. Έναντι αυτής της ευθύνης της κάποια μέλη της αποφάσισαν μέρος από τα ληστευμένα από τον λαό να τα μοιράσουν ως ελεημοσύνη απαιτώντας να της αναγνωρίσουμε φιλανθρωπία!  

Κάποιες άλλες είναι εντελώς «απολίτικες», ανθρωπιστικού και μόνο χαρακτήρα, που δεν ψάχνουν από πού προέρχεται το πρόβλημα αλλά μόνο τρέχουν να θεραπεύσουν τις αθεράπευτες πληγές που σπέρνει το σύστημα εκμετάλλευσης.

Κάποιες, ελάχιστες ίσως, συνδέουν κάθε αρωγή και βοήθεια με τη διαπαιδαγώγηση των ανθρώπων αυτών ότι μόνο ριζική η ανατροπή των πολιτικών αυτών με αγώνα είναι δυνατόν να υπάρξει λύση και «άλλη μέρα» γι αυτούς.

Για τη πρώτη κατηγορία «αλληλεγγύης» τύπου εφοπλιστή Αλαφούζου, ΣΚΑΪ, σούπερ μάρκετ, κυριών Βαρδινογιάννη κλπ δεν συζητώ τον ρόλο τους, παρότι πολλοί είναι αυτοί που παρασύρονται και καταθέτουν εκεί είδος ή χρήμα, και από το υστέρημά τους ακόμη, για να το διαχειριστούν αυτοί που το αφαίρεσαν από τους φτωχούς.

Η δεύτερη κατηγορία παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Ενώ παρουσιάζεται σαν φιλανθρωπία χωρίς πολιτική και είναι βέβαιο ότι πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους το πιστεύουν πραγματικά, κουράζονται πολύ και δίνουν μάχες και εργασία για μια στοιχειώδη ανθρώπινη παροχή, στην πράξη πως λειτουργεί αντικειμενικά και παρά τη θέλησή τους όλο αυτό;

Αντικειμενικά, και αυτό ισχύει και για τις δυο παραπάνω κατηγορίες, όταν σε έναν πτωχό του καλύπτεις στοιχειώδεις ανάγκες χωρίς αυτό να συνοδεύεται από επέμβαση στη συνείδηση και χωρίς διαπαιδαγώγηση και οργάνωση για να δώσει μάχη να ανατραπεί η φτώχεια του, τα αποτελέσματα μπορεί εν δυνάμει να είναι, αναλόγως της συνείδησής του, τα εξής:

1. Απαλλαγή της άρχουσας τάξης και του κράτους της από μεγάλα κόστη συντήρησης των πολύ πτωχών.
2. Απαλλαγή του κράτους και του συστήματος από συνταγματικές υποχρεώσεις και ευθύνες για την κατάντια των πτωχών και μετατροπή τους σε ευθύνη των πολιτών και της αλληλεγγύης τους. Σε αυτό συμβάλει και η πονηρή προπαγάνδα ότι δήθεν «το κράτος είναι ανίκανο» να βοηθήσει τους φτωχούς και η ιδιωτική πρωτοβουλία τύπου ΣΚΑΪ ή η κοινωνική αλληλεγγύη των ομάδων προσφοράς, αποτελούν τη μόνη λύση! Έτσι το κράτος αμέσως ή εμμέσως βρίσκεται στο απυρόβλητο και η άρχουσα τάξη τρίβει τα χέρια της.
3. Ευκολότερη κατεδάφιση του «κράτους πρόνοιας».
4. Επανάπαυση του πτωχού. Ικανοποίηση που καλύπτεται η ανάγκη του χωρίς άλλη σκέψη.
5. Κίνδυνος τυφλής εξάρτησης για το αύριο από τον ευεργέτη. Κίνδυνος να αποδέχεται κάθε βούλησή του για το υλικό αντάλλαγμα πχ από τα εκκλησιαστικά ιερατεία.
6. Μετατροπή του πτωχού και απόκληρου σε υπερασπιστή του νέου στάτους ελεημοσύνης που του λύνει το σημερινό πρόβλημα.
7. Μετατροπή του σε εχθρό έναντι κάθε αγώνα ανατροπής κλπ από τον φόβο μη χάσει και αυτό που έχει είτε από φόβο «κακοχαρακτηρισμού» και διακοπής της ελεημοσύνης είτε από φανταστικό φόβο χειροτέρευσης. Μετατρέπεται έτσι σε αθέλητο όργανο αναπαραγωγής της άθλιας κατάστασής του.

Αναλόγως του πως κάθε οργάνωση κάνει τη δουλειά της έχουμε και τις παραπάνω συνέπειες. Γενικά όταν σε μια κατάσταση φτώχειας απλά καλύπτεις κάποιες ελάχιστες ανάγκες, χωρίς συνοδεία τους από οργάνωση της ανατροπής της φτώχειας, όχι μόνο δεν εξαλείφεται η φτώχεια αλλά αναπαράγεται σε διευρυμένη κλίμακα.

Η άρχουσα τάξη ανακαλύπτει ότι μπορεί να στέλνει στη φτώχεια διαρκώς και περισσότερους εργαζόμενους χωρίς οικονομικό κόστος αφού άλλοι θα φορτωθούν τη φτώχεια μέσω της «αλληλεγγύης» και χωρίς πολιτικό κίνδυνο αφού θα τους «ταΐζουν» μεν αλλά ποτέ δεν θα τους οργανώνουν εναντίον της δε!

Δεν είναι άσχετο ότι τα μέσα ενημέρωσης αρχίζουν δειλά – δειλά να προβάλλουν αυτές τις πρωτοβουλίες αναδιανομής της φτώχειας μέσα από την αλληλεγγύη ούτε είναι τυχαίο που ένας Πρωθυπουργός πήγε και συνέφαγε με απόρους και αστέγους προβάλλοντας το θεάρεστο έργο του Δήμου Αθηναίων. Στην ουσία προσπαθούν να δείξουν ότι δεν είναι και τόσο τραγικό να είσαι πτωχός και άστεγος και πόσο «εύκολη και ευχάριστη»(!) μπορεί να γίνει η ζωή αν καταντήσεις έτσι και πέσεις στην «αλληλεγγύη» τους. Παράλληλα όμως επιδείχνουν κυνικά τι περιμένει σε όσους εργαζόμενους αγωνίζονται για το μεροκάματο και δεν προσκυνάμε την εργοδοσία. Πολλαπλά τα μηνύματα!

Η τρίτη κατηγορία οργανώσεων συνδέει κάθε αρωγή, παροχή και βοήθεια με την διαπαιδαγώγηση, την αλλαγή της συνείδησης και την προσπάθεια να οργανωθούν τα θύματα του συστήματος σαν κανονικοί άνθρωποι, με όλα τα δικαιώματα, σε έναν αγώνα ριζικής ανατροπής της σημερινής κατάστασης. Τους κατευθύνουν κατά των αιτιών που καταντούν τους ανθρώπους, άνεργους, φτωχούς και απόκληρους στην ίδια, τη δική τους κοινωνία. Δεν γνωρίζουμε πόσες είναι σε αριθμό αυτές οι οργανώσεις, τι δουλειά κάνουν, πως οργανώνουν. Μέσα όμως στη γενική αυτή κατηγορία εντάσσονται και κάποιοι φορείς πολιτικής στήριξης άρνησης των χαρατσιών, των διοδίων κλπ.

Αυτή η κατηγορία οργανώσεων δεν χρειάζεται να πούμε ότι πρώτα βλέπει την αιτία του προβλήματος και μετά ενεργεί ώστε κάθε βοήθεια να έχει διπλή δράση. Από τη μια να επουλώνει προσωρινά την πληγή και από την άλλη να ωθεί τους ανθρώπους αυτούς να οργανωθούν για να δώσουν τη δική τους μάχη, ισότιμα με όλους σαν οργανικό τμήμα του λαού και όχι ως απόκληροι και κακόμοιρο, για να εξαλειφθεί ριζικά η φτώχεια τους. μπορεί να είναι πολύ δύσκολη δουλειά να οδηγήσεις «νικημένους» ανθρώπους σε μάχες για ένα καλύτερο μέλλον αλλά άλλος δρόμος, για τις οργανώσεις που πραγματικά θέλουν να βοηθήσουν τους φτωχούς, δεν υπάρχει.  

Στην κατοχή είχαν δημιουργηθεί πολλές οργανώσεις αλληλεγγύης που είχαν και τους τρεις τύπους που προαναφέρθηκαν. Όμως αυτή που σταδιακά έγινε οργάνωση πραγματικής βοήθειας ήταν η «Εθνική Αλληλεγγύη» η οποία εκτός της άμεσης βοήθειας επιβίωσης, διαπαιδαγωγούσε το λαό να δώσει μάχη εξάλειψης των αιτιών, δηλαδή να εναχθεί στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα κατά της κατοχής. Μόνο έτσι θα εξαλείφονταν οι αιτίες της φτώχειας, της πείνας και των θανάτων.

Η Εθνική Αλληλεγγύη ιδρύθηκε στις 28/5/1941, δηλαδή λίγες ημέρες από την έλευση των Γερμανών, με πρωτοβουλία κομμουνιστών που δραπέτευσαν από τόπους εξορίας που τους είχε το φασιστικό μεταξικό καθεστώς. Ήταν η πρώτη πανελλαδικής μορφής αντιστασιακή οργάνωση (ιδρυτικό μέλος του ΕΑΜ) με άμεσο κοινωνικό και πολιτικό χαρακτήρα. Ο κύριος στόχος της ήταν η αλληλεγγύη μέσα στον λαό για να επιβιώσει και των αγωνιστών που βρίσκονταν φυλακή ή καταδιώκονταν. Σταδιακά διευρύνθηκε σε κάθε είδους ανθρωπιστική, κοινωνική και πολιτική δραστηριότητα. Συστρατεύθηκαν σε αυτή πάνω από 3.000.000 μέλη! Αυτή ήταν πραγματικά μια μαζική λαϊκή οργάνωση αλληλεγγύης!

Μια τέτοια οργάνωση, τηρουμένων των αναλογιών και χωρίς μηχανιστικές μεταφορές, έχουν ανάγκη σήμερα η κοινωνία μας και τα εκατομμύρια πληττόμενοι από την τεράστια καπιταλιστική κρίση.