Σαρωτικό το ποτάμι της λαϊκής οργής στην Αίγυπτο

Μαζικές οι λαϊκές διαδηλώσεις

Καταιγιστικές είναι οι εξελίξεις στην Αίγυπτο με τις λαϊκές αντιδράσεις να λαμβάνουν γιγαντιαίες διαστάσεις, που ενισχύθηκαν από το αίμα των νεκρών της βίαιης καταστολής, όλων των τελευταίων ημερών. Τα τελευταία εικοσιτετράωρα επί ώρες, σκηνές χάους μεταδίδονταν από όλη τη χώρα, με τους δρόμους να έχουν μετατραπεί σε πεδία μάχης, με το διαδίκτυο και τις τηλεπικοινωνίες πλήρως μπλοκαρισμένες, με το πλήθος ν' αγνοεί την επιβολή απαγόρευσης κυκλοφορίας. Ουδείς μπορούσε να πει με ακρίβεια πόσοι είναι οι νεκροί (γιατί οι αποσπασματικές μαρτυρίες από τα διάφορα σημεία ανέφεραν εκατοντάδες), πόσοι είναι οι τραυματίες.

Ο Χ. Μουμπάρακ σε τηλεοπτικό του διάγγελμα τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου, ανακοίνωσε τη διάλυση της κυβέρνησης, σημειώνοντας ότι αργότερα την ίδια μέρα θα ανακοίνωνε την νέα της σύνθεση, με όλα τα ενδεχόμενα να παραμένουν ανοιχτά. Στο πρώτο του διάγγελμα, μετά το ξέσπασμα των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, ο Αιγύπτιος Πρόεδρος, ζήτησε ηρεμία και υποσχέθηκε «μεταρρυθμίσεις» εκφράζοντας τη «λύπη του για τα θύματα και στις δύο πλευρές, πολίτες και αστυνομία», διαμηνύοντας ωστόσο ότι το χάος από την ελευθερία το χωρίζει μία λεπτή γραμμή και ο ίδιος δεν προτίθεται να επιτρέψει την αποσταθεροποίηση της Αιγύπτου...


Του διαγγέλματος προηγήθηκε τηλεφωνική επικοινωνία του Χ. Μουμπάρακ με τον Αμερικανό Πρόεδρο, Μπάρακ Ομπάμα, ο οποίος και απαίτησε προώθηση «μεταρρυθμίσεων», αποχή από τη βία εναντίον των διαδηλωτών και «εκδημοκρατισμό» της χώρας, στο πλαίσιο των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων, που προωθείται και στις άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, με στόχο την αποφυγή λαϊκών εκρήξεων στην περιοχή. Κατά τη συνομιλία του με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο ο Μπ. Ομπάμα σημείωσε ότι ο Χ. Μουμπάρακ έχει ευθύνη να κάνει τα λόγια του πράξη, προσθέτοντας ωστόσο ότι και ο αιγυπτικακός λαός έχει ευθύνη να «εκφραστεί ειρηνικά». Σε δηλώσεις του ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Ρόμπερτ Γκιμπς, σημείωσε την απειλή αναστολής της βοήθειας των ΗΠΑ, προς την κυβέρνηση Μουμπάρακ, ανάλογα με τις εξελίξεις.

Για πρώτη φορά, στα 31 χρόνια της απόλυτης κυριαρχίας του Χόσνι Μουμπάρακ, η χώρα σείεται από συνθήματα υπέρ της «άμεσης αποχώρησής του». Η εικόνα του κατέβηκε από παντού, δημόσια κτίρια - σύμβολα της εξουσίας του όπως το κτίριο της Ασφάλειας και η έδρα του κόμματός του πυρπολήθηκαν, ενώ ενώσεις φοιτητών περικύκλωσαν το Εθνικό Μουσείο για να το προστατεύσουν από φωτιά και από λεηλασίες αστυνομικών με πολιτικά.

Εναλλακτικά σενάρια και παρασκήνιο

 

Με όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, το στοιχείο που έδωσε ένα πρώτο στίγμα ήταν το ότι όταν, την Παρασκευή το βράδυ, ο στρατός έκανε την εμφάνισή του σε όλες τις μεγάλες πόλεις, δεν υπήρξαν αναφορές για συγκρούσεις με το πλήθος, το οποίο αντίθετα, σε διάφορα σημεία όπως η Αλεξάνδρεια, υποδέχτηκε τους στρατιώτες με πανηγυρισμούς. Την ίδια ώρα, γινόταν γνωστό ότι ο αρχηγός του αιγυπτιακού ΓΕΣ, στρατηγός Σάμι Αναν, που πραγματοποιούσε προγραμματισμένη επίσκεψη στις ΗΠΑ, επέστρεφε εσπευσμένα στο Κάιρο.

Ενα 24ωρο νωρίτερα, είχε επιστρέψει στο Κάιρο και ο Μουχάμαντ αλ Μπάρανταϊ, πρώην επικεφαλής της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, και νυν επικεφαλής μιας συνομοσπονδίας οργανώσεων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο. Ο Μπάρανταϊ, εδώ και ένα χρόνο, έχει αναδείξει εαυτόν στην καλύτερη δυνατή εναλλακτική λύση για το σύστημα εντός χώρας αλλά και για τις ισχυρές ιμπεριαλιστικές πλάτες του Μουμπάρακ.

Εχοντας συγκρουστεί διπλωματικά με τις ΗΠΑ κατά την εισβολή στο Ιράκ, το 2003, από τη θέση του στη ΔΕΑΕ, ο Μπάρανταϊ είναι δημοφιλής στην Αίγυπτο και κατάφερε να επιτύχει μια «συμφωνία αρχών για συνταγματικές μεταρρυθμίσεις και για διασφάλιση ελευθεριών» με ένα ευρύ φάσμα της αιγυπτιακής πολιτικής σκηνής που εκτείνεται από την ισλαμιστική οργάνωση των «Αδελφών Μουσουλμάνων» μέχρι τις ΜΚΟ που χρηματοδοτούνται, ανοιχτά, από την Ουάσιγκτον και έχουν θέσει ζήτημα ελευθεριών στην Αίγυπτο, ήδη, από την προεδρία Μπους, ενώ ταυτόχρονα δηλώνει αποφασισμένος «ν' ανοίξει τη χώρα στην οικονομία των αγορών».

Η προοπτική αλλαγών στην Αίγυπτο, με ή άνευ Μπάρανταϊ, είναι φανερό ότι «δουλευόταν» εδώ και καιρό, με την Ουάσιγκτον έμμεσα αλλά σαφώς να πιέζει για «μεταρρυθμίσεις» κατά το πρότυπο «εκδημοκρατισμού» που προωθεί η «ευρεία Μέση Ανατολή», προκειμένου να απομακρύνει τα ενδεχόμενα λαϊκών εκρήξεων σαν αυτή που βρίσκεται σε εξέλιξη τώρα (και δεν είναι πάντα βέβαιο ότι θα χειραγωγηθεί κατά το δοκούν) και να διασφαλίσει τα ιμπεριαλιστικά της συμφέροντα στην περιοχή.  
Το πώς, από εδώ και πέρα, θα κυλήσουν τα πράγματα παραμένει αναμφίβολα ρευστό λαμβάνοντας υπόψη και τη σημαίνουσα θέση της Αιγύπτου, ως συμβολική ναυαρχίδα του αραβικού κόσμου, κάτι που μπορεί να πυροδοτήσει αλυσιδωτές αντιδράσεις σε σειρά χωρών. Το βέβαιο, όμως, είναι ότι οι μέρες παντοδυναμίας του Χόσνι Μουμπάρακ πέρασαν ανεπιστρεπτί, κάτι που φάνηκε σχεδόν ξεκάθαρα στις δηλώσεις του εκπροσώπου του Λευκού Οίκου, Ρόμπερτ Γκιμπς, αργά το βράδυ της Παρασκευής, όταν αναφερόταν στις αιγυπτιακές αρχές θέτοντας αιτήματα «ελευθερίας», εκφράζοντας «κατανόηση» για τον αιγυπτιακό λαό και αφήνοντας στο περιθώριο τον, μέχρι πρότινος, «καλό σύμμαχο Χόσνι».

Ριζοσπάστης