Αντιθέσεις και μέτρα για τη θωράκιση των τραπεζών

από το Ριζοσπάστη (υπογραμμίσεις στο άρθρο δικές μας)

Εντείνονται τα παζάρια ανάμεσα στα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης για τον επιμερισμό της ζημιάς από την ελεγχόμενη ελληνική χρεοκοπία, καθώς και η αναζήτηση τρόπων για νέα στήριξη στις ευρωπαϊκές τράπεζες για να θωρακιστούν έναντι της χρεοκοπίας. Στο πλαίσιο αυτό, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Ολιβιέ Μπαγί, δηλώνει ότι μέσα στις επόμενες μέρες είναι πιθανό να παρουσιάσει η Κομισιόν τις προτάσεις της για την ενίσχυση των τραπεζών, διευκρινίζοντας ότι «θα ήταν άσκοπο για τις χώρες - μέλη να δράσουν διμερώς, μεμονωμένα (...) Πρέπει να υπάρξει μια ευρωπαϊκή προσέγγιση και πρέπει να συζητήσουμε την προσέγγιση αυτή».


Με θέμα τις τράπεζες, την οικονομική διακυβέρνηση και την ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας, συναντιούνται ξανά αύριο Κυριακή η Ανγκελα Μέρκελ και ο Νικολά Σαρκοζί. Από την πλευρά του, ο κοινοτικός επίτροπος, Ολι Ρεν, δηλώνει αισιόδοξος ότι η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στις 17-18 Οκτώβρη θα καταλήξει σε συμφωνία για έναν τρόπο ενίσχυσης των τραπεζών. «Είμαι αισιόδοξος ότι τουλάχιστον όλες οι χώρες με αξιολόγηση ΑΑΑ και οι περισσότερες χώρες της ΕΕ μπορούν (να ενισχύσουν τις τράπεζές τους) είτε μέσω των αγορών, είτε μέσω δικών τους κεφαλαίων», σημειώνει ο Ο. Ρεν, συμπληρώνοντας ότι το Ευρωπαϊκό Ταμείο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση των τραπεζών μόνο ως έσχατη λύση.

Στο ίδιο μήκος κύματος, η καγκελάριος της Γερμανίας, Ανγκελα Μέρκελ και ο Ολλανδός πρωθυπουργός, Μαρκ Ρούτε, σε κοινή συνέντευξη Τύπου, δηλώνουν ότι συμφωνούν πως το Ευρωπαϊκό Ταμείο πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο ως έσχατη λύση για τη στήριξη των ευρωπαϊκών τραπεζών και ότι οι τράπεζες που χρειάζονται ενίσχυση θα πρέπει οι ίδιες να καθορίσουν τις μεθόδους με τις οποίες θα ενισχύσουν τα κεφάλαιά τους, πρώτα μέσα από τις αγορές, μετά από τις κυβερνήσεις τους και μόνο ως έσχατη λύση να προσφεύγουν στο Ευρωπαϊκό Ταμείο, υπό τον αυστηρό όρο της εξυγίανσής τους. «Αυτό θα συζητηθεί οπωσδήποτε στην επόμενη σύνοδο Κορυφής», διευκρινίζει η Α. Μέρκελ.

Παράλληλα, η Α. Μέρκελ και ο Μ. Ρούτε, στη ρότα της ενίσχυσης της οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης, τάσσονται υπέρ της σύστασης μιας θέσης «επιτρόπου του ευρώ», ο οποίος θα ασχολείται αποκλειστικά με το ενιαίο νόμισμα και την τήρηση του Συμφώνου Σταθερότητας. «Πιστεύω ότι θα πρέπει να σκεφτούμε ευρύτερα, επειδή το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης συνιστά μεγάλη πρόοδο, όμως το δικαίωμα παρέμβασης, το οποίο χρειαζόμαστε όταν κάποιες χώρες επιμένουν να μην τηρούν το Σύμφωνο, δε διατυπώνεται επαρκώς», σημειώνει σχετικά η Α. Μέρκελ.

                                                 Γαλλογερμανικές αντιθέσεις

Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων που επικαλείται πηγή στο υπουργείο Οικονομικών της Γαλλίας, η γαλλική κυβέρνηση τάσσεται υπέρ ενός ευρωπαϊκού συντονισμού για την ανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών, ώστε να οριστεί από πού θα προέλθουν τα απαραίτητα κεφάλαια και ποια θα είναι τα εργαλεία και το χρονοδιάγραμμα μιας τέτοιας επιχείρησης. Ακόμα, σημειώνεται ότι Γαλλία και Γερμανία έχουν ήδη συμφωνήσει ότι «οι πηγές κεφαλαιοποίησης πρέπει πρώτα να είναι ιδιωτικές» και «μόνο σε έσχατη ανάγκη θα πρέπει να γίνει έκκληση για ενισχύσεις με δημόσια κεφάλαια».

Διαφορετική εικόνα για τις επιδιώξεις της Γαλλίας παρουσιάζει η γερμανική «Handelsblatt». Σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα, η γαλλική κυβέρνηση επιδιώκει να εκμεταλλευθεί στο μέγιστο βαθμό τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς για την ανακεφαλαιοποίηση των γαλλικών τραπεζών, παρά την εναντίωση του Βερολίνου στην προοπτική αυτή. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, που επικαλείται διπλωματικές πηγές, Γαλλία και Γερμανία δεν έχουν καταφέρει να συμφωνήσουν επί των κανόνων εφαρμογής του «νέου Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας», του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης η ενίσχυση του οποίου αποφασίσθηκε στις 21 Ιούλη.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Γαλλία τάσσεται υπέρ της ευρύτερης δυνατής ερμηνείας των νέων ευρωπαϊκών μηχανισμών: Της επαναγοράς ομολόγων των υπερχρεωμένων χωρών, για τον κατευνασμό των αγορών, και τη διάθεση κεφαλαίων στα κράτη για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών τους. Αντίθετα, η Γερμανία υποστηρίζει ότι τα κράτη θα πρέπει να καταφεύγουν στη χρήση των ευρωπαϊκών πόρων μόνο «αν απειλείται η σταθερότητα της ευρωζώνης».

Μάλιστα, η «Handelsblatt» ερμηνεύει αυτήν τη φράση της Α. Μέρκελ ως προειδοποίηση με αποδέκτη τη Γαλλία, η οποία θεωρείται ότι βρίσκεται σε αρκετά σταθερή οικονομική κατάσταση, ώστε να είναι σε θέση να προχωρήσει με ίδια μέσα σε ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, χωρίς να προσφύγει στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς. Παράλληλα, ο απερχόμενος πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ υπενθύμισε ότι οι τράπεζες, πριν καταφύγουν σε κρατική βοήθεια, διαθέτουν και άλλα μέσα ανακεφαλαιοποίησης: Με την κεφαλαιοποίηση των κερδών τους, εφαρμόζοντας περιοριστική μισθολογική πολιτική και με την προσφυγή στην αγορά ιδιωτικών κεφαλαίων, για παράδειγμα πωλώντας νέες μετοχές στο χρηματιστήριο.

                                             Για τις τράπεζες υπάρχουν λεφτά

Με διαπιστωμένο το βάθεμα της καπιταλιστικής κρίσης, προχτές η Κεντρική Τράπεζα της Μεγ. Βρετανίας διοχέτευσε 75 δισ. στερλίνες, οι οποίες θα κατευθυνθούν στην αγορά ομολόγων των τραπεζών. Είναι η δεύτερη παρέμβαση της Κεντρικής Τράπεζας μετά το 2009, όταν έριξε στην αγορά 240 δισ. στερλίνες. Πάντως, χτες ο οίκος αξιολόγησης «Moody's» υποβάθμισε 12 βρετανικές τράπεζες.

Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας, Εντα Κένι, προαναγγέλλει την επάνοδο της χώρας στις αγορές το «συντομότερο δυνατόν» και πάντως εντός του 2012, σημειώνοντας ότι από τις τρεις χώρες της Ευρωζώνης (την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία), η Ιρλανδία βρίσκεται στην καλύτερη θέση για να πει πρώτη «αντίο στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο». Η Ιρλανδία είναι η τέταρτη «πλέον φιλική χώρα για επενδύσεις» στον κόσμο, σύμφωνα με τον κατάλογο του περιοδικού Forbes - η Ελλάδα βρίσκεται στην 68η θέση - και το μείζον συγκριτικό πλεονέκτημα της Ιρλανδίας είναι η πολύ χαμηλή φορολόγηση των επιχειρήσεων (12,5%).

Τέλος, σύμφωνα με τον επικεφαλής του κλιμακίου της τρόικας στην Ελλάδα, Πολ Τόμσεν, «η αξιολόγηση της τρόικας θα ολοκληρωθεί σύντομα και θα είναι θετική». Οπως σημειώνει, «έχουμε σημειώσει σημαντική πρόοδο αλλά υπάρχουν ακόμα θέματα τα οποία πρέπει να συζητηθούν. Απομένει σίγουρα κάποιος καιρός μέχρι να καταλήξουμε». Προχτές, ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ δήλωσε ότι η έκθεση της τρόικας θα είναι έτοιμη στις 24 Οκτώβρη.