Τσακίζουν τα λαϊκά στρώματα, «μπουκώνουν» τις τράπεζες. Επιπλέον σενάρια χρεοκοπίας-διαχείρισης της κρίσης

Από τον Ριζοσπάστη (υπογραμμίσεις στο άρθρο δικές μας)

Βλέποντας την καπιταλιστική κρίση να βαθαίνει στη μια μετά την άλλη τις χώρες της Ευρωζώνης, οι εκπρόσωποι της πλουτοκρατίας επιδίδονται σε ένα διαρκές παζάρι για το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους και τη ζημιά που θα επωμιστούν οι διάφορες μερίδες της πλουτοκρατίας, ενώ ταυτόχρονα αναζητούν επιπλέον τρόπους για την ενίσχυση των τραπεζών. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Γιούρογκρουπ, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, η έκθεση της τρόικας για την Ελλάδα αναμένεται στις 24 Οκτώβρη, ενώ και ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του ΔΝΤ, Ντέιβιντ Χάλεϊ δηλώνει πως η έκθεση θα ολοκληρωθεί σύντομα και πως είναι «ζήτημα ημερών».


Σύμφωνα με τη γαλλική «Les Echos», «η επιδείνωση της κρίσης από το καλοκαίρι έχει ανακατέψει τελείως την τράπουλα. Με αποτέλεσμα το σχέδιο διάσωσης της 21ης Ιουλίου, που είχε παρουσιαστεί από τις κυβερνήσεις ως η μόνη δυνατή εκδοχή, να φαίνεται όλο και περισσότερο ξεπερασμένο. Σήμερα, όλες οι εκδοχές αυτού του σχεδίου είναι πάλι πάνω στο τραπέζι».

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Φίλιπ Ρέσλερ, συνάντησε προχτές στο Παρίσι τον Γάλλο ομόλογό του, Φρανσουά Μπαρουάν, για να συζητήσουν το πλαίσιο του μηχανισμού «οργανωμένης χρεοκοπίας» ενός κράτους - μέλους της Ευρωζώνης, που θα μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή πριν από το 2013, πριν δηλαδή από την προβλεπόμενη λειτουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας ο οποίος προβλέπει την ελεγχόμενη χρεοκοπία κράτους - μέλους της Ευρωζώνης. Επιστολή του Φ. Ρέσλερ που διέρρευσε στην «Frankfurter Allgemeine Zeitung», μιλάει για έναν ανεξάρτητο υπερεθνικό οργανισμό, που θα είναι επιφορτισμένος να διαπραγματευθεί με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.

                                         Πακτωλός χρημάτων στις τράπεζες

Στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις διάφορες μερίδες της πλουτοκρατίας για τον επιμερισμό της ζημιάς από την ελεγχόμενη χρεοκοπία, χτες η καγκελάριος της Γερμανίας, Ανγκελα Μέρκελ, συναντήθηκε με τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ και τους επικεφαλής της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΟΟΣΑ, ενώ ακολούθως είχε συνάντηση με τον πρόεδρο της ΕΚΤ, Ζαν-Κλοντ Τρισέ.

Σε κοινή συνέντευξη με τον πρόεδρο της Παγκόσμιας Τράπεζας και τον γγ του ΟΟΣΑ, η Α. Μέρκελ ξεκαθαρίζει ότι «αν κριθεί απαραίτητο (να ανακεφαλαιοποιήσουμε τις τράπεζες) θα πρόκειται για λογικά επενδεδυμένα χρήματα και δεν θα πρέπει να διστάσουμε να το κάνουμε διότι οι ζημιές θα είναι μεγαλύτερες», αν οι τράπεζες τελικά χρειαστεί να σωθούν από τα κράτη. Μάλιστα, επισημαίνει ότι οι τράπεζες που το έχουν ανάγκη, «στο μέλλον» θα μπορούν να στραφούν στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Παράλληλα, ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, προτείνει τη συντονισμένη δράση των κρατών - μελών σχετικά με την ανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών. Σε αυτό το πλαίσιο, ενημέρωσε ότι η Κομισιόν εργάζεται από κοινού με την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ) και βρίσκεται σε επαφή με το ΔΝΤ για αυτό το θέμα, χωρίς ωστόσο να πάρει θέση ως προς την εκτίμηση του ΔΝΤ ότι απαιτείται κεφαλαιακή ενίσχυση των ευρωπαϊκών τραπεζών ύψους 100-200 δισ. ευρώ. Αναφερόμενος στην Ελλάδα, ο Ζ. Μπαρόζο σημειώνει: «η Ελλάδα και οι άλλες χώρες που ζουν πάνω από τα μέσα που διαθέτουν, οφείλουν πλέον να προχωρήσουν σε επώδυνες προσαρμογές και αυτό είναι αναπόφευκτο».

Σε αυτό το κλίμα, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν-Κλοντ Τρισέ, ανακοίνωσε χτες νέα μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας των τραπεζών, ξεκινώντας την παροχή 12μηνων και 13μηνων δανείων προς τις τράπεζες και την επαναγορά από τον επόμενο μήνα «καλυμμένων» ομολόγων (που έχουν εγγύηση στεγαστικά και άλλα δάνεια) ύψους 40 δισ. ευρώ, τόσο από την πρωτογενή όσο και από τη δευτερογενή αγορά.
Σύμφωνα με δημοσίευμα των «Financial Times», η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ) θα υποβάλει σε νέες ασκήσεις αντοχής (stress test) τις ευρωπαϊκές τράπεζες, με βάση ένα μοντέλο υψηλών ζημιών για τα κρατικά ομόλογα όλων των χωρών της περιφέρειας της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η ΕΒΑ θα χρησιμοποιήσει τις αγοραίες αξίες για να υπολογίσει το «κούρεμα» των παραπάνω ομολόγων που έχουν οι τράπεζες στα χαρτοφυλάκιά τους και ενδέχεται να προκύψουν ανάγκες των ευρωπαϊκών τραπεζών για νέα κεφάλαια που θα φθάνουν συνολικά έως και τα 200 δισ. ευρώ.

Υπέρ της ανακεφαλαιοποίησης των ευρωπαϊκών τραπεζών τάσσεται και ο γγ του ΟΟΣΑ, Ανχελ Γκούρια, ενώ ο κοινοτικός επίτροπος για τον Ανταγωνισμό, Χοακίν Αλμούνια καλεί τα κράτη - μέλη να στηρίξουν τις τράπεζές τους, όπου είναι αναγκαίο, για να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους. «Ως έσχατη λύση, η κρατική στήριξη πρέπει να εξετασθεί ξανά, στο βαθμό που είναι συμβατή με τους (κοινοτικούς) κανόνες κρατικής στήριξης», τονίζει.

Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο, η Τράπεζα της Ελλάδας διοχετεύει πακτωλό κεφαλαίων με την ενεργοποίηση και του πρόσθετου έκτακτου μηχανισμού ρευστότητας (ELA) και με μοναδικό στόχο τη διάσωση του τραπεζικού κεφαλαίου, συνολικά του εκμεταλλευτικού συστήματος. Ο κυνισμός, η υποκρισία, τα κραυγαλέα ψέματα κυβέρνησης-πλουτοκρατίας, τάχα για την «ταμειακή στενότητα» του κράτους, για τον κίνδυνο να μην πληρώσουν ούτε καν μισθούς και συντάξεις αν δεν «πέσει η δόση» από τους ιμπεριαλιστικούς Οργανισμούς, δεν έχουν καμιά απολύτως σχέση με την πραγματικότητα.
Στο «τσακ μπαμ» για το μήνα Αύγουστο, μέσα από τον «έκτακτο μηχανισμό» διοχέτευσαν σε 3-4 τράπεζες, τα ονόματα των οποίων κρατάνε «επτασφράγιστο μυστικό», «λογιστικό χρήμα» για ποσά ύψους 6,5 δισ. ευρώ. Η ενεργοποίηση του έκτακτου μηχανισμού, έγινε μετά την κατάπτωση εγγυήσεων (κρατικά ομόλογα κ.ά.) από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Πέρα από τα παραπάνω ποσά, οι ντόπιοι τραπεζίτες, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδας, (Αύγουστος 2011) έχουν δανειστεί από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σχεδόν τζάμπα κεφάλαια ύψους 93,2 δισ. ευρώ, συνολικά δηλαδή εμφανίζονται δανεισμένες στο ευρωσύστημα με ποσά ύψους 100 δισ. ευρώ.

                                          Φουντώνει η συζήτηση για χρεοκοπία

«Γιατί οι Ευρωπαίοι δεν αντιμετωπίζουν το αναπόφευκτο; Διότι δεν έχουν δημιουργήσει ακόμα μια μεγάλη δεξαμενή οικονομικής ενίσχυσης των τραπεζών που θα διασφάλιζε ότι ακόμα και μια ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας δεν θα οδηγούσε μεγαλύτερες οικονομίες όπως η Ισπανία και η Ιταλία σε έλλειψη ρευστότητας». Το παραπάνω γράφουν οι «New York Times», σημειώνοντας ότι οι Ευρωπαίοι «προσπαθούν απλώς να κερδίσουν χρόνο ακόμα κι αν αυτό αυξάνει το κόστος μιας ενδεχόμενης χρεοκοπίας της Ελλάδας».

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η επιχείρηση θωράκισης του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος έναντι των (απρόβλεπτων) κινδύνων που θα προκαλούσε μια «ογκώδης αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους», θα απαιτούσε ποσό ύψους 750 δισ. ευρώ. Οπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, η πλέον ικανή να χρησιμοποιήσει ένα τόσο μεγάλο όπλο είναι η ΕΚΤ η οποία όμως διστάζει (υπό την πίεση της Γερμανίας) ακόμα και να εγγυηθεί αγορές ομολόγων μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου. «Αυτή η διστακτικότητα της Ευρώπης την κάνει να αρνείται να πράξει το προφανές: να μειώσει την αξία του ελληνικού χρέους στην τρέχουσα τιμή της αγοράς που αποτιμάται στο 40% της ονομαστικής αξίας», τονίζουν οι «New York Times».

Την ίδια στιγμή, οι οικονομολόγοι της «Citigroup» εκτιμούν ότι η Ελλάδα θα προχωρήσει σε ελεγχόμενη χρεοκοπία με «κούρεμα» του χρέους 50%-80%, μέχρι το τέλος του 2012, εντοπίζοντας ως πιο πιθανή χρονική περίοδο την άνοιξη του 2012.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών της Ιρλανδίας, Μάικλ Νούναν, δηλώνει: «δεν περιμένω ότι η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει». Ο ίδιος εκτιμά ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα χρειαστούν ανακεφαλαιοποίηση ύψους άνω των 100 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, ο υπουργός ευρωπαϊκών θεμάτων της Γαλλίας, Ζαν Λεονετί, τονίζει: «δεν θα υπάρξει χρεοκοπία της Ελλάδας, δεν θα υπάρξει αποχώρηση της Ελλάδας από το ευρώ (...) Η ΕΕ, όπως πάντα, πρόκειται να βγει ισχυρότερη από αυτήν την σοβαρή κρίση, αλλά θα έχει ολοκληρώσει ένα κρίσιμο στάδιο».

Ο οικονομολόγος, Πολ Κρούγκμαν, εκτιμά ότι υπάρχουν περισσότερες από 50% πιθανότητες η παγκόσμια οικονομία να περιέλθει σε ύφεση και επισημαίνει ότι το ένα τρίτο της Ευρωζώνης, της Ισπανίας και της Ιταλίας συμπεριλαμβανομένων, βρίσκεται στο επίκεντρο της κρίσης. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι «οι Ελληνες πρέπει να χρεοκοπήσουν» και υπογραμμίζει τη σημασία των κεντρικών τραπεζών ως πιστωτικά ιδρύματα έκτακτης ανάγκης, που θα αποτρέπουν χρεοκοπίες τραπεζών.
Παρέμβαση έκανε και ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας, Χέλμουτ Σμιτ, ο οποίος μέσω της εφημερίδας «Die Zeit» δηλώνει ότι μια πτώχευση δεν σημαίνει και καταστροφή, καθώς «θα ήταν ένα ατύχημα για τους Ελληνες, αλλά και για τους άλλους Ευρωπαίους, δεν συνιστά όμως υπαρξιακό κίνδυνο». Ο ίδιος εκτιμά ως σοβαρότερες τις πολιτικές συνέπειες μιας πτώχευσης, σημειώνοντας ότι «θα δοθεί η εντύπωση πως οι Ευρωπαίοι δεν είναι αλληλέγγυοι και θα συρρικνωθεί η εμπιστοσύνη προς την κοινότητα των 27. Το πολιτικό τίμημα μιας πτώχευσης είναι πολύ υψηλό, γι' αυτό πρέπει τα κράτη - μέλη της ΕΕ να βοηθήσουν την Ελλάδα».