Η πολεμική στο ΚΚΕ ως άλλοθι στήριξης της πολιτικής διαχειριστών

 Οι υπογραμμίσεις δικές μας

Xρόνια τώρα, το ΚΚΕ κατηγορείται, επειδή - όπως λένε οι πολιτικοί του αντίπαλοι - παραπέμπει τη λύση των λαϊκών προβλημάτων στο σοσιαλισμό. Κι από κοντά, για απομονωτισμό, άρνηση ευρύτερων πολιτικών συνεργασιών, κ.λπ. Πολεμική, η οποία κλιμακώθηκε και, ταυτόχρονα, έφτασε στο «ψητό», με αφορμή τις εξελίξεις του 2012 (εκλογές, «κατάρρευση» ΠΑΣΟΚ και αναμόρφωση αστικού πολιτικού συστήματος, κ.λπ.) και την άρνηση του ΚΚΕ, να συμμετάσχει σε μια «κυβέρνηση της Αριστεράς». Τελευταία, προστέθηκαν και άλλες, ανάλογες απόψεις, υποτίθεται επιστημονικά επεξεργασμένες. Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω απόσπασμα από κοινό άρθρο («Αυγή» 9/12/2012) των Ευκλείδη Τσακαλώτου, βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ και καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστήμιου της Αθήνας και Χρήστου Λάσκου, μέλους της Πολιτικής Γραμματείας και υπεύθυνου του Τμήματος Θεωρίας του Συνασπισμού:

 «Μόνο που η αντίθεση εργαζόμενος λαός - μονοπώλια δεν είναι ίδια με την αντίθεση κεφάλαιο - εργασία. Αν ο αντίπαλος δεν είναι το κεφάλαιο, αλλά τα μονοπώλια, τότε όλοι πλην μονοπωλίων χωρούν στη "λαϊκή συμμαχία". Και, για να χρησιμοποιήσουμε το ίδιο ύφος, πείτε το όπως θέλετε, αλλά ο στρατηγικός προσανατολισμός δεν είναι, σε αυτή την περίπτωση, αντικαπιταλιστικός, αλλά "αντιμονοπωλιακός", με αποτέλεσμα στην πορεία προς το σοσιαλισμό να παρεμβάλλονται ενδιάμεσα στάδια "προωθημένης δημοκρατίας", "νέας δημοκρατίας" κ.λπ.»

Ουσιαστικά, το ΚΚΕ κατηγορείται, επειδή έχει ριζικά διαφορετική στρατηγική και τακτική από τα υπόλοιπα σήμερα κόμματα και πολιτικές δυνάμεις της χώρας. Κατηγορείται, επειδή έχει ριζικά διαφορετική ιδεολογία και ταξική αναφορά, διαφορετικές εκτιμήσεις και αναλύσεις, που το οδηγούν στην προαναφερόμενη στρατηγική και τακτική. Κι όχι μόνον κατηγορείται, αλλά καλείται να τα εγκαταλείψει και να αλλάξει. Με δυο λόγια, να γίνει «μια απ' τα ίδια».

Πράγματι, έτσι είναι, θα παραδεχτεί ο όποιος καλόπιστος αναγνώστης. Αλλά μπορεί - εξίσου καλόπιστα - να αναρωτηθεί: Γιατί να μην αλλάξει το ΚΚΕ, αν αυτό επιβάλλει το συμφέρον της εργατικής τάξης και του λαού; Αυτό ακριβώς είναι και το πλέον κρίσιμο ζήτημα και, ταυτόχρονα, η λυδία λίθος. Ποια στρατηγική και τακτική εξυπηρετεί σήμερα το συμφέρον της εργατικής τάξης και του λαού; Αυτή του ΚΚΕ ή αυτή, που καλείται να ακολουθήσει;

Το ζήτημα έχει πολλές πλευρές. Ας δούμε ορισμένες απ' αυτές:

Το ΚΚΕ και τα καθημερινά λαϊκά προβλήματα

Το ΚΚΕ, οι κομμουνιστές βρίσκονται καθημερινά στην πρώτη γραμμή των αγώνων για την αντιμετώπιση των λαϊκών προβλημάτων, π.χ. την απόκρουση των σημερινών αντεργατικών πολιτικών και μέτρων. Κανείς δεν τολμά να το αμφισβητήσει αυτό. Τα προβλήματα, όμως, δε λύνονται. Αντίθετα, γίνονται περισσότερα και βαρύτερα. Φταίει το ΚΚΕ, γι' αυτό; Φταίει και το ΚΚΕ, λένε ορισμένοι επικριτές του, με δύο βασικά επιχειρήματα:

• Πρώτον, το ΚΚΕ και το ΠΑΜΕ διασπούν το εργατικό κίνημα και, επομένως, αδυνατίζουν την αποτελεσματικότητα των αγώνων.
• Δεύτερον, το ΚΚΕ αρνείται να συμβάλει από θέσεις κυβερνητικής ευθύνης στη λύση των λαϊκών προβλημάτων.

Σε ό,τι αφορά στο πρώτο επιχείρημα είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα του λαϊκού γνωμικού «κάνουν το μαύρο άσπρο» ή της παροιμίας «δεν μιλάνε για σκοινί στο σπίτι του κρεμασμένου». Ολοι όσοι εγκαλούν το ΚΚΕ και το ΠΑΜΕ για διάσπαση του εργατικού κινήματος, τα καλούν - στην πραγματικότητα - να συμβιβαστούν και να υποταχτούν στην ενότητα των «κοινωνικών διαλόγων», του ταξικού συμβιβασμού και υποταγής, των ρεφορμιστικών αυταπατών και ψεύτικων ελπίδων, των τακτικών και πρακτικών του κυβερνητικού και εργοδοτικού συνδικαλισμού, των φαινομένων συντεχνιασμού και διαφθοράς. Σε τελευταία ανάλυση, κατηγορούν το ΚΚΕ επειδή στάθηκε και στέκεται εμπόδιο στον ταξικό ευνουχισμό και αλλοτρίωση του εργατικού κινήματος, στην πλήρη επικράτηση των αντιλήψεων ταξικής συναίνεσης και υποταγής. Με άλλα λόγια, επειδή στέκεται εμπόδιο στην πλήρη αποδυνάμωση και αφοπλισμό του κινήματος. Κι από πάνω, έχουν το θράσος να μιλούν για αποτελεσματικότητα των αγώνων. Λες και δεν έχει αποδειχτεί στην πράξη, πλέον, ο καθοριστικός ρόλος του ΠΑΜΕ, ακόμη και στο ότι γίνονται κινητοποιήσεις στη χώρα μας...

Το ΚΚΕ και η κυβέρνηση

Υπάρχει δυνατότητα εφαρμογής μιας, ελάχιστης έστω, φιλολαϊκής πολιτικής, με τα μονοπώλια στη θέση τους και την Ελλάδα ενταγμένη στο λυκοσυνεταιρισμό της ΕΕ; Απολύτως καμιά, απαντά κατηγορηματικά το ΚΚΕ. Και τεκμηριώνει την εκτίμησή του με πλείστες όσες αποδείξεις και στοιχεία. Την ανάλυση του πραγματικού χαρακτήρα της καπιταλιστικής κρίσης και των αναπόφευκτων συνεπειών της. Τους αντικειμενικούς και αδήριτους μονόδρομους της σύγχρονης καπιταλιστικής ανάπτυξης και το στρατηγικό τους χαρακτήρα. Τη σύγχρονη φιλομονοπωλιακή πολιτική, είτε του ενός, είτε του άλλου μείγματος, που ακολουθούν χρόνια τώρα συντηρητικές, σοσιαλδημοκρατικές, κεντροαριστερές και αριστερές κυβερνήσεις κ.λπ., κ.λπ. Μέχρι και στην Αργεντινή και τη Βραζιλία, τις οποίες επισκέπτεται την περίοδο αυτή ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και θεωρεί πρότυπα αριστερής αντιμετώπισης της κρίσης και δίκαιης ανόρθωσης της οικονομίας...

Η εφαρμογή, ακόμη και στοιχειώδους φιλολαϊκής πολιτικής έρχεται σε άμεση και ευθεία σύγκρουση με τα μονοπώλια, με τη στρατηγική και τους βασικούς κανόνες της ΕΕ και της Ευρωζώνης. Βάζει στην ημερήσια διάταξη το ζήτημα της εξουσίας και τον απεγκλωβισμό της χώρας από την ΕΕ, τη μονομερή διαγραφή του δημόσιου χρέους. Ουσιαστικά, όσοι κατηγορούν το ΚΚΕ για τις σχετικές του θέσεις, το εγκαλούν επειδή αρνείται να προδώσει την εργατική τάξη και να κοροϊδέψει το λαό, προσθέτοντας και τη δική του φωνή σε όλες όσες μοιράζουν αυταπάτες και ψεύτικες ελπίδες.

Σήμερα, όμως, υπάρχει άλλη μια απόδειξη της ορθότητας των εκτιμήσεων και θέσεων του ΚΚΕ. Είναι οι θέσεις και η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, του κατ' εξοχήν εκπροσώπου της «αριστερής κυβέρνησης» και κατήγορου του ΚΚΕ. Ο βασικός πυρήνας των θέσεων αυτών - σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ - είναι η επίτευξη μιας «νέας συμφωνίας», με τους «εταίρους» σε ΕΕ και ΔΝΤ και τους εγχώριους κεφαλαιοκράτες, η οποία θα εξασφαλίσει το φρενάρισμα - σταμάτημα της λιτότητας και την διαμόρφωση προϋποθέσεων για νέα ανάπτυξη. Ούτε καν όσα - στα λόγια - υπόσχονταν, έως τον προηγούμενο Μάη, για μια αποκατάσταση των αδικιών της τελευταίας τριετίας, δεν υπάρχουν πλέον στις θέσεις του (πλην του κατώτερου μεροκάματου). Ακόμη κι αν όλα όσα λέει σήμερα πραγματοποιηθούν, κάθε άλλο παρά συνιστούν φιλολαϊκή πολιτική. Αποτελούν μια καραμπινάτη πολιτική διαχείριση της κρίσης σε όφελος των μεγαλοεπιχειρηματιών. Αλλωστε, η ανάπτυξη που υπόσχεται είναι η ανάπτυξη της λεγόμενης υγιούς επιχειρηματικότητας, αντιτάσσεται στις ιδιωτικοποιήσεις γιατί τις προβάλλει ως συμμετοχή του δημοσίου σε ιδιωτικές επενδύσεις, θέλει κρατικό χρήμα στα δημόσια ταμεία για δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές που θα δοθούν τους μεγαλοεπιχειρηματίες για να αναπτυχθούν, κ.λπ. Αυτά αποτελούν μια πρόσθετη και αδιαμφισβήτητη δικαίωση των θέσεων του ΚΚΕ.

«Μα, δεν γίνεται αλλιώς», είναι το ύστατο επιχείρημα των πολεμίων του ΚΚΕ, θυμίζοντας τα ανάλογα επιχειρήματα των Γ. Παπανδρέου, Γ. Παπακωνσταντίνου και τόσων άλλων. Και, βέβαια, δε γίνεται αλλιώς, στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος. Το γεγονός αυτό, όμως, δε δίνει σε κανέναν το δικαίωμα να βαφτίζει το κρέας ψάρι ή, αλλιώς, να παρουσιάζει το όποιο μείγμα φιλομονοπωλιακής πολιτικής, ως φιλολαϊκή. Αντίθετα, το «δεν γίνεται αλλιώς», έρχεται κι αυτό να δικαιώσει τις θέσεις του ΚΚΕ. Η μόνη φιλολαϊκή διέξοδος βρίσκεται στην πρόταση της Λαϊκής Συμμαχίας. Απαιτεί τη ρήξη και σύγκρουση με τα μονοπώλια και την εξουσία τους, την κοινωνικοποίησή τους. Την αλλαγή τάξης στην εξουσία και όχι μια απλή εναλλαγή κομμάτων ή προσώπων στις κυβερνητικές καρέκλες.

Ενάντια στα μονοπώλια ή το κεφάλαιο;

Το δίλημμα αυτό που βάζουν οι αρθρογράφοι είναι ψεύτικο και, ταυτόχρονα, εκ του πονηρού... Το μονοπώλιο κυριαρχεί στη σύγχρονη καπιταλιστική οικονομία. Οσο για τη γενικότερη λογική και τα συμπεράσματα των Τσακαλώτου - Λάσκου μπορούν να συγκριθούν μόνο με το γνωστό λογοπαίγνιο, που παίζαμε μικρά παιδιά, όταν κάναμε τον χωροφύλακα, κλαρίνο (όργανο της τάξης - μουσικό όργανο)...

Στη σύγχρονη Ελλάδα, κυριαρχούν στην οικονομία και γενικότερα στην εξουσία τα μονοπώλια και οι κεφαλαιοκράτες μέτοχοί τους. Αδιαμφισβήτητες αποδείξεις γι' αυτό είναι ο σχετικά μεγάλος βαθμός μονοπώλησης της συντριπτικά μεγάλης πλειοψηφίας των τομέων και κλάδων της οικονομίας, όπως και άλλων (π.χ. πολιτισμός), καθώς και η καθημερινή πραγματικότητα της κρίσης και ποιοι πληρώνουν τις βαριές συνέπειές της. Στην Ελλάδα, έχουμε μονοπωλιακό καπιταλισμό ή, αλλιώς, ο ελληνικός καπιταλισμός βρίσκεται στο ανώτατο και τελευταίο στάδιό του, τον ιμπεριαλισμό, σύμφωνα με τον Λένιν. Ταυτόχρονα, βέβαια, υπάρχουν κι άλλοι κεφαλαιοκράτες, μικρότερου μεγέθους, η λεγόμενη μη μονοπωλιακή αστική τάξη. Οπως και επιχειρηματίες, που μπορεί να ανήκουν στα μεσαία στρώματα. Ολοι αυτοί κινούνται δορυφορικά και διαπλέκονται πολύμορφα με τα μονοπώλια. Εχουν αντιθέσεις μεταξύ τους, όπως και κοινά ταξικά συμφέροντα.

Ετσι κι αλλιώς, πάντως, τα προηγούμενα δεν αναιρούν στο παραμικρό τα παρακάτω:

Οσο τα μονοπώλια κρατούν τα ηνία της οικονομίας, θα έχουν στα χέρια τους και αυτά της εξουσίας και όλα θα «σφραγίζονται» από τους νόμους της σύγχρονης καπιταλιστικής ζούγκλας, της μεγιστοποίησης του κέρδους και της εντεινόμενης συνεχώς ανταγωνιστικότητας, της αναρχίας και ανισομετρίας, των «απελευθερώσεων» και αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων, της ανεργίας και της συνεχούς κινεζοποίησης των όρων και συνθηκών ζωής και εργασίας των εργαζομένων, των κρίσεων και των βαριών συνεπειών τους, των εντεινόμενων πολεμικών κινδύνων, κ.λπ.

Οι λογικές Τσακαλώτου - Λάσκου (συνήθως) ευνουχίζουν τον αντιμονοπωλιακό προσανατολισμό, αφαιρώντας απ' αυτόν την «καρδιά» του, την κατάργηση των μονοπωλίων και καλλιεργώντας αυταπάτες, ότι αρκούν μέτρα ελέγχου, για τον εξανθρωπισμό του συστήματος. Ακόμη κι όταν δεχτούν την ανάγκη κατάργησης ορισμένων μόνο μονοπωλίων (π.χ. κάποιων τραπεζών), δεν εννοούν την κοινωνικοποίησή τους, αλλά το «πέρασμά» τους στο καπιταλιστικό κράτος. Γεγονός, το οποίο δεν αλλάζει στο παραμικρό τη λειτουργία και τις συνέπειες της σύγχρονης καπιταλιστικής ζούγκλας. Τις περισσότερες φορές, οι τέτοιες παραδοχές και θέσεις αντανακλούν ενδοαστικές και ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και σχέδια αναδιατάξεων.

Η ουσιαστική αντιμετώπιση των λαϊκών προβλημάτων απαιτεί από τον αντιμονοπωλιακό προσανατολισμό να φτάσει στην κατάργηση όλων των μονοπωλίων, δηλαδή της κεφαλαιοκρατικής ιδιοκτησίας στη μεγάλη πλειοψηφία των τομέων και κλάδων της ελληνικής οικονομίας. Οχι, βέβαια, για να «περάσουν» στην κατοχή της μη μονοπωλιακής αστικής τάξης, για να γίνουν οι νέοι χαλίφηδες στη θέση των προηγούμενων. Ούτε, στην κατοχή ενός δήθεν «ουδέτερου» ταξικά κράτους. Τέτοιο κράτος δεν υπάρχει, ούτε θα υπάρξει. Οπως δεν υπάρχει «ενδιάμεσο ή μεταβατικό» κοινωνικό σύστημα και εξουσία, μεταξύ του καπιταλισμού και του σοσιαλισμού. Η κατάργηση των μονοπωλίων και της κεφαλαιοκρατικής ιδιοκτησίας τους μπορεί να γίνει και να αντικατασταθεί αποκλειστικά και μόνον με την κοινωνικοποίησή τους, από την Εργατική - Λαϊκή Εξουσία και το δικό της κράτος. Να γιατί, ο αντιμονοπωλιακός προσανατολισμός αποκτά στην πράξη αντικαπιταλιστικά χαρακτηριστικά. Να γιατί, η αντίθεση «μονοπώλια - λαός» κυριαρχείται και σφραγίζεται από τη βασική αντίθεση «κεφάλαιο - εργασία». Αλλωστε, δεν μπορούσε να είναι αλλιώς, αφού, η εργατική τάξη αποτελεί αντικειμενικά τον κορμό και την ηγετική δύναμη της Λαϊκής Συμμαχίας. Αλλοι, και όχι το ΚΚΕ, λογαριάζουν την εργατική τάξη ως νεροκουβαλητή και μόνο των επιδιώξεών τους. Αλλωστε, μόνον έτσι μπορεί να καταργηθεί το καπιταλιστικό κέρδος, ως κίνητρο της ανάπτυξης και να αντικατασταθεί από την ικανοποίηση των συνεχώς αυξανόμενων κοινωνικών αναγκών. Μόνον έτσι, ο κεντρικός σχεδιασμός αντικαθιστά την καπιταλιστική αναρχία και ανισομετρία. Μόνον έτσι, εξασφαλίζονται τα βασικά δικαιώματα σε όλους. Απ' αυτό της δουλειάς, με σύγχρονους όρους εργασίας και αμοιβής, μέχρι του ελεύθερου χρόνου και της δημιουργικής αξιοποίησής του.

Οσο για τα περί «προωθημένης δημοκρατίας» ή «νέας δημοκρατίας», παραπέμπουν σε δυο εκδοχές ονειροφαντασίας: Είτε, σ' έναν καπιταλισμό, όπου μονοπώλια, καπιταλιστικό κράτος και αριστερή κυβέρνηση, μαζί με το λαό, καταφέρνουν να τετραγωνίσουν τον κύκλο, μοιράζοντας δίκαια τον παραγόμενο πλούτο και μένοντας όλοι ικανοποιημένοι... Είτε, στην εποχή του προμονοπωλιακού καπιταλισμού (ο καπιταλισμός δεν μπορεί να πισωγυρίσει ακριβώς επειδή κυριαρχούν τα μονοπώλια), πασπαλισμένη με δήθεν σύγχρονες μορφές συνεταιρισμών και αυτοδιαχείρισης... Ο καθένας μπορεί να διαλέξει... Ετσι ή αλλιώς, όμως, όλ' αυτά στοχεύουν πρωτίστως στον εγκλωβισμό των εργατικών και λαϊκών συνειδήσεων. Στην καλλιέργεια αυταπατών και ψεύτικων ελπίδων. Στην αποτροπή της ριζοσπαστικοποίησης της εργατικής τάξης και των εργαζομένων στην κατεύθυνση της μόνης, προς όφελός τους διεξόδου, της ρήξης και της ανατροπής της εξουσίας των μονοπωλίων. Γι' αυτό και η τόση πολεμική ενασχόληση με το ΚΚΕ και τη στρατηγική του. Ετσι, βρίσκει το πραγματικό του νόημα και το βασικό, τελευταία, σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με το οποίο αποτελεί την μόνη σανίδα σωτηρίας της χώρας. Οι εργαζόμενοι της χώρας μας έχουν πλέον αρκετές εμπειρίες και μπορούν να καταλάβουν για τη σωτηρία ποιων και σε βάρος ποιων αναφέρεται.

Αρθρο του Τάκη Τσίγκα, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ

Αναδημοσίευση από τον Ριζοσπάστη, Παρασκευή 21/12/12