Στον τηλεμαραθώνιο απάτης φοράνε στρινγκ

 Παρά τις διαφωνίες μας σε κάποια σημεία του (δεν θεωρούμε πως υπάρχουν "καλές και κακές" ή "αξιόπιστες" και "αναξιόπιστες" ΜΚΟ, και "αγνές" ή μη, "φιλανθρωπικές" οργανώσεις, ή "αδιάφθορα" και "διεφθαρμένα" αστικά κράτη)  το ρεπορτάζ παρατείθεται ως έχει, λόγω του πλούτου των πληροφοριών που προσφέρει, και της επικαιρότητας του -μέρες που είναι...-

Την τελευταία δεκαετία μερικές δεκάδες ΜΚΟ ή οργανώσεις φιλανθρωπίας, οι Αγιοι Βασίληδες των φτωχών, έχουν ροκανίσει εκατοντάδες εκατομμύρια, στο όνομα πάντα της φιλανθρωπίας

Του Κώστα Βαξεβάνη – «Hoc Doc»
Έχω πάρει μέρος σε αρκετούς τηλεμαραθώνιους. Από τη μεριά εκείνων που από το στούντιο καλούσαν τους Έλληνες να δώσουν από το υστέρημα τους, για να σώσουν κάπου, στην άλλη άκρη του κόσμου, ανθρώπους που δεν γνώριζαν. Στο Ιράκ, την Παλαιστίνη, τη Σρι Λάνκα. Έχω μια φυσική απέχθεια στη φιλανθρωπία, όχι μόνο γιατί χρησιμοποιήθηκε ιστορικά ως το προκάλυμμα της υποκρισίας (μέχρι και η Φρειδερίκη ήταν φιλάνθρωπος), αλλά και γιατί θα προτιμούσα έναν κόσμο που την καθιστά περιττή. Οι άνθρωποι πρέπει να ζουν καλά όχι γιατί υπάρχουν φιλάνθρωποι, αλλά γιατί το δικαιούνται.

Οι τηλεμαραθώνιοι, ωστόσο, ήταν στη συνείδηση μου οι κινήσεις εκείνες που μπορούν να βοηθήσουν ανθρώπους που έχουν άμεση ανάγκη, η οποία προέκυψε από μια φυσική καταστροφή ή έναν πόλεμο. Και βέβαια, θεωρούσα αυτονόητο πως τα χρήματα πήγαιναν στον προορισμό τους. Ήταν από τους θεσμούς εκείνους που θεωρούσα αδιάβλητους στην Ελλάδα, όπως περίπου οι πανελλαδικές εξετάσεις για το πανεπιστήμιο. Η συλλογή χρημάτων γίνεται δημόσια, το ποσό ανακοινώνεται, και πρέπει κάποιος να έχει μεγάλο θράσος για να κλέψει αυτά τα χρήματα. Μου διέφευγε βεβαίως πως στην Ελλάδα το θράσος μπορεί να γίνει ακόμη και νόμος.

Στις αρχές Φεβρουαρίου του 2005 το πλοίο, Ocean Monarch με ανθρωπιστική βοήθεια από την Ελλάδα, έφτασε σε στρατιωτικό λιμάνι της Σρι Λάνκα. Το τσουνάμι είχε αποδεκατίσει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους και είχε εξαθλιώσει ολόκληρη τη χώρα. Ο τηλεμαραθώνιος, ο οποίος είχε διοργανωθεί στην Ελλάδα για να συγκεντρωθεί η βοήθεια, είχε μεγάλη επιτυχία. Οι Ελληνες για μια φορά ακόμη είχαν ανταποκριθεί. Μόλις το πλοίο έριξε άγκυρα οι 45 εθελοντές που συνόδευαν την ανθρωπιστική βοήθεια θέλησαν να βοηθήσουν πρώτα τους εξαθλιωμένους που θα βοηθούσαν στη διανομή. Άνοιξαν λοιπόν τα κιβώτια με τον ρουχισμό, ο οποίος είχε αγοραστεί από τη Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Αλληλεγγύη» της Αρχιεπισκοπής. Η οργάνωση του αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου είχε πάρει 1.144-834 ευρώ από τα χρήματα του τηλεμαραθώνιου για να αγοράσει και να μεταφέρει είδη πρώτης ανάγκης στην Ινδονησία και τη Σρι Λάνκα.

Το άνοιγμα των κιβωτίων ήταν μια οδυνηρή έκπληξη. Η ανθρωπιστική βοήθεια της αρχιεπισκοπής περιλάμβανε σέξι εσώρουχα, αποκριάτικες στολές κολομπίνας και αρκετά στρινγκ. Με αυτά έπρεπε να ντύσουν τη γύμνια τους οι βιασμένοι από τη μανία της φύσης. Η αποκάλυψη του πώς αντιλαμβανόταν η αρχιεπισκοπή την ανθρωπιστική βοήθεια μεταφέρθηκε στο υπουργείο Εξωτερικών, αλλά χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Η «Αλληλεγγύη» συνέχισε τη δράση της, όπως άλλωστε και δεκάδες ακόμη οργανώσεις φιλανθρωπίας.

Τηλεμαραθώνιος αυθαιρεσίας

Πού πήγαν τα λεφτά των τηλεμαραθώνιων; Ποιος διαχειρίζεται αυτά τα ποσά; Ποιος τα ελέγχει; Το πρώτο συμπέρασμα της έρευνας, που προσπαθεί να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα, είναι πως τα λεφτά αυτά που δόθηκαν από τον κόσμο για πολύ συγκεκριμένο στόχο, κάτω από τις επιτακτικές ανάγκες της στιγμής και του φορτισμένου συναισθήματος μετατράπηκαν σε ένα δεύτερο κρατικό κορβανά, όπου το πολιτικό χέρι των πελατειακών σχέσεων αλλά και της απάτης μπαινοβγαίνει όποτε θέλει. Και, πού και πού, κάνει και μερικές φιλανθρωπίες. Στον γνωστό τηλεμαραθώνιο για το τσουναμι, τα χρήματα, αντί να διατεθούν από τους φορείς που τα συγκέντρωσαν, μπήκαν σε έναν λογαριασμό που ονομάστηκε με νόμο «Ειδικός Λογαριασμός παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας σε τρίτες χώρες». Μέχρι εδώ τίποτα το κακό. Το ελληνικό ΥΠΕΞ θεωρητικά είναι ο πιο αξιόπιστος φορέας για τέτοιες περιπτώσεις.

Το λεπτό σημείο είναι ότι, ενώ ο τηλεμαραθώνιος ήταν για το τσουνάμι, ο λογαριασμός ανοίγει γενικά για «τρίτες χώρες». Έτσι, τα ποσά που μαζεύονται για τα θύματα από το τσουνάμι μπορούν να διοχετεύονται γενικώς για ανθρωπιστικούς σκοπούς σε όλο τον κόσμο, μέσω ΜΚΟ αμφίβολης λειτουργίας και έργου. Στην περίπτωση του τηλεμαραθώνιου για τη Γάζα, όπου συγκεντρώθηκε κοντά στο 1,5 εκατομμύριο (το ακριβές ποσό οι υπηρεσίες δεν το διευκρινίζουν), τα χρήματα δεν δόθηκαν ποτέ στην περιοχή. Υπάρχουν σε κάποιον λογαριασμό του ΥΠΕΞ, υπό τη διαχείριση της πιο αμαρτωλής του υπηρεσίας, της Υπηρεσίας Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας (ΥΔΑΣ).

Η πιο προκλητική περίπτωση είναι αυτή των χρημάτων για τους πυρόπληκτους της Ηλείας. Συγκεντρώθηκαν 211 εκατομμύρια. Κατά καιρούς ερωτήσεις βουλευτών στο Κοινοβούλιο αναγκάζουν τους υπουργούς να δίνουν μια εικόνα του λογαριασμού, αλλά δεν υπάρχει καμία διαφάνεια. Τα χρήματα αυτά, ενώ ήταν σε λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδας, μέσω απόφασης του Γιώργου Παπακωνσταντίνου (μια από τις πρώτες που πήρε ως υπουργός Οικονομικών) μεταφέρονται σε λογαριασμό του υπουργείου. Πέντε χρόνια μετά την καταστροφή και την ύπαρξη πυρόπληκτων, τα χρήματα αυτά ακολουθούν μια περίεργη και άγνωστη διαδρομή, ενώ υπάρχουν πληροφορίες πως με τα χρήματα αυτά αγοράστηκαν ομόλογα. Ακόμη και αν δεν συνέβη αυτό, η ερώτηση είναι γιατί δεν έχουν διατεθεί στα θύματα για τα οποία προσφέρθηκαν. Κατά καιρούς ποσά φαίνονται να εκταμιεύονται από αυτό τον λογαριασμό για να δοθούν για «έργα ανάπτυξης». Πάντα χωρίς έλεγχο και διαφάνεια, από έναν φορέα που στην πραγματικότητα δεν του ανήκουν: Το υπουργείο Οικονομικών. Όλη αυτή η ανήθικη λειτουργία, βεβαίως, γίνεται με νόμους. Υπουργικές αποφάσεις καθορίζουν πού θα πάνε τα χρήματα. Και ο πολίτης που τα πρόσφερε δεν έχει τη δυνατότητα να κάνει έλεγχο ή να ζητήσει εξηγήσεις.

Το χάος της απάτης

Την Παρασκευή 14 Δεκεμβρίου, στις 14:32 μμ, η ομάδα του Hoc doc έστειλε σε μία από τις μεγαλύτερες ΜΚΟ στον κόσμο, τη δανέζικη Danish Refugee Councll, ένα ερωτηματολόγιο με το οποίο της ζητούσε να διευκρινίσει πώς διαχειρίζεται τον προϋπολογισμό των 195 εκατομμυρίων δολαρίων. Στις 14:48, μόλις 16 λεπτά αργότερα, η δανέζικη ΜΚΟ είχε στείλει όλα τα στοιχεία για τη διαχείριση του προϋπολογισμού της και βέβαια τα έργα που είχε πραγματοποιήσει σε όλο τον κόσμο. Δοκιμάσαμε το ίδιο πράγμα σε ελληνικές ΜΚΟ, οι οποίες διαχειρίστηκαν κονδύλια από κρατικές επιδοτήσεις. Πολλά από τα τηλέφωνα λειτουργίας τους ανήκαν σε ιδιώτες, οι οποίοι δεν απάντησαν. Απευθυνθήκαμε στο ΥΠΕΞ και συγκεκριμένα στην αρμόδια υπηρεσία, την ΥΔΑΣ. Οι απαντήσεις ήταν αποσπασματικές και βέβαια κανένας δεν μπορούσε να μας διευκρινίσει τι ακριβώς γινόταν. Η μία διεύθυνση έδειχνε την άλλη ως υπεύθυνη και όλες μαζί αδυνατούσαν να πουν το απλό: Τι έγιναν τα λεφτά των φορολογούμενων. Όλο αυτό δεν είναι μια γραφειοκρατία. Απλώς την χρησιμοποιεί. Την τελευταία δεκαετία μερικές δεκάδες ΜΚΟ ή οργανώσεις φιλανθρωπίας, οι Αγιοι Βασίληδες των φτωχών, έχουν ροκανίσει εκατοντάδες εκατομμύρια, στο όνομα πάντα της φιλανθρωπίας. Κανένας πραγματικός έλεγχος από την ΥΔΑΣ δεν πιστοποιεί αν έγινε ή όχι κάποιο έργο. Γίνεται απλώς συλλογή παραστατικών, τα οποία βεβαίως κάλλιστα μπορεί κάποιος να βρει στις χώρες όπου δραστηριοποιούνται οι ΜΚΟ, δίνοντας απλώς μπουρμπουάρ μερικών δολαρίων.

Όταν άρχισαν οι φήμες για τα πρώτα σκάνδαλα με τις ΜΚΟ, το υπουργείο ανακοίνωσε εκκαθάριση του μητρώου. Κάτι που μοιάζει με έλεγχο, αλλά δεν είναι. Το τραγικό είναι πως τώρα που ο εισαγγελέας χτυπά την πόρτα του υπουργείου για τις φιλανθρωπίες της απάτης, μεγάλη ομάδα ΜΚΟ είναι υπόλογη γιατί ούτε έχει υλοποιήσει έργα ούτε έχει παραδώσει παραστατικά κόστους. Αυτή λοιπόν την ύστατη στιγμή της απολογίας, το υπουργείο, σε ένα άσχετο νομοσχέδιο, παρέχει τη νομιμοποίηση στους παράνομους. Δίνει παράταση στην υλοποίηση του έργου. Έτσι, αν ο εισαγγελέας πιάσει όσους δεν έχουν πραγματοποιήσει το έργο, αυτοί πλέον θα είναι νόμιμοι, μέσω «παρατάσεως». Την ώρα που η όποια ΜΚΟ με τον τίτλο «Τρία πουλάκια κάθονταν» ροκανίζει χρήμα, οι εθελοντές στην Ελλάδα, που παλεύουν να σώσουν δυο παιδάκια ανοίγοντας τραπεζικούς λογαριασμούς για να πάνε στο εξωτερικό για εξειδικευμένες επεμβάσεις, τρώνε στα μούτρα όλο το γραφειοκρατικό σύστημα που θέλει να είναι ξαφνικά «τυπικό και έντιμο».

Αν ακόμη έχετε απορίες για το αν συμβαίνουν όλα αυτά, απλώς πηγαίνετε ως το αρμόδιο υπουργείο και δηλώστε πως θα κάνετε έναν έρανο για «την επιβίωση της πουά κατσαρίδας», θα τα καταφέρετε μια χαρά. Δεν θα σας ελέγξει κανείς. Για να μην χρειάζεται να ελέγξει κάποιος και αυτούς.

Το τσουνάμι της υποκρισίας

Στις 26 Δεκεμβρίου 2004 το τσουνάμι χτύπησε την Ινδονησία. Μετά από μια ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους 9,1 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ, το καταστροφικό τσουνάμι έπληξε τις ακτές της νοτιοανατολικής Ασίας, σαρώνοντας τα πάντα στο πέρασμα του και αφήνοντας πίσω περισσότερους από 230.000 νεκρούς. Εικόνες απόγνωσης και θλίψης έκαναν τον γύρο του κόσμου και λίγες μέρες μετά διοργανώθηκαν τηλεμαραθώνιοι σε πολλά τηλεοπτικά δίκτυα ανά τον κόσμο με σκοπό να συγκεντρωθούν χρήματα για τους επιζώντες. Η κινητοποίηση και η ευαισθητοποίηση του κόσμου δεν είχε προηγούμενο, και μόνο από τις προσφορές των ελλήνων πολιτών συγκεντρώθηκαν περίπου 24 εκ ευρώ.

Οκτώ χρόνια μετά φαίνεται ότι τα λεφτά τα πήρε το κύμα του τσουνάμι. Το μόνο σίγουρο είναι ότι, στις κοινοβουλευτικές ερωτήσεις προς το υπουργείο Εξωτερικών για την τύχη των χρημάτων, οι απαντήσεις των υπουργών και των αρμόδιων υπηρεσιών μιλούν και μοιράζουν τα εκατομμύρια του ελληνικού λαού λες και πρόκειται για καραμέλες. Από την άλλη πλευρά μέχρι και αυτή την στιγμή ΜΚΟ που κατέθεσαν τότε προτάσεις στο υπουργείο Εξωτερικών και συγκεκριμένα στην ΥΔΑΣ (Υπηρεσία Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας) για έργα που είχαν εγκριθεί και πραγματοποίησαν στη Σρι Λάνκα, δεν έχουν πληρωθεί. Πρόκειται για χρήματα που έδωσαν οι έλληνες πολίτες με σκοπό να βοηθηθεί το έργο τον οργανώσεων που θα πήγαιναν στο σημείο και δεν διατέθηκαν ποτέ.

Το τσουνάμι σε νούμερα
Όλα ξεκίνησαν μετά την ολοκλήρωση του ραδιοτηλεοπτικού μαραθώνιου της ΕΡΤ για το τσουνάμι. Η ελληνική κυβέρνηση κάνει μια παγκόσμια πρωτοτυπία. Με κοινή υπουργική απόφαση του υπουργού Εξωτερικών και του υπουργού Υγείας αποφασίζεται τα λεφτά που έχουν διατεθεί από τον κόσμο να μην πάνε απευθείας σε οργανώσεις, αλλά σε ένα ειδικό λογαριασμό του υπουργείου Εξωτερικών. Οι καταθέτες δεν γνώριζαν ότι τα χρήματα τους θα πάνε στο υπουργείο Εξωτερικών, αλλά απευθείας στις οργανώσεις με σκοπό να μεταβούν στην πληγείσα περιοχή και να βοηθηθούν οι συνάνθρωποι τους. Ο ειδικός λογαριασμός δημιουργήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2005, κι εκεί κατατέθηκαν αρχικά 14.924.486 ευρώ. Οι τραπεζικοί λογαριασμοί όμως συνέχιζαν να συγκεντρώνουν χρηματικά ποσά πολιτών, με αποτέλεσμα, όπως αναφέρεται σε απάντηση του τότε υπουργού Εξωτερικών κ. Στυλιανίδη, να έχουν συγκεντρωθεί συνολικά 18.777-377 ευρώ έως τις 2-2-2006.
Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με το αντίγραφο κινήσεων του συγκεκριμένου λογαριασμού που έχει στη διάθεση του το Hoc doc, από 11.1.2005 έως 31.12.2009 το συνολικό ποσό έχει φτάσει στα 24.743.582 ευρώ. Στην πραγματικότητα επικρατούσε μια επιτηδευμένη ανακρίβεια για το συνολικό ποσό που συγκεντρώθηκε στον ραδιοτηλεμαραθώνιο για το τσουνάμι αλλά και μετά την ολοκλήρωση του, καθώς ακόμα και δημοσιεύματα το 2008 μιλούσαν για 15 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 10 δεν είχαν εκταμιευτεί. Τότε το υπουργείο Εξωτερικών είχε παραδεχτεί το γεγονός και απέδωσε τις καθυστερήσεις στις συνθήκες ανασφάλειας που επικρατούν στην περιοχή, με αποτέλεσμα τα κονδύλια να είναι προς το παρόν παγωμένα. Μιλώντας στο Hoc doc, ο τότε υπουργός Εξωτερικών Ευριπίδης Στυλιανίδης κάνει λόγο για ένα πρόγραμμα ανθρωπιστικής βοήθειας που μέχρι το 2007 -όταν ήταν ο ίδιος υπουργός- πήγαινε πάρα πολύ καλά.

Συγκεκριμένα ανέφερε ότι «περίπου 10 εκατομμύρια δόθηκαν στον ΟΗΕ και ένα ποσοστό των χρημάτων πήγε σε προγράμματα ανασυγκρότησης», και πρόσθεσε ότι «επιτόπου βρίσκονταν εμπειρογνώμονες ώστε να ελέγξουν τη σωστή εκτέλεση των έργων των ΜΚΟ». Από την άλλη πλευρά, σε δεκάδες ερωτήσεις βουλευτών γίνεται λόγος για έλλειψη παραστατικών από την πλευρά των ΜΚΟ αλλά και του ΟΗΕ, ώστε να φανεί ξεκάθαρα αν αυτά τα λεφτά που έδωσε ο ελληνικός λαός για τους πληγέντες έφτασαν τουλάχιστον μέχρι εκεί. Όπως κατήγγειλε τότε ο βουλευτής της ΔΗΜΑΡ κ. Βουδούρης, «το υπουργείο Εξωτερικών είχε θέσει ορισμένες προϋποθέσεις για τις ΜΚΟ που θα πάνε στην Ινδονησία και θα χρηματοδοτηθούν για το έργο τους, ωστόσο παρατηρήθηκε ότι επιλέχθηκαν ΜΚΟ που είχαν συσταθεί εκείνο το διάστημα λόγω συνθηκών ώστε να χρηματοδοτηθούν για το αμφισβητούμενο έργο τους».

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα λεφτά εκταμιεύτηκαν με υπουργικές αποφάσεις. Για παράδειγμα όταν το υπουργείο Εξωτερικών αποφάσισε τα χρηματοδοτήσει τη σκανδαλώδη ΜΚΟ «Αλληλεγγύη» με 1.500.000 ευρώ για να καλύψει την ανάγκη παροχής κατεπείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας προς την Ινδονησία, ο υπουργός Εξωτερικών ζητά εντός 2μήνου από την είσπραξη του χρηματικού ποσού να υποβληθούν όλα τα νόμιμα δικαιολογητικά που πιστοποιούν την σχετική δαπάνη. Οι καταγγελίες αναφέρουν ότι τα δικαιολογητικά αλλά και ο απολογισμός έργου δεν έφτασαν ποτέ στα χέρια της ΥΔΑΣ και του υπουργείου Εξωτερικών.

Την ίδια τύχη είχαν και τα 10.000.000 ευρώ προς τον ΟΗΕ. Κανείς δεν γνωρίζει αν η επιταγή που δόθηκε στον ΟΗΕ για την ανθρωπιστική βοήθεια βρήκε τον προορισμό της και αν το υπουργείο αναζήτησε τον απολογισμό του έργου των Ηνωμένων Εθνών. Όπως σχολιάζει ο πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου, Νικήτας Κανάκης, «αυτό πρέπει να μας γίνει μάθημα και να γίνει κατανοητό ότι το κράτος δεν μπορεί να εγγυηθεί μόνο του την κοινωνική δικαιοσύνη και θα έπρεπε να λειτουργεί όπως στο εξωτερικό, όπου επικεφαλής μεγάλων οργανώσεων συμμετείχαν στις επιτροπές ελέγχου και διαχείρισης χρημάτων που προέκυπταν από φιλανθρωπίες».

Την ίδια ώρα, όπως αναφέρει στο Hoc Doc ο Φίλλιπος Ολυμπίτης από τους Γιατρούς του Κόσμου, ο οποίος βρισκόταν στο πλοίο που μετέφερε την ανθρωπιστική βοήθεια της Ελλάδας στην Ινδονησία, «το υπουργείο χρωστάει στην οργάνωση μας 650.000 ευρώ για έργα που πραγματοποιήθηκαν στη Σρι Λάνκα και είχαν εγκριθεί από τις υπηρεσίες του». Η οργάνωση, με την επιστροφή της, παρέδωσε όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά ώστε να παραλάβει τα χρήματα, ωστόσο 8 χρόνια μετά δεν έχουν πάρει ούτε ένα ευρώ.

Πού πήγαν τα λεφτά;
Σε λίστα που έχει στη διάθεση του το Hoc doc με μη κυβερνητικές οργανώσεις που συμμετείχαν στην ανθρωπιστική βοήθεια μετά το τσουνάμι, διαπιστώσαμε ότι ορισμένες ΜΚΟ φαινόταν ότι έχουν πάρει χρήματα από τον περίφημο λογαριασμό ενώ δεν έχουν πάρει ούτε ένα ευρώ, ενώ άλλες τα έχουν πάρει και με το παραπάνω χωρίς κανένα απολύτως εμπόδιο. Μέσα στη λίστα φιγουράρουν και οργανώσεις που έχουν απασχολήσει τη δημοσιότητα στο παρελθόν για τα κονδύλια που έχουν διαχειριστεί και για το έργο τους που δεν έχει διευκρινιστεί. Πάντως, αυτό που ξεκαθαρίζει ιδιαιτέρως το τοπίο είναι ότι, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του υπουργείου Εξωτερικών, δόθηκαν περίπου 5 εκατομμύρια ευρώ για πραγματοποίηση 12 προγραμμάτων στη Σρι Λάνκα, κάτι που διαψεύδεται από την έρευνα του Hoc Doc.

Το «μυστήριο» καράβι της ανθρωπιάς

Δεξιώσεις, αγιασμοί, κρουαζιερόπλοια και τόννοι άχρηστης ανθρωπιστικής βοήθειας για τη Σρι Λάνκα. Πρόκειται για το περίφημο καράβι ανθρωπιάς που μετέφερε κυρίως προϊόντα που είχε αγοράσει η Αλληλεγγύη, είδη ρουχισμού που είχαν συγκεντρωθεί στις εκκλησίες, αλλά και εθελοντές από οργανώσεις.

Τα περίεργα ξεκινούν πριν το πλοίο αποπλεύσει από την Ελλάδα. Όπως αναφέρει στο Hoc Doc το μέλος των Γιατρών του Κόσμου κ. Μουζάλας, «ο διοικητής της αποστολής του καραβιού επέβαλε σε όλους τους εθελοντές που θα μετέφερε να υπογράψουν ένα συμβόλαιο σιωπής, ώστε να μην μπορούν να δώσουν καμία πληροφορία για το φορτίο που πήγαινε στη Σρι Λανκα». Όπως εξηγεί ο κ. Μουζάλας, «απευθυνθήκαμε αμέσως στο υπουργείο Εξωτερικών και ζητήσαμε να ακυρώσουν αυτά τα συμβόλαια από όλα τα μέλη μας, διαφορετικά δεν θα μπουν στο καράβι, και εκείνοι το έκαναν».

Το φορτίο του πλοίου όντως χρειαζόταν τη σιωπή όλων εκείνων που το είδαν, καθώς ο έλεγχος του φορτίου ήταν ανύπαρκτος και τα πράγματα που μεταφέρθηκαν δεν είχαν καμία χρησιμότητα για τους πληγέντες. Συγκεκριμένα, στα 680 κουτιά της Αλληλεγγύης δεν είχε γίνει απολύτως κανένας έλεγχος, καθώς βρέθηκαν πλαστικές γούνες (ο μέσος όρο θερμοκρασίας στην περιοχή είναι 40ο Κελσίου), τακούνια 15 πόντων, ακόμα και χρησιμοποιημένα εσώρουχα, αλλά και αποκριάτικες στολές. Ο πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου κ. Κανάκης χαρακτήρισε τη γενικότερη διαχείριση του τηλεμαραθώνιου του τσουνάμι ως ένα μεγάλο φιάσκο, καθώς δεν έγινε ποτέ απολογισμός, ούτε οικονομικός αλλά ούτε έργου, γεγονός που αποδεικνύει την αμηχανία του κράτους. Η αντίφαση και πάλι μιλάει από μόνη της. Όπως εξηγεί ο βουλευτής της ΔΗΜΑΡ κ. Βουδούρης, «οι Γιατροί χωρίς Σύνορα στη Γαλλία, μόλις συγκέντρωσαν τα χρήματα που είχαν υπολογίσει ότι χρειάζονται για την ανθρωπιστική βοήθεια στη Σρι Λάνκα, βγήκαν δημοσίως και είπαν στους πολίτες να μην καταθέτουν άλλα λεφτά. Ανακοίνωσαν επίσης ότι τα λεφτά που είχαν ήδη ξεπεράσει το όριο οι κατάθετες μπορούσαν να τα πάρουν πίσω, ή να οριστεί μια νέα ανθρωπιστική βοήθεια και να χρησιμοποιηθούν». Να σημειωθεί ότι, όπως εξηγεί ο κ. Βουδούρης, «σε καμία άλλη χώρα τα χρήματα που προκύπτουν από φιλανθρωπίες δεν τα διαχειρίζεται το υπουργείο Εξωτερικών, καθώς δεν πρόκειται για κρατικά κονδύλια αλλά για δημόσιο χρήμα πολιτών που δίνεται για το έργο των οργανώσεων».

Την ίδια ώρα όμως φαίνεται πως η εκμετάλλευση του ανθρώπινου πόνου και των χρημάτων των πολιτών δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Πολλά χρήματα από ανθρωπιστικές βοήθειες άλλων χωρών δεν έφτασαν στον προορισμό τους. Δημοσίευμα της International Herald Tribune, στις 27 Ιουλίου 2006, αναφέρει ότι από τα 8,5 δισ. δολάρια που συγκεντρώθηκαν σε όλο τον κόσμο, μόνο το 1,5 εκατ. έφτασε στον προορισμό του, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας. Και ενώ τα εκατομμύρια που συγκεντρώθηκαν ξεπερνούσαν τα 7 δολάρια ανά πληγέντα, τα 170.000 θύματα του τσουνάμι στο Άτσεχ της Ινδονησίας δεν είδαν ποτέ τους καρπούς αυτής της γενναιοδωρίας, σύμφωνα με έκθεση που εξέδωσε η «Συμμαχία για την αξιολόγηση του τσουνάμι» στην οποία συμμετέχουν ειδικοί από τις δυτικές κυβερνήσεις, τον ΟΗΕ και διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις, υπό την αιγίδα του Μπιλ Κλίντον.

Ακόμα όμως και αυτά που έφτασαν, σύμφωνα πάντα με την ίδια έκθεση, δεν χρησιμοποιήθηκαν σωστά. Χτίστηκαν σπίτια ακατάλληλα για την περιοχή -με σιδερένιες στέγες σε χώρα με απίστευτη ηλιοφάνεια- ή σε λάθος σημεία. Ένα χρόνο μετά το καταστροφικό τσουνάμι και η γαλλική εφημερίδα Le Monde δημοσιεύει άρθρο στο οποίο αναφέρει ότι μόνο το 10% της παγκόσμιας ανθρωπιστικής βοήθειας έφτασε στον προορισμό της, ενώ όλα τα υπόλοιπα βρίσκονται σε τραπεζικούς λογαριασμούς και τοκίζονται.

Πηγή: "Βαθύ κόκκινο"