Μια ανάσα από τη γενίκευση της σύγκρουσης

Στο χάρτη ο ρωσικός αγωγός φυσικού αερίου «South Stream»

 (διακρίνεται με τη διακεκομμένη γραμμή) ξεκινάει από τη Ρωσία και τη Μαύρη Θάλασσα 

και καταλήγει σε Ιταλία και Κεντρική και Δυτική Ευρώπη.

 Ο αμερικανικός αγωγός «Nabucco» (διακρίνεται με έντονο μαύρο)

 ξεκινάει από το Αζερμπαϊτζάν και την Κασπία 

και έχει σχεδιαστεί να διασχίζει την Τουρκία και να διακλαδώνεται στα Βαλκάνια

 προς Ιταλία και Δυτική Ευρώπη. 

Είναι δηλαδή φανερά τα ανταγωνιστικά συμφέροντα που διακυβεύονται στην Ενέργεια

Τη βδομάδα που μας πέρασε οι ΗΠΑ, μετά τη Γαλλία, προχώρησαν στην αναγνώριση του αντικαθεστωτικού σχηματισμού της «Εθνικής Συμμαχίας» ως «νόμιμου εκπροσώπου του συριακού λαού». Η ενέργεια αυτή είναι φανερό πως κάνει ακόμη πιο «φαρδύ» το δρόμο για την απροκάλυπτη ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Συρία. Οχι τυχαία ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε πως «η αμερικανική αναγνώριση της "Εθνικής Συμμαχίας" δείχνει ότι οι ΗΠΑ ποντάρουν πλέον μόνο στη νίκη διά των όπλων».


Την ίδια ώρα συνεχίζουν να καταφθάνουν στην Τουρκία τα αντιπυραυλικά συστήματα «Πάτριοτ» του ΝΑΤΟ, που θα εγκατασταθούν κοντά στα τουρκο-συριακά σύνορα, ενώ και το αμερικανικό Πεντάγωνο αναπτύσσει τα πολεμικά του σχέδια. Στα ανοιχτά της Συρίας πλέουν το αεροπλανοφόρο «Αϊζενχάουερ» και άλλα 20 πολεμικά πλοία, που μεταφέρουν αεροσκάφη, ελικόπτερα και περίπου 10 χιλιάδες στρατιώτες. Στο πλευρό των Αμερικανών, εκτός των Τούρκων και των άλλων δυνάμεων του ΝΑΤΟ, υπολογίζονται οι Ενοπλες Δυνάμεις της Σαουδικής Αραβίας, του Κουβέιτ, του Κατάρ, του Μπαχρέιν, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Το πρόσχημα ήδη έχει ανακοινωθεί εδώ και μέρες από τις ίδιες τις ΗΠΑ. Είναι η «πρόληψη της χρήσης των χημικών όπλων».

Η βάση της Γκαμπάλα

Σ' αυτές τις συνθήκες έγινε γνωστό πως η Μόσχα ανακοίνωσε την αποχώρησή της από το σταθμό ραντάρ στην περιοχή της Γκαμπάλα του Αζερμπαϊτζάν. Στις 9 Δεκέμβρη έληξε η προθεσμία της σύμβασης ενοικίασης του σταθμού ραντάρ, που βρίσκεται 220 χλμ. από την πρωτεύουσα Μπακού. Σ' αυτή στάθμευαν περίπου 1.000 Ρώσοι στρατιωτικοί και έχει ακτίνα δράσης 6.000 χλμ., επιτρέποντας έτσι την παρακολούθηση μιας ευρύτερης περιοχής που καλύπτει την Τουρκία, το Ιράν, το Ιράκ, τις χώρες της Μέσης Ανατολής, την Ινδία. Να σημειωθεί πως το συγκεκριμένο ραντάρ είχε κατασκευαστεί επί ΕΣΣΔ, το 1984, ενώ το 2007 η Ρωσία, που το χρησιμοποιούσε (με ενοίκιο 7 εκατομμύρια δολάρια ετησίως), είχε προτείνει την από κοινού χρήση του ραντάρ με τις ΗΠΑ, ζητώντας ως αντάλλαγμα να σταματήσουν όλες οι αμερικανικές προσπάθειες εγκατάστασης της λεγόμενης «αντιπυραυλικής ασπίδας» των ΗΠΑ στην Ευρώπη. Πρόταση που είχαν τότε απορρίψει οι ΗΠΑ. Στο τέλος του 2011 το Αζερμπαϊτζάν επιδίωξε να αυξήσει το ενοίκιο έως 300 εκατομμύρια δολάρια. Οι διαπραγματεύσεις που ξεκίνησε η Ρωσία με το Αζερμπαϊτζάν για την επέκταση της χρήσης της στρατιωτικής βάσης ραντάρ τον Ιούλη του 2012 δεν κατέληξαν σε συμφωνία. Εδώ και καιρό πηγές του ρωσικού υπουργείου Αμυνας διευκρίνιζαν πως η νέα μονάδα ραντάρ, που κατασκεύασε η Ρωσία στο Αρμαβίρ (περιοχή του Κρασνοντάρ), μπορεί να αντικαταστήσει την τυχόν απώλεια του σταθμού στην Γκαμπάλα. Ωστόσο, μια σειρά πολιτικοί και στρατιωτικοί αναλυτές συνδέουν την απομάκρυνση της Μόσχας από την Γκαμπάλα με τα στρατιωτικά σχέδια των ΗΠΑ στη Συρία και στο Ιράν, το διαμελισμό του τελευταίου και την απόκτηση πρόσβασης των ΗΠΑ στην Κασπία Θάλασσα!

Ο βοηθός του Προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Αλίεφ, Νοβρούζ Μαμέντοφ, στην ουσία παραδέχτηκε πως το Αζερμπαϊτζάν πήρε την απόφαση να διώξει τους Ρώσους από την Γκαμπάλα υπό την πίεση της Δύσης, δηλώνοντας: «Η σημερινή συνεργασία με τη Ρωσία διεξάγεται στο πλαίσιο των υπαρκτών συνθηκών στον κόσμο».

Στο φόντο των πολεμικών προετοιμασιών

Ο εμπειρογνώμονας του Κέντρου Ερευνας της Κεντρικής Ασίας και του Καυκάσου του Ινστιτούτου Ασιανολογίας της Ρωσίας Στανισλάφ Πρίτσιν, σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε στη ρωσική έκδοση του περιοδικού «Forbes» ήδη το Μάρτη του 2012, αναφέρει πως η απόφαση για το κλείσιμο του σταθμού ραντάρ στην Γκαμπάλα αποτελεί ένα βήμα για μια πιο στενή συνεργασία του Αζερμπαϊτζάν με τις δυτικές χώρες στο στρατιωτικό τομέα. Ο αναλυτής συνέδεσε την απομάκρυνση των Ρώσων από την Γκαμπάλα με την παραχώρηση των εδαφών του Αζερμπαϊτζάν στη Δύση και το Ισραήλ ως ένα από τα εφαλτήρια για τις επιθέσεις στο Ιράν. Οπως σημείωσε, «θα ήταν αφελές να υποθέσουμε ότι η ηγεσία του Αζερμπαϊτζάν είναι έτοιμη να κλείσει το σταθμό ραντάρ σε αντίποινα για τις άκαρπες προσπάθειες του Ντ. Μεντβέντεφ να διευθετήσει το πρόβλημα του Ναγκόρνο - Καραμπάχ». Σύμφωνα με τον ίδιο, το Ιράν, απαντώντας στις επιθέσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ζημιά στην υποδομή πετρελαίου και φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν, που προσανατολίζεται γενικά στο να προμηθεύει με καύσιμα τη δυτική αγορά. Στη χώρα αυτή, με την ενεργή συμμετοχή των αμερικανικών και ευρωπαϊκών εταιρειών, έχουν υλοποιηθεί σημαντικά έργα για την εξόρυξη και μεταφορά πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Λειτουργεί ο πετρελαιαγωγός Μπακού - Τιφλίδα - Τσεϊχάν και ο αγωγός φυσικού αερίου Μπακού - Τιφλίδα - Ερζουρούμ, εξερευνώνται τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αεριού Αζέρι - Τσιράγκ - Γκιουνεσλί και Σαχ - Ντενίζ.
Μόνο στα επόμενα 10 χρόνια οι δυτικές εταιρείες πρέπει να επενδύσουν στην εξόρυξη του φυσικού αερίου στο Αζερμπαϊτζάν περίπου 35 - 37 δισ. δολάρια. Ο κρατικός προϋπολογισμός του Αζερμπαϊτζάν κατά περισσότερο από 70% διαμορφώνεται από την εταιρεία «British Petroleum». Η «British Petroleum» επίσημα δήλωσε τις προθέσεις της για αύξηση της παραγωγής του αζέρικου πετρελαίου. Στις συνθήκες αυτές το Μπακού, ως κοντινός οικονομικός σύμμαχος της Δύσης, αποτελεί τον άμεσο στόχο για το Ιράν και χρειάζεται σοβαρές εγγυήσεις από τη μεριά των ΗΠΑ και των εταίρων τους.
Γκαμπάλα και Ισραήλ
Η ισραηλινή εταιρεία «Israel Aerospace Industries» (ΙΑΙ) είναι έτοιμη να πουλήσει στο Αζερμπαϊτζάν μη επανδρωμένα αεροσκάφη και συστήματα αεράμυνας. Το ΥΠΕΞ του Ισραήλ επιβεβαίωσε πως η υπόθεση αυτή έχει ήδη λυθεί. Είναι γνωστό και το συνολικό ποσό της αγοράς ισραηλινών όπλων υψηλής ακρίβειας από το Αζερμπαϊτζάν, που φτάνει τα 1,6 δισ. δολάρια. Επίσης, Ισραηλινοί ειδικοί θα ταξιδέψουν στο Αζερμπαϊτζάν για να συμβάλουν στη στρατιωτική εκπαίδευση των ντόπιων στρατιωτικών.
Ηδη το Μάρτη του 2011 στο Αζερμπαϊτζάν ξεκίνησε η παραγωγή ισραηλινών μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Τον Απρίλη του 2011 το Ισραήλ συμβούλευσε το Αζερμπαϊτζάν να αγοράσει από την ΙΑΙ μη επανδρωμένα αεροσκάφη «Heron Searcher», που μάλιστα κατασκευάζονται στην κοινή αζερο-ισραηλινή επιχείρηση «Azad Systems». Το Δεκέμβρη του 2011 το υπουργείο Αμυνας του Αζερμπαϊτζάν δήλωσε πως μέχρι το τέλος του 2012 θα παραδώσει στις Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας 60 ισραηλινά αεροπλάνα «Aerostar» και «Orbiter-2M».
Η γειτονική Αρμενία εξέφρασε την ανησυχία της, συνδέοντας το γεγονός αυτό με την πολεμική προετοιμασία του Αζερμπαϊτζάν για ανακατάληψη του Ναγκόρνο - Καραμπάχ. Ομως, αυτό δε συνδέεται μόνο με το Ναγκόρνο - Καραμπάχ. Ο πρώην επικεφαλής της «Μοσάντ», Ντένι Γιάτομ, σε συνέντευξή του στο «Associated Press» σημείωσε πως «το Αζερμπαϊτζάν θα χρειαστεί τα ισραηλινά όπλα οποιαδήποτε στιγμή», και πρόσθεσε: «Εάν η πώληση των όπλων στο Αζερμπαϊτζάν θα μας βοηθήσει σε περίπτωση επιπλοκής με το Ιράν, τόσο το καλύτερο».
Είναι ξεκάθαρο πως η παρουσία των Ρώσων στρατιωτικών στη βάση της Γκαμπάλα δε συνδυάζεται με αυτά τα σχέδια, τόσο της στρατιωτικής επίθεσης στην Αρμενία, που είναι στρατηγικός σύμμαχος της Ρωσίας, όσο και με τα σχέδια του πολέμου κατά του Ιράν.
Σχέδια διαμελισμού του Ιράν. Το «Νότιο Αζερμπαϊτζάν»
Δεν προκαλεί έκπληξη που οι σχέσεις μεταξύ Τεχεράνης - Μπακού βρίσκονται στα πρόθυρα της «κατάψυξης». Το Γενάρη στο Μπακού είχαν συλλάβει 40 «τρομοκράτες» από το ισλαμικό κίνημα του Αζερμπαϊτζάν, που κατηγορήθηκαν για οργάνωση τρομοκρατικών επιθέσεων εναντίον Ισραηλινών διπλωματών και δημόσιων προσώπων στο Αζερμπαϊτζάν. Κατά την εκδοχή του Μπακού, το Ιράν τροφοδοτούσε αυτή την οργάνωση. Η Τεχεράνη έχει αρνηθεί τις κατηγορίες.
Στο μεταξύ, η βρετανική εφημερίδα «Times of London» δημοσίευσε άρθρο, στο οποίο στέλεχος της ισραηλινής «Μοσάντ» αναφερόταν στη δραστηριότητα που αναπτύσσει η «υπηρεσία» στο Αζερμπαϊτζάν. Σύμφωνα με τα λόγια του, η «Μοσάντ» μαζί με τις μυστικές υπηρεσίες του Αζερμπαϊτζάν βρίσκονται πίσω από όλα τα σχεδόν σαμποτάζ που έγιναν τον τελευταίο καιρό στο Ιράν, μεταξύ άλλων πίσω από τη δολοφονία του πυρηνικού επιστήμονα Αχμαντί Ροσάν.
Το δημοσίευμα προκάλεσε την αντίδραση του υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν, που κατηγόρησε το Αζερμπαϊτζάν για τη συνεργασία με τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες.
Το Ιράν δεν άφησε απαρατήρητες και τις προτάσεις βουλευτών του Αζερμπαϊτζάν να μετονομαστεί η χώρα σε «Βόρειο Αζερμπαϊτζάν», αφήνοντας έτσι να διαρρεύσουν οι εδαφικές διεκδικήσεις σε βάρος του Ιράν, μέσω της απόσχισης εδαφών από αυτό και της δημιουργίας «Νότιου Αζερμπαϊτζάν». Για το θέμα τοποθετήθηκε η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών, Χίλαρι Κλίντον, λέγοντας πως είναι νωρίς να τοποθετηθούμε για το ζήτημα, μιας και το πρόβλημα ανήκει στην αρμοδιότητα των πολιτικών της περιοχής. Η εξέλιξη αυτή οδήγησε την Πέμπτη την πρεσβεία του Ιράν στο Μπακού να δηλώσει πως θα προβεί σε διάβημα διαμαρτυρίας.

Τι διακυβεύεται

Την ίδια μέρα (13/12) στην αμερικανική Γερουσία κατατέθηκε νομοσχέδιο από τον γερουσιαστή Ρίτσαρντ Λουγκάρ με στόχο να παρθούν μέτρα, ώστε να μειωθούν οι ρωσικές προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Κι αυτό μια μόλις βδομάδα μετά την έναρξη της κατασκευής του «Νότιου ρεύματος», του ρωσικού αγωγού που θα τροφοδοτήσει με φυσικό αέριο την Ευρώπη, μέσω της Μαύρης Θάλασσας, και ο οποίος αντιστρατεύεται τα αντίστοιχα σχέδια των ΗΠΑ για την κατασκευή του αγωγού «Ναμπούκο».
Το φυσικό αέριο, το πετρέλαιο, γενικότερα οι φυσικοί πόροι, στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, του Περσικού, της Κασπίας, αλλά και οι δρόμοι από τους οποίους αυτοί θα περάσουν, βρίσκονται στο επίκεντρο της μάχης των μονοπωλιακών μεγαθηρίων, των ισχυρών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, που απειλούν με μεγάλες αιματοχυσίες τους λαούς, με διαμελισμούς κρατών κι αλλαγές συνόρων, με στόχο να κερδίσουν νέα μερίδια στις αγορές, να αυξήσουν την κερδοφορία τους.
Οι πολεμικές προετοιμασίες τους στοχεύουν στην επίτευξη των σκοπών τους είτε με την ανοιχτή στρατιωτική σύγκρουση, είτε με μια «ειρήνη» που θα επιβάλει τα σχέδιά τους με το «πιστόλι στον κρόταφο».

Ι. Π. - Ε. Β

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Στο χάρτη ο ρωσικός αγωγός φυσικού αερίου «South Stream»

 (διακρίνεται με τη διακεκομμένη γραμμή) ξεκινάει από τη Ρωσία και τη Μαύρη Θάλασσα 

και καταλήγει σε Ιταλία και Κεντρική και Δυτική Ευρώπη.

 Ο αμερικανικός αγωγός «Nabucco» (διακρίνεται με έντονο μαύρο)

 ξεκινάει από το Αζερμπαϊτζάν και την Κασπία 

και έχει σχεδιαστεί να διασχίζει την Τουρκία και να διακλαδώνεται στα Βαλκάνια

 προς Ιταλία και Δυτική Ευρώπη. 

Είναι δηλαδή φανερά τα ανταγωνιστικά συμφέροντα που διακυβεύονται στην Ενέργεια