Με νύχια και με δόντια για να σωθεί το κεφάλαιο

Από Ριζοσπάστη (υπογραμμίσεις δικές μας)

ΕΕ - ΕΥΡΩΖΩΝΗ - ΕΛΛΑΔΑ

Πιο βαθιά στην κρίση η Ιταλία, στο επίκεντρο των εκβιασμών ο ελληνικός λαός

Οσο βαθαίνει η καπιταλιστική κρίση, τόσο μεγαλώνει το ζόρι των αστών να τη διαχειριστούν προς όφελός τους

Μέτρα και λιτότητα χωρίς τέλος, προκειμένου να υπηρετηθούν τα γενικά συμφέροντα του ευρωενωσιακού κεφαλαίου, αλλά και τροχιοδεικτικές βολές για ανακατατάξεις στο ιμπεριαλιστικό οικοδόμημα της Ευρωζώνης, σαν συνέπεια των ανειρήνευτων ανταγωνισμών, ρίχνουν με δηλώσεις τους πολιτικοί εκπρόσωποι του κεφαλαίου, καθώς στο επίκεντρο της συζήτησης, εκτός από τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, τίθεται ολοένα και περισσότερο η βαθιά κρίση στην Ιταλία και τη Γαλλία.

Το μέγεθος της βαρβαρότητας που επιφυλάσσουν για τους λαούς, αν δεν τους ανατρέψει, και ταυτόχρονα τα ζόρια τους να διαχειριστούν τη βαθιά κρίση, φανερώνει και η δήλωση τηςΑ. Μέρκελ το Σάββατο ότι η Ευρώπη θα χρειαστεί μια δεκαετία για να εξυγιάνει τα οικονομικά της και να βγει από την κρίση. Σε κάθε περίπτωση, οι απευθείας παρεμβάσεις του πολιτικού προσωπικού της ΕΕ συνιστούν ωμό εκβιασμό και τρομοκρατία στο λαό να αποδεχτεί σαν μονόδρομο την αστική διαχείριση της κρίσης και συναινετικά να κατρακυλήσει βαθύτερα στη φτώχεια και την εξαθλίωση.

Μιλώντας χτες στο Τάμπερε της Φινλανδίας, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Β. Σόιμπλεείπε ότι η Ελλάδα πρέπει να δεσμευθεί στο πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων, όποια κυβέρνηση και αν είναι στην εξουσία και πως οι οικονομικές κυρώσεις στην Ευρωζώνη θα γίνονται πιο αυτόματες και περιεκτικές, καθώς η ΕΕ χρειάζεται μία διαδικασία για τις κρατικές πτωχεύσεις, ενώ η αλληλεγγύη στην Ευρωζώνη «έχει τα όριά της».

Ο ίδιος, δίνοντας το περίγραμμα της στρατηγικής για να σωθεί το κεφάλαιο από την κρίση, είπε ότι «η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους χωρίς μεταρρυθμίσεις δεν πρόκειται να λύσει τα προβλήματα της χώρας», ρίχνοντας το βάρος στις σαρωτικές ανατροπές που απαιτεί η καπιταλιστική ανταγωνιστικότητα σε Εργασιακά, Ασφαλιστικό κ.ά.

Αυτό που ενδιαφέρει είναι η ψήφιση και εφαρμογή των μέτρων που συμφωνούνται και όχι η μορφή της κυβέρνησης μιας χώρας, σημειώνει στο ίδιο πνεύμα το ΔΝΤ, χαιρετίζοντας κατ' αρχήν σαν «θετική εξέλιξη» τη συγκυβέρνηση στην Ελλάδα. Τεχνοκράτες του Ταμείου πρόσθεταν χτες ότι η στελέχωση της κυβέρνησης και η ακριβής χρονική διάρκειά της δεν αφορούν το ΔΝΤ, «όμως η άμεση διενέργεια εκλογών σε αυτή την πιεστική και ευαίσθητη συγκυρία θα ήταν καταστροφική».

Στο ίδιο πνεύμα, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε χτες με τον Γ. Παπανδρέου, η Α. Μέρκελ εκτίμησε ότι «η Ελλάδα έχει ανάγκη από μεγάλες μεταρρυθμίσεις και σημαντικά μέτρα εξοικονόμησης χρημάτων. Είναι ένας δύσκολος δρόμος (...) όμως είναι επίσης ένας δρόμος αναπόφευκτος». Σύμφωνα με δηλώσεις της καγκελαρίας, Μέρκελ και Παπανδρέου«συμφώνησαν στο ότι η απόλυτη προτεραιότητα της μεταβατικής κυβέρνησης θα είναι να εφαρμόσει πλήρως όλες τις ευρωπαϊκές αποφάσεις», πριν από τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών.

Νέα μέτρα - φωτιά για το λαό

Τη διασφάλιση των γενικών συμφερόντων του κεφαλαίου, σε συνθήκες αλληλεξάρτησης των καπιταλιστικών οικονομιών εντός της Ευρωζώνης, αντανακλούν και οι πιέσεις που ασκήθηκαν από τα όργανα της ΕΕ μέσα στο Σαββατοκύριακο, προκειμένου να προχωρήσει η συγκυβέρνηση στην Ελλάδα. Μιλώντας στο Reuters, ο Ευρωπαίος επίτροπος Ολι Ρεν έλεγε την Κυριακή ότι στην ΕΕ «καλέσαμε για το σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας και παραμένουμε πεπεισμένοι ότι είναι πειστικός τρόπος για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και την υλοποίηση των δεσμεύσεων».

Ο ίδιος, επιβεβαιώνοντας ότι η νέα δανειακή συνθήκη είναι «φωτιά» για το λαό και προσθέτει νέες ανατροπές σε αυτές που έχουν ήδη συντελεστεί, είπε ότι «είναι ζωτικής σημασίας όλα τα μεγάλα πολιτικά κόμματα να δεσμευθούν στη διαπραγμάτευση του δεύτερου προγράμματος, στο οποίο περιλαμβάνεται η μείωση του χρέους με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, και να επικυρώσουν στο Κοινοβούλιο το νέο πρόγραμμα, αλλά και τα συγκεκριμένα μέτρα που απαιτούνται για την εφαρμογή του». Για κερασάκι στην τούρτα, ξεκαθάρισε ότι «δεν επιθυμούμε την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, όμως πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για κάθε σενάριο, συμπεριλαμβανομένου και αυτού, ώστε να διασφαλίσουμε την οικονομική σταθερότητα και να σώσουμε το ευρώ».

Την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη δεν αποκλείει και ο καγκελάριος της ΑυστρίαςΒέρνερ Φάιμαν, ο οποίος, σε συνέντευξή του σε αυστριακή εφημερίδα, τονίζει πως η έξοδος από την Ευρωζώνη είναι μία περίπτωση, αν η Ελλάδα δεν εκπληρώσει τους όρους και δεν εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις. Ο ίδιος, όπως και ο Ολι Ρεν, ξεκαθαρίζει ότι για να υπάρξουν περαιτέρω εκταμιεύσεις των δόσεων του δανείου θα πρέπει να εφαρμοστούν τα συνδεόμενα με αυτό μέτρα.

Δηλώσεις για τις εξελίξεις στην Ελλάδα έκανε μετά την ανακοίνωση της συγκυβέρνησης και ο Γερμανός αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας Φίλιπ Ρέσλερ, λέγοντας στην εφημερίδα «Bild» ότι «οι Ελληνες έχουν την επιλογή ή θα κάνουν μεταρρυθμίσεις εντός της Ευρωζώνης ή δεν θα κάνουν μεταρρυθμίσεις και θα φύγουν. Τρίτος δρόμος δεν υπάρχει». Είπε ακόμα ότι «η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να γνωρίζει ότι η υπομονή έχει τα όριά της»και υποστήριξε ότι ενδέχεται να γίνει και στη Γερμανία δημοψήφισμα για σημαντικά θέματα που αφορούν στην ΕΕ, όπως για τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων της ΕΕ.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του οικονομικού ινστιτούτου IfO του Μονάχου, Χανς - Βέρνερ Ζιν, δεν «βλέπει» καμία δυνατότητα για την Ελλάδα να παραμείνει στην ΟΝΕ, καθώς, όπως εξηγεί, «οι Ελληνες δεν έχουν καμία πιθανότητα να ανακτήσουν την ανταγωνιστικότητά τους εντός της Ευρωζώνης». Μιλώντας στο περιοδικό «Wirtschaftswoche», ο Γερμανός οικονομολόγος υπογραμμίζει ότι οι Ελληνες «θα πρέπει να μειώσουν στο μισό τους μισθούς και αυτό επιτυγχάνεται μόνο με την έξοδο από το ευρώ και υποτίμηση».

Ο ίδιος, δείχνοντας τον εφήμερο χαρακτήρα που έχουν οι συμβιβασμοί και οι συμφωνίες μεταξύ των αστών, είπε πως δεν θεωρεί πρόβλημα το γεγονός ότι δεν προβλέπεται νομικά η έξοδος μιας χώρας από την Ευρωζώνη, καθώς «όλα είναι από τεχνικής άποψης δυνατά και αυτό το έδειξε η απόσπαση της Τσεχίας από την Σλοβακία». Ο πρόεδρος της Deutsche Bank,Γιόζεφ Ακερμαν, απορρίπτει από την πλευρά του οποιαδήποτε σκέψη περί εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη και τάσσεται υπέρ ενός «σχεδίου Μάρσαλ».

Ανησυχούν σοβαρά για Ιταλία - Γαλλία

Στην πραγματικότητα, τα ζόρια για την αστική τάξη του ευρωπαϊκού οικοδομήματος να διαχειριστεί τις εξελίξεις μεγαλώνουν όσο η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης και έβδομη στον κόσμο, η Ιταλία, βυθίζεται ολοένα και πιο βαθιά στην κρίση. Τα αλλεπάλληλα αντιλαϊκά μέτρα στην Ιταλία, αλλά και στη Γαλλία, φανερώνουν ότι η επίθεση είναι ενιαία από τους αστούς και τα κόμματά τους, ανεξάρτητα από μνημόνια και δανειακές συμφωνίες.

Χτες, το επιτόκιο του 10ετούς ομολόγου αναφοράς για την Ιταλία ανήλθε έως το 6,67%, με το spread έναντι των γερμανικών ομολόγων να σκαρφαλώνει έως τις 487 μονάδες, πολύ κοντά στο 7% που οδήγησε την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία στο δανεισμό από την τρόικα. Το κρατικό χρέος της Ιταλίας είναι 1,9 τρισ. ευρώ (120% του ΑΕΠ), δηλαδή παραπάνω απ' όσο είναι μαζί το δημόσιο χρέος σε Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία. Μέχρι το τέλος του 2011 πρέπει να αναχρηματοδοτήσει 37 δισ. ευρώ σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια που λήγουν.

Από σήμερα, αρχίζουν στην ιταλική Βουλή οι ψηφοφορίες με τις οποίες θα πρέπει να εγκριθεί πρώτα οι οικονομικός ισολογισμός του 2010 και αμέσως μετά το πακέτο μέτρων που προώθησε ο Σ. Μπερλουσκόνι. Σύμφωνα με τον ιταλικό Τύπο, ο κυβερνητικός συνασπισμός κινδυνεύει με καταψήφιση, πληροφορία που τροφοδοτούσε σενάρια για παραίτηση Μπερλουσκόνι.

Βροχή αντιλαϊκών μέτρων και στη Γαλλία, όπου, σύμφωνα με τον Γάλλο πρωθυπουργό Φρ. Φιγιόν,«ο προϋπολογισμός του 2012 θα είναι ένας από τους πιο αυστηρούς που έχει δει η Γαλλία από το 1945». Η κρίση στη γαλλική οικονομία έχει σαν συνέπεια ο ρυθμός ανάπτυξης να αναμένεται στο 1% το 2012 από 1,75% που είχε προβλεφθεί προηγουμένως. Τον Αύγουστο, ο Φιγιόν παρουσίασε σχέδιο για περικοπή 12 δισεκατομμυρίων ευρώ από τους προϋπολογισμούς του 2011 και 2012. Χτες ανακοίνωσε τη λήψη πρόσθετων μέτρων λιτότητας ύψους 100 δισ. ευρώ!

Μεταξύ άλλων, το αντιλαϊκό πακέτο περιλαμβάνει αύξηση του ΦΠΑ από 5,5% στο 7%, αύξηση κατά 5% της φορολογίας των μεγάλων επιχειρήσεων και επίσπευση κατά ένα έτος (από το 2018 στο 2017) της εφαρμογής της αύξησης του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 60 στα 62 έτη.

Στο «παιχνίδι» ΗΠΑ και Ρωσία

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, ο οίκος Moody's αντέδρασε την Κυριακή στα ευρωπαϊκά σχέδια μεταρρύθμισης του τομέα πιστοληπτικών αξιολογήσεων, εκτιμώντας ότι εάν τεθούν σε εφαρμογή ενδέχεται να «κόψουν την πρόσβαση στις αγορές για τα κράτη και τις επιχειρήσεις» της ΕΕ. Τα παραπάνω περιέχονται σε επιστολή που απέστειλε στους Ευρωπαίους ηγέτες, δηλωτική και του πολέμου που μαίνεται ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα των ΗΠΑ και της ΕΕ. Ο καπιταλιστικός οίκος κατηγορεί τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ότι θέλουν να ορίζουν οι ίδιες τα κριτήρια της αξιολόγησης και να εμποδίζουν την αξιολόγηση για μεγάλο διάστημα της ίδιας χώρας από τον ίδιο οίκο.

Στο μεταξύ, η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κρ. Λαγκάρντσυναντήθηκε χτες στη Μόσχα με τον Πρόεδρο της Ρωσίας Ντ. Μεντβέντεφ, με τον οποίο συζήτησε «τα τρέχοντα ζητήματα στην παγκόσμια οικονομία (...) τις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας για την ενίσχυση της οικονομικής και χρηματοοικονομικής σταθερότητας και την εξάλειψη των τάσεων κρίσης». Είναι η πρώτη επίσημη επίσκεψη που θα πραγματοποιήσει η Λαγκάρντ σε χώρα εκτός της ΕΕ μετά την ανάληψη των καθηκόντων της στο ΔΝΤ τον περασμένο Ιούλη. Στη συνέχεια, αναμένεται να επισκεφθεί την Κίνα και την Ιαπωνία.

Στα τέλη Οκτώβρη, ο σύμβουλος του Κρεμλίνου για οικονομικά θέματα Αρ. Ντβόρκοβιτςείχε δηλώσει πως η Ρωσία θα μπορούσε να ενισχύσει την οικονομία της Ευρωζώνης - πιθανώς αγοράζοντας ομόλογα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) - με ένα ποσό «περίπου 10 δισ. δολαρίων», όχι άμεσα, αλλά μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων του ΔΝΤ. Το ποσό χαρακτηρίζεται σχετικά μικρό, καθώς η σχετική συζήτηση με την Κίνα λέγεται ότι αφορά ένα ποσό ύψους 100 δισ. ευρώ. Η Ρωσία ζητεί ωστόσο παράλληλα και την ενίσχυση του ρόλου της στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.