Ευρωανταγωνισμοί και σενάρια διάσπασης

Αναδημοσίευση από Ριζοσπάστη

Κλιμακώνονται οι ανταγωνισμοί εντός της Ευρωζώνης, ανάμεσα στις χώρες του ευρώ και της ΕΕ, αλλά και στο εσωτερικό τους

Κάθε προσπάθεια των αστικών επιτελείων να διαχειριστούν την κατάσταση, σκοντάφτει στα αδιέξοδα της βαθιάς κρίσης και στους μεταξύ τους αγεφύρωτους ανταγωνισμούς

Συντηρούνται και πληθαίνουν τα σενάρια διάσπασης της Ευρωζώνης, υπό το βάρος των αξεπέραστων εσωτερικών ανταγωνισμών και του βαθέματος της κρίσης. Την ίδια ώρα, τα αστικά επιτελεία προωθούν την ενίσχυση της«οικονομικής διακυβέρνησης», που σηματοδοτεί κλιμάκωση του βάρβαρου πολέμου κατά των λαών, ενώ τα επίσημα στοιχεία έρχονται να ενισχύσουν την εκτίμηση ότι η Ευρωζώνη βρίσκεται μπροστά σε μια νέα φάση, πιο βαθιάς και παρατεταμένης, ύφεσης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε χτες ηEurostat, η βιομηχανική παραγωγή στην Ευρωζώνη εμφάνισε πτώση 2% σε μηνιαία βάση το Σεπτέμβρη, έναντι αύξησης 1,4% που είχε σημειώσει τον Αύγουστο. Αντίστοιχα, στην ΕΕ των 27 καταγράφηκε πτώση 1,3%, έναντι ανόδου 1% τον Αύγουστο. Σε ετήσια βάση, η βιομηχανική παραγωγή ενισχύθηκε κατά 2,2% τόσο στην Ευρωζώνη όσο και στην ΕΕ.

Σαφή επιβράδυνση των μεγαλύτερων οικονομιών παγκοσμίως υποδηλώνουν και οι εξειδικευμένοι οικονομικοί δείκτες για το μήνα Σεπτέμβρη, που δημοσιοποίησε χτες οΟργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Σε σχέση με τον Αύγουστο «οι σύνθετοι δείκτες υποδεικνύουν επιβράδυνση για το σύνολο των κυριότερων οικονομιών», επισημαίνεται στη σχετική ανακοίνωση του ΟΟΣΑ.

Βάσει των δεικτών που αφορούν στη Γερμανία, καταγράφεται - για πρώτη φορά από την κρίση του 2008-2009 - επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας κάτω από το μακροπρόθεσμο μέσο όρο. Αντίστοιχα είναι τα συμπεράσματα για τη Γαλλία, αλλά και για το σύνολο των χωρών της Ευρωζώνης, καθώς οι σχετικοί δείκτες που τις αφορούν είχαν διαμορφωθεί ήδη από τον Αύγουστο σε επίπεδα χαμηλότερα των 100 μονάδων, καταδεικνύοντας τη μακροπρόθεσμη τάση των οικονομιών τους.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Αμαντέου Αλταφάζ,επανέλαβε χτες ότι η Κομισιόν αναμένει τις ξεκάθαρες και έγγραφες δεσμεύσεις της νέας ελληνικής κυβέρνησης, αλλά και των «βασικών πολιτικών δυνάμεων» της Ελλάδας ότι θα τηρήσουν τη συμφωνία της 26ης Οκτώβρη, προκειμένου να κινηθούν οι διαδικασίες για την αποδέσμευση της έκτης δόσης των δανείων, προσθέτοντας ωστόσο ότι η μορφή των έγγραφων επιστολών δεν είναι το βασικό ζητούμενο.

Ο Α. Αλταφάζ δήλωσε ότι δεν υπάρχει καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή των έγγραφων δεσμεύσεων, σημείωσε, ωστόσο, ότι είναι προς το συμφέρον τόσο της Ελλάδας, όσο και της Ευρωζώνης να σταλούν το συντομότερο δυνατό. Ο ίδιος ανέφερε, επίσης, ότι ποτέ δε διευκρινίστηκε αν απαιτούνται μία ή περισσότερες επιστολές, τονίζοντας ότι αυτό που προέχει είναι να ικανοποιηθεί το βασικό ζητούμενο, που είναι η σαφής διαβεβαίωση προς τα υπόλοιπα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης.

Αποπομπή η εθελούσια έξοδος;

Το στίγμα των εξελίξεων στην ΕΕ, στο φόντο της βαθιάς κρίσης, έδωσε για ακόμα μια φορά η Γερμανίδα καγκελάριος, Α. Μέρκελ, δηλώνοντας ότι η Ευρώπη πρέπει να κινηθεί βήμα βήμα προς την πολιτική ένωση, χαρακτηρίζοντας την τρέχουσα ως τη «δυσκολότερη περίοδο από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο» λόγω της κρίσης χρέους.

Στη διάρκεια ομιλίας της στο συνέδριο των Χριστιανοδημοκρατών στη Λιψία, ομολόγησε ότι τα δάνεια από τη Γερμανία προς άλλες χώρες της ΕΕ δίνονται για τη σωτηρία των δικών της καπιταλιστικών επιχειρήσεων, αφού, όπως είπε, είναι και η ίδια ως οικονομία ευάλωτη αν άλλες χώρες της Ευρωζώνης παρασυρθούν στην κρίση, καθώς το 60% των γερμανικών εξαγωγών γίνονται προς την ΕΕ. «Τα ιρλανδικά προβλήματα είναι σλοβακικά προβλήματα, τα ελληνικά προβλήματα είναι ολλανδικά προβλήματα και τα ισπανικά προβλήματα είναι δικό μας πρόβλημα», δήλωσε η Μέρκελ, συμπληρώνοντας με νόημα πως «η ευθύνη μας δεν σταματάει στα σύνορά μας».

Σύμφωνα με γερμανικές πηγές, που επικαλείται το «Ρόιτερς», η Α. Μέρκελ προωθεί την επίσπευση της μεταρρύθμισης της Συνθήκης της ΕΕ, με στόχο όλα τα κράτη - μέλη να δώσουν την έγκρισή τους μέχρι το τέλος του 2012. Στο πλαίσιο αυτό, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν Βαν Ρομπάι, πρόκειται να υποβάλει έκθεση το Δεκέμβρη, με προτάσεις σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν περιορισμένες αλλαγές στη Συνθήκη.

Ενδεικτικό των ανταγωνισμών στο εσωτερικό της Ευρωζώνης και των σεναρίων που ζυμώνονται για το μέλλον της είναι το κείμενο που ετοίμασε το κυβερνών γερμανικό κόμμα και τιτλοφορείται «Δυνατή Ευρώπη: Ενα ευοίωνο μέλλον για τη Γερμανία». Ο πρώτος από τους δύο βασικούς άξονες του κειμένου θέσεων του CDU είναι ότι η Γερμανία έχει επωφεληθεί από την ένταξη στο ευρώ και ότι θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να ενισχύσει το κοινό νόμισμα.

Ο δεύτερος άξονας ρίχνει τροχιοδεικτικές βολές για μια μικρότερη Ευρωζώνη στο άμεσο μέλλον, καθώς, όπως σημειώνεται, κάθε μέλος της Ενωσης θα πρέπει να τηρεί απαρέγκλιτα τους (νέους) κανόνες και εφόσον τους παραβιάζει θα πρέπει να τιμωρείται αυστηρά και να αντιμετωπίζει ακόμα και την ποινή της «υποχρεωτικής εξόδου» από το κοινό νόμισμα και εν γένει την ΕΕ.

Για τα υπόλοιπα ζητήματα, το συνέδριο του CDU απέρριψε στις αποφάσεις του τη μετατροπή της ΕΚΤ σε «τράπεζα έκδοσης φθηνού χρήματος» και την εισαγωγή ευρωομολόγων, καθώς και τον αποκλεισμό από την Ευρωζώνη μιας χώρας - παραβάτη στα δημοσιονομικά. Ωστόσο, το συνέδριο ψήφισε υπέρ της δυνατότητας εθελοντικής εξόδου ενός κράτους - μέλους από το ευρώ, χωρίς να προβλέπεται και αποκλεισμός από την ΕΕ συνολικά. Η ίδια απόφαση καθορίζει ότι η «ευρωβοήθεια» θα πρέπει να δίνεται μόνο με την επιβολή «αυστηρών προϋποθέσεων» και, παράλληλα, προτείνονται κυρώσεις για τους παραβάτες του πλαφόν 3% του Συμφώνου Σταθερότητας μέχρι και η απώλεια του κυριαρχικού δικαιώματος στην κατάρτιση προϋπολογισμού.

Αντιθέσεις εντός της Γερμανίας

Ξεκάθαρη εικόνα για τις γερμανικές θέσεις έδωσε και ο Β. Σόιμπλε σε συνέντευξή του στη γαλλική «Le Monde». «Γιατί να οδηγείται μια χώρα ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για μη εφαρμογή του δικαίου και όχι για παρέκκλιση από το Σύμφωνο Σταθερότητας;»αναρωτήθηκε χαρακτηριστικά ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών.

«Δεν συμμερίζομαι τις απόψεις των πολιτών (της Γερμανίας) που θέλουν την Ελλάδα εκτός ευρωζώνης, όμως τις κατανοώ. Αλλωστε, η σύγχυση που επικράτησε στην Ελλάδα τις τελευταίες εβδομάδες τους παρέχει επιχειρήματα. Η Γερμανία όπως και η Γαλλία θα κάνουν τα πάντα για να μείνει η Ελλάδα στην Ευρωζώνη αρκεί να το θέλει η Αθήνα και να σεβαστεί τις υποχρεώσεις της», σημείωσε χαρακτηριστικά, επαναλαμβάνοντας τα ψευτοδιλήμματα «μέσα ή έξω από το ευρώ», με δεδομένα όμως τα σαρωτικά αντιλαϊκά μέτρα. Συμπλήρωσε ακόμα ότι «αυτό που είπαν φιλικά, αλλά με αποφασιστικότητα η Μέρκελ και ο Σαρκοζί στον Γ. Παπανδρέου», ήταν ότι «ο ελληνικός λαός πρέπει να αποφασίσει αν αποδέχεται τους περιορισμούς που επιτάσσει η παραμονή της χώρας στο ευρώ».

Ο ίδιος μιλώντας την Κυριακή σε κομματική συγκέντρωση του CDU, άφησε να εννοηθεί ότι η Ελλάδα ήδη εξετάζει το ενδεχόμενο αποπομπής της από την Ευρωζώνη, λέγοντας ότι «θα ήταν μια φρικτή κυβέρνηση εάν δεν εξέταζε, μεταξύ άλλων, τι θα κάνει σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά».

Ωστόσο, απέφυγε να σχολιάσει δημοσίευμα του «Spiegel» που θέλει τη γερμανική κυβέρνηση να προετοιμάζεται ήδη για το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ.«Τέτοια δημοσιεύματα ενέχουν πάντα μια δόση σπέκουλας», περιορίστηκε να πει. «Θέλουμε να παραμείνει η Ελλάδα στην Ευρωζώνη», υπογράμμισε σε άλλο σημείο της ομιλίας του, εκτιμώντας ότι η Αθήνα θα χρειαστεί μια δεκαετία για να αντιμετωπίσει την κρίση.

Προειδοποίηση προς τη γερμανική κυβέρνηση να σταματήσει να ωθεί την Ελλάδα σε έξοδο από την Ευρωζώνη απηύθυνε ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche BankΝόρμπερτ Βάλτερ, δείχνοντας πως οι αντιθέσεις καλά κρατούν και ανάμεσα σε μερίδες της πλουτοκρατίας στο εσωτερικό της Γερμανίας. «Με τον τρόπο αυτό η γερμανική κυβέρνηση θέλει να κάνει επίδειξη ισχύος στους ψηφοφόρους της», δήλωσε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Rheinische Post».

Στο παιχνίδι και η Μ. Βρετανία

Ενδεχόμενη κατάρρευση του ευρώ θα ήταν «καταστροφική», προειδοποίησε από την πλευρά του ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ, καλώντας την Ευρώπη να ενεργήσει άμεσα για να υποστηρίξει το ενιαίο νόμισμα. Ρίχνοντας τροχιοδεικτικές βολές για τις ανατροπές που ενιαία προωθεί η πλουτοκρατία, ο Τόνι Μπλερ ζήτησε να υπάρξει ένας«ισχυρός δημοσιονομικός συντονισμός, παράλληλα με τη νομισματική ένωση», αλλά και«μεγάλες μεταρρυθμίσεις του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου».

Την Παρασκευή ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ντ. Κάμερον, μεταβαίνει στο Βερολίνο για να συναντηθεί με την καγκελάριο Α. Μέρκελ, με την οποία θα συζητήσει για την κρίση στην Ευρωζώνη. Η συνάντηση γίνεται λίγες μόλις μέρες μετά την αντισύνοδο των 10 μελών της ΕΕ, που δεν είναι ταυτόχρονα και μέλη της Ευρωζώνης. Την περασμένη Πέμπτη, ο Κάμερον ζήτησε από τους ηγέτες της Ευρωζώνης να ενεργήσουν άμεσα «αν θέλουν να σώσουν το νόμισμά τους», τονίζοντας ότι το Λονδίνο προετοιμάζεται «για κάθε ενδεχόμενο» όσον αφορά στο ευρώ.