Μπερδεύεται κι άλλο το κουβάρι των αντιθέσεων

Από τον Ριζοσπάστη

ΕΥΡΩΖΩΝΗ

Τις διαφωνίες τους επιβεβαίωσαν η Γερμανίδα καγκελάριος και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, στη χτεσινή τους συνάντηση στο Βερολίνο

Η βαθιά κρίση μεγαλώνει την ανησυχία στα αστικά επιτελεία και τις αντιθέσεις ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα

Ολοένα και περισσότερο μπερδεύεται το κουβάρι των αξεπέραστων αντιθέσεων στην Ευρωζώνη, καθώς βαθαίνει η κρίση και οξύνονται οι ανταγωνισμοί μεταξύ των μονοπωλίων. Οι «συνταγές» για την αστική διαχείριση της κρίσης, που διαδέχονται η μία την άλλη, πέρα από τον πανικό των εμπνευστών τους, δείχνουν ότι η καπιταλιστική κρίση έχει τις δικές της νομοτέλειες και υπερβαίνει τους πολιτικούς χειρισμούς για τον έλεγχο και το ξεπέρασμά της.

Οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις αναδείχθηκαν καθαρά στις συνομιλίες που είχαν χτες στο Βερολίνο η Γερμανίδα καγκελάριος και ο Βρετανός πρωθυπουργός, γεγονός που αποτυπώθηκε και στις δηλώσεις που έκαναν. «Εργαζόμαστε μαζί για να βρούμε μια κοινή λύση πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 9 Δεκεμβρίου» είπε η Α. Μέρκελ.«Η Γερμανία έχει τα δικά της συμφέροντα και το ίδιο και η Βρετανία», δήλωσε ευθέως ο Ντ. Κάμερον. Με αφορμή την προηγούμενη Σύνοδο των χωρών της Ευρωζώνης, η Βρετανία πρωτοστάτησε στην «αντισύνοδο» με τις 10 ευρωενωσιακές χώρες εκτός ευρώ, επιβεβαιώνοντας τις φυγόκεντρες αντιθέσεις που μεγαλώνουν στο εσωτερικό της λυκοσυμμαχίας.

Λάδι στη φωτιά αυτών των αντιθέσεων έριξε η γερμανική πρωτοβουλία για την επιβολή ενός φόρου στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές, αλλά και η αξίωση του Βερολίνου να τροποποιηθούν οι συνθήκες της ΕΕ. Η Μέρκελ παραδέχθηκε ότι ουδεμία πρόοδος υπήρξε στο ζήτημα των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, ενώ ο Κάμερον επέμεινε ότι χρειάζεται ένα αξιόπιστο «τείχος προστασίας» για να αποφευχθεί η μετάδοση της κρίσης και να χρησιμοποιηθούν όλοι οι υπάρχοντες θεσμοί.

«Το βρετανικό αίτημα να χρησιμοποιήσουμε μεγάλη δύναμη πυρός για να ανακτήσουμε την αξιοπιστία της Ευρωζώνης είναι σωστό. Αλλά πρέπει να φροντίσουμε ότι δεν θα παριστάνουμε πως διαθέτουμε δυνάμεις που δεν έχουμε. Διότι οι αγορές θα αντιληφθούν πολύ γρήγορα ότι αυτό δεν θα έχει αποτέλεσμα», επισήμανε η Μέρκελ. «Δεν υποτιμώ καθόλου, ούτε για ένα λεπτό, τη δέσμευση των χωρών όπως η Γερμανία και οι άλλες (χώρες) της Ευρωζώνης να διασφαλιστεί η επιτυχία του ευρώ», είπε από την πλευρά του ο Κάμερον.

Κόντρες για το ρόλο της ΕΚΤ

Πριν από την επίσκεψη του Κάμερον, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Γκίντο Βέστερβελε έγραψε στην εφημερίδα «Financial Times» ότι το τύπωμα χρημάτων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) για να σωθεί το ενιαίο νόμισμα θα ήταν «βαρύ σφάλμα»και συμπλήρωσε ότι οι περαιτέρω αλλαγές στις υφιστάμενες συνθήκες της ΕΕ «είναι αναπόφευκτες».

Σύμφωνα με δημοσκόπηση του πρακτορείου «Ρόιτερς», η ΕΚΤ ενδέχεται να τυπώσει σύντομα χρήμα για να αποτρέψει την κλιμάκωση της κρίσης στην Ευρωζώνη. Η δημοσκόπηση, στην οποία συμμετείχαν 50 οικονομικοί αναλυτές από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, εμφανίζει 48% πιθανότητα να αναγκαστεί τελικά η ΕΚΤ να προβεί σε «πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης». Η πλειοψηφία των οικονομολόγων, που προβλέπουν ότι η ΕΚΤ θα ξεκινήσει ένα πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, εκτιμά ότι θα το κάνει πριν από το Μάρτη του 2012.

Ενα άλλο σενάριο προβλέπει δανεισμό του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για να μπορέσει το Ταμείο να χρηματοδοτήσει τα δανειακά προγράμματα στην Ευρωζώνη. Εφόσον συμφωνήσουν όλα τα μέρη, η συμφωνία ενδέχεται να ανακοινωθεί στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 9 Δεκέμβρη, δηλώνουν υψηλόβαθμα στελέχη της Ευρωζώνης, όπως αναφέρει το πρακτορείο «Dow Jones Newswires».

Σχέδιο για ελεγχόμενες χρεοκοπίες

Το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαίωσε χτες ότι εξετάζει την πιθανότητα να υπάρξουν και άλλες «συντεταγμένες αναδιαρθρώσεις χρέους», πέραν της Ελλάδας, κάτι που αναφερόταν σε ένα έγγραφο που είδε χτες το φως της δημοσιότητας. Η εφημερίδα «The Daily Telegraph» δημοσίευσε ένα εξασέλιδο κείμενο που αποδίδει στο γερμανικό ΥΠΕΞ και το οποίο σημειώνει ότι η «μερική πτώχευση» θα πρέπει να καταστεί μια δυνατότητα που θα μπορεί να εφαρμοστεί για τα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης τα οποία «δεν είναι σε θέση να επιτύχουν τη βιωσιμότητα του χρέους» τους.

«Πρέπει επίσης να υπάρχει η επιλογή μιας συντεταγμένης χρεοκοπίας για να μειωθεί το βάρος για τους φορολογούμενους» σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης που καταβάλλουν το τίμημα για το δανεισμό των κρατών που αντιμετωπίζουν μεγάλο πρόβλημα χρέους, αναφέρεται στο κείμενο. «Δεν υπάρχει τίποτε μυστικό σχετικά με αυτό», σχολίασε το γερμανικό ΥΠΕΞ, τονίζοντας ότι περιέχει ιδέες τις οποίες ήδη ο Γκίντο Βέστερβελε έχει πει δημόσια.

Το μνημόνιο του γερμανικού ΥΠΕΞ προτείνει ότι οι διαδικασίες για τη «συντεταγμένη χρεοκοπία» θα πρέπει να ορίζονται από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ), ο οποίος αναμένεται να αντικαταστήσει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) από το 2013. Το έγγραφο τάσσεται επίσης υπέρ της σθεναρής εμπλοκής της ΕΕ στα δημοσιονομικά όσων χωρών παραβιάζουν το Σύμφωνο Σταθερότητας, προτείνοντας ότι η όποια χώρα δεν τηρεί τους στόχους των προγραμμάτων λιτότητας θα πρέπει να τιμωρείται με«στέρεα δημοσιονομικά μέτρα που θα της επιβάλλονται», όπως «συγκεκριμένες περικοπές δαπανών», νέοι φόροι, αλλά και εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων της.

Πιέζουν για αλλαγή των συνθηκών

Το Βερολίνο θέλει την παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο όσων παραβιάζουν συστηματικά τους κανονισμούς που διέπουν την Ευρωζώνη. Οι κυρώσεις διαβαθμίζονται από πρόστιμα έως απώλεια της κυριαρχίας επί της κατάρτισης του προϋπολογισμού. Σε αυτό το πλαίσιο το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο θα έχει «πραγματική δυνατότητα παρέμβασης»στους προϋπολογισμούς των χωρών που έχουν λάβει στήριξη από ΕΕ - ΕΚΤ - ΔΝΤ.

Η Ευρώπη μπορεί να τροποποιήσει τις συνθήκες της «σε 24 μήνες», ώστε να ανοίξει ο δρόμος για μια στενότερη δημοσιονομική ολοκλήρωση των κρατών - μελών της Ευρωζώνης, δήλωσε χτες ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, στη διάρκεια μιας συνόδου στη Φραγκφούρτη, προσθέτοντας ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας αποδείχθηκε ανεπαρκές. Ο Σόιμπλε εκτίμησε ακόμα ότι δεν πρέπει να «χαλαρώσουν οι προσπάθειες να εφαρμοστούν πλήρως οι θεσμικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις χώρες της Ευρωζώνης» επειδή «η κρίση δεν έχει τερματιστεί, συνεχίζουμε να την αντιμετωπίζουμε και αυτή εντείνεται».

Η Φινλανδία είναι έτοιμη για μια τροποποίηση των ευρωπαϊκών συνθηκών με στόχο την ενίσχυση της διακυβέρνησης στην Ευρωζώνη, δήλωσε ο Φινλανδός πρωθυπουργός Ζίρκι Κατάινεν.