Το δολλάριο σε κίνδυνο (;)

Από το Cogito Ergo Sum

Σημαντικές εξελίξεις τροχιοδρομεί η πρόσφατη απόφαση της τέταρτης συνόδου των BRICS(*) για χρησιμοποίηση των δικών τους νομισμάτων στις μεταξύ τους συναλλαγές, σε αντικατάσταση του πολιτειακού δολλαρίου. Αν κοντά σ' αυτή την απόφαση συνυπολογίσουμε και την απόφαση που πήραν τον περασμένο Δεκέμβριο η Κίνα με την Ιαπωνία, να χρησιμοποιούν τα εθνικά τους νομίσματα στις μεταξύ τους συναλλαγές, τότε οι εξελίξεις αναμένονται ακόμη σημαντικώτερες.

Η βασικώτερη επίπτωση των παραπάνω συμφωνιών θα είναι ότι θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις αυτών των χωρών να απαλλαγούν από το κόστος τής αγοράς δολλαρίων, ενώ ταυτόχρονα θα θωρακιστούν απέναντι στις διακυμάνσεις του πολιτειακού νομίσματος. Αυτή η μείωση του κόστους μεταφράζεται αυτομάτως σε άνοδο των εξαγωγών αυτών των χωρών προς τρίτες χώρες αλλά και στην διεύρυνση των μεταξύ τους εμπορικών συναλλαγών. Ο όγκος των συναλλαγών ανάμεσα σ' αυτές τις χώρες είναι δυσθεώρητος (μόνο οι ετήσιες συναλλαγές Κίνας-Ιαπωνίας υπολογίζονται στα 350 δισ. δολλάρια.


Απόρροια της παραπάνω επίπτωσης θα είναι η σαφής αποδυνάμωση της θέσης τού δολλαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος, αφού η υλοποίηση των συμφωνιών θα μειώσει αισθητά την παρουσία του δολλαρίου στο διεθνές εμπόριο. Αυτή η αποδυνάμωση, σε συνδυασμό με τα γενικώτερα προβλήματα της πολιτειακής οικονομίας (υψηλό χρέος, αναιμική ανάκαμψη, υψηλή ανεργία κλπ), μειώνουν και τα περιθώρια της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ να κόβει νόμισμα κατά το δοκούν για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων.

Παράλληλα, πέρα από τις συμφωνίες που προαναφέραμε, δεν πρέπει να παραβλέπουμε τις επί μέρους συμφωνίες τής Ιαπωνίας τόσο με την Ινδία όσο και με την Νότιο Κορέα  για αμοιβαία στήριξη των νομισμάτων τους. Συγκεκριμένα, με την ινδοϊαπωνική συμφωνία, το Τόκυο ενισχύει πρακτικά το ινδικό νόμισμα, το οποίο έχει υποτιμηθεί κατά 15% σε σχέση με το δολλάριο από τις αρχές του 2011, μιας και η συμφωνία προβλέπει έναν μηχανισμό ανταλλαγής συναλλάγματος αξίας 10 δισ. δολλαρίων, ο οποίος θα ενεργοποιηθεί σε περίπτωση που παραστεί αντίστοιχη ανάγκη. Το "swap" συναλλάγματος είναι βέβαιο ότι όχι μόνο θα ενισχύσει την ινδική ρουπία, αλλά θα αποτελέσει και ανάχωμα για την ανατίμηση του ιαπωνικού γεν. Αντίστοιχα, η συμφωνία Ιαπωνίας-Νοτίου Κορέας προβλέπει την ανταλλαγή συναλλάγματος ύψους 70 δισ. ευρώ.

Είναι σαφές ότι όλες αυτές οι ανακατατάξεις στην παγκόσμια οικονομική σκηνή εντάσσονται στο πλαίσιο μιας γενικευμένης προσπάθειας μιας μερίδας τού κεφαλαίου να περιορίσει τις ζημιές του από την κρίση την οποία αντιμετωπίζει. Με το δεδομένο ότι η μόνη διέξοδος από την κρίση είναι η καταστροφή μεγάλου τμήματος των συσσωρευμένων κεφαλαίων, οι συμφωνίες στις οποίες αναφερθήκαμε σήμερα αποσκοπούν στο να κατευθύνουν αυτή την -υποχρεωτική- καταστροφή προς το δολλάριο. Κι επειδή δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι οι ΗΠΑ θα περιοριστούν σε μια παθητική παρακολούθηση αυτής της κατάστασης, περιμένουμε με πολύ ενδιαφέρον την αντίδρασή τους.


(*) BRICS: Η συντομογραφία με την οποία είναι γνωστός ο νέος ιμπεριαλιστικός σχηματισμός, ο οποίος συμπεριλαμβάνει τα 5 πλέον αναπτυσσόμενα κράτη τού πλανήτη. Πρόκειται για την Βραζιλία, την Ρωσσία, την Ινδία, την Κίνα και την Νότιο Αφρική, η δε συντομογραφία BRICS δημιουργήθηκε από το αρχικό γράμμα τής λατινικής τους ονομασίας.