Το βάθεμα της κρίσης και τα σενάρια κουρέματος-ελεγχόμενης χρεοκοπίας

από το Ριζοσπάστη 

Ο εξαρχής εύθραυστος συμβιβασμός της 21ης Ιούλη για την ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας, με την ομπρέλα της Ευρωζώνης, φαίνεται ότι βαίνει και επίσημα προς αναθεώρηση, καθώς η Γερμανία και άλλα κράτη - μέλη εκτιμούν ότι πρέπει να είναι μεγαλύτερο το ποσοστό «κουρέματος» του ελληνικού χρέους. Η όλη συζήτηση αντανακλά το βάθεμα της κρίσης και ταυτόχρονα τους ανταγωνισμούς για τον επιμερισμό της ζημιάς από την ελεγχόμενη χρεοκοπία, που οξύνονται σε επίπεδο Ευρωζώνης και μεταξύ τραπεζών και μονοπωλιακών ομίλων, ενόψει και της Συνόδου Κορυφής στις 17 - 18 Οκτώβρη και της νέας συνάντησης Μέρκελ - Σαρκοζί, την Κυριακή.

Οι τριγμοί στο ευρωενωσιακό οικοδόμημα μεγάλωσαν χτες και εξαιτίας της απόφασης του οίκου αξιολόγησης «Moody's» να υποβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της Ιταλίας, προαναγγέλλοντας υποβαθμίσεις ευρωπαϊκών χωρών, με κατάταξη χαμηλότερη από το κορυφαίο επίπεδο ΑΑΑ. Η συγκεκριμένη απόφαση επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις για βάθεμα της κρίσης συνολικά στην ΕΕ.


Μέσα σ' αυτό το κλίμα, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, είπε: «Το Γιούρογκρουπ θα πρέπει να εξετάσει εάν ισχύουν ακόμα οι προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες έγινε η συμφωνία της 21ης Ιουλίου. Μπορεί να μην ισχύουν πλέον και να πρέπει να προσαρμοστούμε. Οι υπουργοί θα πρέπει να ζυγίσουν τα υπέρ και τα κατά μίας υψηλότερης περικοπής χρέους για τους δανειστές της Ελλάδας».

Το ΔΝΤ μιλά και αυτό για ανάγκη αναθεώρησης του δεύτερου δανείου για την Ελλάδα και ξεκαθαρίζει ότι το Ταμείο θα συμμετάσχει στο νέο δάνειο μόνο εφόσον αποδειχθεί η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Ο επικεφαλής του ευρωπαϊκού τομέα του ΔΝΤ, Αντόνιο Μπόργκες, εκτίμησε πως «η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε βαθύτερη ύφεση από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί και αυτό αλλάζει τα δεδομένα» σχετικά με την απόφαση της 21ης Ιούλη για το νέο δάνειο και την ανταλλαγή ομολόγων. Μάλιστα, σημείωσε ότι το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, το οποίο στις 21 Ιούλη ορίστηκε στο 21%, από μόνο του δε λύνει τα προβλήματα και ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να εξαρτάται από την τρόικα για να δανείζεται.

Ο Α. Μπόργκες δήλωσε ακόμα ότι δεν υπάρχει βιασύνη για την εκταμίευση της έκτης δόσης του δανείου της τρόικας προς την Ελλάδα, καθώς η Ελλάδα δεν έχει να αποπληρώσει παλαιότερα δάνεια μέχρι το Δεκέμβρη. Ακόμα, εκτίμησε ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες χρειάζονται 100 - 200 δισ. ευρώ για ανακεφαλαιοποίηση και σημείωσε ότι οι ευρωπαϊκές αρχές επεξεργάζονται σχέδιο για να παράσχουν μια «ένεση» δημόσιου χρήματος στον τραπεζικό κλάδο. Ο ίδιος προτείνει να προχωρήσουν οι ισχυρότερες και πιο υγιείς ευρωπαϊκές τράπεζες στην εξαγορά των πιο αδύναμων.

                                                Συμφωνίες και αντιθέσεις

 

Το ενδεχόμενο να μεγαλώσει το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους σε ποσοστό πάνω ακόμα από το 50% συζήτησαν στη χτεσινή τους συνάντηση στις Βρυξέλλες η καγκελάριος της Γερμανίας, Α. Μέρκελ, και ο πρόεδρος της Κομισιόν, Μ. Μπαρόζο.«Η συμφωνία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 21ης Ιουλίου προβλέπει τη συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών στη διαδικασία διάσωσης της Ελλάδας. Τώρα πρέπει να δούμε αν τα νεότερα οικονομικά στοιχεία απαιτούν αναθεώρηση της απόφασης εκείνης. Αν χρειαστεί θα γίνει ένας αναπροσδιορισμός», δήλωσε η Γερμανίδα καγκελάριος σε συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση.

Η ίδια ισχυρίστηκε ότι ανεξάρτητα από το ποσοστό συμμετοχής των ιδιωτών και από το συνολικό «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, «η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει μέλος της ζώνης του ευρώ». Η απόφαση για επαναπροσδιορισμό του κουρέματος θα ληφθεί μετά την ανακοίνωση της επόμενης έκθεσης της τρόικας και ανάλογα με το τι θα προβλέπει, πρόσθεσε η Μέρκελ, η οποία, ταυτόχρονα, δήλωσε έτοιμη να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε κίνηση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων προς την κατεύθυνση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Φ. Μπαρόν, δήλωσε χτες στο γαλλικό ραδιοφωνικό σταθμό RTL ότι «μετά τις εξελίξεις των τελευταίων τριών μηνών, θα πρέπει ίσως να εξετάσουμε το μέγεθος της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα». Είναι η πρώτη φορά που η Γαλλία αναγνωρίζει ότι ενδεχομένως να χρειαστεί μεγαλύτερη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο πρόγραμμα ελεγχόμενης χρεοκοπίας της Ελλάδας καθώς μέχρι σήμερα επέμενε στην αυστηρή υλοποίηση των αποφάσεων της 21ης Ιούλη. Ο Φ. Μπαρόν δήλωσε και αυτός έτοιμος για ανακεφαλαιοποίηση των γαλλικών τραπεζών.

Στα παζάρια για το μεγαλύτερο «κούρεμα» συμμετέχει ενεργά η ελληνική κυβέρνηση, για λογαριασμό της ντόπιας πλουτοκρατίας, όπως αποκάλυψε ο Γάλλος υπουργός, λέγοντας ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους σε μεγαλύτερη έκταση «είναι μέρος των ερωτημάτων που έχουν απευθύνει οι υπουργοί Οικονομικών στους εμπειρογνώμονες ώστε και αυτοί με τη σειρά τους να ρωτήσουν την ελληνική κυβέρνηση».

Σύμφωνα εξάλλου με την Αυστριακή υπουργό Οικονομικών, Μ. Φέκτερ, η Ευρωζώνη εξετάζει μεγαλύτερο «κούρεμα», άρα και μεγαλύτερη συμμετοχή των ιδιωτών στη ζημιά από την ελεγχόμενη χρεοκοπία, καθώς οι περισσότεροι ιδιώτες ομολογιούχοι επιλέγουν την ακριβότερη από τις τέσσερις λύσεις στο πρόγραμμα της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους και συγκεκριμένα την ανταλλαγή ομολόγων με νέα 30ετούς διάρκειας και μεσοσταθμικό επιτόκιο 4,5%. «Παρατηρούμε ότι η μεγάλη πλειοψηφία προσανατολίζεται στην πρώτη επιλογή, που είναι ξεκάθαρα η ακριβότερη και γι' αυτό πρέπει να υπολογίσουμε εκ νέου πόσο θα κοστίσει και πώς θα χειριστούμε το θέμα», δήλωσε χαρακτηριστικά.

                                                         Παζάρια και απειλές

 

Σύμφωνα με δημοσίευμα των «Financial Times», «οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ συμφώνησαν ότι απαιτούνται επειγόντως επιπλέον μέτρα για την ενίσχυση των τραπεζών και εξετάζουν τρόπους συντονισμού της ανακεφαλαιοποίησης των χρηματοοικονομικών οργανισμών». Στο δημοσίευμα παρατίθενται δηλώσεις του ευρωενωσιακού επιτρόπου Ολι Ρεν, ο οποίος σημειώνει: «Εντείνεται η άποψη ότι χρειάζεται μία κοινώς αποδεκτή και συντονισμένη προσέγγιση στην Ευρώπη, ενώ παράλληλα γίνονται πολλά και στα κράτη - μέλη (...) Υπάρχει μία αίσθηση επείγοντος στους υπουργούς και πρέπει να κινηθούμε».

Σε άλλο άρθρο των «Financial Times», η Ευρωζώνη καλείται να καθυστερήσει περαιτέρω την εκταμίευση της έκτης δόσης του δανείου προς την Ελλάδα, καθώς έτσι «θα ασκούσε μεγαλύτερη πίεση στην Αθήνα να βάλει σε τάξη τα δημόσια οικονομικά της». Οι εκβιασμοί αυτοί από την πλευρά του κεφαλαίου «κουμπώνουν» απόλυτα με τις απειλές που εκτόξευσε προχτές ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών, λέγοντας ότι οι μήνες Οκτώβρης - Νοέμβρης - Δεκέμβρης είναι «κρίσιμοι οικονομικά μήνες, έντονης δραστηριότητας» και ότι «αν δεν έχουμε την εθνική συνοχή και αλληλεγγύη που απαιτείται, αν δεν υπάρχει η ανάλογη συμπεριφορά των πολιτών, προφανώς μπορούμε να έχουμε προβλήματα σε σχέση με το στόχο του 8,5%» (πρόκειται για το νέο αναθεωρημένο έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού του 2011).

Ο ίδιος κάλεσε το λαό να πληρώσει τα χαράτσια, επειδή, όπως είπε, τα ταμειακά διαθέσιμα του κράτους επαρκούν μέχρι και τα μέσα Νοέμβρη και κατέληξε λέγοντας ότι «το ερώτημα δεν είναι εάν θα χρειαστούν νέα μέτρα (...) Το ζητούμενο είναι να αποδείξουμε ότι έχουμε την αποφασιστικότητα και την εθνική ικανότητα να εφαρμόσουμε τα μέτρα».