Μια ρεαλιστική λύση για όλους

Φεβρουάριος 1953. Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας καταρρέει από το χρέος και απειλεί να παρασύρει το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών. Ανήσυχοι για την τύχη τους, οι πιστωτές της –ανάμεσά τους και η Ελλάδα- προκρίνουν το αυτονόητο: ότι η πολιτική της «εσωτερικής υποτίμησης», δηλαδή της αφαίρεσης εισοδημάτων, πόρων και δυναμικής από την οικονομία, επ’ ουδενί δεν διασφαλίζει την αποπληρωμή των χρεών της. Μάλλον στο αντίθετο οδηγεί. Και γι’ αυτό συνέδεσαν την αποπληρωμή με την πραγματική δυνατότητα της οικονομίας να αποπληρώσει.

Στην έκτακτη Διάσκεψη που έγινε στο Λονδίνο, 21 χώρες αποφάσισαν να απαλλάξουν τη Γερμανία από το, περίπου, 60% του συσσωρευμένου ονομαστικού χρέους της. Τη διευκόλυναν, επιπλέον, με πενταετές μορατόριουμ στην αποπληρωμή των χρεολυσίων (1953-1958), « ρήτρα ανάπτυξης » στο σταθερό ποσό των έκτοτε ετήσιων πληρωμών και τριακονταετή χρονικό ορίζοντα αποπληρωμής. Η Διάσκεψη του Λονδίνου αντέστρεψε τη λογική της Συνθήκης των Βερσαλλιών και έθεσε τις βάσεις της μεταπολεμικής ανάπτυξης της τότε Δυτικής Γερμανίας.

Αυτό ακριβώς προτείνει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ. Να αντιστρέψουμε τις μικρές, ξεχωριστές Συνθήκες των Βερσαλλιών που επιβάλλει το δίδυμο Μέρκελ-Σόιμπλε σε κάθε χώρα του ευρωπαϊκού νότου με πρόβλημα δανεισμού. Και να εμπνευστούμε από μία εκ των διορατικότερων στιγμών στην ιστορία της μεταπολεμικής Ευρώπης.


Τα προγράμματα « διάσωσης » του ευρωπαϊκού νότου απέτυχαν, σκάβοντας πηγάδια χωρίς πάτο, τα οποία οι πολίτες καλούνται να γεμίσουν. Η εξεύρεση μιας συνολικής, συλλογικής και οριστικής λύσης του χρέους είναι πιο επείγουσα από ποτέ. Και κανείς ποτέ δεν θα κατανοήσει την εγκατάλειψη ενός τέτοιου στόχου μόνο και μόνο για την εξασφάλιση της επανεκλογής της γερμανίδας καγκελαρίου.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ για την Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Χρέους, κατά το προηγούμενο της Διάσκεψης του Λονδίνου για το χρέος της Γερμανίας το 1953, είναι η μόνη ρεαλιστική και συμφέρουσα λύση για όλους. Είναι η ολοκληρωμένη απάντηση στην κρίση χρέους και την αποτυχία των ευρωπαϊκών πολιτικών.

Το παραπάνω είναι ένα απόσπασμα από χθεσινό άρθρο του Αλέξη Τσίπρα στην Le Monde Diplomatique

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ φυσικά δεν μας είπε κάτι καινούργιο. Τα ίδια ρεαλιστικά αναμασάει εδώ και μερικούς μήνες. Ότι δηλαδή :  

(1) το μνημόνιο είναι κάτι σαν την συνθήκη των Βερσαλλιών,  

(2) για την απόφαση της διάσκεψης του Λονδίνου, δεν έπαιξε κανέναν ρόλο το επίπεδο του εργατικού κινήματος στην Δύση, σε συνδυασμός με την ύπαρξη της ΕΣΣΔ και κυρίως της Γερμανικής Λαϊκής Δημοκρατίας.

(3) η Δυτική Γερμανία πλήρωνε κανονικά μέχρι την διάσκεψη του Λονδίνου, τα χρέη που προέκυψαν απο την συνθήκη των Βερσαλλιών. 

(4) η κατάργηση των όρων της συνθήκης των Βερσαλλιών επέτρεψε στην Δυτική Γερμανία να αναπτυχθεί, 

(5) το οικονομικό μέγεθος της μεταπολεμικής Γερμανίας και η σημασία της για τον παγκόσμιο Καπιταλισμό, μπορούν να συγκριθούν με τα αντίστοιχα στοιχεία της Ελλάδας,


(6) δεν έχει καμία σημασία το χρονικό πλαίσιο των παραπάνω γεγονότων, οι υλικές αντικειμενικές συνθήκες και η φάση του οικονομικού κύκλου, καθώς όπως λέει ... εάν σήμερα καταργηθούν οι όροι του μνημονίου και διαγραφεί ένα τμήμα του χρέους, η Ελλάδα θα καταφέρει να αναπτυχθεί.

(7)  το γεγονός πως η ελληνική οικονομία δεν αναπτύσσεται, οφείλεται απο την μια στο υψηλό δημόσιο χρέος, και από την άλλη στο Μνημόνιο.

Μάλιστα. Ας δούμε λοιπόν αυτά τα σημεία και ας ξεχάσουμε για λίγη ώρα τα αυτονόητα, πως δηλαδή η ανάπτυξη μιας καπιταλιστικής οικονομίας, η αύξηση του Ακαθαρίστου Εγχώριου Προϊόντος, δεν έχει σχέσεις "συνεπαγωγής" με την βελτίωση και του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων, δηλαδή των παραγωγών αυτής της ανάπτυξης. Ας τα ξεχάσουμε λίγο αυτά τα "μαρξιστικά".

Η Συνθήκη των Βερσαλλιών, σχεδιάστηκε απο τις 5 νικήτριες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, δηλαδή την Αγγλία, τις ΗΠΑ, την Γαλλία, την Ιταλία και την Ιαπωνία και υπογράφηκε απο τους Γερμανούς τον Ιούνιο του 1919. Η Συνθήκη αυτή, η οποία απο την μια χάραξε τα νέα σύνορα της κεντρικής Ευρώπης αλλάζοντας παράλληλα το status quo των γερμανικών αποικιών ανα τον κόσμο (Αφρική, Ειρηνικός), και απο την άλλη επέβαλλε στους ηττημένους, δυσβάσταχτες οικονομικές "ποινές", αντιαναπτυξιακές ρυθμίσεις και πολεμικές επανορθώσεις, αποτελούσε ουσιαστικά μια ιμπεριαλιστική συνθήκη "ειρήνης", η οποία επανακαθόρισε την μορφή και την σύσταση της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας. Ισχυροποίησαν δηλαδή την θέση τους (τα μονοπώλια των πέντε παραπάνω χωρών) έναντι των αναδυόμενων γερμανών ανταγωνιστών τους, παράλληλα διευθέτησαν προσωρινά τις μεταξύ τους διαφορές και χάραξαν την κοινή στρατηγική τους, απέναντι στην νέα "απειλή" της Σοβιετικής Ένωσης.

Η συνθήκη των Βερσαλλιών θυμίζουμε ότι επικύρωσε το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, δηλαδή την επίλυση μιας καπιταλιστικής κρίσης.

Ομοιότητες με την σημερινή κατάσταση ? Μέχρι στιγμής ουδεμία.

Το 1953 στο Λονδίνο, οι νικήτριες χώρες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και δημιουργοί της Δυτικής Γερμανίας αποφάσισαν, την διαγραφή 15,5 δισεκατομμυρίων μάρκων (απο τα συνολικά 30) που αντιπροσώπευαν κατα κύριο λόγο τις μεταπολεμικές υποχρεώσεις του προηγούμενου πολέμου, διέγραψαν τους τόκους που αντιστοιχούσαν στο προπολεμικό χρέος και έδωσαν 5 χρόνια αναστολή στην αποπληρωμή των λοιπών χρεολυσίων.

Για το παραπάνω διαγραφέν χρέος είχαν ήδη προηγηθεί απο τον Μεσοπόλεμο, δυο αμερικάνικα σχέδια μείωσης των πολεμικών αποζημιώσεων, αλλά η Γερμανία σταμάτησε οριστικά να πληρώνει το 1930. Η αστική τάξη της χώρας, είχε πάρει ήδη άλλες αποφάσεις.

Ακόμα δεν διακρίνουμε την σύνδεση με τα σημερινά μνημόνια, οπότε ας προχωρήσουμε.

Τις βάσεις για την μεταπολεμική ανάπτυξη της Δυτικής Γερμανίας, δεν τις έβαλε η διαγραφή του προπολεμικού χρέους, αλλά ο πόλεμος που είχε ισοπεδώσει τα πάντα, η αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας, το μεγάλο και φθηνό εργατικό δυναμικό και τα τεράστια συγκεντρωμένα και αδιάθετα προπολεμικά κεφάλαια (εγχώρια και ξένα), που περίμεναν να τελειώσει ο πόλεμος ώστε να αναπαραχθούν στις ιδανικές συνθήκες που πρόσφερε το δυτικογερμανικό κράτος. Φυσικά και όταν διαγράφεται ένα τμήμα του χρέους, μπορεί το αστικό κράτος να σπρώξει λίγο παραπάνω και να δώσει μερικά "κίνητρα" ακόμα ώστε οι επιχειρηματίες να είναι ευχαριστημένοι με την απόδοση των επενδύσεών τους. Κρατικομονοπωλιακός είναι ο καπιταλισμός, αλλά όχι και βάση της ανάπτυξης η διαγραφή τους χρέους, ... είπαμε, υπάρχουν και διαγράμματα.

Εξάλλου γιατί να μην διαγράψουν αυτά τα προπολεμικά χρέη, απο την στιγμή που η ίδια η Γερμανία σταμάτησε να τα πληρώνει από το 1930 ? Γιατί να μην διαγράψουν τα χρέη της Δυτικής Γερμανίας απο την στιγμή που η Ανατολική τα είχε ήδη δια-γραμμένα. Γιατί να μην διαγράψουν τα χρέη ενός σύμμαχου κράτους, το οποίο συνόρευε με τον σοσιαλιστικό εχθρό ? Ένα σύμμαχο κράτος το οποίο έπρεπε εκ των πραγμάτων να "σπαταλήσει λεφτά" σε κοινωνικές δομές, αντάξιες των ανατολικών γειτόνων του.

Κανένα ενδεχόμενο κατάρρευσης της Δυτικής Γερμανίας δεν τρόμαζε τους Αγγλοσάξωνες. Απλά πραγματοποίησαν το αυτονόητο.

Αλλά και πάλι, αν κάνουμε αυτήν άστοχη παραδοχή, πως όντως φοβήθηκαν μια κατάρρευση της Γερμανίας, η σύνδεση με την Ελλάδα, που ακριβώς βρίσκεται ? Γιατί δηλαδή να τρομάξει τους Γερμανούς το ενδεχόμενο, η Ελλάδα να μετατραπεί σε Μπαγκλαντές ?

Και πάμε τώρα στην ρεαλιστική οπτική του ΣΥΡΙΖΑ περι ανάπτυξης.
Η καπιταλιστική "ανάπτυξη", δηλαδή η κεφαλαιακή μεγένθυνση, δηλαδή η ευρεία αναπαραγωγή κεφαλαίων, ... και για το πω ακόμα πιο απλά, το "βάζω 5 ευρώ για να γίνουν 10", σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν πραγματοποιείται στην Ελλάδα, επειδή έχουμε ένα τσιμπημένο δημόσιο χρέος και ένα αποτυχημένο μνημόνιο !

Δηλαδή ο μεγαλοεπιχειρηματίας, του οποίου η μοναδική του σκέψη είναι να πολλαπλασιάσει το αρχικό του κεφάλαιο, δεν επενδύει στην Ελλάδα, διότι το μνημόνιο ρίχνει το εργατικό κόστος. Μάλλον κάτι δεν πάει καλά στην πρόταση. Ξανά.

Ο μεγαλοεπιχειρηματίας, του οποίου η μοναδική του σκέψη είναι να πολλαπλασιάσει το αρχικό του κεφάλαιο, δεν επενδύει στην Ελλάδα, διότι με τις φοροαπαλλαγές που απολαμβάνει, τις εισφορές που δεν πληρώνει, τα έργα τα οποία υπερκοστολογεί, τα όπλα που πουλάει, αυξάνει το δημόσιο χρέος και το οποίο καλούνται να πληρώσουν οι ιθαγενείς. Χμμμ

Μήπως συμβαίνει κάτι άλλο ? Μήπως δηλαδή ο επιχειρηματίας απλά προτιμά να κρατά κλειδωμένο το κεφαλαιό του σε κάποια τράπεζα της Ελβετίας, καθώς φοβάται, αγχώνεται και ιδρώνει με το σκεπτικό, πως επενδύοντάς το στην Ελλάδα, δεν θα πετύχει ικανοποιητικές αποδόσεις και περιμένει να πέσει το κόστος της επένδυσης, να πέσει το εργατικό κόστος, να αυξηθούν οι φοροαπαλλαγές του, να μειωθούν οι φοροεισφορές του, να αυξηθούν οι κρατικές ενισχύσεις του, τα ΕΣΠΑ του, τα δημόσια φιλετάκια του, κλπ ... δηλαδή τελικά να εφαρμοστεί το μνημόνιο και να πολλαπλασιαστούν οι αυξητικοί παράγοντες του δημοσίου χρέους ?

Μααα ... (θα πεταχτεί ο συνήγορος του Αλέξη)

Και ρωτάω εγώ ο αφελής,
η αγορά, στην οποία απευθύνονται οι επενδύσεις που θα έρθουν, πως είστε σίγουροι πως θα είναι μόνον η ελληνική ? Που νομίζετε πως βρισκόμαστε, στο 1950 ?