Ιωαννίδης, Τρομοκρατία, Φασισμός, Πολυτεχνείο (ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΘΑΥΜΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΙΚΤΑΤΟΡΩΝ)

ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ

(ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: ΕΝΑΣ «ΥΠΕΡΕΘΝΙΚΙΣΤΗΣ» ΔΙΚΤΑΤΟΡΑΣ)

Δ.Ιωαννίδης

Σε προηγούμενο αναφερθήκαμε στην ΕΣΑ, τα βασανιστήρια και την εκ τούτων τρομοκρατία ως όργανα-μεθόδους άσκησης εξουσίας. Εδώ θα προσεγγίσουμε ένα δικτάτορα («αφανή και αόρατο» τον αποκαλούσαν) που αξιοποίησε αυτούς τους παράγοντες για έλεγχο του κρατικού μηχανισμού και του λαού. Η σύγκριση –  αν όχι η αντιγραφή – φασιστικών / ναζιστικών πρακτικών οδηγεί σε ταυτόσημες μεθόδους. Σημερινά «πολιτικά» φαινόμενα (όσον αφορά την τρομοκρατία και τη χρήση βίας) είναι συμβατά και εύκολα αναγνωρίσιμα. Σημειώνουμε την τρομοκρατία που ανοιχτά μας επιβάλλουν ισχυριζόμενοι τι θα προκύψει αν δε συμφωνήσουμε με τα μνημόνια αλλά και  την ταυτόχρονη βία στους δρόμους και σε χώρους εργασίας/κατοικίας οικονομικών μεταναστών.
Εν όψει της επετείου εορτασμού του ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ο ταξίαρχος Ιωαννίδης της προσφέρεται καλύτερα για εξέταση ως δικτάτορας της περιόδου 1967-74 παρά ο Παπαδόπουλος. Χρησιμοποίησε τους μηχανισμούς πιο έξυπνα απ’ αυτόν, λειτούργησε από το παρασκήνιο, δε μιλούσε δημόσια και δεν εκτέθηκε με φλυαρίες. Είπε μόνον εκείνο το περίφημο ΄΄μας εξαπατήσατε΄΄ στους Αμερικανούς και ξέμπλεξε (έτσι ξέπλυνε τα «καθαρά» χέρια του… κάτι θυμίζει αυτό και για σημερινές ατάκες εν δυνάμει πολιτικών).
Από συνεντεύξεις που πάρθηκαν,[1] την κατάθεση του Γκιζίκη στην επιτροπή της Βουλής για το Κυπριακό, και πλήθος άλλων γραπτών στοιχείων προκύπτει  ο τρόπος με τον ασκούσε την εξουσία κυρίως από το Νοέμβριο του 1973 και συγκεκριμένα:

• Είχε επαφές με τοπικούς πράκτορες της CIA που αποτελούσαν το δίαυλο συνεννόησης με τα κέντρα ισχύος των ΗΠΑ.
• Στις Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ) διέθετε ένα μεγάλο αριθμό πιστών οπαδών από στελέχη μεσαίων και μικρών βαθμών κυρίως του στρατού ξηράς, μέσω των οποίων τις ποδηγετούσε. Για τις ηγετικές θέσεις των ΕΔ επέλεγε αξιωματικούς που υπάκουαν σ’ αυτόν. Για τα σώματα ασφαλείας (ΣΑ) δεν είχε πρόβλημα, αφού κυριαρχώντας στις ΕΔ, ήταν απλό να κυριαρχεί και στα ΣΑ. Ο στρατιωτικός νόμος που ίσχυε βοηθούσε σ’ αυτό ακόμα και στις τυπικές διαδικασίες επιλογών για στελέχωσή τους, εκτός της τρομοκρατίας που η Ελληνική Στρατιωτική Αστυνομία (ΕΣΑ) ασκούσε και στα Σώματα αυτά (Αστυνομία, Χωροφυλακή, Αγροφυλακή, Λιμενικό και Πυροσβεστικό).
• Στις θεσμικές θέσεις που κρατούσαν τις σφραγίδες και τις υπογραφές των Νομοθετικών και Προεδρικών Διαταγμάτων είχε διορίσει δικούς του ανθρώπους (Ανδρουτσόπουλο, Γκιζίκη).
• Με τον απόλυτο έλεγχο της ΕΣΑ χρησιμοποιούσε την τρομοκρατία και μέσα στις ΕΔ (κύρια στο στρατό) και στην κοινωνία, αφού ο μηχανισμός της τρομερής αυτής αστυνομίας διευρύνθηκε και σε αριθμό υπηρετούντων και σε καθήκοντα.
• Την ασφάλεια του καθεστώτος την είχε αναλάβει κατ’ αποκλειστικότητα η συγκεκριμένη υπηρεσία και η ΚΥΠ, την οποία επίσης είχε υπό τν έλεγχο του με δικούς του αξιωματικούς.
• Στο ΓΕΕΦ και στην Εθνοφρουρά της Κύπρου υπηρετούσαν αξιωματικοί επιλεγμένοι και πιστοί στη χούντα και οι περισσότεροι στον ίδιον τον Ιωαννίδη. Στην Κύπρο επίσης  κατηύθυνε και την ΕΟΚΑ Β΄.
• Την καθημερινή εξουσία ασκούσε μέσω των διορισμένων επικεφαλής σε κάθε τομέα, και στην κυβέρνηση με απ’ ευθείας αλλά εν κρυπτώ και ανεπίσημες επαφές, όπως αυτές που περιγράφει ο Γκιζίκης. «…Τακτικές, πολύωρες συσκέψεις με Πρόεδρο Δημοκρατίας –Πρωθυπουργό-Αρχηγό Ενόπλων Δυνάμεων και Ιωαννίδη…»  Τους έβλεπε όμως και όλους μόνος του σε χωριστές συναντήσεις.[2]

Το ΕΑΤ-ΕΣΑ σήμερα

Διαφαίνεται, πως εκείνο στο οποίο είχε επικεντρώσει απ’ αρχής την προσοχή του (μετά τη δημιουργία των δικτύων ελέγχου του κρατικού μηχανισμού στο σύνολό του), ήταν η ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Πίστευε σ’ αυτήν, την επεδίωκε με κάθε τρόπο. Αυτό εξ άλλου αποτελούσε τη βάση της ΄΄προπαγάνδας΄΄ με την οποία έπειθε τους αξιωματικούς (είχε ιδιαίτερες ικανότητες στο να συνωμοτεί και να πείθει, απ’ ότι λένε αξιωματικοί του στρατού). Ξεκινώντας και από υπερεθνικιστικές θέσεις θεωρούσε πως η επίλυση του Κυπριακού με την (διπλή) ένωση, θα του έδινε το πιο ισχυρό έρεισμα για αναγνώριση και διάσωση της ΄΄επανάστασης΄΄.
Για τον τρόπο που ένα άτομο, ο Ιωαννίδης εν προκειμένω, ήλεγχε τις ΕΔ, παρ’ ότι διατηρούσε στην ιεραρχία μεσαία θέση στο στράτευμα, ρωτήθηκαν όλοι οι στρατιωτικοί που έδωσαν  συνεντεύξεις και κάλυψαν ως εξής το θέμα:

• Ο Ιωαννίδης ξεχωρίζει απ’ όλα τα στελέχη των ΕΔ, διότι διαθέτει ικανότητες που μια σημαντική μερίδα στρατιωτικών αναγνωρίζει, παραδέχεται, θαυμάζει και ως εκ τούτων τον εμπιστεύεται, τον εκτιμά, τον ακολουθεί. Εκτός της λιτής ζωής που διάγει, δεν εμπλέκεται σε οικονομικά σκάνδαλα, δεν αυτοπροβάλλεται, δε θέλει περίλαμπρα αξιώματα. Μπορεί και πείθει, εκφράζοντας την πίστη και αγάπη του στην Ελλάδα, που θέλει να την μεγαλώσει με την Κύπρο, τη Βόρειο Ήπειρο και άγνωστο τι άλλο. Αυτά δεν τα κρύβει, αλλά τα χρησιμοποιεί και φέρνει κοντά του αξιωματικούς πιστούς σ’ αυτόν μόνον.
• Στην κατοχή εντάσσεται στο Ζέρβα και σε μια σύγκρουση με τον ΕΛΑΣ συλλαμβάνεται. Κατά τον Αντιστράτηγο Λύτρα υπογράφει δήλωση (;) και παραμένει μέχρι το τέλος του πολέμου μαζί με τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ. Δεν διατίθενται στοιχεία  τι έκανε στο διάστημα αυτό αλλά και δεν διασταυρώθηκε το στοιχείο αυτό. Το 1951 τον συναντάμε να συμμετέχει στο πραξικόπημα του ΙΔΕΑ, που στην ουσία γίνεται για να πιέσει τον Παπάγο να ανακαλέσει την παραίτησή του.
• Προδικτατορικά υπηρετεί στις μεταθέσεις των αξιωματικών, θέση που εκμεταλλεύεται για μυήσεις στη συνωμοτική ομάδα που χρησιμοποιήθηκε στο πραξικόπημα της 21^ης Απριλίου 1967.
• Στην επταετία 1967-1974, και αφού αναλαμβάνει μετά το Λαδά τη διεύθυνση της ΕΣΑ στο ΓΕΣ, τη διευρύνει, την επανδρώνει με νέα στελέχη απόλυτα δικά του και την χρησιμοποιεί για τον έλεγχο των ΕΔ και ολόκληρης της χώρας.
• Η ΕΣΑ συλλαμβάνει, ανακρίνει και χρησιμοποιεί βία. Βασανίζει τους αντιπάλους του καθεστώτος όχι για να αποσπάσει πληροφορίες μόνον, αλλά και για να συντηρεί τη φήμη της, να τιμωρεί, να φοβίζει, να στερεώνει την ΄΄επανάσταση΄΄ περιχαρακώνοντάς την με προστατευτικό τείχος τρόμου.

Ο Ιωαννίδης καταλαμβάνει την εξουσία πολύ εύκολα, όπως αποκαλύπτει ο Κομπόκης, και την ασκεί με το φόβο. Ο άνθρωπος αυτός επομένως, προχωρεί μαζί με την ΕΣΑ και με τα βασανιστήρια που έφερε ο μηχανισμός  με ευθύνη του στο χώρο των ΕΔ.. Βάζοντας στη θέση βασανιστών κυρίως στρατευσίμους, μετά από κατάλληλη πολύ σκληρή εκπαίδευση, αλλά και στελέχη των ΕΔ, που έφεραν στην επιφάνεια κάποια σκοτεινή πλευρά του χαρακτήρα τους.
Ο ρόλος του Ιωαννίδη στο πραξικόπημα της Κύπρου, είναι γνωστός και από τη βιβλιογραφία των τότε αρχηγών ΓΕΝ και ΑΕΔ. [3] Και οι δύο προσπαθούν να διασώσουν την αξιοπρέπειά τους ως αρχηγών του ναυτικού ο ένας και των ΕΔ ο άλλος, ενώ έπαιρναν εντολές από έναν εν ενεργεία ταξίαρχο με ιστορική έτσι καταρράκωση κάθε αρχής ιεραρχίας. Αλλά στα θέματα που προκύπτουν ευθύνες, όπως το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, είναι και οι δύο εύγλωττοι. Ο Ιωαννίδης φταίει για όλα, λένε οι δυο στρατιωτικοί «ηγέτες» που όπως και όλοι οι αρχαιότεροι του δικτάτορα προτίμησαν έρποντες τον εν ενεργεία μισθό από μια σύνταξη που θα τους πρόσφερε τα προσχήματα τουλάχιστον πως δεν υπηρέτησαν κατώτερό τους σε βαθμό. Τέτοιες μαριονέτες ήταν οι των ανωτάτων βαθμών! Και θα οδηγούσαν αυτοί υπό έναν τέτοιον δικτάτορα τη χώρα σε πόλεμο; Αν είναι δυνατόν, όπως και έγινε με την πιο μεγάλη προδοσία τουλάχιστον μεταπολεμικά!
Ο ίδιος ο Ιωαννίδης καταθέτει στην επιτροπή και αρνείται να απαντήσει διότι

 «…θεωρώ ταύτην ως μη αντικειμενικήν και αμερόληπτον μετά την συζήτησιν εις την Βουλήν την 21^ην Φεβρουαρίου 1986. …». 

 Ήταν ο μόνος τρόπος να αποφύγει το διάλογο, να κρύψει όλα εκείνα στα οποία, δεν έχει απαντήσεις που να τον τιμούν.

Το πάγιο ερώτημα σε στελέχη των ενόπλων δυνάμεων ήταν ΄΄πως ένας ταξίαρχος εν ενεργεία ήλεγχε τις ΕΔ της χώρας, όταν στην ιεραρχία ήταν πολλές θέσεις κάτω από την κορυφή της πυραμίδας΄΄. Οι απαντήσεις καλύπτουν (όχι πάντα) και τα της ΕΣΑ και τα περί βασανιστηρίων. Ξεχωρίζουν εκείνα από τα βασανιστήρια της Μπουμπουλίνας και τα προερχόμενα από τα Σώματα Ασφαλείας γενικότερα.
Πριν το 1967 αυτό το ΄΄προνόμιο΄΄ το είχε μόνον η ασφάλεια και οι βασανιζόμενοι κατά συνθήκη ανήκαν σε συγκεκριμένο ιδεολογικό χώρο, αυτόν του ΚΚΕ. Η δικτατορία επέκτεινε το φάσμα βασανιζόμενων και κάλυψε οποιουσδήποτε αντιστέκονταν σ’ αυτήν. Τα σκήπτρα σιγά-σιγά πήρε η ΕΣΑ. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως οι ΄΄δάσκαλοι΄΄ του είδους, δηλαδή η ασφάλεια, σταμάτησαν να χρησιμοποιούν τη μέθοδο. Είναι γνωστές οι δίκες των βασανιστών και των δύο χώρων. Δεν δικάστηκαν έτσι, ώστε να ικανοποιηθεί το δημόσιο περί δικαίου αίσθημα. Κάποιους απ’ αυτούς τους σκότωσαν τρομοκρατικές οργανώσεις (Μάλιο, Μπάμπαλη).
Από το Βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών μαθαίνουμε τα αποδιδόμενα στα στελέχη των Σωμάτων Ασφαλείας περί βασανιστηρίων. Δεν διαβάζεται εύκολα αυτό το κείμενο[4] όσο ψυχρό και αν είναι. Εξετάζει και αποφαίνεται για Δασκαλόπουλο, Λάμπρου, Μάλλιο, Μπάμπαλη, Καραπαναγιώτη, Γιαννικόπουλο, Καλύβα, Σπανό, Κραββαρίτη, Παύλου, Ντζαφέρη, Λιάπη ….σύνολο εκατόν πενήντα τρεις αστυνομικούς αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και οπλίτες οι οποίοι

«…κατά την διάρκειαν της διά του πραξικοπήματος της 21^ης Απριλίου 1967 εγκαθιδρυθείσης δικτατορικής διακυβερνήσεως της Χώρας…εφήρμοσαν μεβόδους βασανισμού…»

Ακόμα πιο δύσκολα διαβάζεται ένα άλλο κείμενο γραμμένο από αντιστασιακό, που βασανίσθηκε απ’ αυτούς της ασφάλειας. Πρόκειται για την Αγγελική Σωτήρη, όπου λιτά περιγράφει τις συνθήκες κράτησης. Δηλαδή τα βασανιστήρια στα οποία υποβλήθηκε ως μέλος της παράνομης τότε ομάδας έκδοσης του εντύπου ΄΄ΠΑΝΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗ΄΄ της οργάνωσης ΄΄Αντιδικτατορική ΕΦΕΕ΄΄. Σημειώνεται εδώ διότι, εκτός των άλλων, στο κείμενό της αναφέρεται και το Μπογιάτι.
Υπήρχε και εκεί τάγμα ΕΣΑ υπό τον αντισυνταγματάρχη Γκόρο, καθώς και στρατιωτικές φυλακές. Η ΕΣΑ και ο Γκόρος χρησιμοποιήθηκαν και για κρατούμενους ιδιώτες που τους βασάνιζαν στρατιωτικοί. Για το Νοέμβριο του 1973 (αμέσως μετά το Πολυτεχνείο) κατονομάζονται ως βασανιστές στο στρατόπεδο αυτό εκτός του αντισυνταγματάρχη Π. Γκόρου και οι ταγματάρχης Σ. Κονδύλης και υπολοχαγός Θ. Ζούλας. Αναφέρονται επίσης ως κρατούμενοι στρατιωτικοί οι εν ενεργεία αντισυνταγματάρχης Αναγνωστόπουλος και ταγματάρχης Αρχάκης οι οποίοι και στη μεταπολίτευση κατέθεσαν ως μάρτυρες στη δίκη που έγινε εις βάρος του Γκόρου για τα βασανιστήρια του Γ. Τρικαλινού, παλαίμαχου στελέχους του ΚΚΕ.
Η Σωτήρη είχε συλληφθεί μαζί με τους Λάζαρο Σταθάκη και Σταύρο Τσικουδάκη και βρέθηκε στην ασφάλεια με «…την Βίκυ Σιδέρη, τη Νάντια Βαλαβάνη …και την Ιωάννα Μακρή ….τους άντρες πολιτικούς κρατούμενους, Κάππο, Γόντικα, Σταθάκη, Μαρούκη και άλλους τους έχουν πάει στις στρατιωτικές φυλακές στο Μπογιάτι…». Τους βασάνισαν όλους και δεν μίλησαν. Ο Κάππος λέει στον Ιωαννίδη μετά δεκαπέντε χρόνια όταν τον συναντά στην επιτροπή της Βουλής για το Φάκελο της Κύπρου «…δεν βγάλατε τίποτε από μένα…». Αυτή ήταν και η τιμωρία τελικά του δικτάτορα όπως και των άλλων ΄΄κομμουνιστοφάγων΄΄. Να τους ανακρίνει βουλευτής του ΚΚΕ!!
Ο Ιωαννίδης, ένας βιρτουόζος του τρόμου δικτάτορας, φασίστας, εθνικοσοσιαλιστής, υπερεθνικιστής και με «καθαρά χέρια»! Εάν βέβαια εξαιρέσουμε το αίμα των θυμάτων των βασανιστηρίων, τους νεκρούς στα γεγονότα του Πολυτεχνείου, στο πραξικόπημα κατά της Κύπρου, στην εισβολή των Τούρκων στο μαρτυρικό νησί! Τόσο καθαρά ήταν τα χέρια του!! Οι συνειρμοί με τα της εποχής μας δεν είναι εξωπραγματικοί.

---

[1] Στα πλαίσια διατριβής απ’ την οποία προέκυψε το βιβλίο του Α. Κακαρά, Οι Έλληνες Στρατιωτικοί, Παπαζήση, Αθήνα 2006, απόπου και τα στοιχεία του παρόντος με προσαρμογές.

[2]Βλ.  Μπονάνου, Η Αλήθεια, Αθήνα

[3] Βλ. Αραπάκη, Το Τέλος της Σιωπής, Νέα Σύνορα- Λιβάνη, Αθήνα 2000 και Μπονάνου,  ο.π.

[4]Βλ.  Βούλευμα υπ’ αριθ.4347/20-12-1975 του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών.

Πηγή:Κακαράς