Πολυτεχνείο 1973- Κρατούμενοι/βασανιζόμενοι- Τρομοκρατία ΕΑΤ/ΕΣΑ

ΑΦΙΕΡΩΝΕΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΘΑΥΜΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΟΙ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ-ΒΑΣΑΝΙΖΟΜΕΝΟΙ ΕΠΙ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ [1]

Με αφορμή την επικείμενη επέτειο της εξέγερσης του ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ το 1973 παρατίθενται δύο πίνακες με στοιχεία συλληφθέντων από την περιβόητη αυτή στρατιωτική αστυνομία. Η ΕΣΑ αποτέλεσε το πανίσχυρο χέρι της δικτατορίας με την τρομοκρατία του οποίου ήλεγχε τις Ένοπλες Δυνάμεις και τον πληθυσμό.

Τα κτήρια του Ειδικού Ανακριτικού Τμήματος της Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας (ΕΑΤ/ΕΣΑ) βρίσκονται κάτω από το Ναυτικό Νοσοκομείο (όπου πολύ συχνά ακούγονταν οι κραυγές των βασανιζόμενων τότε), πίσω από το άγαλμα του Βενιζέλου στη Βασιλίσσης Σοφίας. Παράλληλα λειτουργούσε στου ΠΑΠΑΓΟΥ το Κέντρο Εκπαίδευσης της ΕΣΑ (ΚΕΣΑ) όπου με πολύ σκληρές και συχνά απάνθρωπες συνθήκες αποκτούσαν οι «επιλεγμένοι» στρατεύσιμοι τον «τιμητικό» τίτλο του ΕΣΑτζή, υποψήφιου συχνά βασανιστή, όπως αποδείχθηκε όλα εκείνα τα χρόνια.

Στα βιβλία κρατουμένων στις πύλες των δύο στρατοπέδων καταγράφονταν τα στοιχεία που παρουσιάζονται, ενώ σε κάποια στήλη του ΚΕΣΑ (που δεν περιλαμβάνεται εδώ) σημειώνονταν πότε διατίθεται και πότε επιστρέφει ο κάθε κρατούμενος από το ανακριτικό κέντρο (όπου και οι συστηματικοί βασανισμοί).

Σήμερα σε ένα από τα κτήρια του ΕΑΤ/ΕΣΑ λειτουργεί ο Σύνδεσμος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών (ΣΦΕΑ), απ’ τους οποίους πολλοί είχαν «φιλοξενηθεί» στη φωλιά της τρομοκρατίας.

Το κολαστήριο σήμερα

Στο κολαστήριο αυτό από 16-8-72 μέχρι 2-5-1974 κρατήθηκαν και ανακρίθηκαν τουλάχιστον 227 κρατούμενοι (στις δεκατρείς περιπτώσεις γυναίκες). Τούτο προκύπτει από τον πρώτο ΠΙΝΑΚΑ που ακολουθεί. Στο ίδιο διάστημα έχουμε την εξέγερση του πολυτεχνείου και νωρίτερα τον ίδιο χρόνο την εξάρθρωση της οργάνωσης για Κίνημα στο Ναυτικό.

Καταγράφονται στοιχεία μεταχθέντων στο ΕΑΤ πιθανότατα όμως όχι όλων. Για το Κίνημα φερ’ ειπείν σημειώνει σε επιστολή του ο αντιναύαρχος Μανταδάκης 

«…δεν έχει ο πίνακας αυτός ονόματα των συλληφθέντων αξιωματικών του ΠΝ που κρατούνταν στα υπόγεια του ΓΕΝ και του βοηθητικού κτηρίου ή στο Βοτανικό και μεταφέρονταν για ανάκριση με παραμονή 3-5 ημερών στο ΕΑΤ…εκτιμώ ότι περιλαμβάνει μόνον αυτούς που είτε κρατήθηκαν απ’ ευθείας στο ΕΑΤ ή μετήχθησαν από το ΚΕΣΑ…»

Ο πρώτος πίνακας έχει στοιχεία από τον Αύγουστο του 1972 μέχρι τέλους της δικτατορίας και καλύπτει μεγαλύτερο εύρος συλληφθέντων. Εάν συγκρίνουμε τους δύο πίνακες διαπιστώνουμε πως πολλοί ήταν εκείνοι που εγκλείονταν κατευθείαν στο ΕΑΤ και από εκεί απολύονταν, ενώ το ΚΕΣΑ το χρησιμοποιούσαν και ως πρόσθετο χώρο κράτησης. Πολλά από τα στοιχεία δεν έχουν συμπληρωθεί στο βιβλίο κρατουμένων. Η ορθογραφία δεν τηρήθηκε στην αντιγραφή, επειδή αφορά ονόματα και διευθύνσεις ενώ οι συντάκτες του βιβλίου ήταν ανορθόγραφοι.



Από τους αναγραφόμενους στον πρώτο πίνακα (εάν εξαιρεθούν οι άνευ επαγγέλματος που είναι εξήντα δύο) ξεχωρίζουν οι φοιτητές στην περίοδο των γεγονότων της Νομικής και του Πολυτεχνείου και οι αξιωματικοί της οργάνωσης για Κίνημα στο Ναυτικό. Συνολικά καταχωρούνται είκοσι έξη αξιωματικοί εν ενεργεία (του ναυτικού οι περισσότεροι), πέντε απόστρατοι, δώδεκα στρατεύσιμοι ενώ δεν απουσιάζουν οι καλλιτέχνες (Καζάκος, Μητσιάς, Υψηλάντη), τέως Βουλευτές (μεταξύ των οποίων μια γυναίκα η Τσουδερού), Καθηγητές Πανεπιστημίων και Πολυτεχνείου, δημοσιογράφοι, επιχειρηματίες κ.ο.κ.

Η ΕΣΑ μέσα από τα δύο βιβλία των κρατουμένων παρουσιάζεται να παίζει ρόλο σε ευρύ πεδίο υποθέσεων. Πολλούς από τους καταγραμμένους ως κρατούμενους συναντάμε τα επόμενα χρόνια να συμμετέχουν στα δημόσια πράγματα της χώρας.

Το ΚΕΣΑ δεν περιορίζεται στο ρόλο εκπαιδευτή του προσωπικού της στρατιωτικής αστυνομίας και του ΄΄δεσμοφύλακα΄΄ των αντιπάλων του καθεστώτος. Συντάσσει ΄΄Δελτία Ψυχολογικών Επιχειρήσεων΄΄ και Π.Δ.Α.[2] Από αυτά διαπιστώνεται, πως είναι τροφοδότης άλλων υπηρεσιών του καθεστώτος και αποδέκτης πληροφοριών σε ότι αφορά «αντεπαναστατικές» ενέργειες, υπόπτους, ΄΄ψιθύρους΄΄, δημοσιεύματα…

Οι υπογράφοντες τα δελτία και τα Π.Δ.Α. φέρουν το βαθμό του ταγματάρχη, που ήταν και ο κυρίαρχος μαζί με του λοχαγού (αλλά και αντισυνταγματάρχη κατά περίπτωση) στις μονάδες της ΕΣΑ.[3]

Τους μικρούς και μεσαίους βαθμούς προτιμούσε ο Ιωαννίδης και σωστά για ΄΄σύσφιξη σχέσεων΄΄ και για στρατολόγηση στον ισχυρό πυρήνα και «κέρβερο» της ΄΄επανάστασης΄΄ που ήταν η ΕΣΑ. Αυτοί οι βαθμοί όμως είναι και οι προβλεπόμενοι για τις πιο ΄΄ευαίσθητες΄΄ επιχειρησιακές και άλλες θέσεις των Μονάδων και Επιτελείων του στρατεύματος.

Ο κανονισμός της ΕΣΑ, δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ το 1968. Είκοσι χρόνια αργότερα το 1989 έχουμε ανατύπωση, δηλαδή συνέχιση εφαρμογής του ΣΚ 600-1, χωρίς καμία απολύτως αλλαγή πλην του ονόματος. Η εφαρμογή του κανονισμού του 1951 θεωρήθηκε για σαράντα χρόνια επιτυχής και συνέχισε να εφαρμόζεται. Είδαμε σε προηγούμενο άρθρο περισσότερα για τον κανονισμό αυτόν που υπήρξε για δεκαετίες ο «κακός δαίμων» της ομαλότητας στη χώρα μας και ο οδηγός εκτροπών των οργάνων των εκάστοτε χουντικών.

Κρατούμενοι ΕΑΤ-ΕΣΑ (κατάλογος 1973-1974)

Πηγή: Κακαράς