Διαγνώσεις και θέσεις, 1/11/2011

Αναδημοσίευση απο τον Αντώνη και το νέο του blog, Lenin Reloaded

Τα χθεσινά νέα της οξείας πολιτικής κρίσης στην Ελλάδα με βρήκαν εργαζόμενο. Μόνο μετά τις 7 μμ είχα την δυνατότητα να ενημερωθώ για τα τεκταινόμενα. Πέρασα όλο το βράδι μπροστά στην τηλεόραση. Σήμερα το πρωί, επιστροφή στην δουλειά. Σε μικρογραφία, πρόκειται για μια από τις βασικές διαστάσεις του πολιτικού προβλήματος που θέτει για τον μισθωτό η όξυνση της πολιτικής κρίσης: ο χρόνος του ίδιου είναι αναγκαίο να ξοδεύεται κατά κύριο λόγο στο κυνήγι της επιβίωσης, στην εργασία για μισθό, την φροντίδα για τα μέλη της οικογενείας του, αν έχει, τις σκοτούρες και τα βάρη, οικονομικά κατά κύριο λόγο, που έχει συσσωρεύσει ήδη και μόνο απ' το γεγονός ότι ζει και εργάζεται σε μια καπιταλιστική κοινωνία σε καιρό ύφεσης. Που σημαίνει πρακτικά κάτι που έχω ξαναπεί και παλιότερα: οι "από πάνω", το πολιτικό προσωπικό της άρχουσας τάξης, ξεκινά πάντα με το αβαντάζ ότι επιτελεί την "διακυβέρνηση" (βλ. πολιτική καταστολή) των "από κάτω" ως εξειδικευμένη εργασία, εργασία πλήρους απασχόλησης. Και αυτό σημαίνει ότι έχουν πάντοτε το χρονικό πλεονέκτημα να παίρνουν πρωτοβουλίες, να δημιουργούν "κλίμα" και περιρρέουσα ατμόσφαιρα, να προλειαίνουν το έδαφος για τις επόμενες κινήσεις, να πλαισιώνουν τους όρους της συζήτησης για ένα θέμα, κλπ. Ας το κρατήσουμε αυτό κατά νου για τώρα και ας προχωρήσουμε παρακάτω.

Το παρακάτω είναι ότι χθες εκδηλώθηκε μία από τις δυνητικές δράσεις αυτής της ομάδας του πολιτικού προσωπικού της  άρχουσας τάξης για την οποία έγινε λόγος αμέσως πιο πάνω, μία από τις πολιτικές κινήσεις που είχε την δυνατότητα να κάνει, και συνάμα εκδηλώθηκαν, με τρόπο άμεσο, οι πρώτες αντιδράσεις πολιτικών φορέων ("εθνικών" και διεθνών) και αγοράς στην δράση ή πρωτοβουλία αυτή.

Σε αυτή τη φάση, θα ήθελα να κάνω κάποιες προκαταρκτικές παρατηρήσεις για την πρωτοβουλία/κίνηση Γ. Παπανδρέου, παρατηρήσεις σε ό,τι αφορά την "παιδαγωγική" της και την στρατηγική της σημασία.

Για την "παιδαγωγική" σημασία, όπως την ονόμασα της απόφασης να γίνει ψήφισμα στη Βουλή για δημοψήφισμα σε ό,τι αφορά τους όρους δανεισμού:

α) Είδαμε έμπρακτα μια διάσταση της σχέσης εθνικού και παγκόσμιου στην εποχή της παγκοσμιοποίησης που δεν συνηθίζουμε να τονίζουμε αρκετά στις αναλύσεις μας. Εξηγούμαι: συνήθως, η κατεύθυνση της ανάλυσης είναι στο να τονίζουμε πως η παγκοσμιοποίηση έχει εξαλείψει την πολιτική αυτονομία του έθνους-κράτους. Σωστά, από την άλλη όμως πλευρά έχει επίσης επιτείνει σε τεράστιο βαθμό την δυνατότητα μια πολιτική απόφαση σε ένα έθνος-κράτος να έχει τρομακτικές οικονομικές συνέπειες σε άλλα. Οι αντιδράσεις των ευρωπαίων εταίρων κινήθηκαν ξεκάθαρα στην κατεύθυνση του να τονίσουν ότι η αγορά ηγεμονεύει απόλυτα επί του "πολιτικού" και ότι συνεπώς ο μόνος ρόλος του πολιτικού προσωπικού είναι να επικυρώνει προβλέψιμα και μειλίχια τις αποφάσεις της Αγίας Τριάδας ισχυρών ευρωπαϊκών κρατών, Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Επί τούτου, επί του επίσημου δηλαδή τέλους κάθε προσχηματικής έστω αναφοράς στις δημοκρατικές διαδικασίες και θεσμούς, κανείς δεν πρέπει πια να έχει αυταπάτες.

β) Είδαμε, κατά συνέπεια, ότι ο ενθουσιασμός των μαζών για την "άμεση δημοκρατία" και τις πρακτικές της έγινε ανεκτός "από τα πάνω" μόνο στον βαθμό που άφησε ανενόχλητο το πραγματικό επίπεδο αποφάσεων, που δεν αφορά στο παραμικρό την λεγόμενη "κυρίαρχη" λαϊκή θέληση αφού είναι πια επίσημα ειπωμένο, από τα χείλη του ίδιου του Σαρκοζί χθες, ότι ο παγκόσμιος καπιταλισμός είναι πολύ σημαντικό πράγμα για να κρίνεται η τύχη του από τους λαούς. Αυτό ουσιαστικά είπε ο Σαρκοζί όταν είπε, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι καλή μεν η δημοκρατία και τα δημοψηφίσματα, αλλά όχι τώρα και όχι για ένα θέμα όπως οι όροι της δανειακής σύμβασης ενός κράτους που βρίσκεται ήδη σε κατάσταση χρεοκωπίας. Για την επισημοποίηση των δύο αυτών διαστάσεων της κατάστασης, και για τίποτε άλλο φυσικά, θα έλεγα ότι θα πρέπει να είμαστε ευγνώμονες για την κίνηση του Γιώργου Α. Παπανδρέου.

Για την στρατηγική τώρα σημασία:

α) Οπωσδήποτε η κίνηση Παπανδρέου έφερε σε πολύ δύσκολη θέση τόσο την "φιλελεύθερη" εκείνη πτέρυγα του κόμματός του που έχει πλήρως συνταχθεί με την βήμα προς βήμα συμμόρφωση με την άνωθεν ονομασθείσα Αγία Τριάδα, όσο και τα δήθεν αντιμνημονιακά εκείνα κόμματα τα οποία είχαν κρυφτεί πίσω από την ανέξοδη καταγγελιολογία των μνημονιακών συμβάσεων. Ιδιαίτερα η Νέα Δημοκρατία έχει από χθες αποδυθεί σε ρεσιτάλ αυτογελοιοποίησης, υποπίπτωντας  σε καθαρές αντιφάσεις σε ό,τι αφορά την στάση της απέναντι στην σύμβαση, ενώ οι σπασμωδικές κινήσεις παραίτησης βουλευτών που αναγγέλθηκαν ηρωϊκά για να παρθούν αμέσως μετά πίσω και να στιγματιστούν τελικά ως ανοιχτή προτροπή στην Συνταγματική εκτροπή μιλούν από μόνες τους για την σοβαρότητα και φερεγγυότητα ενός πολιτικού μορφώματος με καθοριστική συμμετοχή στην πτώχευση και το ξεπούλημα της χώρας στο εγχώριο και διεθνές κεφάλαιο.

β) Σε ό,τι αφορά την "από τα κάτω" οπτική, η πρωτοβουλία αναδεικνύει βέβαια μια ενδοαστική σύγκρουση συμφερόντων στην οποία η εργατική τάξη δεν έχει κανένα συμφέρον να λάβει μέρος: πρέπει να είναι απόλυτα ξεκάθαρο ότι επίδικο αυτής της σύγκρουσης είναι διαφορετικά σχέδια περαιτέρω εκμετάλλευσης και απομύζησης των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων, τα οποία έχουν ως τώρα πληρώσει και το συντριπτικό βάρος της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης. Και υπ' αυτή την έννοια, έχουν δίκαιο όσοι κάνουν λόγο για παραπλανητικά ψευδοδιλήμματα που δεν πρέπει να απασχολούν την εργατική τάξη και τα μικροαστικά κοινωνικά στρώματα.

Αντίθετα, η ευκαιρία που ανακύπτει αυτή την στιγμή, αν μπορεί να κάνει λόγο κανείς για "ευκαιρίες" μέσα σε τόσο δύσκολες και ζοφερές για τα υποτελή κοινωνικά στρώματα  συνθήκες, είναι αυτή της ρητής και πρόδηλης αυτονόμησης του εργατικού κινήματος από οποιοδήποτε αστικό όχημα, της αυτονόμησης δηλαδή των δικών του κινήσεων και των δικών του σχεδιασμών από τις κινήσεις και τους σχεδιασμούς της άρχουσας τάξης και του πολιτικού της προσωπικού σε Ελλάδα και Ευρώπη.

Επιστρέφουμε σε αυτό το σημείο λοιπόν στην αρχική συζήτηση για το σχετικό εκείνο μειονέκτημα των κατώτερων στρωμάτων που αφορά την χρονική ετοιμότητα απέναντι στις αλλαγές πολιτικών συσχετισμών που επιχειρούνται με "από τα πάνω" διαβουλεύσεις και αποφάσεις. Είναι προφανές ότι το μειονέκτημα αυτό είναι καίριας σημασίας στην ως τώρα εξέλιξη της ταξικής πάλης, όπως είναι βέβαια και η απουσία ελέγχου στα ΜΜΕ, τα οποία στην παρούσα φάση λειτουργούν ως μέσα χειραγώγησης για την μία ή την άλλη συνιστώσα της ενδοαστικής σύγκρουσης, δεν πρόκειται όμως φυσικά να δώσουν την παραμικρή βοήθεια στην διάδωση της εργατικής πολιτικής οπτικής για τα πράγματα (απόλυτα προφανές αυτό σε όσους παρατήρησαν την ανεξέλεγκτα "βαριεστημένη" και παρεμβατικά ανυπόμονη στάση της κας Στάη στον εκπρόσωπο του Κομμουνιστικού Κόμματος, σε άμεση αντίστιξη με τον απρόσκοπτο χρόνο που υπομονετικά έδωσε στον κο Κουβέλη της προφανώς πολιτικά σημαντικότερης ΔΗΜΑΡ).

Σε αυτά τα δύο αρκετά προφανή μειονεκτήματα που πρέπει να αντειπαλέψει το εργατικό κίνημα πρέπει να προστεθεί και μια ποιοτική διαφορά που δεν συζητιέται συχνά: το εργατικό κίνημα είναι αναγκασμένο να κάνει τις δικές του πολιτικές κινήσεις με τρόπο ανοιχτό και δημόσιο (για αυτό και είναι άλλωστε το τελευταίο εχέγγυο της πραγματικής δημοκρατίας, και δεν εννοούμε αυτή των πλατειών, βέβαια). Το εργατικό κίνημα δεν συνεδριάζει πίσω από κλειστές πόρτες για να πάρει αποφάσεις για τα κίνητρα των οποίων μπορούν μετά να αναρωτιούνται και να κάνουν εικασίες οι δημοσιογράφοι: αυτό είναι χαρακτηριστικό των πολιτικών δράσεων των "απ' τα πάνω", στις οποίες η αδιαφάνεια μέσων και σκοπών, πρότερων συννενοήσεων και συμμαχιών, είναι βασικό χαρακτηριστικό. Αλλά αυτή ακριβώς η ποιοτική διαφορά αποτελεί και έναν βασικό λόγο για την ανάγκη αυτονόμησης της εργατικής πολιτικής δράσης από αστικά πολιτικά οχήματα που εκ φύσεως λειτουργούν ως μηχανισμοί χειραγώγησης: δεν μπορούν να γίνουν συμμαχίες μεταξύ αυτών που σκέφτονται και αποφασίζουν ανοιχτά και δημόσια και αυτών που σκέφτονται και αποφασίζουν πίσω από κλειστές πόρτες και σε μυστικές συναντήσεις. 

Ποια λοιπόν πρέπει να είναι η στρατηγική του εργατικού κινήματος αυτή την στιγμή, μια στρατηγική που πρέπει να αποφασιστεί από κοινού, να σταθμιστεί για τα θετικά και τα αρνητικά της δημόσια, και στην οποία πρέπει να συμμετάσχει ο καθένας που ταυτίζει τον εαυτό του και τις επιδιώξεις του με το προλεταριακό συμφέρον;

Θεωρώ ότι τόσο η συνέντευξη της Αλ. Παπαρήγα, όσο και το άρθρο του Ν. Μπογιόπουλου και αυτό του Α. Τζάρα τα οποία δημοσιεύτηκαν εδώ υπό την μορφή αναδημοσιεύσεων σε αναρτήσεις και σχόλια αποκαλύπτουν, μέσα από τα σημεία σύγκλισής τους, δύο βασικούς άξονες της υπό διαμόρφωση αυτής στρατηγικής.

α) Την σημασία που πρέπει να δοθεί στο κοινοβουλευτικό/εκλογικό σκέλος της ενίσχυσης της κομμουνιστικής πολιτικής παρουσίας. Γράφει ο Α. Τζάρας:

Από αυτή την άποψη όσο κι αν είμαστε οπαδοί της άποψης που υποστηρίζει πως η επαναστατική αλλαγή προϋποθέτει την τομή της εξέγερσης και την καταστροφή του αστικού κράτους, δε θεωρούμε πως αν τελικά προκηρυχθούν εκλογές η ψήφος στην αριστερά ισοδυναμεί με συμβιβασμό κι εκτόνωση, αλλά πως αντίθετα μπορεί να ευνοεί ένα τολμηρό ανατρεπτικό σχέδιο. Ένα σχέδιο που θα ενσωματώσει την εμπειρία των πρόσφατων ταξικών συγκρούσεων, θα υποτάξει τη συμβολική αντιβία σε μια επαναστατική στρατηγική (η έμφαση με πλάγια δική μου).

Η ΓΓ του ΚΚΕ λέει κάτι πολύ παρεμφερές για το θέμα:

...εμείς δεν βλέπουμε τις εκλογές σαν το κλειδί της λύσης σήμερα, ούτε σαν μέσο εκτόνωσης του λαού, ούτε σαν μέσο να πετάξουν το μπαλάκι στο λαό, εκφοβίζοντας τον ταυτόχρονα για να δώσει λύση. Και οι εκλογές είναι ένα μετερίζι και εμείς συμφωνούμε ότι πρέπει να γίνουν εκλογές. Και μάλιστα στη συζήτηση 151 - 180, λέμε: Καταψήφιση της συμφωνίας και εκλογές. Γιατί η καταψήφιση αναπόφευκτα φέρνει εκλογές.

Εμείς λέμε ότι ο λαός πρέπει καταρχήν να παλέψει καθημερινά και συγκεκριμένα για να παρεμποδίσει την υλοποίηση κάποιων μέτρων. Αντικειμενικά σήμερα περιέχεται σε αυτή τη θέση το αμυντικό στοιχείο στον αγώνα, αλλά δεν μπορεί να μείνει μόνο σ' αυτό. Ταυτόχρονα πρέπει να συγκεντρώσει δυνάμεις για την ανατροπή αυτής της πολιτικής. Τι θα πεί ανατροπή αυτής της πολιτικής; Τα δύο κόμματα καταρχήν και κάτι παραφυάδες που έχουν, κάτι συγκολλητικές ουσίες, πρέπει να αποδυναμωθούν πάρα πολύ. Αυτό βεβαίως μπορεί να καταδειχθεί με τις εκλογές και πρέπει να καταδειχθεί (η έμφαση με πλάγια δική μου).

β) Την ταυτόχρονη σημασία που πρέπει να δοθεί στην παρουσία των μαζών στον δρόμο, στην συνέχιση του "πολέμου χαρακωμάτων" με το αστικό κράτος, στις μαζικές απεργίες και διαδηλώσεις, τις καταλήψεις χώρων εργασίας, την αυτο-οργάνωση γύρω απ' την εργασία στα εργοστάσια, τα μέσα μαζικής συγκοινωνίας, στην σφυρηλάτηση δεσμών ενότητας ανάμεσα στα κομμάτια ενός πραγματικά αντιεξουσιαστικού μπλοκ εργατών, ανέργων, μεταναστών και ενσυνείδητων κομματιών της μικροαστικής τάξης κάτω από την ηγεμονία της κομμουνιστικής ιδεολογίας, του προλεταριακού αγώνα για έξοδο από το καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής, για απαγκίστρωση από τους διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς και θεσμούς, μιας και όπως σωστά γράφει ο Μπογιόπουλος, "πέρα από τους ανταγωνισμούς τους, τα ιμπεριαλιστικά κέντρα είναι ενωμένα απέναντι στους καταπιεζόμενους όλου του κόσμου" και μιας και το δίλημμα "σφαγή από την Ενωμένη Ευρώπη Καπιταλιστών ή απ' τις Ηνωμένες Καπιταλιστικές Πολιτείες" δεν γίνεται αποδεκτό από το εργατικό κίνημα. Αν υπάρχει μία φάση στην οποία δεν είναι αποδεκτό να καθόμαστε στα σπίτια μας φοβισμένοι από τις τηλεοράσεις αλλά πρέπει εμείς να φοβίσουμε την εγχώρια και παγκόσμια τάξη των καπιταλιστικών βρυκολάκων, είναι αυτή.

Οι μορφές δράσης στον δρόμο, ο συντονισμός τους, η περιφρούρησή τους από την γνωστή κρατική και παρακρατική αλητεία, η μαζικοποίησή τους είναι καθήκον όλων των κομμουνιστών, είτε ανήκουν σε κομμουνιστικό κομματικό μηχανισμό είτε όχι. 

Η εκλογική ενίσχυση της κομμουνιστικής αριστεράς που μπορεί να αποτελέσει σημαντικό μοχλό συντριβής των ρεφορμιστικών, αστικοφιλελεύθερων στοιχείων μέσα στους κόλπους της λεγόμενης φερόμενης αριστεράς, και άρα μεγαλύτερης πίεσης στο πολιτικό προσωπικό της άρχουσας τάξης που θα προκύψει, "νόμιμα" ή όχι τόσο νόμιμα, στο επόμενο διάστημα --κίνηση που αποδέχεται ρεαλιστικά την αδυναμία της κομμουνιστικής αριστεράς να καταλάβει τώρα την εξουσία-- θα προέλθει από την στήριξη, ενίσχυση και προβολή μόνον των στελεχών και υποψηφίων που εκπροσωπούν μια αδιάλλακτα κομμουνιστική στάση μέσα στα υπάρχοντα κόμματα της αριστεράς. 

Κανένας συμβιβασμός με το αστικό καθεστώς των χασάπηδων με γραβάτες. Καμία παράδοση στον ναρκισισμό της "αριστερής" ηττοπάθειας. Επιμονή στον ασυμβίβαστο αγώνα μέχρι την τελική νίκη της εργατικής εξουσίας.