Εμπλουτίζεται το οπλοστάσιο ενάντια στους λαούς

Κυριακάτικος Ριζοσπάστης

Παναγιώτης Θεοδωρόπουλος

Δρομολογούνται αποφάσεις, που στόχο έχουν να ρίξουν σε εξευτελιστικά επίπεδα την τιμή της εργατικής δύναμης για λογαριασμό της πλουτοκρατίας

Απειθαρχία και ανυπακοή η απάντηση του λαού

Στην προώθηση μιας «συνολικής λύσης», που θα ισοπεδώσει και τα τελευταία δικαιώματα των εργαζομένων της Ευρώπης, συμφώνησαν οι 27 κυβερνήσεις της ΕΕ στο όνομα «κοινής απάντησης» στην «κρίση δημοσίου χρέους».

H συμφωνία για τη δημιουργία ενός μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) που θα οδηγεί τα υπερχρεωμένα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης σε καθεστώς «ελεγχόμενης χρεοκοπίας» και θα συνοδεύεται από σκληρά «μνημόνια» διαρκείας, είναι ο πρώτος πυλώνας που κατέληξαν οι 27 κυβερνήσεις της ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών, που ολοκληρώθηκε χτες το μεσημέρι.

Η δημιουργία του μόνιμου μηχανισμού, ο οποίος από τον Ιούνη του 2013 θα αντικαταστήσει τον προσωρινό (όπου έχουν ήδη προσφύγει Ελλάδα και Ιρλανδία), θα δανείζει τα κράτη μέλη της Ζώνης του ευρώ που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν δάνεια από τις αγορές, με επαχθέστατους όρους για το λαό, που μεταφράζονται σε αλλεπάλληλα μνημόνια διαρκείας.


Τα «παζάρια» για τη συγκρότηση του μηχανισμού θα ολοκληρωθούν στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ τον Ιούνη, οπότε και θα ληφθούν οι τελικές αποφάσεις σε ό,τι αφορά τα μερίδια συμμετοχής της κάθε χώρας και τον τρόπο καταβολής της συνεισφοράς τους. Στο μεσοδιάστημα, οι απαιτούμενες αλλαγές στην καταστατική συνθήκη της ΕΕ, που είναι απαραίτητες για τη δημιουργία του Μηχανισμού, θα περάσουν από τα εθνικά Κοινοβούλια των κρατών μελών.

Η συμφωνία μεταξύ των πολιτικών εκπροσώπων του ευρωπαϊκού κεφαλαίου στηρίζεται πάνω σε ισχυρές δεσμεύσεις που ανέλαβαν για την από κοινού εξαπόλυση μιας άνευ προηγουμένου επέλασης στα δικαιώματα και τις κατακτήσεις των εργαζομένων, στη βάση του «Συμφώνου για το Ευρώ». Το Σύμφωνο αποτέλεσε την απαραίτητη προϋπόθεση για να υπάρξει απόφαση για τη συγκρότηση του μόνιμου μηχανισμού και αποτελεί το νέο στρατηγικό όπλο της ευρωπαϊκής πλουτοκρατίας για το τσάκισμα των λαϊκών στρωμάτων.

Παράλληλα οι «27» προχώρησαν στην αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, με τη λήψη αυστηρότερων μέτρων δημοσιονομικής πειθαρχίας. Αποφάσισαν, μάλιστα, την επιβολή προστίμου ύψους 0,5% του ΑΕΠ για τα κράτη - μέλη των οποίων το έλλειμμα ξεπερνά το 3% του ΑΕΠ, όπως προβλέπεται βάσει της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Οι κυβερνήσεις των κρατών μελών δεσμεύτηκαν μέσα στον Απρίλη να παρουσιάσουν τα πρώτα μέτρα και προγράμματα που θα εφαρμόσουν βάσει των δύο συμφώνων.

Οι διήμερες εργασίες της Συνόδου, που κατέληξαν στη «συνολική λύση» (Μηχανισμός στήριξης, Σύμφωνο για το ευρώ), πραγματοποιήθηκαν στο φόντο των πιέσεων που ασκούν οι καπιταλιστικές αγορές στην Πορτογαλία (παρά τα σκληρά μέτρα που έχει λάβει), για να οδηγηθεί στη μέγκενη της τρόικας. Αλλά και των αξιώσεων που πρόβαλαν όλα τα κράτη - μέλη από την Ιρλανδία να πάρει πρόσθετα μέτρα, ώστε να μειωθεί το επιτόκιο δανεισμού της.

Ο πρόεδρος της Ευρωζώνης, Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, εκτίμησε ότι η Λισαβόνα θα ζητήσει δάνειο ύψους 75 δισ. ευρώ, ενώ στο παρασκήνιο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι σημείωναν ότι ήδη η αντιπολίτευση της Πορτογαλίας - παρά την απόφαση να μην ψηφίσει τα μέτρα και να οδηγήσει στην παραίτηση Σόκρατες - έχει συμφωνήσει για τη λήψη νέου πακέτου μέτρων.

«Σύμφωνο» πανευρωπαϊκής εξαθλίωσης...

 

Παρά την όξυνση των ανταγωνισμών, οι κυβερνήσεις των κρατών μελών της ευρωζώνης ταυτίστηκαν απόλυτα στα μέτρα που περιλαμβάνει το «Σύμφωνο για το ευρώ». Την εφαρμογή των μέτρων του Συμφώνου δεσμεύτηκαν να προωθήσουν και έξι ακόμα χώρες (Βουλγαρία, Ρουμανία, Λιθουανία, Λετονία, Δανία και Πολωνία) που είναι μέλη της ΕΕ, αλλά δεν ανήκουν στη ζώνη του ευρώ.
Με κοινή επιδίωξη να ενισχύσουν τη θέση των ευρωπαϊκών μονοπωλίων στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, συμφώνησαν σε περαιτέρω μειώσεις μισθών, ενίσχυση των ελαστικών σχέσεων εργασίας, αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, δραστικές περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες και τα επιδόματα, νέους φόρους στο λαό και μεγάλες φοροελαφρύνσεις για το κεφάλαιο.

Η πανευρωπαϊκή λιτότητα που κήρυξαν οι Ευρωπαίοι εταίροι, όπως σημειώνουν στο κείμενο των συμπερασμάτων τους, θα ανανεώνεται κάθε χρόνο, αρχής γενομένης από το δεύτερο εξάμηνο του 2011, και θα στηρίζεται:

-- Σε μειώσεις μισθών στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.«Η εξέλιξη των μισθών θα αξιολογείται βάσει της παραγωγικότητας και των αναγκών προσαρμογής της ανταγωνιστικότητας (...) Το κόστος εργασίας θα παρακολουθείται μέσω της σύγκρισης με τις εξελίξεις σε άλλες χώρες της Ζώνης του ευρώ και τους κυριότερους συγκρίσιμους εμπορικούς εταίρους». Οι μισθοί δηλαδή στο εξής θα καθορίζονται σε συνάρτηση με το λεγόμενο «κόστος εργασίας» που καταγράφεται στους κύριους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ, δηλαδή στις αναδυόμενες οικονομίες της Ασίας (Κίνα, Ινδία) και άλλων χωρών του πλανήτη, στις οποίες οι εργαζόμενοι αμείβονται με μισθούς πείνας.

 

-- Σε αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, με «ευθυγράμμιση της ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής». Οσο περισσότερο δηλαδή ζουν οι άνθρωποι, τόσο περισσότερο θα πρέπει να εργάζονται!

-- Σε παραπέρα ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών. Στόχος είναι η πλήρης ανατροπή των μόνιμων και σταθερών εργασιακών σχέσεων και η αντικατάστασή τους με σχέσεις μερικής και ελαστικής απασχόλησης. Η αντιδραστική «ευελφάλεια» γίνεται η σημαία των κρατών μελών, με επιδίωξη ο εργαζόμενος να απασχολείται ουσιαστικά χωρίς δικαιώματα και με χαμηλούς μισθούς. Παράλληλα, οι Ευρωπαίοι εταίροι έθεσαν σαν στόχο τη μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών και τη μετακύλισή τους στις πλάτες των εργαζομένων, με αύξηση της έμμεσης φορολογίας.

-- Στη «διά νόμου» αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία. Κάθε κράτος μέλος ανέλαβε τη δέσμευση, είτε με νόμο είτε με συνταγματική πρόβλεψη, να «δημιουργήσει μηχανισμό που θα βάζει "φρένο" στην αύξηση χρέους». Ο μηχανισμός θα μπαίνει σε λειτουργία αυτόματα κάθε φορά που το έλλειμμα θα ξεπερνάει ένα προκαθορισμένο όριο και θα συνοδεύεται από κυρώσεις για τα «απείθαρχα» κράτη - μέλη.

-- Σε ετήσια δεσμευτικά προγράμματα λιτότητας. Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης ανέλαβαν τη δέσμευση να μειώνουν κατά 1/20 το χρόνο τη διαφορά μεταξύ του ύψους του χρέους του κάθε κράτους - μέλους και του όρου που θέτει η Συνθήκη του Μάαστριχτ, για χρέος μέχρι 60% του ΑΕΠ. Στην περίπτωση της Ελλάδας, με σημερινό χρέος 147% του ΑΕΠ, η μείωση κατά 1/20 το χρόνο σημαίνει μείωση περίπου 15 δισ. ετησίως.

-- Σε νέες μειώσεις των φορολογικών συντελεστών των επιχειρηματικών ομίλων. Τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν για την καθιέρωση φορολογικών συντελεστών που θα ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών μονοπωλίων, δηλαδή θα εξασφαλίζουν νέες μειώσεις των φορολογικών συντελεστών και περαιτέρω φοροαπαλλαγές.

...και καθεστώς ελεγχόμενη χρεοκοπίας

 

Παράλληλα, με το «Σύμφωνο για το ευρώ», οι κυβερνήσεις των κρατών μελών κατέληξαν και σε μια πρώτη συμφωνία για το μόνιμο Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Το νέο Μηχανισμό θα τον τροφοδοτήσουν με κεφάλαια τα κράτη μέλη της ΕΕ, το ΔΝΤ και η ΕΚΤ. Θα έχει συνολικό απόθεμα 700 δισ. ευρώ και άμεσα διαθέσιμα κεφάλαια ύψους 500 δισ. ευρώ, προκειμένου κάτω από «εξαιρετικές περιπτώσεις» να μπορεί να αγοράζει κρατικά ομόλογα απευθείας από κράτη μέλη. Η πρόβλεψη της αγοράς ομολόγων υπάρχει και για τον προσωρινό Μηχανισμό, ο οποίος θα διαθέτει κεφάλαια ύψους 440 δισ. ευρώ, από 250 δισ. ευρώ που έχει σήμερα.

Οι συγκεκριμένες αποφάσεις, θα επιφέρουν νέα βάρη στις πλάτες του λαού και θα θέσουν την Ελλάδα (ή όποια άλλη χώρα προσφύγει στο Μηχανισμό) σε καθεστώς ελεγχόμενης χρεοκοπίας.

Συγκεκριμένα:

α) Ο μόνιμος μηχανισμός θα δίνει δάνεια σε κράτη μέλη της Ευρωζώνης υπό αυστηρές προϋποθέσεις και μόνο «στο πλαίσιο μακροοικονομικού προγράμματος οικονομικής προσαρμογής». Δηλαδή, μόνο μετά την υπογραφή από την ενδιαφερόμενη χώρα μνημονίου (ή μνημονίων) με μέτρα που θα εξασφαλίζουν στους πιστωτές ότι θα πάρουν πίσω τα λεφτά τους. Αρα, για να δανειστεί μια χώρα από το Μηχανισμό, θα πρέπει να υπογράψει μνημόνιο, παρά τα αρχικά ψέματα της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ ότι δεν υπάρχει τέτοια «δέσμευση».

 

β) Στη λειτουργία του Μηχανισμού προβλέπεται η «αναδιάρθρωση χρέους», σύμφωνα με τις πρακτικές του ΔΝΤ. Για να λάβει μια χώρα της Ευρωζώνης δάνειο, θα πρέπει προηγουμένως η τρόικα (ΕΕ - ΔΝΤ - ΕΚΤ) να προχωρήσει σε «αυστηρή ανάλυση βιωσιμότητας χρέους». Αν το κράτος - μέλος που θα πάρει δάνειο δεν μπορεί «να αποκαταστήσει τη βιωσιμότητα χρέους» θα πρέπει να προχωρήσει σε «διαπραγματεύσεις» με τους ιδιώτες πιστωτές του, προκειμένου να συνεχίσει να παίρνει τις δόσεις του δανείου. «Διαπραγματεύσεις» που θα οδηγήσουν είτε σε «κούρεμα» του χρέους, είτε σε επιμήκυνση της αποπληρωμής των δανείων και σε κάθε περίπτωση σε καθεστώς «ελεγχόμενης χρεοκοπίας».

 

Αυτή ακριβώς είναι και η βασική αιτία του καυγά ανάμεσα στα κράτη της λυκοσυμμαχίας και αφορά τον επιμερισμό της καταστροφής κεφαλαίων που θα προέλθει από το «κούρεμα» των κρατικών ομολόγων. Ενας καυγάς που αποτυπώνεται και στα κεφάλαια και τις εγγυήσεις που θα καταβάλλει καθένας από αυτούς στο μόνιμο μηχανισμό στήριξης. Είναι ενδεικτικό ότι η Γερμανία, που θα βάλει τα περισσότερα χρήματα, ζήτησε να τα καταβάλει σε πέντε αντί σε τρεις δόσεις που προβλεπόταν.
Σύμφωνα με τον καταμερισμό που ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χ. Βαν Ρομπάι, η συμβολή της Γερμανίας διαμορφώνεται σε 27,1%, της Γαλλίας σε 20,4%, της Ιταλίας σε 17,9%, της Ισπανίας σε 11,9%, ενώ της Ελλάδας σε 2,8%, στη βάση των ποσοστώσεων που το κάθε κράτος έχει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το δάνειο που θα δίνει ο Μηχανισμός θα έχει κυμαινόμενο επιτόκιο και θα ισούται με το κόστος χρηματοδότησης του Μηχανισμού συν 2% και συν επιπλέον 1% για δάνεια με διάρκεια μεγαλύτερη των τριών χρόνων.

Φορτώνει στο λαό τις «διευκολύνσεις» για το κεφάλαιο

Σε ό,τι αφορά τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής, γύρω από το δάνειο των 110 δισ. ευρώ της τρόικας προς την Ελλάδα και τις δήθεν «δανειακές διευκολύνσεις» που ισχυρίζεται ότι πήρε η ελληνική κυβέρνηση, ουσιαστικά θα επιφέρουν νέα δυσβάστακτα μέτρα για τον ελληνικό λαό.

Πρώτον: Η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου κατά μέσο όρο 7,5 χρόνια, από 4,5 χρόνια της αρχικής σύμβασης του δανείου που πήρε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, παρατείνει την εξόφληση του δανείου μέχρι το 2023. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι και τα επόμενα χρόνια, κυβέρνηση και τρόικα θα συνεχίσουν τις τρίμηνες «αξιολογήσεις», προκρίνοντας νέα μέτρα σε περίπτωση αποκλίσεων από τα συμφωνηθέντα.

Δεύτερον: Η μείωση του επιτοκίου κατά 1% για το δάνειο των 110 δισ. ευρώ, σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς του πρωθυπουργού ότι θα μειώσει κατά 6 δισ. ευρώ τους τόκους, ουσιαστικά θα διπλασιάσει τους τόκους που αρχικά προβλέπονταν, εξαιτίας της ταυτόχρονης επιμήκυνσης του δανείου. Εξάλλου, τελεί ακόμα υπό αμφισβήτηση η πραγματική μείωση του επιτοκίου που πήρε η κυβέρνηση. Το επιτόκιο δανεισμού, βάσει της αρχικής συμφωνίας, ήταν 5,2%. Ακόμα όμως δεν έχει διευκρινιστεί, αν με την επιμήκυνση το ελληνικό επιτόκιο ευθυγραμμίστηκε με το ιρλανδικό στο 5,8%. Αν ισχύει αυτό, τότε η μείωση κατά 100 μονάδες βάσης θα φέρει το επιτόκιο στο 4,8%. Οπότε, δε μειώνεται κατά 1%, αλλά μόλις κατά 0,4%, και αυτό κυμαινόμενο, με άγνωστη δηλαδή πορεία.