Το βάθος των περιστάσεων

Αρνούμαστε να συλλάβουμε το μέγεθος. Ίσως γιατί ουδέποτε περιμέναμε ότι θα μας τύχει κι εμάς μια ιστορική συγκυρία της προκοπής. Μας έλεγαν μια ζωή οι παλιοί “α ρε κατοχή που σας χρειάζεται” και στην πραγματικότητα δεν το εννοούσαν ποτέ, γιατί μας αγαπούσαν και δεν ήθελαν να ζήσουμε κι εμείς αυτά που ζήσανε εκείνοι. 

Κι εμείς τους κοροϊδεύαμε, θεωρώντας ότι η Ιστορία τελείωσε, ή ότι απλά έκανε μια μεγάλη στάση για να ξεκουραστεί. Με τη χούντα ξεχασμένη σε κάποιο μπαούλο, τον ψυχρό πόλεμο να αποτελεί σουβενίρ, τη Γιουγκοσλαβία να διαλύεται χωρίς να μας πάρουν τα σκάγια και τη διαμάχη Δυτικού κόσμου εναντίον Ισλάμ να μη μας αφορά ιδιαίτερα, το μόνο που είχαμε να κάνουμε τόσο καιρό είναι να ρίχνουμε μια ματιά στους Τούρκους, οι οποίοι άλλη δουλειά δεν είχαν από το να σκέφτονται σοβαρά να μας επιτεθούν. 

Α, ναι, ξέχασα. Είχαμε (και εξακολουθούμε να έχουμε) το μείζον εθνικό ζήτημα της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Ένα από τα σκάγια που λέγαμε πριν. Ίσα που πλήγωσε τον εγωισμό μας όμως. Τίποτα άλλο.

Και τώρα ξαφνικά, μας την έπεσαν οι διεθνείς "κερδοσκόποι" και οι εγχώριοι καιροσκόποι. Αδειάσαν τα ταμεία. Κόπηκαν οι μισθοί. Αυξήθηκε η ανεργία. Αγρίεψαν τα πλήθη. Σκοτώθηκαν άνθρωποι. Βρεθήκαμε να ζούμε κοσμογονικές αλλαγές, που σχεδόν στο σύνολο τους δεν έχουν κάνει την εμφάνιση τους ακόμα. Και που άρα κανένας μας δεν μπορεί να ξέρει ακριβώς ποιες θα είναι, παρά μόνο ότι έρχονται καλπάζοντας και είναι θυμωμένες. Θα φύγουμε από το Ευρώ; Θα πάμε σε εκλογές πάλι; Θα ξαναβγούμε στους δρόμους; Θα καταρρεύσει η παγκόσμια οικονομία; Θα πεινάσουμε; Και τι πάει να πει “πείνα” ακριβώς; Δεν έχω λεφτά να στείλω άλλο SMS; Δεν έχω να στείλω τη μικρή στο φροντιστήριο; Δεν έχω να τσοντάρω στο γέρο που δεν του φτάνει η σύνταξη; Δεν έχω για να αγοράσω κιμά από τον χασάπη; Δεν έχω να πάρω καινούργια παπούτσια και πρέπει να πάω αυτά που τρύπησαν στον τσαγκάρη; Τι είναι ο τσαγκάρης;

Στην αρχή, νομίζεις ότι θα έχει πλάκα. Ε, ρε τι έχουν να δουν τα μάτια μας… Έτσι και τη σκαπουλάρουμε θα λέμε κάποτε ότι ζήσαμε κι εμείς ηρωικές εποχές. Όχι όπως τότε στην πενταήμερη, στη μονάδα ή στις φοιτητικές συνελεύσεις, αλλά ακόμα πιο ηρωικές. Ζόρικες πραγματικά, όπου δεν έχεις να χάσεις τίποτα και τα παίζεις όλα για όλα. Με πολύ ξύλο, πολύ δακρυγόνο και πολλή οργή. Με ανθρώπους που φεύγουν μετανάστες, κάνουν φυλακή, αυτοκτονούν από τα χρέη. Με νεκρούς και τραυματίες. Με τη φρίκη της καθημερινής βίας να μας κρατάει κλεισμένους σπίτια μας, φοβισμένους για το τι ακόμα μπορεί να μας συμβεί αύριο. Με την αβεβαιότητα να μας πνίγει.

Καθόλου ηρωικές εποχές τελικά, τουλάχιστον όσο τις βιώνεις. Απλά κρίσιμες. Σταυροδρόμια για το πού μπορεί να πάει το πράγμα από δω και πέρα. Θα γίνουμε Αργεντινή; Θα γίνουμε Ουγγαρία; Θα γίνουμε Ουγκάντα; Θα γίνουν κι οι Ισπανοί σαν κι εμάς; Οι Πορτογάλοι; Οι Ιταλοί; Και τι θα σημαίνει αυτό για τις ζωές μας; Θα κινδυνεύσουμε πραγματικά; Ή μήπως απλά θα ξεβολευτούμε; Θα έρθει γρήγορα η ανάκαμψη; Ή μήπως θα αργήσει τόσο πολύ που μπορεί να μην την προλάβουμε; Θα εμπιστευτούμε να μας σώσουν οι ίδιοι που μας έφεραν στο χείλος του γκρεμού; Ή μήπως θα τους σπρώξουμε να πέσουν; Και στο μεταξύ, πώς θα τη βγάλουμε; Και πόσο ελεύθεροι πραγματικά θα είμαστε για τις επιλογές μας;

Από εμάς εξαρτάται. Από το αν θα συμμετέχουμε ή θα παρακολουθούμε. Από το αν θα αποδεχτούμε μοιρολατρικά την ήττα μας ή θα πολεμήσουμε. Από το αν θα σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων ή θα πέσουμε στο βάθος τους.

Κάποτε, ο όγκος δεδομένων που θα αφηγείται την ιστορία μας θα κρίνει τόσο εμάς όσο και τη στάση που κρατήσαμε στα δύσκολα εκείνα χρόνια που τώρα μόλις ξεκινάνε. Κι επειδή θέλω να πιστεύω ότι η εξέλιξη του διαδικτύου δεν θα επιτρέψει να γραφτεί η Ιστορία αποκλειστικά από την πλευρά του νικητή (κι ενδεχομένως να καθορίσει κιόλας ποιος θα είναι αυτός), κάποιοι,  κάποτε θα μάθουν την αλήθεια. Με κάθε λεπτομέρεια.

Κι εμείς θα πρέπει τότε να μπορούμε να τους κοιτάξουμε κατάματα.

http://nefelikas.wordpress.com