Ένα σύστημα σε κρίση ..... Μέρος B'

(συνέχεια απο το μέρος Α')

1973 - 2010 : Οι νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις και τα χρηματοπιστωτικά εργαλεία, δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα αλλά αντιθέτως μεγιστοποιούν την επερχόμενη καταστροφή !! 

Μπαίνουμε πλέον σε μια φάση στην οποία οι καπιταλιστικές αντιθέσεις, οξύνονται ραγδαία και ο στασιμοπληθωρισμός κάνει την εμφάνισή του (ο οικονομικός κύκλος αλλάζει καμπυλότητα)!

Απο την μια η κοινωνικοποίηση της εργασίας και της παραγωγής, που αυξάνουν με την σειρά τους τις ανταγωνιστικές διαθέσεις μεταξύ των καπιταλιστών, και το οποίο ακολουθείται απο μια αύξηση της παραγωγικότητας όπως προείπαμε και σε σταθεροποίηση (και πλέον μείωση στις μέρες μας) των μισθών.

Από την άλλη, η αγοραστική δύναμη, των εργαζομένων-καταναλωτών, ακολουθώντας την πορεία των πραγματικών μισθών, σταθεροποιείται και αυτή (και πλεόν στις μέρες μας μειώνεται) με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια ψαλίδα μεταξύ παραγωγικότητας και κατανάλωσης, η οποία οδηγεί σε  υπερσυσσώρευση κερδών στους καπιταλιστές ...... οι οποίοι όμως λόγω του σκληρού ανταγωνισμού προσπαθούν να διαθέσουν τα κέρδη αυτά σε νέες επενδύσεις ώστε να αντιμετωπίσουν τους "αντιπάλους" τους  !!! 

Η αέναη κυκλική κατανάλωση κλονίζεται αλλά οι επιχειρήσεις διατηρούν τεχνητά τις τιμές σε υψηλά επίπεδα, ώστε να μην απωλέσουν το μονοπωλιακό τους κέρδος ........ Η κατάσταση οδηγείται σε μια κρίση στασιμοπληθωρισμού, η οποία ναι μεν αναδιανέμει τον πλούτο υπέρ των μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων, αλλά απο την άλλη , χτυπάει τον πλούτο στο σύνολο του καθώς αυτός χάνει την μονεταριστική του αξία (πληθωρισμός 10% σημαίνει πως ο πλούτος χάνει το 10% της αξίας του μέσα σε ένα χρόνο). Το δολάριο περνάει δύσκολες ώρες καθώς η αξία του κατρακυλά.

Στις ΗΠΑ το ακραίο νεοφιλελεύθερο τμήμα της αστικής τάξης, αναλαμβάνει μέσω του Ρέηγκαν, (ακολούθησε η Θάτσερ στην Μεγάλη Βρετανία και στο σύνολο της η Ενιαία Ευρωπαική Αγορά λίγο αργότερα) ..... να μοιράσει "ανάσες" στους αστούς ..... και φαντασιώσεις στους εργαζόμενους .... μην μπορώντας φυσικά να δώσει πραγματικές διεξόδους σε αυτά τα ριζικά προβλήματα του ίδιου του συστήματος. 

Όπως είναι αναμενόμενο (με την σημερινή εμπειρία), ο Ρέηγκαν ξεκινά με την σταδιακή χαλάρωση της φοροεπιβάρυνσης του μεγάλου Κεφαλαίου, (φυσικά για λόγους "ανταγωνιστικότητας"), καθώς απο τον ανώτατο φορολογικό συντελεστή του 70% , φτάσαμε στην αρχή της διακυβέρνησης Κλίντον στον φορολογικό παράδεισο του 28%...... (Μπορεί βεβαίως ύστερα να αυξήθηκαν ξανά ελαφρά, αλλά στην ουσία μέσω επιδοτήσεων πλέον και "νόμιμων" φοροαπαλλαγών, το μεγάλο κεφάλαιο συνεχίζει να απολαμβάνει την προστασία της εξουσίας....)

Στον βωμό της "επένδυσης" θυσιάζονται ένας μετά τον άλλο οι πλουτοπαραγωγικοί πυλώνες των ΗΠΑ και κατ'επέκταση προς ιδιωτική βρώση, παραδίδονται μια μετά την άλλη οι δημόσιες υπηρεσίες και εταιρείες, ενώ στο σύνολο της η δημόσια περιουσία αρχίζει και χρησιμοποιείτε για την κερδοφορία του ιδιωτικού κεφαλαίου ......... 

Η διαδικασία αυτή μεταφέρεται σταδιακά στην Ευρώπη ( η οποία αγωνιά να αντιγράψει το αμερικάνικο πρότυπο, μέσω της Ε.Ε. και τους κοινού νομίσματος) και τον υπόλοιπο κόσμο, και κυρίως μετά την προσπάθεια της FED για έλεγχο του υψηλού πληθωρισμού  (που έφτασε τα επίπεδα του 10-15 %) μέσω της άυξησης των βασικών επιτοκίων ...... Η εξάρτηση των χωρών του τρίτου κόσμου από τα αμερικάνικα κεφάλαια, ρίχνει αρχικά τις χώρες αυτές σε βαθύτατη κρίση, και ύστερα μέσω του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, τις αναγκάζει να παραδώσουν σταδιακά τους πλουτοπαραγωγικούς τομείς τους (κατα πλειοψηφία κρατικούς) στο αμερικάνικο -και ευρωπαϊκό κατ' επέκταση- κεφάλαιο...... Στο όνομα της ελεύθερης αγοράς όλοι οι "εθνικοί" φραγμοί κατεδαφίζονται και ο δρόμος ανοίγει για τις πολυεθνικές !! Οι αμερικάνοι πετυχημένα καταφέρνουν να εξάγουν τις κρίσεις τους, καταστρέφοντας έτσι οικονομίες άλλων κρατών.

Ένα όμως απο τα κύρια προβλήματα παραμένει προς το παρόν .... η χαμηλή αγοραστική δύναμη, σε σχέση με την ραγδαία αύξηση της παραγωγικότητας ! Ο αέναος κύκλος της κατανάλωσης δεν λειτουργεί καλά, και οι επενδύσεις αρχίζουν να μην αποδίδουν τα μέγιστα κέρδη για την αστική τάξη. 

Ήρθε η ώρα για την χρηματοπιστωτική φούσκα !

Καταργώντας μια σειρά από ρυθμίσεις που είχαν επιβληθεί μετά το Κράχ του 1929, στα πλαίσια του New Deal, όπως η Πράξη Glass Steagall του 1933 ή η Ρύθμιση Q, η διακυβέρνηση Ρέηγκαν άρχισε να υποκαθιστά την μειωμένη καταναλωτική δυνατότητα των ανθρώπων μέσω της αυξημένης ροής των πιστώσεων (Αντί για μισθούς είχαμε πλέον δάνεια με το τσουβάλι)...  Τα δάνεια άρχισαν να κατακλείουν τις ΗΠΑ και η πλημμυρίδα των δολαρίων φτάνει σε όλα τα μέρη του πλανήτη ! Παράλληλα οι χρηματοπιστωτικοί όμιλοι, βγαίνωντας παντοδύναμες απο αυτές τις μεταρρυθμίσεις, άρχισαν να κατασκευάζουν διαφόρων ειδών οικονομικά εργαλεία (από δάνεια χωρίς εγγυήσεις, εώς ασφάλιστρα κινδύνου και τοξικά ομόλογα), τα οποία έγιναν οι κύριοι μηχανισμοί κερδοσκοπίας σε ολόκληρο τον κόσμο.

Το μοντέλο αυτό, που επεκτάθηκε ταχύτατα σε ολόκληρο τον πλαντήτη και κυρίως μετά και την ανατροπή της Σοβιετικής Ένωσης, λειτούργησε μέσω του τριπλού μηχανισμού ΔΟΛΑΡΙΟ-ΠΙΣΤΩΣΗ-ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΑ, και κατάφερε με αυτόν τον τρόπο να επεκτείνει τις χρηματοπιστωτικές αγορές, σε απίστευτα επίπεδα (Το 1980 τα χρηματοπιστωτικά αυτά εργαλεία, εκτιμήθηκαν στο 100% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Σήμερα μετριοπαθείς υπολογισμοί μιλούν για πάνω απο 500% του παγκόσμιου ΑΕΠ και ορισμένοι φτάνουν να μιλούν και για 1000% !!!). Το χρήμα που αντιπροσώπευε κάποτε αξία μετατρέπεται σε μονάδα μέτρησης του χρέους, και το λογιστικό χρήμα πλημμυρίζει κυριολεκτικά τον πλανήτη. 

Η είσοδος στην τελευταία φάση του Καπιταλισμού, τον Ιμπεριαλισμό,  είναι γεγονός καθώς η σύνδεση των βιομηχανικών και των τραπεζικών μονοπωλίων, γεννούν το χρηματιστηριακό κεφάλαιο. Μέσω της ραγδαίας εξάπλωσης της πίστωσης, οι Τράπεζες γίνονται σταδιακά ιδιοκτήτες της Βιομηχανίας και οι καπιταλιστές στο συνολό τους, κερδίζουν πλέον περισσότερα με το χρηματιστηριακό κεφάλαιο παρά με την βιομηχανική παραγωγή. Ο Β.Ι. Λένιν στο έργο του "Ιμπεριαλισμός, το ανώτατο στάδιο του Καπιταλισμού", περιγράφει χαρακτηριστικά πως "η συγκέντρωση της παραγωγής, τα μονοπώλια που ξεπηδούν απο αυτή, η συγχώνευση ή η σύμφηση των τραπεζών με τη βιομηχανία -αυτή είναι η ιστορία της γέννησης του χρηματιστικού κεφαλαίου και του περιεχομένου αυτης της έννοιας". (Σήμερα, μερικά μόνο ιδιωτικά Funds, όπως τα KKR, Blackstone, Carlyle και Cerberus, ελέγχουν την παγκόσμια χρηματοπιστωτική αγορά, διαθέτοντας παράλληλα και τεράστιο μερίδιο μετοχών σε αρκετές πολυεθνικές εταιρείες ! Οι Τράπεζες αναλαμβάνουν την χρηματοδότηση αυτών των Funds ! )

Το χρέος παράλληλα αξιοποιείται και ως χρηματιστηριακή κάλυψη, μέσω της τιτλοποίησης, με αποτέλεσμα κάθε νέος πόλος ανάπτυξης να σημαίνει ουσιαστικά και μια νέα χρηματοπιστωτική φούσκα....... Η κερδοσκοπία αρχίζει και οργιάζει, το πλασματικό χρήμα γιγαντώνεται και τα Χρηματιστήρια στην δεκαετία του `90 γνωρίζουν τρομερή άνθιση. Πλέον η ατέρμονη ανάπτυξη γίνεται βασική συνθήκη επιβίωσης του Κεφαλαίου. Χωρίς καπιταλιστική ανάπτυξη, οι φούσκες σκάνε και το παιχνίδι τελειώνει, με τον χρόνο να γυρίζει πίσω και όλοι οι παίχτες να ξεκινούν ξανά από την αφετηρία του οικονομικού κύκλου !

Το κράχ του δείκτη Nasdaq το 2000, λειτούργησε ως προπομπός για την επερχόμενη σαρωτική συστημική κρίση. Οι νεοφιλελευθερες ενέσεις που ακολούθησαν διόγκωσαν το πρόβλημα , καθώς η FED ελαχιστοποίησε το βασικό επιτόκιο σε 1%, με αποτέλεσμα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να οργιάσουν στον στεγαστικό τομέα με πλημμυρίδα επισφαλών πιστώσεων (παρόμοια λειτούργησαν και οι ευρωπαϊκές και οι ασιάτικες αγορές). Όλη η παρτίδα στηρίχθηκε στην φερεγγυότητα των δανειοληπτών....... την συνέχεια την ξέρετε......
 

Σε όλο αυτό το κερδοσκοπικό πανηγύρι της χρηματοπιστωτικής φούσκας, φυσικά και δεν μπορούν να μείνουν στο απυρόβλητο, οι κρατικοί προϋπολογισμοί, καθώς αυτοί είναι που επιβαρύνονται την "σωτηρία"- χρηματοδότηση των Τραπεζών, και τις φούσκες που αρχίζουν και σκάνε..... τα ελλείματα ξεχειλώνουν και τα δημόσια χρέη φουσκώνουν !!! Η επίθεση στο κοινωνικό κράτος έρχεται πλέον ως φυσικό αποτέλεσμα, της καπιταλιστικής λογικής που στηρίζεται μονάχα στον ανταγωνισμό των μονοπωλίων !!! Τα κράτη ως όργανα επιβολής της αστικής κυριαρχίας, πρέπει να επιβιώσουν, ... οι λαοί όμως ???

Η Ελλάδα γίνεται ένα από τα πρώτα θύματα της Ευρώπης....... στην λίστα όμως βρίσκονται ΣΧΕΔΟΝ ΟΛΑ ΤΑ ΚΡΑΤΗ !!! 

Ποτέ άλλοτε η ανθρωπότητα δεν παρήγαγε τόσο πλούτο και ευημερία απο την μια, και όμως τόση φτώχεια και ανέχεια απο την άλλη. Είναι πλέον ζήτημα απλής λογικής, η απαίτηση για οργάνωση της παραγωγής και για συλλογικό καταμερισμό του πλούτου που παράγεται, σε ολόκληρη την ανθρωπότητα ! Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να ξεφύγουμε κάποια στιγμή απο το time loop του καπιταλιστικού οικονομικού κύκλου, στο οποίο μοιάζουμε να είμαστε παγιδευμένοι..... Μόνο έτσι θα προοδευσουμε ως κοινωνία και θα ξεπεράσουμε απαρχαιωμένες αντιλήψεις και θεσμούς ! 

Η κοινωνικοποίηση της παραγωγής πραγματοποιείται στα πλαίσια του ίδιου του συστήματος. Η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής , είναι όμως υποχρέωση των λαών ! Η υπέρβαση του Καπιταλισμού, θα προέλθει μονάχα μέσω της ανατροπής του.

Υ.Γ.

Παραβλέφθηκαν κάποια δυσνόητα και οικονομικά στοιχεία, προς χάριν της κατανόησης της παραπάνω μίνι ανάλυσης. Ελπίζω όντως το αποτέλεσμα να είναι κατατοπιστικό........

 

*Χρησιμοποιήθηκαν αρκετά στοιχεία απο το πρώτο τεύχος της Διεθνής Κομμουνιστικής Επιθεώρησης, που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο του 2008