BRICS εναντίον δολαρίου και ευρώ

Για τη Σύνοδο Κορυφής των BRICS

Πηγή : 902.gr

Η «αρχιτεκτονική» των διεθνών σχέσεων τις τελευταίες δύο δεκαετίες «γεννοβολά» συνεχώς νέες διακρατικές ενώσεις και οργανώσεις με υψηλές ταχύτητες. Όχι τυχαία, αφού η διαπάλη των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για τα μερίδια των αγορών, για τις πηγές ενέργειας και τους δρόμους μεταφοράς τους ανασυνθέτει διεθνείς συμμαχίες, μέσα στο φόντο που δημιουργεί η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση. Μια κρίση, που είχε το χαρακτηριστικό να εκδηλωθεί συγχρονισμένα σε μεγάλες ιμπεριαλιστικές χώρες και συνοδεύεται από την τάση αλλαγής του συσχετισμού δύναμης στην «κορυφή» της ιμπεριαλιστικής «πυραμίδας».

Ανάμεσα στις οργανώσεις, που φιλοδοξούν να παίξουν έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στις διεθνείς εξελίξεις το επόμενο διάστημα είναι η λεγόμενη BRICS. Η ονομασία αυτής της άτυπης διεθνούς διακρατικής οργάνωσης προέρχεται από τα αρχικά των χωρών που συμμετέχουν: Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και η Νότια Αφρική, που προσχώρησε τελευταία (το Φλεβάρη του 2011). Πρόκειται για τις μεγαλύτερες χώρες με την ταχύτερη καπιταλιστική ανάπτυξη, που αλλιώς τις χαρακτηρίζουν κι ως «αναδυόμενες οικονομίες». Πρόκειται για τις χώρες όπου είναι συγκεντρωμένο το 40% του πληθυσμού του πλανήτη, το 26% της επιφάνειας των παγκόσμιων εδαφών, το 1/4 του παγκόσμιου ΑΕΠ. Οι μεταξύ τους εμπορικές σχέσεις έφτασαν τα 282 δισ. δολάρια το 2012 και αναμένεται να ανέλθουν σε 500 δισεκατομμύρια το 2015, από 27,3 δισ. που ήταν πριν 11 χρόνια.


Σήμερα στο Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της πέμπτης συνόδου της ομάδας των αναδυόμενων καπιταλιστικών οικονομιών του BRICS.

Κατά τη διάρκεια της συνόδου αποφασίστηκε η δημιουργία μίας νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας με κεφάλαιο εκκίνησης 50 δισ. δολάρια που θα συγκεντρωθεί από τη συνδρομή έκαστης χώρας με τουλάχιστον 10 δισ. Επίσης, συστάθηκε και «Επιχειρηματικό Συμβούλιο των ΒRICS» και αποφασίστηκε να δημιουργηθεί ένα νομισματικό αποθεματικό της οργάνωσης ύψους 100 δισ. δολαρίων, που σε έκτακτες περιπτώσεις θα διασφαλίζει τη ρευστότητα.

Ενώ στο περιθώριο των εργασιών της Συνόδου πραγματοποιήθηκαν και πολλές διμερείς επαφές μεταξύ των ηγετών, αλλά και των επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών και των υπουργών Οικονομικών. Βασικό στοιχείο οι συμφωνίες για την απεξάρτηση των διμερών εμπορικών συναλλαγών από το αμερικανικό δολάριο και οι συμφωνίες για τη χρησιμοποίηση των εθνικών νομισμάτων των 5 χωρών του BRICS.

Στην πολυσέλιδη Κοινή Διακήρυξη των 5 χωρών επαναλαμβάνονται οι προθέσεις τους περί ενός «πολυπολικού κόσμου», που σχετίζονται με την επιδίωξή τους να παίξουν ένα σημαντικότερο ρόλο στις διεθνείς υποθέσεις, παίρνοντας υπόψη τη συνέχιση της ύφεσης σε ΕΕ και ΗΠΑ και τη μείωση του ρόλου αυτών των δυνάμεων στο παγκόσμιο ΑΕΠ.

Ωστόσο, στις σχέσεις των 5 χωρών παραμένουν και «αγκάθια». Έτσι, π.χ. οι ηγέτες των 5 χωρών δεν κατάφεραν να καταλήξουν ούτε για την έδρα της νέας τράπεζας (που τη ζητά έντονα η Ν. Αφρική),  ούτε για το αν στο διοικητικό της συμβούλιο θα εκπροσωπούνται ισάξια όλες οι χώρες, άσχετα από το ποσό που θα συνεισφέρουν στα κεφάλαια της τράπεζας. Η Κίνα επέμενε να υπάρχει αναλογική εκπροσώπηση, στη βάση της συνεισφοράς της κάθε χώρας στην τράπεζα, σε αντίθεση με τη Ρωσία, που ήθελε την ισότιμη εκπροσώπηση στη διεύθυνση, άσχετα από το ποσό της συμμετοχής.
Αυτό δείχνει πως αν και οι 5 αυτές χώρες συνειδητοποιούν πως η καθεμία από μόνη της έχει περιορισμένες δυνατότητες παρέμβασης στις διεθνείς υποθέσεις κι αναζητούν νέες μορφές και μηχανισμούς συλλογικών δράσεων, ώστε να παίξουν ένα σημαντικότερο ρόλο στους διεθνείς, παγκόσμιους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, στην παγκόσμια οικονομία και πολιτική, στη «μεταρρύθμιση» αυτών των οργανισμών, δεν μπορούν πάντα να ξεπεράσουν και τις αντιθέσεις μεταξύ τους.

Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, ακόμη και σ' εκείνη την περίπτωση που οι BRICS συνεχίσουν να λειτουργούν από κοινού και ενισχύσουν τη θέση τους, δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως «αντίβαρο» στις ΗΠΑ και να δημιουργήσουν έναν «ειρηνικό και ασφαλή κόσμο», χωρίς ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, όπως ορισμένοι ισχυρίζονται! Κι αυτό γιατί η ίδια η μονοπωλιακή καπιταλιστική οικονομική βάση τους, η κοινωνική διάρθρωση και το πολιτικο-οικονομικό εποικοδόμημα αυτών των χωρών, άσχετα από το «μείγμα» της διαχείρισης καπιταλιστικής ανάπτυξης που ακολουθείται σ' αυτές, δείχνει πως έχουμε να κάνουμε με νέα ιμπεριαλιστικά «αρπακτικά». Ο πολυπολικός κόσμος είναι ο κόσμος των οξυμένων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, στον οποίο δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη και ασφάλεια για τους λαούς.