Στον πυρήνα της τουρκικής διεκδίκησης επί της υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ του Αιγαίου, που γίνεται με τις πλάτες και του ΝΑΤΟ, βρίσκεται ο ισχυρισμός ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα - ΑΟΖ και κατά συνέπεια η οριοθέτησή της στο Αιγαίο, πρέπει να γίνει με βάση τη μέση γραμμή από βορά προς νότο, μεταξύ τουρκικών παραλίων και των απέναντι παραλίων της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Είναι η γνωστή γραμμή από βορά προς νότο του 25ου Μεσημβρινού, που έχει τεθεί ως όριο των τουρκικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο (υφαλοκρηπίδα, FIR, έρευνα και διάσωση, επιχειρησιακός έλεγχος κ.λπ.).
Τυχόν υιοθέτηση αυτής της λύσης θα σήμαινε ότι τα ελληνικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου θα περιβάλλονται από τουρκική υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ. Δηλαδή, ανάμεσα στα ελληνικά νησιά θα υπάρχουν τουρκικές πλατφόρμες άντλησης πετρελαίου και τεχνητά νησιά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλειά τους και την άμυνα της χώρας, σε συνδυασμό και με τις άλλες τουρκικές διεκδικήσεις (χωρικά ύδατα, εναέριος χώρος, αποστρατιωτικοποίηση νησιών).
Η ΑΟΖ ναι μεν δεν αποτελεί περιοχή εθνικής κυριαρχίας, όπως είναι τα χωρικά ύδατα και ο εναέριος χώρος, ωστόσο αποτελεί περιοχή όπου η ενδιαφερόμενη χώρα μπορεί να επικαλεστεί «ύψιστα συμφέροντά» της, όπως η προστασία μιας πλατφόρμας άντλησης και να επιβάλει ντε φάκτο και μόνιμη στρατιωτική παρουσία στην περιοχή, ανατρέποντας έτσι τις ισορροπίες ισχύος.
Διεκδικήσεις με συγκεκριμένους χάρτες
Βήμα κλιμάκωσης των τουρκικών διεκδικήσεων αποτελούν οι χάρτες που δημοσιεύθηκαν στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως με θαλάσσια «οικόπεδα» προς έρευνα για υδρογονάνθρακες που περιλαμβάνουν την ελληνική υφαλοκρηπίδα - ΑΟΖ.
Ειδικότερα, στις 27/4/2012 δημοσιεύθηκαν οι αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου της 16/3/2012 για τη χορήγηση στην τουρκική Κρατική Εταιρεία Πετρελαίου (ΤΡΑΟ) αδειών για έρευνες υδρογονανθράκων, που αφορούν θαλάσσιες περιοχές στα ανοιχτά των Αδάνων, της Αττάλειας, της Αντιόχειας και της Μούγλας και περιλαμβάνουν κομμάτια ελληνικής υφαλοκρηπίδας νοτίως της Ρόδου, της Καρπάθου και του Καστελόριζου, καθώς και κομμάτια της κυπριακής ΑΟΖ.
Ανάλογη πράξη του 1973 ήταν η απαρχή των τουρκικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο και των κρίσεων των ετών 1974, 1976, 1987, 1996, καθώς και η βάση της τουρκικής προκλητικότητας σε αέρα και θάλασσα.
Ουσιαστικά πρόκειται για πράξεις νομής εκ μέρους της Τουρκίας της ελληνικής ΑΟΖ, δηλαδή των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στο διεθνή θαλάσσιο χώρο. Οι παραπάνω τουρκικές ενέργειες αποτελούν τις μοναδικές καταγεγραμμένες πράξεις διακήρυξης δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης στο θαλάσσιο χώρο του Αιγαίου και της Αν. Μεσογείου πέραν των χωρικών υδάτων.
Σε αντίθεση με τις τουρκικές ενέργειες, από την ελληνική πλευρά όλα αυτά τα χρόνια, από το 1973 και μετά, δεν έχει γίνει καμία αντίστοιχη πράξη διακήρυξης ελληνικού δικαιώματος εκμετάλλευσης των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και την Αν. Μεσόγειο, πέρα από τα χωρικά ύδατα των 6 ν. μιλίων.
Επιζήμιες συμφωνίες
Επίσης, η Ελλάδα, παρότι από το 1994 έχει προσχωρήσει στη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, δεν έχει κλείσει τους κόλπους με ευθείες γραμμές βάσης, δεν έχει εφαρμόσει την ζώνη των 12 ν. μιλίων χωρικών υδάτων, δεν έχει ορίσει Συνορεύουσα Ζώνη, δεν έχει ανακηρύξει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, δεν έχει κατοχυρώσει το αποκλειστικό δικαίωμα έρευνας και διάσωσης, ενώ το FIR τελεί υπό καθημερινή αμφισβήτηση από δεκάδες πτήσεις τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών. Η περιοχή αυτή συμπίπτει και με την περιοχή επιχειρησιακού ελέγχου που και αυτή είναι αντικείμενο αμφισβήτησης από την Τουρκία στο πλαίσιο του ΝΑΤΟικού καταμερισμού.
Θυμίζουμε πως όταν το 1973 εκδηλώθηκε η πρώτη τουρκική πράξη με τη δημοσίευση των σχετικών χαρτών για το Αιγαίο, οι δύο χώρες οδηγήθηκαν στα πρόθυρα του πολέμου (1974, 1976), οπότε και υπογράφηκε το «Πρωτόκολλο της Βέρνης», το 1977, μεταξύ Καραμανλή και Ντεμιρέλ, που προβλέπει αμοιβαία αποχή Ελλάδας και Τουρκίας από έρευνες στην υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου πέρα από τα 6 μίλια των χωρικών τους υδάτων.
Συνέπεια αυτού η Ελλάδα δεν μπορεί να αξιοποιήσει τους φυσικούς πόρους πέραν των 6 ν. μιλίων ακόμα και μέσα στο Σαρωνικό κόλπο. Ακολούθησε η κρίση του 1987 με τη συμφωνία του Νταβός και η κρίση των Ιμίων το 1996 με τη συμφωνία της Μαδρίτης το 1997. Και οι δύο αυτές συμφωνίες είναι επαναβεβαίωση της Βέρνης.
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΑπάντησηΔιαγραφήτί ακριβώς εννοείς λέγοντας ''επιβουλές της τουρκίας κατά της ελληνικής ΑΟΖ''; η ΑΟΖ σύμφωνα με τη διεθνή νομοθεσία δεν ανήκει στην δικαιοδοσία ΜΙΑΣ χώρας, αλλά συνομολογείται και συγκαθορίζεται από όμορες χώρες, ή χώρες που περιβρέχονται από την ίδια θάλασσα.
επομένως, η ελληνική ΑΟΖ, όπως και η τουρκική άλλωστε, στην περιοχή του αιγαίου, θα συγκαθορισθούν από τίς δύο χώρες.
προηγείται όμως το θέμα της υφαλοκρηπίδος, κι όχι μόνον αυτό, αλλά και το θέμα του καθορισμού των θαλασσίων συνόρων στο βόρειο αιγαίο (που, αημειωτέον, δεν έχει ακόμα καθορισθεί).
με την ευκαιρία, θα είθελα να ρωτήσω αν σήμερα το ΚΚΕ έχει υπαναχωρήσει από την αρχική του θέση, περί χωρικών υδάτων έξι μιλίων στο αιγαίο, θεωρώντας ότι αυτά μπορούν να αυξηθούν από την ελληνική πλευρά.