Περί αξιοκρατίας...

Έκατσες στα αλήθεια ποτέ να αναλογιστείς για κάθε “νικητή” πόσοι πάνε χαμένοι;

Ακούω γενικά διάφορους και κλαίγονται ότι σε αυτή τη χώρα τίποτα δεν λειτουργεί αξιοκρατικά. Προφανώς θεωρούν εαυτούς αξιότερους από κάποιους άλλους και για αυτό το λόγο αισθάνονται αδικημένοι, ή μπορεί κάποιου άλλου το "μέσον" να ήταν πιο "άξιο" από το δικό τους και έτσι να τους πήρε την μπουκιά απ' το στόμα. Εν πάση περιπτώσει, εδώ δεν θα κάτσω να κάνω το ψυχογράφημα όλων εκείνων που κλαίν και οδύρονται για την παρεξηγημένη τους αξία αλλά θα σταθώ στην ίδια την έννοια της αξιοκρατίας.

Τι σημαίνει αξιοκρατία λοιπόν, μήπως το "κράτος" των αξίων, ναι αλλά βάσει ποιών αξιών; Τι είδους αξιοκρατία μπορεί να υπάρχει σε ένα σύστημα που κυρίαρχη αξία είναι η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο; Ποιός θα πάει μπροστά μέσα σε μια τέτοια κοινωνία; Μα αυτός που θα διακριθεί σε αυτού του είδους την εκμετάλλευση, αυτός που θα χύσει το περισσότερο αίμα στην αρένα.

Γιατί όμως είναι καλύτερος από κάποιον άλλο αυτός που διακρίνεται στην εκμετάλλευση; Γιατί δεν είναι πιο "άξιος" εκείνος που θυσιάζεται για το κοινό καλό, αυτός που βοηθάει το διπλανό του ή έστω εκείνος που δεν θέλει το κακό εκείνων που δεν τον έχουν πειράξει; Αλλά ακόμα και αν το αγνοήσουμε αυτό, τι είδους αξιοκρατία μπορεί να υπάρξει σε μια ακραία άνιση κοινωνία; Έχει ή δεν έχει περισσότερες πιθανότητες να τα καταφέρει στη ζωή ένας πλούσιος ενάντια σε ένα φτωχό; Τι είδους λοιπόν αξιοκρατία θα μπορούσε να υπάρξει σε οποιοδήποτε επίπεδο σε ένα σύστημα που όχι μόνο συντηρεί αλλά και οξύνει τις όποιες ανισότητες;

Η αξιοκρατία λοιπόν είναι στην πραγματικότητα ένα παραμυθάκι για παιδιά και ενήλικες, κυρίως για ενήλικες, είναι το δόλωμα που σου ρίχνει το σύστημα προκειμένου να φορέσεις παρωπίδες και να πορεύεσαι στον δρόμο που σου υποδεικνύει. "Δούλεψε πιο σκληρά να πάς μπροστά" σου λέει ο προϊστάμενος ή το αφεντικό, αυτό όμως που τον ενδιαφέρει πάνω και πέρα από όλα είναι το ατομικό του συμφέρον, τα περί αξιοκρατίας δεν είναι τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από motivation για να τρέξεις πιο γρήγορα στον χαμστεροκύλινδρο σου.

Το να είναι κάποιος αυτό που η καπιταλιστική κοινωνία ονομάζει "πετυχημένος" δεν έχει να κάνει με την αξία του ως άνθρωπο, έχει να κάνει κυρίως με τις "αρχικές συνθήκες" στις οποίες γεννήθηκε και την ικανότητα του να προσαρμοστεί και να χρησιμοποιήσει προς όφελος του τους νόμους που κινούν την καπιταλιστική οικονομία. Και ερωτώ, αυτού του είδους την αξιοκρατία θέλουμε, αυτού του είδους την κοινωνία θέλουμε; Μια κοινωνία στην οποία οι πολλοί τρέχουν μια ζωή και δεν φτάνουν προσπαθώντας να πιάσουν το καρότο που τους έχουν βάλει για δόλωμα οι λίγοι και ευνοημένοι; Μια κοινωνία που "άξιος" δεν είναι αυτός που συμβάλει στο κοινό καλό αλλά εκείνος που αρπάζει την περισσότερη λεία; Τι διαφορά έχει αλήθεια αυτού του είδους η αξιοκρατία από την αριστοκρατία;

Η αξιοκρατία στον καπιταλισμό σημαίνει ανθρωποφάγο ανταγωνισμό, αυτός ο ανταγωνισμός δημιουργεί ανισότητες και αυτές οι ανισότητες χωρίζουν τους ανθρώπους σε "ανώτερους" και "κατώτερους", μια τέτοια αξιοκρατία δεν μπορεί λοιπόν παρά να είναι συνώνυμη του φασισμού. Αυτό που πρέπει να επιδιώκει ο σύγχρονος άνθρωπος δεν είναι την προς όφελος του όξυνση των ανισοτήτων αλλά την αξιοπρεπή διαβίωση αυτού και των υπολοίπων, την ισότητα και την πραγματική κατάκτηση της διακήρυξης "όλοι γεννιούνται ίσοι" . Ένας άνθρωπος δεν μπορεί να είναι χαρούμενος όντας μονομάχος σε μια αρένα, ακόμα και αν δείχνει (προς στιγμήν)να κερδίζει τη μάχη. Ο νόμος της ζούγκλας δεν μπορεί να είναι ο νόμος που διέπει την ανθρώπινη κοινωνία, θα έπρεπε κάτι τέτοιο να το θεωρούσαμε αναχρονιστικό, έχουμε την ικανότητα να φτιάξουμε καλύτερες κοινωνίες.


Στην πραγματικότητα ποτέ δεν υπήρξε αξιοκρατική κοινωνία, ούτε και θα υπάρξει ποτέ με τη σημασία που της δίνει ο καπιταλισμός. Διότι αυτός ο όρος [αξιοκρατία] μας ωθεί στον ατομικισμό, και ατομικισμός σημαίνει προσπάθεια για όξυνση των ανισοτήτων, και όξυνση των ανισοτήτων σημαίνει κοινωνική διαστρωμάτωση και διαστρωμάτωση σημαίνει ότι εξ αρχής δεν αγωνίζεσαι ίσοις όροις με τους υπολοίπους που βρίσκονται σε πιο ευνοημένη ή σε πιο δυσμενή θέση. Επίσης δεν μπορεί να υπάρξει αξιοκρατία στον καπιταλισμό, διότι αυτοί που έχουν στα χέρια τους τον πλούτο έχουν τη δύναμη και τα μέσα να κρατάνε όλους τους υπόλοιπους χαμηλά για να μπορούν να συνεχίσουν να τους ξεζουμίζουν.

Πρέπει λοιπόν η επιδίωξη μας στη ζωή να μην είναι η διάκριση στη σφαγή αλλά η αποτίναξη του ζυγού και ο "στραγγαλισμός" όλων εκείνων που κοιτάζοντας μας από τις κερκίδες τέρπονται από το αιματηρό θέαμα. Οφείλουμε [κατά Μπρέχτ] να δίνουμε το χέρι σε αυτόν που ζητάει τη βοήθεια μας για να ορθώσει ανάστημα και όχι, προκειμένου να ικανοποιήσουμε τους αιμοβόρους "κυρίαρχους" και τα πιο ποταπά μας ένστικτα, να του δίνουμε μια στο κεφάλι για να πάει πιο κάτω. Πρέπει να πάψουμε μια για πάντα να παίζουμε με τους κανόνες τους, γιατί αποδεδειγμένα όσο τους αποδεχόμαστε θα βρισκόμαστε κάτω από ένα μαραθώνιο καθεστώς απειλής από την πρώτη στιγμή που θα γεννηθούμε μέχρι τη στιγμή που θα πεθάνουμε, ή που θα μας σκοτώσουν.Θα έπρεπε να αγωνιζόμασταν για μια κοινωνία στην οποία ο κατάλληλος άνθρωπος θα βρίσκεται στην κατάλληλη θέση, με κριτήριο καταλληλότητας την ευημερία του συνόλου. Η κοινωνία αυτή δεν μπορεί να είναι άλλη από την κομμουνιστική, μια κοινωνία που όπως χαρακτηριστικά έλεγε ο Μαρξ θα επιδιώκει να λειτουργεί με κανόνα το: «από τον καθένα ανάλογα με τις δυνατότητές του, στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του»

Λαγωνικάκης Φραγκίσκος(Poexania)