Πακτωλός δισεκατομμυρίων για τις τράπεζες

Πόσο μακρινή μοιάζει η εποχή που το ΠΑΣΟΚ κατηγορούσε τη ΝΔ για το «πακέτο» στήριξης των τραπεζών ύψους 28 δισ. ευρώ! Και όμως, δεν έχει περάσει παρά μόνο ενάμισης χρόνος από τότε. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι πως στη διάρκεια αυτού του ενάμιση χρόνου, το κυβερνητικό -πλέον- ΠΑΣΟΚ όχι μόνο διαχειρίστηκε και μοίρασε στους τραπεζίτες το μεγαλύτερο μέρος (τα τρία τέταρτα) του «πακέτου» Αλογοσκούφη, αλλά και τριπλασίασε το ποσό! Ο Αλογοσκούφης μοιάζει ψιλικατζής μπροστά στον Παπακωνσταντίνου και ο Καραμανλής ιδιοκτήτης επαρχιακού μπακάλικου μπροστά στον Παπανδρέου.

Tην Πέμπτη 5 Αυγούστου, ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου ανακοίνωσε ένα ακόμη «πακέτο». Οι τραπεζίτες της Αθήνας θα μοιραστούν επιπλέον 25 δισ. ευρώ σε κρατικές εγγυήσεις. Δηλαδή, το ελληνικό κράτος θα εγγυηθεί τα ομόλογα που θα εκδώσουν οι τράπεζες, οι οποίες στη συνέχεια θα τα «παρκάρουν» στην ΕΚΤ για να πάρουν απ' αυτή ρευστότητα με χαμηλό επιτόκιο, ώστε να μην αναγκαστούν να καταφύγουν στη διατραπεζική αγορά, όπου τα επιτόκια «τσούζουν». Και τι θα γίνει αν οι τράπεζες δεν είναι σε θέση να αποπληρώσουν τα ομόλογά τους στην ΕΚΤ, στην τριετία που είναι κατά κανόνα η λήξη τους; Θα κληθεί να τα πληρώσει το ελληνικό δημόσιο, δηλαδή ο σκληρά φορολογούμενος ελληνικός λαός!

Η πλάκα είναι πως ο Παπακωνσταντίνου, εξπέρ πλέον στη διαστρέβλωση της αλήθειας (σε βαθμό που αν ζούσε και τον έβλεπε ο Γκέμπελς θα έσκαγε από το κακό του), δήλωσε ότι τα 25 δισ. είναι μια προϋπόθεση ασφάλειας που ζητήθηκε από τους τροϊκανούς προκειμένου αυτοί να εγκρίνουν την εκταμίευση της επόμενης δόσης του δανείου. Δηλαδή, η κυβέρνηση θεωρούσε ότι δεν έπρεπε να στηρίξει παραπέρα τις τράπεζες, αλλά να τις αφήσει να κολυμπήσουν μόνες τους στο πέλαγος της διατραπεζικής αγοράς και χρειάστηκε να της επιβάλουν το νέο «πακέτο» οι τροϊκανοί; Αστεία πράγματα. Στην ανακοίνωση της τρόικας, πάντως, κάτι τέτοιο δεν αναφέρεται, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως η τρόικα δεν συμφώνησε. Αλλωστε, τίποτα δεν γίνεται χωρίς την έγκρισή της.

Κυβέρνηση και τρόικα συμφωνούν σε ένα πράγμα. Οτι το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα εξακολουθεί να κλονίζεται από τον αγγλοσαξονικό ανταγωνισμό, γι' αυτό και πρέπει να στηριχτεί από την ΕΚΤ. Στηρίζοντας τις ελληνικές τράπεζες στην πραγματικότητα στηρίζουν το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Μπορεί οι ελληνικές τράπεζες να αποτελούν έναν πολύ μικρό πυλώνα του, όμως στην εποχή της κρίσης αρκεί η κατάρρευση και αυτού του μικρού πυλώνα για ν' αρχίσει να καταρρέει ολόκληρο το οικοδόμημα σαν πύργος από τραπουλόχαρτα. Ο Τρισέ ανακοίνωσε την ίδια μέρα ότι η ΕΚΤ διατηρεί το βασικό της επιτόκιο στο 1% και όταν ρωτήθηκε για την εμμονή σ' αυτό το τόσο χαμηλό επιτόκιο, απάντησε κοφτά, ότι «τα τρέχοντα επίπεδα του επιτοκίου είναι τα πρέποντα». Οταν τον ρώτησαν πώς σχεδιάζει η ΕΚΤ να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της συνεχούς αύξησης της ρευστότητας, που ασκεί πληθωριστικές πιέσεις, αρνήθηκε να κάνει οποιαδήποτε δήλωση και περιορίστηκε να πει ότι η επόμενη σημαντική συνεδρίαση της ΕΚΤ θα γίνει σε ένα μήνα. Ας σημειωθεί ότι το επιτόκιο της διατραπεζικής αγοράς, δηλαδή το επιτόκιο με το οποίο δανείζει η μία τράπεζα την άλλη για περίοδο τριών μηνών, είναι στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 12 μηνών!

Μα καλά, αυτοί δεν μας ζάλισαν με τον εκκωφαντικό θόρυβο που έκαναν πριν από δυο βδομάδες για τα επιτυχή stress tests, τα οποία πέρασε το σύνολο σχεδόν των ευρωπαϊκών τραπεζών (πλην μιας ήδη υπό χρεοκοπία γερμανικής, της ελληνικής ΑΤΕ και τεσσάρων μικρών ισπανικών); Πώς τώρα σπεύδουν να ανακοινώσουν νέα «πακέτα» στήριξης, πρωτοφανούς ύψους (αρκεί να σκεφτούμε ότι το σύνολο των «πακέτων» που μέχρι στιγμής μοιράζονται οι ελληνικές τράπεζες φτάνει το ένα τρίτο του ΑΕΠ της χώρας!); Οταν χαρακτηρίζαμε τα stress tests «της πλάκας», δεν ανακαλύπταμε την Αμερική. Λέγαμε αυτό που υποστήριζε όλη η χρηματιστική πιάτσα, πλην των ιθυνόντων των Βρυξελλών, που είχαν τους λόγους τους. Για παράδειγμα, σε πρόσφατη ανάλυσή της η Barclays εκτιμά ότι, αν προσμετρώνταν ορθά ο κίνδυνος του προβληματικού δημόσιου χρέους, θα αποτύγχαναν στα τεστ 22 τράπεζες και όχι μόνον 7. Και ότι ο κλάδος θα χρειαζόταν κεφάλαια 12.6 δισ. ευρώ, σχεδόν τριπλάσια από τα 3.5 δισ. που εκτίμησε η γραφειοκρατία των Βρυξελλών.

Την καλύτερη απάντηση στο ερώτημα την έδωσε το «αχαμνό» χρηματιστήριο της Αθήνας, που την Πέμπτη έκανε μια θεαματική βουτιά, μετά από ένα τριήμερο εντυπωσιακής ανόδου, στηριγμένης κυρίως στις μετοχές των τραπεζών. «Κατοχύρωση κερδών» χαρακτήρισαν τη βουτιά οι ειδικοί των χρηματιστηριακών εντύπων, που χρησιμοποιούν μια politically correct γλώσσα, ανάλογη της γλώσσας που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι του ιπποδρομιακού τζόγου. Επί μερικές μέρες είχαμε ένα μικρό ράλι ανόδου, τροφοδοτούμενο από τα αποτελέσματα των stress tests, και μόλις ανακοινώθηκε το νέο πακέτο, δηλαδή μόλις ανακοινώθηκε επίσημα ότι οι τράπεζες δεν πάνε καθόλου καλά και χρειάζονται νέα κρατική στήριξη, έγινε η βουτιά. Λεπτομέρεια (που κρύβει όλη την ουσία): όπως γράφτηκε σε χρηματιστηριακά έντυπα, το μικρό ράλι ανόδου το καθοδήγησαν χρηματοπιστωτικοί οίκοι του Λονδίνου, που επανέκαμψαν στο παιχνίδι της Σοφοκλέους, αφού επί μισό χρόνο κερδοσκόπησαν άγρια με τα ελληνικά κρατικά ομόλογα. Οι ίδιοι λονδρέζικοι οίκοι πρωταγωνίστησαν και στη βουτιά της Πέμπτης, λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση Παπακωνσταντίνου για το νέο «πακέτο» των 25 δισ.

Τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι; Τι γυρεύει το λονδρέζικο City στην Αθήνα; Πέρα από το καθημερινό χρηματιστικό παιχνίδι, έχει ήδη αρχίσει να μυρίζει ψητό. Αρχισε ήδη να το διαλαλεί και ο… αρχιψήστης Γ. Προβόπουλος, καλώντας επισήμως τις ελληνικές τράπεζες να αναζητήσουν «στρατηγικές συμμαχίες», ο εστί μεθερμηνευόμενον: να αναζητήσουν καταφύγιο κάτω από ξένες φτερούγες. Ποιος Σάλλας και ποια Τράπεζα Πειραιώς; Εδώ μιλάμε για τους μεγάλους του χρηματιστικού κεφάλαιου, που θα αναζητήσουν τα μεγάλα κομμάτια του «ψητού», επιβάλλοντας φυσικά τους δικούς τους όρους. Ενα τραπεζικό σύστημα που ζει μόνο με συνεχείς ενέσεις ρευστότητας από την ΕΚΤ, υπό την εγγύηση του κράτους, θυμίζει ένα πρόβατο που ψυχορραγεί στην πεδιάδα και οι γύπες κόβουν βόλτες από πάνω του, περιμένοντας πότε θα είναι έτοιμο για να το κατασπαράξουν.

Το συμπέρασμα είναι αυτονόητο: την ίδια ώρα που τα εργαζόμενα νοικοκυριά καταληστεύονται και καταδικάζονται στο μαρασμό και την καταστροφή, υψώνεται ένα πρωτοφανές κρατικό δίχτυ ασφάλειας γύρω από τις τράπεζες. Οι σημερινές γενιές ποτέ δεν ξαναείδαν μια τόσο σκληρή ταξική πολιτική από το ελληνικό κράτος και τις κυβερνήσεις του.

ΥΓ: Ανακοινώνοντας το νέο «πακέτο» των 25 δισ. ο γκεμπελίσκος της πλατείας Συντάγματος δήλωσε πως η στήριξη των τραπεζών γίνεται για να μπορούν αυτές να στηρίζουν με κεφάλαια τα νοικοκυριά και την οικονομία. Ούτε σάλιο δεν αξίζει να χαραμίσει κανείς γι' αυτή τη δήλωση. Αρκεί μόνο μια συντομότατη αναφορά σ' αυτά που γράφει η πρόσφατη έκθεση της ΤτΕ για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Ο ρυθμός αύξησης των πιστώσεων παραμένει σταθερά μηδενισμένος από τον Απρίλιο του 2010!