Δημοσιεύτηκε στο Ατέχνως
Το πρώτο μέρος εκεί
Μέρος δεύτερο: Μετά το ξέσπασμα του ΒΠΠ.
Η δικτατορική κυβέρνηση Μεταξά αντιμετώπιζε τις μειονότητες με μεγάλη σκληρότητα κάτι που έδινε χώρο στη φασιστική Ιταλία να κάνει διπλωματικό παιχνίδι με τους Τσάμηδες.
«Ο ταραγμένος διεθνής ορίζοντας στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1930-1940 και η επιβολή της δικτατορίας των Γεωργίου και Μεταξά δεν βοήθησαν στην άμβλυνση των αντιθέσεων στη Θεσπρωτία. Εκτός από την Αλβανία, η γειτονική και φιλόδοξη Ιταλία ενέταξε το ζήτημα της Τσαμουριάς στο διπλωματικό της οπλοστάσιο, ενθαρρύνοντας φασιστικού τύπου αλυτρωτικές κινήσεις στους χώρους των Τσάμηδων του εξωτερικού, εκείνων δηλαδή που είχαν καταφύγει στην Αλβανία ή στην Ιταλία. Ταυτόχρονα, οι πιέσεις που ασκούσε το καθεστώς της 4ης Αυγούστου στις μειονότητες της χώρας, ειδικά ενάντια σε αυτές που θεωρούνταν «στρατηγική απειλή», έδιναν επιχειρήματα στον αλυτρωτισμό και όξυναν τις τοπικές εντάσεις»1
Με το ξέσπασμα του πολέμου η Φασιστική Ιταλία προσάρτησε την Αλβανία κάτι που οδήγησε στην όξυνση του Αλβανικού αλυτρωτισμού και του Αλβανικού μεγαλοϊδεατισμού (Μεγάλη Αλβανία), με διεκδικήσεις όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε Γιουγκοσλαβία. Οι επαφές της Ιταλίας με την Αλβανία προς αυτήν την κατεύθυνση χρονολογούνται στις αρχές της δεκαετίας του 30′, ενώ είχαν αναπτυχθεί και σχέσεις της εξωτερικής πολιτικής της Ιταλίας με ισχυρές οικογένειες Τσάμηδων.2
Όσο πλησίαζε ο πόλεμος αυξάνονταν και η παρουσία ενόπλων στις παραμεθορίους, οι οποίοι έβλεπαν τους Τσάμηδες με καχυποψία και υιοθετούσαν απέναντί τους ανάλογη συμπεριφορά. Από τον Απρίλη του 39′ που η Αλβανία κατελήφθη από τους Ιταλούς, το ελληνικό κράτος επιστράτευσε τους Τσάμηδες και τους έστειλε προληπτικά μακριά από την παραμεθόριο. Αυτή η κίνηση είχε σαν αποτέλεσμα να ξεσπάσει μια «επιδημία» λιποταξιών από την πλευρά των Τσάμηδων, κάτι που αμαύρωνε περεταίρω την εικόνα που είχαν οι υπόλοιποι Έλληνες για αυτούς και διευκόλυνε την εναντίον τους προπαγάνδα. Οι εκτοπίσεις των Τσάμηδων προς τα νησιά (και ιδιαίτερα την Κρήτη) εντάθηκαν, ενώ οι έρευνες στα σπίτια τους για όπλα και αποδείξεις συνεργασίας με τον εχθρό έγιναν καθημερινό φαινόμενο. Όπως είναι φυσικό, όλα τα παραπάνω ενίσχυαν το κύμα αναζήτησης άσυλου των Τσάμηδων στην Αλβανία, που εκεί πολλοί από αυτούς στρατολογούνταν από την φασιστική Ιταλία σε τάγματα εθελοντών. Οι Ιταλοί στρατολόγοι τροφοδοτούσαν το αίσθημα αλυτρωτισμού των Τσάμηδων και έριχναν κούτσουρα στην πυρά της εκδίκησης, προκειμένου να τους φανατίσουν για να τους χρησιμοποιήσουν στον επικείμενο πόλεμο με την Ελλάδα.3
Λίγο μετά την έναρξη του πολέμου, τα Ιταλικά στρατεύματα μπήκαν στην Τσαμουριά, συνοδευόμενα από μονάδες Αλβανών εθελοντών στις οποίες πλειοψηφούσαν οι Τσάμηδες που ήταν διψασμένοι για εκδίκηση. Σύντομα όμως τα στρατεύματα υποχώρησαν και ο ελληνικός στρατός συμπεριφέρθηκε στη μειονότητα των Τσάμηδων σα να βρίσκονταν σε εχθρικό έδαφος. Τα πράγματα τα χειροτέρευε η ιταλική προπαγάνδα, η οποία εξήρε τη συμμετοχή των Τσάμηδων στις εχθροπραξίες, με αποτέλεσμα να τους στοχοποιεί ακόμα περισσότερο στα μάτια των Ελλήνων στρατιωτών και χωροφυλάκων, αλλά και του ελληνικού λαού που υπέφερε από τον πόλεμο.4
Στην κατοχή οι αντεκδικήσεις συνεχίστηκαν, αν και στην αρχή υπήρχε μια μικρή παύση, που οδήγησε σε νέα όξυνση μετά από τον πρώτο χρόνο. Οι Ιταλοί είχαν αφήσει στις περιοχές που κατοικούσαν Τσάμηδες τη διοίκηση στα χέρια Ελλήνων και ο νομάρχης της περιοχής Κ. Κοντογιάννης είχε επιφορτιστεί με την επίλυση των διαφορών μεταξύ των χριστιανών και των μουσουλμάνων. Ενώ προσπάθησε ειλικρινώς να φέρει την ειρήνευση, οι προσπάθειες του αυτές δεν κατάφεραν να καρποφορήσουν. Σε αυτό συντέλεσε και η στάση του Ιταλού στρατιωτικού διοικητή, αντισυνταγματάρχη Γαριβάλτσι αλλά και του Ιταλού αναπληρωτή πρόξενου Γιελισσόνι, που βομβάρδισαν τα όποια σχέδια του Κοντογιάννη. Ο Γελισσόνι ήταν αντίθετος από την αρχή, ενώ ο Γαριβάλτσι, αν και αρχικώς είχε δεσμευθεί ότι θα στηρίξει τις προσπάθειες του Κοντογιάννη, τελικά έκανε πίσω και δεν έδωσε την έγκριση του.5
Στις 6 Δεκεμβρίου του 1942, ένας από τους σημαντικότερους ηγέτες των Τσάμηδων, ο Γιασίν Σαντίκ, δολοφονήθηκε από αγνώστους. «Την αμέσως επόμενη μέρα απήχθησαν από την κοινότητα των Σπαθαραίων ο πρόεδρος Βασίλειος Τσούπης, ο ιερέας Σπυρίδων Νούτσης και εννέα «σκηνίτες», οι οποίοι και θανατώθηκαν.»6 Όπως ήταν λογικό, όλα τα παραπάνω είχαν σαν αποτέλεσμα να αναζωπυρωθεί το συγκρουσιακό κλίμα, και να επανέλθουν στην καθημερινότητα οι αντιμαχίες ένοπλων ομάδων και από τις δυο πλευρές.7
Οι Τσάμηδες κατά την περίοδο της κατοχής είχαν καταφέρει να δημιουργήσουν ένα είδος «κρατικής οργάνωσης». Από τη μια συμμετείχαν στην χωροφυλακή με σκοπό να εντοπίσουν χριστιανούς φυγόδικους και να καταδιώξουν χριστιανικές συμμορίες. Ενώ από την άλλη, ίδρυσαν τον Ιούλιο του 1942 το Εθνικό αλβανικό Συμβούλιο, το οποίο οργάνωσε κοινοτικές επιτροπές στα μουσουλμανικά χωριά του νομού. Βαθμιαία, οι επιτροπές αυτές διεύρυναν τις λειτουργίες τους και συμπεριέλαβαν στις αρμοδιότητες τους τμήμα μουσουλμανικής χωροφυλακής, τελωνεία, δικαστικές και οικονομικές αρχές.8
Από την άλλη πλευρά, τη θέση του ολοένα και πιο αδύναμου ελληνικού κράτους την πήρε σταδιακά ο ΕΔΕΣ και οι συγκρούσεις με τις οργανώσεις των Τσάμηδων ήταν συχνές. Εδώ να σημειωθεί ότι στις περιοχές που ζούσαν οι Τσάμηδες το ΕΑΜ δεν είχε ισχυρή παρουσία.9
Μέχρι το καλοκαίρι του 43′, τα ένοπλα σώματα των Τσάμηδων ενισχύθηκαν και εντάχθηκαν στο γερμανικό πλέγμα ασφαλείας. Δύο ήταν τα γεγονότα που σφράγισαν τις μετέπειτα εξελίξεις: Η καταστροφή του Φαναριού τον Ιούλιο του 43′, και η εκτέλεση των 49 πρόκριτων της Παραμυθιάς τον Σεπτέμβρη του 43′. Και στα δυο η πρωτοβουλία ανήκε στην γερμανική στρατιωτική διοίκηση. Στην επιδρομή που έγινε από τους ναζί στο Φανάρι, συμμετείχαν πολλοί Τσάμηδες που προέβησαν σε μεγάλης κλίμακας αντεκδικήσεις (αρπαγή περιουσιών, βιασμοί γυναικών, δολοφονίες). Η εκτέλεση των 49 έγινε στο πλαίσιο γερμανικών αντιποίνων για το φόνο 6 Γερμανών στρατιωτών από αντάρτες στην περιοχή Σκάλα της Παραμυθιάς. Τα ονόματα για τις συλλήψεις λέγεται ότι τα έδωσε ο ίδιος ο Μαζάρ Ντίνο, που ήταν αρχηγός ένοπλης ομάδας Τσάμηδων και Αλβανών που δραστηριοποιούνταν στην περιοχή και είχαν για όραμα τους τη «Μεγάλη Αλβανία».10 Με αυτόν τον τρόπο άνοιξε ο δρόμος για να εγκατασταθεί εκεί η ΞΙΛΙΑ, η Εθνική Επιτροπή Τσάμηδων.11
Ανακομιδή οστών των 49 προκρίτων
Τα γεγονότα αυτά έγιναν αιτία να αναζωπυρωθεί ο πόλεμος μεταξύ των ενόπλων οργανώσεων των Τσάμηδων και του ΕΔΕΣ. Στις 26 Ιουνίου του 43′, τμήματα της Χ Μεραρχίας του ΕΔΕΣ επιτέθηκαν και κατέλαβαν την Παραμυθιά κάμπτοντας την αδύναμη αντίσταση της Τσάμικης πολιτοφυλακής. Σύμφωνα με το Γιώργο Μαργαρίτη, τα θύματα από τις βιαιοπραγίες που ακολούθησαν την κατάκτηση μπορεί να ανέρχονται και στα 500, καθώς ο ΕΔΕΣ έβαλε σκοπό να διαπράξει στο πολλαπλάσιο αντίστοιχες βιαιότητες με αυτές που πρωτύτερα είχαν κάνει οι Τσάμηδες στο Φανάρι.12
Σε περιοχές που είχε ισχυρή παρουσία το ΕΑΜ πάντως, όπως ήταν για παράδειγμα η Σαγιάδα των Φιλιατών, βόρεια του Καλαμά, οι Τσάμηδες έμπαιναν εθελοντικά στις γραμμές του ΕΛΑΣ. Το 4ο τάγμα του 15ου συντάγματος του ΕΛΑΣ, ήταν μια μονάδα η οποία αποτελούνταν από χριστιανούς και μουσουλμάνους μαχητές. Οι μονάδες του ΕΔΕΣ ονόμαζαν την μονάδα αυτή «τουρκαλβανούς παρτιζάνους». Η ονομασία αυτή δεν δόθηκε τυχαία, αλλά έκρυβε από πίσω της την επιδίωξη του ΕΔΕΣ και του αστικού κράτους να τσακίσει αυτήν την αντάρτικη ομάδα, έστω και αν πολεμούσε ενάντιων των κατακτητών. Τις μέρες που γίνονταν η διαπραγμάτευση της Καζέρτα, οι δυνάμεις του ΕΔΕΣ με άδεια από βρετανικούς αξιωματούχους, η οποία επικυρώθηκε από τον Σκόμπυ, πέρασαν βόρεια του Καλαμά με σκοπό να πλήξουν το μεικτό τάγμα και τις θέσεις του και να επαναλάβουν τις φρικαλεότητες της Παραμυθιάς.13
Οι συνολικές εκτοπίσεις Τσάμηδων, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ε. Μαντά αριθμούν 22.000 – 25.000. Στο μικρό διάστημα που το ΕΑΜ διέλυσε τον ΕΔΕΣ και είχε τον έλεγχο των περιοχών που έμεναν Τσάμηδες, μέρος των απομακρυσμένων επέστρεψε, με σκοπό να περισώσει ό,τι μπορούσε από τις περιουσίες του και τα σπίτια του. Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας ο ΕΔΕΣ επέστρεψε στην περιοχή με την ιδιότητα των μονάδων εθνοφυλακής, και οι διώξεις συνεχίστηκαν μέχρι η μειονότητα να εκδιωχθεί εντελώς.14
Συμπεράσματα
Το ζήτημα των Τσάμηδων μέχρι και σήμερα τροφοδοτεί τον αλυτρωτισμό και τον μεγαλοϊδεατισμό, κυρίως της γείτονας χώρας Αλβανίας. Το είδαμε με τα αλβανικά πανό του EURO που έκαναν λόγω για τα 100.000 θύματα της τσάμικης μειονότητας (ενώ ο συνολικός πληθυσμός τους έφτανε με τα βίας το ¼ αυτού του αριθμού)15. Το είδαμε με τις επίσημες δηλώσεις Αλβανών αξιωματούχων ακόμα πιο πρόσφατα, και πρόκειται σίγουρα να το ξανασυναντήσουμε και στο μέλλον. Στην ερώτηση αν δικαιούνται αποζημιώσεις οι διωγμένοι Τσάμηδες από την Ελλάδα, τόσο για το διωγμό τους όσο και για τις αδικίες που υπέστησαν, η δική μου απάντηση είναι ότι τις δικαιούνται στον ίδιο βαθμό που τις δικαιούνται και οι χριστιανοί που υπέφεραν από τη συνεργασία των Τσάμηδων και των Αλβανών με τον κατακτητή στην κατεχόμενη Ελλάδα. Αυτού του είδους η απάντηση όμως δεν μας λέει και πολλά, δεν είναι το καλύτερο που θα μπορούσαμε να είχαμε διδαχθεί από τα όσα γράφτηκαν στις παραπάνω γραμμές.
Ας εξετάσουμε λοιπόν μερικές άλλες διαστάσεις του ζητήματος:
- Η αναζωπύρωση του εθνικιστικού μίσους, πέρα από τα όποια τοπικά μικροσυμφέροντα τα οποία φυσικά αξιοποιούνται, εξυπηρετεί κυρίως τις επιδιώξεις των μεγάλων, δηλαδή των καπιταλιστικών κρατών και των καπιταλιστικών συμφερόντων που βρίσκονται οργανωμένα πίσω από αυτά. Η αναζωπύρωση αυτή σπάνια ευνοεί τη μια ή την άλλη πλευρά που συγκρούεται όσον αφορά στον απλό λαό, συνήθως ζημιώνονται και οι δυο πλευρές και έχουμε έναν ολάκερο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο για να μας το θυμίζει..
- Όταν η πολιτική σου για μια μειονότητα δεν είναι πολιτική ήπιας ενσωμάτωσης, τότε αφήνεις ανοιχτό το ενδεχόμενο αυτή η περιχαρακωμένη μειονότητα να σου αντιταχθεί σε κάθε ευκαιρία. Τέτοιες πολιτικές ήπιας ενσωμάτωσης σπανίζουν σε αστικού τύπου έθνη κράτη. Όπως μας διδάσκει η ιστορία μέχρι και σήμερα, λίγα (αν όχι κανένα) είναι εκείνα τα καπιταλιστικά κράτη τα οποία δεν μαστίζονται από κάποιου είδους μειονοτικές, θρησκευτικές ή και φυλετικές διαφορές στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό τους, για τις οποίες υπεύθυνος είναι πάντα σε μεγάλο βαθμό και ο κρατικός μηχανισμός.
- Σε περιπτώσεις που έγιναν απόπειρες ενσωμάτωσης, πχ στις περιοχές που δραστηριοποιούταν ο ΕΛΑΣ, οι Τσάμηδες πολέμησαν τους ναζί κατακτητές πλάι-πλάι με τους αντάρτες.
- Ζούμε περίεργες εποχές που ευνοούν συγκρούσεις και «διπλωματία με άλλα μέσα», για αυτό καλό θα ήταν να μην υποτιμάμε τις όποιες προκλητικές εξαγγελίες του τουρκικού ή του αλβανικού κράτους, αλλά να τις συνδέουμε ταυτόχρονα και με την ύπουλη στάση που κρατούν διάφοροι υπερεθνικοί οργανισμοί (ΕΕ, ΝΑΤΟ), οι οποίοι σφυρίζουν ανέμελα όταν γίνεται ευθεία αμφισβήτηση συνόρων κράτους μέλους τους από ανώτατους άρχοντες του ενός ή του άλλου κράτους. Όταν μπαίνει ο κλέφτης στο σπίτι σου, η φράση του αστυνόμου που υποτίθεται σε προστατεύει «να τα βρείτε μεταξύ σας» δεν αποτελεί στάση ίσων αποστάσεων αλλά ευθεία συστράτευση με την πλευρά του κλέφτη.
- Το δικό μας κράτος βέβαια δεν σημαίνει ότι είναι αθώο του αίματος όπως διαπιστώσαμε παραπάνω. Στην πιο πρόσφατη ιστορία δε, έχει χρησιμοποιήσει και εκείνο την ελληνική μειονότητα στην Αλβανία για να προωθήσει την διπλωματική του ατζέντα διεκδικήσεων. Τα γειτονικά κράτη στον καπιταλιστικό κόσμο σπάνια έχουν μεταξύ τους πολιτική συνεργασίας και αν αυτό συμβεί δεν κρατάει για πολύ, κυρίως έχουν μεταξύ τους ανταγωνισμούς, που υπό τις ανάλογες συνθήκες μπορούν να πυροδοτήσουν και πολέμους.
Κλείνοντας το άρθρο, να πούμε ότι αν υπάρχει ένα είδος μίσους το οποίο δικαιολογείται και επιβάλλεται να διατηρούν οι λαοί όλου του κόσμου, αυτό σίγουρα δεν είναι το ρατσιστικό μίσος, αλλά το ταξικό μισός ενάντια στον εκμεταλλευτή, με όποιο προσωπείο και αν εμφανίζεται αυτός κάθε φορά.
Λαγωνικάκης Φραγκίσκος(Poexania)
1Στο ίδιο, σελ. 144.
2Στο ίδιο, σελ. 145-146.
3Στο ίδιο, σελ. 147-148.
4Στο ίδιο, σελ. 149-150.
5Στο ίδιο, σελ. 159-160.
6Στο ίδιο, σελ. 160. Εδώ δεν ξέρω τι ακριβώς εννοεί ο Μαργαρίτης με τον όρο «Σκηνίτες» για αυτό και μετέφερα την πρόταση επακριβώς.
7Στο ίδιο, σελ. 160-161.
8Στο ίδιο, σελ. 161-162.
9Στο ίδιο, σελ. 162-163.
10http://dialogoi.plato-academy.gr/uploads/1a4d665d-d858-49c0-b5ef-8d74678b5d07.pdf
11Ο.π, Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες, σελ. 163-164.
12Στο ίδιο, σελ. 165-166.
13Στο ίδιο, σελ. 169.
14Στο ίδιο, σελ. 169.
15Όσον αφορά τώρα τους νεκρούς, οι αριθμοί που αναφέρονται στο υπόμνημα της αντιφασιστικής επιτροπής των Τσάμηδων προς τον ΟΗΕ το 1947 δεν ξεπερνούν τα 2.000 άτομα. Βάσει του ότι αυτός ο αριθμός δίνεται από μια οργάνωση των Τσάμηδων εκείνης της εποχής, εκτιμώ ότι οι νεκροί μπορούν να είναι λιγότεροι από 2.000 αλλά όχι περισσότεροι.
Η βασική συλλογιστική στο κομμάτι αυτό του βιβλίου του Μαργαρίτη-και το πιο κύριο κατά τη γνώμη μου προβληματικό σημείο- κινείται τουλάχιστον όπως εγώ το αντιλαμβάνομαι σε μια επιχειρηματολογία του τύπου "η μειονότητα καταπιέζονταν στις συνθήκες διαβίωσής της από το ελληνικό κράτος πριν την Κατοχή κι αυτό ήταν ο βασικός παράγοντας για τη συνεργασία με τους Ιταλούς και τους Γερμανούς". Προσωπικά δυσκολεύομαι να αποδεχτώ ως δικαιολογία ή άλλοθι για συνεργασία με τον ιταλικό ή γερμανικό στρατό κατοχής τις δυσκολίες διαβίωσης οποιουδήποτε, όποιες κι αν ήταν αυτές. Η συγκεκριμένη επιχειρηματολογία δεν είναι στην αντίθετη κατεύθυνση από λογικές τύπου "οι κακόμοιροι οι Τατάροι της Κριμαίας, καταπιέζονταν από το σταλινικό καθεστώς και γι' αυτό συνεργάστηκαν με τους ναζί" ή λογικές "έλα μωρέ τώρα, πεινασμένοι πήγαιναν πολλοί και κατατάσσονταν στα τάγματα ασφαλείας. Για ένα πιάτο φαΐ πήγαιναν οι άμοιροι" ή λογικές "για οικογενειακές διαφορές ντύνονταν τσολιάδες κάποιοι". Ένας Στίνας υποθέτω θα μπορούσε να φτάσει να παρουσιάσει πολλούς ταγματασφαλίτες ως και θύματα του καπιταλισμού που τα κακόμοιρα είχαν απολέσει τα προς το ζην. Αυτού του είδους η επιχειρηματολογία δε νομίζω να είναι στην κατεύθυνση κατοπινών απόψεων του συγγραφέα τουλάχιστον με βάση πχ την επιχειρηματολογία του όταν(καλώς ή κακώς άλλο θέμα) πήγε μάρτυρας κατηγορίας σε βιβλίο που φόρτωνε τα γερμανικά αντίποινα εις βάρος του κρητικού πληθυσμού επειδή δε συμπεριφέρθηκε "ιπποτικά" στους γερμανούς αλεξιπτωτιστές-εισβολείς. Προσωπικά αντιλαμβάνομαι την τότε επιχειρηματολογία του Μαργαρίτη στο συγκεκριμένο κομμάτι ως απαράδεκτη και κινούμενη αντικειμενικά σε κατεύθυνση ως και ξεπλύματος του δοσιλογισμού.
ΑπάντησηΔιαγραφήρα
εγω για αυτο λεω οτι δεν ακολουθω επακριβως το πνευμα του
Διαγραφήαν προσεξες δηλαδη τι γραφω στο πρωτο μερος
απο την αλλη, δεν ειναι οτι και η σταση του αστικου κρατους δεν βοηθησε την στρατευση των τσαμηδων με τους ναζι
θεωρω παντως και εγω οτι ο μαργαριτης, στην προσπαθεια του ισως να αποκαταστησει το απαραδεκτο της αλλης πλευρας, να παρουσιαζονται δηλαδη οι τσαμηδες ως οτι ετσι αναιτια γινανε τσατσοι των κατακτητων, το παρακανει στην υπερασπιση τους με αποτελεσμα καποιος που διαβαζει το κειμενο του να μπορει να ισχυριστει οτι ¨"οκ καλα κανουν και ζητουν αποζημιωσεις"
προσωπικα προσπαθησα να μην το μεταδωσω αυτο... δεν ξερω κατα ποσο τα καταφερα
Τελος δεν νομιζω οτι το παραδειγμα των ταταρων της κριμαιας νομιμοποιειται καποιος να το αντιπαραβαλει με το παραδειγμα των τσαμηδων γιατι ειναι διαφορετικου τυπου κρατος το αστικο και διαφορετικου τυπου κρατος το σοσιαλιστικο, και διαφορετικα διαχειριζεται το καθενα απο αυτα τα μειονοτικα ζητηματα
ΔιαγραφήΣε πιο δευτερεύοντα
ΑπάντησηΔιαγραφήΔε μπορώ να γνωρίζω αν λόγω αυτής της συλλογιστικής, που είχε τότε ο Μαργαρίτης, υποβιβάζει τη σημασία κάποιων γεγονότων πριν ακόμα από το 1912 ή αν τα αγνοεί τελείως. Για παράδειγμα, δε φαίνεται να δίνει κάποια σοβαρή σημασία στο αγροτικό κίνημα δεκαετιών στην περιοχή με ξεσπάσματα ενάντια στους αγάδες που είχαν καταφέρει να ανακηρυχτεί τσιφλίκι τους ένα πολύ σημαντικό ποσοστό του σημερινού ποσοστού του νομού Θεσπρωτίας, σε περιοχές που δε διαβιούσε ούτε ένας τσάμης, ξεσπάσματα που εντάσσονται μέσα στα μεγάλα αγροτικά κινήματα (τύπου Κιλελέρ), μόνο που εδώ το πράγμα είχε και "εθνικά" χαρακτηριστικά να συμπληρώνουν την εικόνα. Το πιο σημαντικό ήταν στα 1866 με την πορεία και παραμονή για διαμαρτυρία στα Γιάννινα των "ξυπόλυτων" από τα δεκαέξι χωριά της Μουργκάνας. Το συγκεκριμένο ζήτημα νομικά έληξε μόλις το 1930 (δέκα χρόνια δηλαδή μόλις πριν την ιταλική εισβολή και δεκατέσσερα πριν τα γεγονότα του '44. Και βεβαίως όχι την επαύριο της Απελευθέρωσης). Το 1912 δεν είναι τόσο μακρινό, υπάρχουν ακόμα αρκετοί που προλάβαμε αφηγήσεις παλιότερων που είχαν ζήσει την κατάσταση επί τουρκοκρατίας και τη συμπεριφορά των αγάδων τότε. Δεν υπάρχει λόγος για συναισθηματικές περιγραφές, η εικόνα πάντως μιας περίπου αρμονικής διαβίωσης στο νομό που λίγο διαταράχτηκε στα 1912-13 λόγω του Βαλκανικού πολέμου, απέχει αρκετά από την πραγματικότητα ακόμα και σε περιοχές που δε διαβιούσαν Τσάμηδες. Σε περιοχές που ήταν μικτού πληθυσμού ή σε χωριά που ήταν "τουρκοχώρια" (κανείς δεν έλεγε τους τσάμηδες αλβανούς και οι ίδιοι οι τσάμηδες δεν είχαν καλές σχέσεις ούτε με αλβανόφωνους χριστιανικούς πληθυσμούς του νομού οι οποίοι έχουν ιστορικά παραδείγματα καλών σχέσεων με αλβανούς). Ισχύει όντως ότι μεταξύ των απλών ανθρώπων υπήρχαν σχέσεις στην καθημερινότητα. Κάθε φορά όμως που τα πράγματα φτάναν σε κάποια έξαρση, ο πληθυσμός των τσάμηδων παρέμενε, στον κύριο όγκο του, κάτω από την επιρροή των αγάδων. Η ιταλική κατοχή θεωρήθηκε πρώτης τάξης ευκαιρία από τους αγάδες για να ξαναέρθουν τα πράγματα στην προ της απελευθέρωσης κατάσταση και δυστυχώς κατάφεραν να ελέγξουν τον κύριο όγκο του πληθυσμού (οι συνθήκες διαβίωσης του οποίοι προφανώς ήταν δύσκολες αλλά όχι διαφορετικές από των υπολοίπων-για την ακρίβεια τα κεφαλοχώρια τους δεν ήταν και στις λιγότερο ευνοημένες περιοχές του νομού).
ρα
Το ΕΑΜ στο νομό δεν έγινε δυστυχώς η πιο δυνατή οργάνωση επί Κατοχής ώστε να καταφέρει να τραβήξει τον όγκο του πληθυσμού των τσάμηδων μακριά από την επιρροή των "κεφαλών" του. Αυτό όμως ήταν ενα εγχείρημα ιδιαίτερα δύσκολο ούτως ή άλλως (και πιο δυνατό να ήταν το ΕΑΜ δε σημαίνει ότι θα τα κατάφερνε σίγουρα-μιλάμε για μια εποχή που η φάρα, η κεφαλή της φάρας κτλ είχαν καλώς ή κακώς αρκετά διαφορετική σημασία και ένταση από ότι σήμερα). Προσπάθησε ειλικρινά να το κάνει αλλά τα αποτελέσματα ήταν μάλλον πενιχρά κι όχι σε διάρκεια (και το πώς ονόμαζαν οι τους ΕΔΕΣ διάφορους σχηματισμούς-για να χτίσουν πάνω στην αντίθεση, σιγά που δεν θα το έκαναν, και για να της δώσουν αμιγώς "εθνικό" χρώμα- δεν είναι απόδειξη ότι το ΕΑΜ είχε όντως επιτυχία σε αυτό το μέτωπο). Η συνεργασία με τις κατοχικές δυνάμεις του τσάμικου πληθυσμού υπήρξε δυστυχώς ευρεία και οι τσάμηδες παρέμειναν υπό την επιρροή των αγάδων μέχρι τέλους. Θα το πω ωμά. Η προσωπική μου εμπειρία από διηγήσεις ανθρώπων που είχαν κάποια ηλικία εκείνη την εποχή, ανεξαρτήτως πολιτικών αντιλήψεων, είναι ότι κανείς δεν ήταν περήφανος για ότι έγινε το '44 (είναι σχετικά δευτερεύον ζήτημα το ότι ο αριθμός των θυμάτων δίνεται υπερβολικά διογκωμένος από την αλβανική πλευρά) όμως δε βρήκα και κανέναν να τα χαρακτηρίζουν άδικα έτσι όπως είχαν εξελιχθεί τα πράγματα στην Κατοχή. Αυτό που συνέβη στην Κατοχή είχε κατά τη γνώμη μου καταστήσει εντελώς αδύνατη την κατοπινή συμβίωση στην ίδια περιοχή. Ακόμα κι αν είχε επικρατήσει άλλη εξουσία στην χώρα, πιθανότατα θα ήταν αναγκασμένη να μεταφέρει σε άλλη περιοχή, αρκετούς από τον τσάμικο πληθυσμό. Δε μου φαίνεται επίσης να απασχολεί το Μαργαρίτη η υποδοχή του τσάμικου πληθυσμού και ειδικά των κεφαλών αυτού στην Αλβανία. Γράφει βέβαια ότι οι Αλβανοί προς τιμήν τους δεν έκαναν αντίποινα στην ελληνική μειονότητα για να μη διαταραχθούν οι διπλωματικές σχέσεις και υπάρξει αφορμή ελληνικής εισβολής (οι διπλωματικές σχέσεις βέβαια ήταν εξαιτίας του ελληνικού καθεστώτος σε εμπόλεμη κατάσταση και παρέμειναν τέτοιες για δεκαετίες). Αυτό όμως δε λέει τίποτα για το πώς αντιμετώπισαν τους ίδιους τους τσάμηδες οι τότε αλβανικές αρχές κι αν εν πάση περιπτώσει θεώρησαν τις κατηγορίες εναντίον τους για συνεργασία με τους γερμανούς ως υπερβολικές ή αδικαιολόγητες. Συγγνώμη αν κάνω λάθος αλλά δεν έχω την άποψη ότι η υποδοχή τους, ειδικά όσο αφορά τους "μεγάλους", ήταν θερμή εκεί ούτε και γνωρίζω κάποια συμμετοχή έστω κι ενός τσάμη στον ΔΣΕ αργότερα.
ΑπάντησηΔιαγραφήρα
(όλα τα παραπάνω ως προσωπική γνώμη που προφανώς δεν έχει σχηματιστεί χωρίς τα βιώματα και τις διηγήσεις του περίγυρου, με τους προφανείς περιορισμούς που μπορεί αυτά να προκαλούν)
Πολυ ενδιαφεροντα τα σχολια σου και προσθετουν στην αναψηλαφηση του ζητηματος
ΑπάντησηΔιαγραφήμονο ενα πραγμα να πω
στα αιτια της περιχαρακωσης μιας μειονοτητας παντα βρισκεται και το στοιχειο της καταπιεσης
δηλαδη οι "προυχοντες" των τσαμηδων
καταφερναν να τους εχουν στο χερι και να εχουν δημιουργησει την οργανωση μιας κοινωνιας της οποιας βρισκονται στην κορυφη, και επειδη υπηρξαν οι αντιστοιχοι προυχοντες των χριστιανων που πιεζαν απο την πλευρα τους, και επειδη υπήρχαντα ευρυτερα συμφεροντα που συνδεονταν με τα τοπικα και επειδη υπηρχε σχεση αξιωματουχων της επαρχιας με το ελληνικο κρατος
Ας μου συγχωρέσεις την επιμονή Poe. κΆτι (μάλλον) τελευταίο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣχετικά με τους Τατάρους δεν είναι νομίζω το πρώτο ζήτημα η ύπαρξη τεκμηρίωσης (που προφανώς στη περίπτωση της ΕΣΣΔ δεν ίσχυε τέτοια μεταχείριση μειονοτήτων-άλλωστε ο ίδιος ο Στάλιν που καταγγέλουν, ήταν μέλος μειονότητας) αλλά κατά τη γνώμη μου η ίδια η αναζήτηση δικαιολογίας για τη συνεργασία με τους ναζί. Είναι η ίδια αναζήτηση που κάνει αρκετούς να δίνουν συγχωροχάρτι στους Ουστάσι της Κροατίας για τα εγκλήματά τους τάχα γιατί δεινοπαθούσαν από το προηγούμενο γιουγκοσλαβικό βασίλειο ή άλλες περιπτώσεις. Η αναζήτηση δικαιολογίας στη συνεργασία διαφόρων με Ιταλούς και Γερμανούς στην Κατοχή, είναι βασικό χαρακτηριστικό "αναθεώρησης" της ιστορίας, είτε από την "εθνικιστική", είτε από την "κοσμοπολίτικη" σκοπιά.
Στα πιο συγκεκριμένα, εγώ από τη μεριά μου θα ήθελα να πω ότι πολιτιστικά ή και πολιτισμικά ακόμη, δε θεωρώ ότι είμαι πολύ μακρύτερα με κάποιους Αλβανούς από ότι με ορισμένους Έλληνες κάποιων άλλων περιοχών. Άλλο αυτό όμως, κι άλλο το ζήτημα των λεγόμενων τσάμηδων. Δεν ήταν μόνο εθνικό το ζήτημα αλλά είχε και βαθειά ταξικά χαρακτηριστικά. Σε αυτά που έγραψα παραπάνω θα προσθέσω μόνο, επειδή το ξέχασα πριν, ότι το όλο ζήτημα με τους αγάδες δεν αφορούσε μόνο το ελληνικό χριστιανικό στοιχείο αλλά και αλβανούς μουσουλμάνους. Ενδεικτικό είναι-για να κάνουμε και μια μικρή λαογραφική παρέμβαση- ότι ο πιο λεβέντικος, ο πιο ηρωικός χορός της Ηπείρου είναι ίσως ο σαμαντάκας ή οσμαντάκας. Το όνομα του χορού/τραγουδιού αναφέρεται στον ομώνυμο ήρωα τον Οσμάν Τάκα γεννημένο στη Μουργκάνα αλλά μάλλον από την άλλη πλευρά των συνόρων και η λαϊκή μούσα το εμπνεύστηκε όταν οι αγάδες (νομίζω του Μαργαριτίου) είχαν συλλάβει αυτόν τον αλβανό κινηματία που τα έβαζε με την εξουσία τους (ας τον πούμε κάτι σαν τον Αστραπόγιαννο της ταινίας με τον Κούρκουλο) και τον πήγαιναν στην κρεμάλα. Ως τελευταία χάρη ζήτησε να χορέψει και χόρεψε τόσο ωραία που έμεινε στην ιστορία. Μια εκδοχή της ιστορίας θέλει να του χαρίζεται η ζωή για να σκοτωθεί σε μάχη λίγο αργότερα (γύρω στα 1875).
Εδώ η ελληνική "version" :) του τραγουδιού
https://www.youtube.com/watch?v=ugLrC0Qhr0Q
και εδώ η αλβανική
https://www.youtube.com/watch?v=Mzu_cmXTfNc
Προσωπικά μου είναι αδύνατο να κατανοήσω πώς κάποιος-και μιλώ για το συγκεκριμένο βιβλίο του Μαργαρίτη- μπορεί να υποβαθμίσει ή να αγνοήσει ότι η σύγκρουση είχε και ταξικό υπόβαθρο. Θα ήμουν πολύ επιφυλακτικός ακόμα και να υιοθετήσω την άποψη ότι οι λεγόμενοι τσάμηδες είχαν συγκροτημένη εθνική συνείδηση και έβλεπαν τους Αλβανούς (ή οι Αλβανοί εκείνους) ως συμπατριώτες. Και πριν την Απελευθέρωση και μετά. Ανεξάρτητα από τα όποια προβλήματα, το κύριο κίνητρο του δοσιλογισμού ήταν η ρεβάνς που ήθελαν οι αγάδες. Το ότι ζητήματα βρήκαν οριστική νομική λύση μόλις στα 1930 και δεν είχαν πχ λυθεί από την επαύριον της Απελευθέρωσης, το ότι οι αγάδες ποτέ δεν έχασαν τον έλεγχο της κοινότητάς τους (άρα την είχαν κάτω και από την οικονομική επιρροή τους -ενώ και τα "τουρκοχώρια" ήταν σαφώς στις πιο πλούσιες περιοχές-ότι τέλος πάντων κι αν σήμαινε το "πιο πλούσιες" εκείνη την εποχή και σε αυτά τα μέρη), το γεγονός ότι ο νομός Θεσπρωτίας συγκροτήθηκε μόλις στα 1928 ως ξεχωριστός από νομό Ιωαννίνων και επομένως μέσα στο μικρότερο νομό η σχετική επιρροή τους θα γίνονταν αντικειμενικά μεγαλύτερη, δεν συνηγορούν κατά τη γνώμη μου στο ότι οι αγάδες κυνηγήθηκαν ανηλεώς και γι' αυτό παρέσυραν και τον απλό κόσμο στον ανοιχτό δοσιλογισμό. Για τα παλιά τους προνόμια ενήργησαν (καθόλου παλιά βεβαία, πολύ πρόσφατα ακόμα κι αν τα δεχτούμε ως το 1912). Αυτή τους τη στάση δε θα μπορούσαν να την αφήσουν ανεκμετάλλευτη οι "έχοντες" της άλλης πλευράς που κατάφεραν και παρουσίασαν το ζήτημα αμιγώς εθνικό βάζοντας έτσι αρκετούς στη Θεσπρωτία κάτω από τον έλεγχό τους (στη Θεσπρωτία απέκτησε ο ΕΔΕΣ την πιο μεγάλη αναλογικά δύναμή του).
ρα
"Σχετικά με τους Τατάρους δεν είναι νομίζω το πρώτο ζήτημα η ύπαρξη τεκμηρίωσης (που προφανώς στη περίπτωση της ΕΣΣΔ δεν ίσχυε τέτοια μεταχείριση μειονοτήτων-άλλωστε ο ίδιος ο Στάλιν που καταγγέλουν, ήταν μέλος μειονότητας) αλλά κατά τη γνώμη μου η ίδια η αναζήτηση δικαιολογίας για τη συνεργασία με τους ναζί. Είναι η ίδια αναζήτηση που κάνει αρκετούς να δίνουν συγχωροχάρτι στους Ουστάσι της Κροατίας για τα εγκλήματά τους τάχα γιατί δεινοπαθούσαν από το προηγούμενο γιουγκοσλαβικό βασίλειο ή άλλες περιπτώσεις. Η αναζήτηση δικαιολογίας στη συνεργασία διαφόρων με Ιταλούς και Γερμανούς στην Κατοχή, είναι βασικό χαρακτηριστικό "αναθεώρησης" της ιστορίας, είτε από την "εθνικιστική", είτε από την "κοσμοπολίτικη" σκοπιά."
ΑπάντησηΔιαγραφήΕγω λεω το εξης και θα δωσω ενα λιγο διαφορετικο παραδειγμα
δεν δικαιολογειται ο εγκληματιας των γκετο της αμερικης για το εγκλημα του
αλλα παρολα αυτα υπαρχουν πιο αυξημενες πιθανοτητες καποιος να εγκληματισει αμα μενει σε καθεστως περιχαρακωσης μεσα σε ενα γκετο
το ιδιο και οι τζιχαντιστες
δεν δικαιολογουνται για τις πραξεις τους
αλλα τα παιχνιδια του δυτικου κοσμου διευκολυνουν το εργο των στρατολόγων του isis
τα πολεμικα παιχνιδια εννοω
ΔιαγραφήΕπισης οπως βλεπεις εκει "Στην ερώτηση αν δικαιούνται αποζημιώσεις οι διωγμένοι Τσάμηδες από την Ελλάδα, τόσο για το διωγμό τους όσο και για τις αδικίες που υπέστησαν, η δική μου απάντηση είναι ότι τις δικαιούνται στον ίδιο βαθμό που τις δικαιούνται και οι χριστιανοί που υπέφεραν από τη συνεργασία των Τσάμηδων και των Αλβανών με τον κατακτητή στην κατεχόμενη Ελλάδα."
ΑπάντησηΔιαγραφήδεν τους δικαιολογω διουλου για τη συνεργασια με τον κατακτητη
εμενα αν κατι με ενδιαφερει στο αρθρο που εγραψα ειναι να προσθεσει το λιγο το ελαχιστο προς την κατευθυνση εκεινη της κατανοησης του που αποσκοπει η οξυνση ολων αυτων των υπαρκτων αντιθεσεων και τι επιπτωσεις εχει αυτο για τους λαους.
Εγω νομιζω οτι ειναι πολιτικα ορθο να αναζηταμε την υλικη βαση και το ιδεολογικο υποβαθρο καθε κινησης των μαζων. Απο αυτη την αποψη σωστα αναφερεται ο Μαργαριτης στα αιτια που συνεβαλαν στη μαζικη προσχωρηση των Τσαμηδων με το στρατοπεδο του κατακτητη. Αν αυτα ομως γινουν επιχειρημα για τη δικαιολογηση ποσο μαλλον την αθωωση των Τσαμηδων τοτε ειναι αλλης ταξης ζητημα και πολιτικος ακροβατισμος που καμια σχεση δεν εχει με τη διαλεκτικη αναλυση ενος φαινομενου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτο μεσοπολεμο και ειδικα απο το σημειο που τα SA και τα SS αρχισαν να επικρατουν με τη βοηθεια του επισημου κρατους εναντι του Κοκκινου Μετωπου νεολαιας και της Antifa στη Γερμανια υπηρξαν εργατες και μελη του ΚΚΓερμανίας ακομα που εξαγοραστηκαν απο το Ναζιστικο Κομμα που πατησε πανω στην πεινα και την ανεργια και μεσα απο δικες του αλλα και κρατικες δομες προνοιας που ελεγχε εκβιαζε και εξαγοραζε κοσμο και τον στρατολογουσε. Αυτο συνεβαλε? Ναι. Αποτελει δικαιολογία? Ουτε γι'αστειο. Αν δεν το λαβεις ομως υποψη σου αν δεν το αναλυσεις δε θα μπορεσεις να βγαλεις ορθο συμπερασμα και πολυ περισσοτερο δε θα μπορεσεις να το μετατρεψεις σε μετρα και δραση στο μελλον. Για παραδειγμα τα σισιτια μονο για Ελληνες, κατι αιμοδοσιες μονο για Ελληνες ή αλλες πρωτοβουλιες των νεοναζιστων ανα την Ευρωπη και εδω απο τη ΧΑ ειναι αντιγραφη του Ναζιστικου κομματος του Χιτλερ. Αν δεν αξιοποιεισεις την πειρα και τα συμπερασματα ωστε να αναλαβεις δραση και να απαντησεις μπορει να ξαναηττηθεις με τον ιδιο ακριβως τροπο και αυτο ειναι ασυγχωρητο για ενα ΚΚ.
ratm
To έκανε όμως στ' αλήθεια αυτό ratm ο Μαργαρίτης σε αυτό το έργο του; Όντως αναζήτησε αυτή την υλική βάση;
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα στο θέσω αλλιώς.
Σε ποιά περιοχή της Ελλάδας αναπτύχθηκαν στο μεγαλύτερο βαθμό τα "τάγματα ασφαλείας"; Νομίζω ότι δε θα αμφισβητήσει κανείς ότι αυτή η περιοχή ήταν η Πελοπόννησος. Ήταν ομοιόμορφα κατανεμημένη η ανάπτυξη των ταγμάτων σε όλη την έκταση αυτής της περιφέρειας. Το ίδιο αναπτύχθηκαν στις ορεινές κτηνοτροφικές περιοχές και το ίδιο στις περιοχές όπου υπήρχαν οι δυναμικές καλλιέργειες πχ της ελιάς; Εγώ έχω την εντύπωση πως μάλλον η ισχύς των ταγμάτων βρίσκονταν ακριβώς στις περιοχές των δυναμικών καλλιεργειών. Όσοι παρήγαγαν και εμπορεύονταν πχ λάδι και ελιές, σε ικανές ποσότητες, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ήταν από αυτούς που δεινοπάθησαν ή μήπως από αυτούς που πλούτισαν; Η Φωκίδα που πήγε να δραστηριοποιηθεί πχ ο Ψαρρός και αυτοί που ήταν από κάτω του ώθησαν τα πράγματα στη σύγκρουση με το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και όχι με τους Γερμανούς, ήταν περιοχή που ανάμεσα στα άλλα είχε και μεγάλους ελαιώνες; Αυτό είναι μια σύμπτωση; Ένα τυχαίο μοτίβο; Ή μήπως αποτελεί μια ένδειξη για την υλική βάση του δοσιλογισμού στην Κατοχή, τα νέα στρώματα που αναπτύσσονταν, που "φτιάχνονταν" γερά πάνω στην πείνα των πολλών; Ασχολήθηκε καθόλου με τέτοια πράγματα ο Μαργαρίτης στο συγκεκριμένο έργο του; Ασχολήθηκε πχ με το ποιοί είχαν τι χωράφια, τι καλλιέργειες, τι μέγεθος κλήρου κτλ εντός της Θεσπρωτίας; Έψαξε στα αλήθεια να αναδείξει τέτοιες λεπτομέρειες; Εγώ δεν έχω αντιληφθεί να κάνει τέτοιο πράγμα σε τούτο το βιβλίο του, αντίθετα έχω την εντύπωση πως αυτού του είδους το σκεπτικό το ακολουθεί στο έργο του για τον εμφύλιο. Εγώ βλέπω να πετάει ένα "ήταν αγροτικός κόσμος στην πλειοψηφία του" και να καθαρίζει. Αγροτικός κόσμος οι αγάδες και οι μπέηδες; Ή μήπως τα "τουρκοχώρια" δεν ήταν στις καλύτερες, τις πιο ευνοημένες-συγκριτικά-τοποθεσίες; Αυτά δε συνιστούν υλική βάση για ανοιχτό δοσιλογισμό για το Μαργαρίτη, δε φαίνεται να τον απασχολούν καν, στο βιβλίο εμφανίζει την ιστορία να ξεκινά λιγάκι το 1912 και να αποδίδει το δοσιλογισμό τους, του οποίου καθαρά υποβιβάζει την έκταση καθώς ήταν σχεδόν ολοκληρωτικός, σε μια προπολεμική καταπίεση (όχι των διαστάσεων που περιγράφει) ή να φορτώνει μέρος της εξέλιξης των πραγμάτων κατά τη διάρκεια της Κατοχής στο ότι υπήρξε-τι γκαντεμιά-κάποιος "ανάποδος" Ιταλός αξιωματούχος. Θεωρώ ότι δεν είναι ο ίδιος ιδεολογικά Μαργαρίτης αυτού του βιβλίου με το Μαργαρίτη μετά. Κι όπως κάτι σωστό που θα γράψει κάποιος σήμερα, δεν εγγυάται απόλυτα την ορθότητα της άποψής του αύριο, έτσι και το τι έχει γίνει-και μπράβο του-ο Μαργαρίτης σήμερα, δεν μπορεί να αμβλύνει την κριτική σε κάτι που έχει γράψει στο παρελθόν όταν είναι λάθος (και κατά τη γνώμη μου αυτό του το βιβλίο ήταν σε απολύτως λάθος κατεύθυνση) .
ρα
Δεν ήταν οι συγκεκριμένοι τύποι μια οποιαδήποτε μειονότητα. Ούτε ξεχασμένοι από το Θεό πομάκοι ήταν, ούτε τσιγγάνοι, ούτε Εβραίοι, ούτε τίποτε κατατρεγμένοι των γκέτο. Οι κεφαλές τους ήταν η χτεσινή "αριστοκρατία" της περιοχής που είχε διατηρήσει οικονομική ισχύ, με την Κατοχή την επαύξανε, μια αριστοκρατία που ποτέ δεν είχε πάψει να ονειρεύεται τα παλιά ενώ οι υπόλοιποι παρέμειναν στοιχισμένοι γιατί λάμβαναν και κανα δωράκι. Ο συνεργάτης των Γερμανών ήταν για πάτημα, το αν ήταν μειονότητα ή πλειονότητα δε θα έπρεπε να λέει τίποτε. Θα κλείσω αναφέροντας ενδεικτικά ότι η φράση "Και στα δυο η πρωτοβουλία ανήκε στην γερμανική στρατιωτική διοίκηση." είναι ΕΞΟΡΓΙΣΤΙΚΗ. Ας φανταστεί ο καθένας ποιός θα είχε το απαιτούμενο θράσος για να πει, μιλώντας για τους ταγματασφαλίτες και τους μπουραντάδες, "Και στα δύο-το μπλόκο της Καισαριανής και της Κοκκινιάς-η πρωτοβουλία άνηκε στη γερμανική στρατιωτική διοίκηση".
ΑπάντησηΔιαγραφήρα
Περα απο την οικονομικη και την ταξικη βαση
ΑπάντησηΔιαγραφήτις οποιες δεν τις αναλυει ο Μαργαριτης οντως
σε αυτα τα ζητηματα παιζει μεγαλη σημασια και το θεμα της θρησκειας και της γλωσσας
εσυ ρα πιστευεις δηλαδη οτι το ελληνικο αστικο κρατος δεν "πειραξε" τους τσαμηδες;
Εγω δεν αμφισβητω τον ταξικο ρολο των μπεηδων που λες, αλλα δεν σημαινει το οτι επειδη υπηρχαν μπεηδες, και επειδη οι μπεηδες κοιταζαν τα συμφεροντα τους που ερχονταν σε σύγκρουση με τους χριστιανικους πληθυσμους, και επειδη ηταν συντηρητικοι, οτι ο τσαμικος λαος δεν υπεστη πιεσεις απο το ελληνικο κρατος αλλα και απο τους χριστιανους γειτονες τους. Πχ για την απαλλοτριωση της γης τους μετα την μικρασιατικη καταστροφη τι αποψη εχεις; Θεωρεις δεν εγινε; αν εγινε ηταν δικαιη;
Θελω να πω ότι απο τη μια ο μαργαριτης υπερβαλει στην υπερασπιση των τσαμηδων, και το εντοπισα αυτο στο βιβλιο και για αυτο ειπα οτι δεν ακολουθω την οπτικη του
απο την αλλη μηπως και εσυ παραβλεπεις καποια πραγματα;
Poe η αναφορά του Μαργαρίτη σε απαλλοτριώσεις όφειλε να είναι λίγο πιο λεπτομερής. Εννοεί άραγε ότι έγινε κανείς από τους λεγόμενους τσάμηδες ακτήμονας; Ή μήπως εννοεί πράγματα σαν αυτό που ανέφερα περί τσιφλικίων και αγροτικών κινημάτων; Η εικόνα που έχω είναι το δεύτερο. Τα λεγόμενα τότε 16 χωριά της Μουργκάνας πχ κάλυπταν πιθανότατα όχι λιγότερο από το 25% της επαρχίας Φιλιατών και ίσως άνω του 15% του νομού. Δε ζούσε ούτε ένας Τσάμης εκεί αλλά όλη αυτή η περιοχή είχε ανακηρυχτεί κάποια στιγμή επί οθωμανικής διοίκησης τσιφλίκι των αγάδων στο Φιλιάτι. Χωρίς να έχει υπάρξει ποτέ αγοραπωλησία. Γί αυτό και οι πολλών δεκαετιών κινητοποιήσεις επί οθωμανών. Το ζήτημα αυτό δεν έληξε την επομένη της Απελευθέρωσης αλλά στα δικαστήρια 17 ολόκληρα χρόνια αργότερα, στα 1930. Για τέτοιες περιπτώσεις μιλάμε, ούτε καν για το σύνολο της κτηματικής περιουσίας των μπέηδων και των αγάδων. Και η ύπαρξη τσιφλικιών δε νομίζω να αντιμετωπίζεται ανάλογα με τη γλώσσα, τη θρησκεία ή την εθνική καταγωγή του τσιφλικά αλλά ανεξάρτητα από αυτά. Μικρασιάτες επίσης, μετά το 22 πριν το 44, είχαν εγκατασταθεί στο βάλτο της Ν. Σελεύκειας. Αν ήταν δε θα τους έβαζαν κάπου πιο προνομοιακά εις βάρος άλλων; Η μόνη περίοδος που όντως υπηρξε όντως κάποια περιοριστικά μέτρα ήταν κατά το βασιλομεταξικό καθεστώς (πριν ο Βενιζέλος φλέρταρε ανοικτά με το Μουσολίνι που είχε ήδη μεγάλη εεπιρροή στην Αλβανία-η συγκρότηση ξεχωριστού νομού δεν ήταν πχ κίνηση εις βάρος τους). Οι κατηγορίες πάντων για επαφές κάποιων αγάδων με Ιταλούς που είχαν πια προτεκταροποιήσει την Αλβανία δεν ήταν και αδικαιολόγητες όπως φάνηκε αμέσως μετά.
ΑπάντησηΔιαγραφήρα